Ons is langbeen en lelik
ons, die dorpsmeisies van dertien
wat tee op die sonstoep bedien
aan die terggees ooms
van Moorreesburg en Vredenburg en Hermon
wat so bry uit hul Swartlandse kele;
hulle, die boere met die wit koppe,
soos hulle koggel en skerts
en lag in Afrikaans,
hulle, met hul vingers wat stink na pyp,
stomp hande wat roer
met lepeltjies net vir Sondae,
hulle van die plase
waar vinkneste hang
oor damme waar ons nie mag gaan nie.
Ons luister na die pa's en die ooms
en die stewige erfgenaam seuns
wat die tantes se uitgepofte tertjies eet,
wat alles weet,
en wat môre se week sal begin
om die graan en Gods goedheid
uit die warm, winderige aarde te win;
o, ons luister met ons brille en ons vlegsels
en ons heuweltjies wat rys
na die goddelike bronsryp boere
soos hulle praat, soos hulle stry,
soos koring in die maling van klip;
dan kom ons met die skinkborde:
skuur skrams by die ooms en die grappe verby,
wens dat ons mooi was en voorwaarts
soos plaasdogters, gesonder bedeeld;
ons bloos en ons was die koppies
en vryf die Sondagteelepels
verskriklik blink.
HUWELIKSERTIFIKAAT : 'n Soort jaglisensie wat jou tot een bok beperk.
KRAAI : Spreeu in 'n aandpak.
KREDIETKAART : Iets wat meeste mense gebruik wanneer hulle ontdek geld kannie alles koop nie.
VLEISBRAAI : 'n Partytjie waar die kos so 'n bietjie rou en die gaste so 'n bietjie gaar is.
WITTEBROOD : Die vakansie wat 'n man neem voordat hy vir 'n nuwe baasbegin werk.
ALMANAK : 'n Kaart waarop jy kan sien hoe om by Kersfees uit te kom.
AMBULANS : Kombi met diskoligte.
BAAS : Wat Ma vir Pa laat dink hy is.
BABA : 'n Soort engel waarvan die vlerke korter word namate die bene langer word.
BABAWAENTJIE : Verlede jaar se pret op wiele.
BEGROTING : Iets wat jou laat wakker lê nog voor jy jou geld bestee.
BELASTING : Die beloning vir energie, harde werk en spaarsamigheid.
BOOM : Iets wat jare op een plek bly staan en dan skielik op 'n dag voor 'n voertuig inspring.
BROMMER : Vlieg met 'n dieselengin.
BRUIDEGOM : Imand wat hom teen iets taais vasgeloop het.
BRUNET : Uitgebrande blondine.
DIEET : 'n Manier van maer word waarvoor jy gou dik word.
EEND : 'n Hoender met roeispane vir voete.
EIER : 'n Voël se geboortedo(r)p.
ETENSTYD : Die enigste tyd wanneer 'n kind nie wil eet nie.
GERAAMTE : Iemand met sy binnekant buite en sy buitekant weg.
GESINSVAKANSIE : Wanneer jy alles saamneem waarvan jy eintlik wil wegkom.
GEWETE : Iets wat pla as alles baie lekker gaan.
HELIKOPTER : Eierklitser met ambisie.
INRYTEATER : 'n Plek waar jy ou prente en jong paartjies aantref.
KARSIEK : Dit wat jy elke maand kry as jy die paaiement moet betaal.
KORTPAD : 'n Pad waarop jy niemand kan kry om jou te sê waar jy is nie.
LEKTOR : Iemand wat die rare talent het om 'n student aan die slaap te praat.
MATRIEKSERTIFIKAAT : Kwitansie wat 'n kind ontvang vir die rekening wat sy pa/ma betaal het.
MIDDELJARE : Wanneer jy jou emosies vir simptome verruil.
MôRE : 'n Plek waar jy alles kan aflaai wat jy gister moes gedoen het.
NOODHULP : Jou kans om gesond te kry voor die dokter jou beetkry.
OUDERDOM : Wanneer jou ledemate harder kraak as jou stem.
POU : 'n Hoender wat blom.
PREDIKANT : Ses dae is hy onsigbaar en die sewende dag is hyonverstaanbaar.
ROLSKAATSE : Tekkies sonder remme.
SNIPPERMANDJIE : Iets wat tieners altyd mis kyk.
SNOR : Bolip wat uitrafel.
TAKT : Die vermoë om jou mond toe te maak voor iemand anders dit vir jou doen.
WEERVOORSPELLER : Iemand met wie die weer nie altyd saamspeel nie.
Ek verneem van mense uit Suid-Afrika dat die Suidafrikaanse regering
nou besig is om name van stede en openbare voorsienings soos
lughawens, parke ens. te verander. En soos ek vermoed sal daardie name
meer verband hou met die erfgoed van die swartmense dan met die
erfgoed van die blankes.
Ek is 'n waarnemer wat nie in Suid-Afrika self woon nie (ek het daar
selfs nog nooit gewees nie) en ek weet dat daar in Suid-Afrika nou
geen Apartheid meer is nie maar 'n demokrasie.
Tog lyk my dit nou eg op sake wat se eie voordien ook in andere lande
van Afrika, waar blankes gewees het, het afgespeel. Sien na Kongo,
daar het hulle ook die name van stede en selfs van gans die land
verander. Ek sien so'n naamsverandering as 'n algemene morele
mobilisasie van die swartmense om uiteindelik al die witmense uit
Suid-Afrika te verja. Want vir my is die aanwesigheid van die witmense
in Suid-Afrika aan 'n voortdurende herskatting onderhewig en is
hierdie naamsverandering 'n gevaarlike saak vir die witmense. As die
naam verdwyn, verdwyn ook sy waarde.
Ek vind dis nie verkeerd om 'n demokrasie te hê in 'n land nie maar in
'n demokrasie moet elkeen sy eie waarde en verdienste bly behou.
Anders is dit net om te sê dat die andere partye van daardie land geen
respek meer het vir die talente van dié mense wat 'n stad, lughawe of
wat ook al meer eintlik opgerig het nie. En as die witmense hulle eie
daarteen nie verset nie dan is dit net asof die witmense met die gang
van sake saamstem en hierdie maak die weg vry vir nog meer afbraak van
blanke waardes. Dis natuurlik alles psigologie.
Ons weet almal wat gebeur het in Kongo nadat my landgenote daar
weggegaan het en ons weet ook wat in andere lande van Afrika gebeur
het. Daardie naamsverandering is nie baie gerusstellend nie vir
buitelandse mense wat geld wil investeer in Suid-Afrika sy ekonomie.
As daar tog stede moet kom met name van swartmense of plaaslike
inlandse name dan sou dit beter wees om gewoon nuwe stede met daardie
name op te rig. 'n Mens kan dan sien of na enige jare daar ook 'n
verdienste, werkkrag en organisasietalent agter skuil gaan.
Dit is nie rêrig verkeerd om 'n demokrasie te hê nie maar 'n
demokrasie kan inderdaad ook sy eie minderhede verwurg. Ek vind dat
witmense alles moet doen om daardie naamsverandering ongedaan te maak.
Dis maar 'n vraag of Suid-Afrika die naamsveranderinge wel nodig het
vir sy ekonomie.
Robbie Fleck, bakleimeister van WP, het besluit om vir Bath te gaan speel.
Die arme mens is in sy eerste wedstryd daar erg beseer, en sal seker vir die
beste deel van hierdie seisoen daar in Engeland buite aksie wees. Hy moet
maar met sy gips hier in SA in die son kom sit.
--
Annette
Van tien jaar gelede se lighoofdige euforie dat alle volwassenes die reg het
om te kan kan stem, het ons nou gevorder tot waar daar oor die radio gemeek
word dat 16-jariges moet registreer, slhoewel hul eers kan stem as hulle 18
is, en mense ge-intimideer word as hulle hul waat registreer of
her-registreer by lokale.
Kan iemand ook vir my probeer verduidelik wat die redenasie agter is om
kiesafdelings se grense elke keer te verander, aangsien ons tog nie stem vir
iemand om ons ter verteenwoordig nie.
--
Annette
In 2002 the poet Antjie Krog published an anthology of translated and
reconstructed poems from /Xam, Xhosa, Zulu and other traditional South
African language groups in Afrikaans called 'Met woorde soos met kerse',
(with words as with candles). From the 20th to the 23rd of November, UCT
Drama Department will be presenting a stage production of a collection of
some of these poems under the direction of Sandra Temmingh. Venue; The
Playroom.
The poetry-play is unconventional in the sense that it does not consist of a
linear narrative. Rather, it takes the form of a journey through the process
of the language experience, a journey that the players and the audience
undertake together. In 'Met woorde soos met kerse', we are not concerned
with comprehending what we see in any conventional manner, because the play
does not relate to any so-called 'presence', but about the very foundation
of poetry: sound and emotion.
The journey is undertaken in the medium of sound. The audience is taken in
and transformed as it were, to become a part of the experience. With many of
the poems, there is a spiritual feeling of reverence, ritual or ceremony.
Through the rhythm and presentation of the word, the audience is overtaken,
and becomes part of the ceremony. The experience of this undefined sacrament
is a collective one. Audience and players are united in the space of sound
and movement, and the separation between spectator and performance is
negated.
At times the three players, Jill Levenberg, Mbulelo Grootboom and Andile
Nebulane, speak the verse in an interwoven and fragmented manner so that the
language is disconnected from its normal communicative function, and so
doing refers back on itself. The audience is not only aware of the content
and meaning of the poems, but also confront the fact that language itself is
in use.
A kind of conversation is created that exists independently of the verse. A
type of monologue wherein the spiritual is experienced through the impetus
taken from sound.
Since many of the poems are recorded in a historical context, (that of the
praise singers for example) attention is paid to the traditional grounding
out of which the business is created. Sometimes an exaggerated style is
used, which both serves the historical sensibilities as well as (in a
post-structural sense) exposing the scene as mere performance. The word is
the occurrence, and the occurrence is the word - the one unveils the other.
The traditional is also kept in mind with the visual component of the
production, as for example in the use of traditional costumes and music.
The interpretation of the verse is sometimes done by means of counterpoint,
where we hear the poems being spoken simultaneously in Afrikaans and,
perhaps, Xhosa. The juxtapositioning of the Western and the African thus
emphasises the historical, endemic origin of the verse.
'Met woorde soos met kerse' attempts establish a moment of light through the
theatrical form. Hence why Antjie Krog's title could be borrowed from Adam
Small's poem 'K� laat ons sing' (come, let us sing). Language is inherently
mise-en scéne, and the language becomes the spectacle - "Maak vi' ons lig
moet hierie woorde soes moet kerse" (make light for us with these words as
with candles).
Hazel Crane, jarelange boesemvriendin van Onse Winnie, en gereelde donateur
tot Winnie se private uitgawefonds, is vandag vermoor. Sy het sedert haar
gewese man se moord dreigbriewe en oproepe gekry, en sou in sy moordsaak
getuig het. Twee ander getuies in die saak is ook vermoor.
--
Annette
Supertaal
Blog
Soek
Hulp
Lede
Registreer
Teken aan
Tuis
RSS
