o magtige poort van die suiderland
wat strek van die klein tot die groot karoo doer anderkant
waar kom jy oorspronklik vandaan
sê my tog, hoe het jy ontstaan
was jy reeds 'n voetpad in die dinosaurustyd
waar reuse pote jou soliede kranse laat slyt
of het ander dierepote hul weg deur jou gebaan
voordat ook hul verdwyn het hiervandaan
dalk het geweldige donderbuie
die grootrivier se waters oor jou rotse laat kruie
waar dit grond en klip en plant meesleur
soos dit deur jou krake seewaarts beur
miskien het 'n verwoestende aardbewing
jou kranse uitmekaargedwing
en skep toe so die wonderpoort
ons roete tussen suid en noord
met elke oorsteek van die grootrivier
open 'n venster op die wonders hier
gekleurde kranse strek hemelhoog
jy is 'n lafenis vir elke oog
om elke draai besef mens weer
hoe swak, hoe klein, hoe teer
die mens werklik is dis tog so
jou skepper kom ook nie van hier, maar wel van Bo
oor baie jare heen het ek tale bestudeer
en my telkemale na die woordeboek gekeer
sodat die woorde wat ek soek
presies beteken soos in daardie boek
een so 'n woord was "demokrasie" gewees
'n pragtige woord, want daar het ek gelees
dit staan vir vryheid, gelykheid, menslikheid
regverdigheid en nog vele ander "heid"
ek weet nou wat "demokrasie" beteken
maar nou is daar 'n storm in my ontketen
ek verstaan nie die woorde wat end in "heid"
want ek lewe nou in 'n heel ander tyd
toe die boek gedruk is, het "vryheid" gesê
vry om te lewe. vry om 'n huis te mag hê
vry om te werk, vry om skool toe te mag gaan
vry om te ontspan en nog "vrye" verder aan
nou het ek tot my grote spyt ontdek
dat "vryheid" beteken vry om te vrek
vry om te steel en ook vry om te moor
vry om te alles wat die land versmoor
as dit dan nou is wat "demokrasie" beteken
sal ek baie graag die eerste petisie teken
wat ons weer terug sal neem na 'n vroeëre land
en ek weer tale kan leer met my eie verstand
vir dae aaneen hou ek jou dop
daar waar jy jou nessie bou in die doringboom
hoe jy heen en weer vlieg
met ‘n grassie of ‘n stokkie in jou bekkie
om dit geduldig en sorgvuldig in die boom se mik neer te lê
soms, in jou afwesigheid, kom daar ‘n briesie op
wat so hap-hap aan die werk van jou snawel
en dan val daar soms ‘n stokkie af
maar by jou terugkeer, merk jy die skade dadelik op
en gaan soek daardie stokkie op die grond
elke stokkie word versigtig tussen die ander deur gevleg
om so ‘n stewige stokkiesmuur te vorm
sodat nie wind of reën dit uit die mik sal kry nie
en as jou nessie klaar gebou is
sit jy mossietrots jou snawelwerk van alle kante en aanskou
op soek na die ware betekenis
van die woord “beskawing”
vlieg ek soos ‘n reuse arend
op ‘n hoogte van tienduisend meter
oor elke stukkie grong - vasteland, land en eiland
geen menseskuilplek ontglip my geoefende arendsoog
om so elke ras en nasie in te sluit
ek sien mense wat saam met mekaar
in kantore en op landerye werk
vir die vooruitgang van hulle land
en die toekoms van hulle kroos
pragtige mense wat deel in mekaar se lag en huil
ek sien ook mense wat saam met mekaar
in kantore en in fabrieke werk
vir die vernietiging van hulle aardgenote
en die uitbreiding van hulle grondgebied
wrede mense wat geen belang het by die welstand van ander
ek sien verder mense wat saam met mekaar
in kantore en in huise werk
vir die vernietiging van hulle landgenote
deur verkagting, moord, inbraak, diefstal, aanranding
siek mense wat geen respek het vir die lewe nie
my vlug neem my oor demokrasieë, koninkryke,
sheikhdomme, hoofmanskappe, diktatorskappe en nog vele meer
ek sien dat daar haas geen land, geen stad, geen dorp
en byna ook geen huis is sonder ‘n vorm van “terrorisme”
nou wat beten die woord “beskawing” dan
terwyl die son sy strale oor die vlakte sprei
waar grond en klip soos gloeiende stoofplate alles verbrand
wat probeer om daaroor te beweeg
strompel die veloortrekte skelet van ‘n wildsbok voort
op soek na ‘n lekkie water
of ‘n sappige blaar
terwyl sy uitpeuloë stip na die mirage in die verte staar
met moedelose oë opgeslaan na bo
op soek na ‘n tikkie blou lug
of ‘n straal van die son
staan die gesin voor die vensters
terwyl die gietende reën
rustige strate in kolkende riviere verander
en ommuurde tuine damme word
waarop hondehokke en vullisdromme lomp ronddryf
reddingswerkers jaag met motorbote waar ‘n week gelede nog sypaadjies en parkeerterreine was
miertjie teen die muur
dis nie nodig om my so aan te gluur
ek wil jou slegs ‘n vragie vra
wat is die boodskap wat jy dra?
want jy stap geen ander mier verby
so lyk dit immers vir my
en om te hoor wat jy vir hulle sê
is al wat ek van jou wil hê
ek het nog nooit gesien dat jy sit en rus
en van jou konstante spoed is ek deeglik bewus
jou roetes neem jou ver van hier
en die mense sê jy is die fluksste dier
maar nogtans vind jy oorgenoeg tyd
om jou geheime boodskap wêreldwyd
aan ‘n ieder en ‘n elk oor te dra
sonder dat dit nodig is om jou te vra
ons menselewens is net so gejaagd soos julle s’n
en ons dag sluit ook kontak met ander mense in
maar daar is iets wat ontbreek in onse dag
ons kan ure lank vir onbenullighede wag
maar nooit is daar die tyd om iets moois te sê
aan ‘n ieder en ‘n elk wie se weg oor ons s’n lê
help my tog, miertjie, om dit aan te leer
die gee van ‘n glimlag en “goeie dag” elke keer
kleine miskruiertjie
jy is so onbelangrik volgens my standaarde
ek regeer die ganse wêreld
en jy stap daar onder rond, plat op die aarde
ek probeer elke dag van my lewe om suksesvol te wees
in die dinge wat ek doen
en jy stap en rol 'n stuk mis van 'n bees
kleine miskruiertjie
tog is daar iets wat ek by jou kan leer
al is jy so nietig en klein
want jy het iets wat my werklik fassineer
dit is die pragtige geduld waarmee jy jou stukkie drol
oor die ongelykte aarde
tussen bosse en klippe deurrol
die woord “kommunikasie” is ‘n komplekse een
en die wêreld is propvol daarvan
dog, almal sê gedurig dat daar is geen
en dus is dit die rede waarom mens nooit kan beplan
nasies wis mekaar op die slagveld uit
en onskuldige menselewens word in chaos gedompel
terwyl andere met vragte vol oorlogsbuit
tussen dooies en gewondes deur huiswaarts strompel
maatskappye maak na jare se bestaan hul deure toe
ten spyte van dit wat hul op die menige kursusse leer
want die een ding wat nooit ter sprake kom, is hoe
om werklik met mekaar te kommunikeer
families verbrokkel en huwelike word nietig verklaar
onskuldige kinders word slagoffers in so ‘n situasie
terwyl elkeen bewus is van die groot gevaar
die oorsaak van disintegrasie is ‘n gebrek aan kommunikasie
ten spyte van die groeiende gebrek aan kommunikasie
word daagliks meer geld aan telefoonrekeninge betaal
die besettoon lei tot onbeskryflike frustrasie
soos mense kyk wie se oproep eerste die skakelbord sal haal
iemand wat beweeg sonder ‘n selfoon aan sy sy
word as lid van ‘n verdwynende spesie beskou
hierdie foontjie het die mens tot op die vlak van slaaf gekry
deur hom te laat glo dat hy so kontak met andere behou
die mens is steeds ‘n pratende, babbelende wese
woorde vloei spontaan, sonder ‘n teken van probeer
maar dit bly steeds een van sy grootste vrese
dat hy nie sal weet hoe om te kommunikeer
as ons dan wel so baie praat
hoekom kan ons dan nie kommunikeer
of is dit gekruisde lyne wat ons in die steek laat
elke keer as ons probeer