Radiospeler Radiospeler
 
Supertaal
Kom praat saam!

Wys: Vandag se boodskappe :: Onbeantwoorde boodskappe :: Stemmings :: Navigasie
Hartlik welkom! Op hierdie webtuiste kan Afrikaanse mense lekker in hul eie taal kuier, lag en gesellig verkeer. Hier help ons mekaar, komplimenteer mekaar, trek mekaar se siele uit, vertel grappe en vang allerhande manewales aan. Lees asb ons aanhef en huisreëls om op dreef te kom.

Totius - Trekkerswee

Fri, 19 January 2007 07:42

Totius - Trekkerswee
Silwer Strale


I

Dis heuwels, heuwels, heuwels net

sover 'n mens se oog kan speur;

grasheuwels waar ook riwwe gaan,

met enkele stroompies tussendeur.

Daar is geen hoë berge nie,

want hoog is daar die wêreld self;

en luggies waai daar dun en fris,

of dit stroom uit die blou gewelf.

Die baie dale en klowe wat

die hoogland kruis en dwars deursny,

bied winterskuiling vir die vee

wat anders al te koud sal kry.

En as die eerste rypies val

trek bosveld toe wat kan,

om daar in lekker warrem son

hul winterlaers uit te span.

Maar somers is dit heerlik op

die Rand; dan lê in sonnegewaad

die heuwels soos ramme te sluimer-slaap

langs strome wat lag en praat.

Dan reën die wolke somaar as

hul swaar skuif oor die hoë land,

en die dak van Transvaal se geute spuit

die water weg na alle kant.‹

Dáár in die hoë wildheid met

sy huppelende heuwelskoon

het jarelank 'n trekker met

sy vrou en kind alleen gewoon.

II

Verlore-klein lê op die Rand

hul huisie in die trekkersland;

dit is 'n stip net in die wei‹

die rietedak en muurtjies van klei.

Daarlanges lê die beestekraal,

waar smiddags doodse stilte daal

as kalfies, in die son gebraai,

die vlieë van hul kop lê waai,

so dom-gerus; en bly-ontsteld

eers opspring as uit ruie veld

die koeie aandraf wat met hul

geloei die awendstond vervul.

'n Bietjie verder van die huis,

waar mielieblare helder ruis

as windgeroer hul sanggeluid

hef bo die dowwe velddreun uit,

lê laer af, 'n klein vierkant,

die rooi geploegde akkerland

waaruit die boer by goeie jaar

sy mielies, ál sy graan vergaar.

'n Enkele perske, aan die lug

gewénd, dra daar sy goudgeel vrug,

en bied, gedroog, in wintertyd,

'n skaars-verkrygbre soetigheid.

Dit is die plasie wat daar leg,

só rustig in die wydte weg‹

'n koninkrykie op homself

waaroor 'n helder hemel welf.

III

Nou ry 'n ruiter oor die rant.

Die bodeur 's oop al as hy kom;

net die onderdeur se werwel draai

'n vrouehand by die aanklop om.

Sy groet as sy hom binnelaat,

en vra hom wat sy wense is:

hy moes maar bietjie sit as sy gaan

om pa te sê dat daar mense is.

Sy skuif verby met mooie buig

en stap met ligte voetstap weg.

Die vreemdeling sien skrams nog net

haar volle wese en hare-vleg.

'n Glimp, 'n glans, 'n gouigheid,

nes of 'n gees verskyn.

Maar nooit sal in sy lewenstyd

dié ligbeeld uit sy siel verdwyn.

So half-verleë, asof bespied,

laat sy haar hande strelend gly

oor halme wat in volle saad

hul hooghef aan haar wedersy,

en saai 'n handvol grassaad heen,

denkend so in verbygaan dat

by seëning van wind en reën,

'n enkele wel sal wortel vat.

Intussen kom haar moeder met

'n lekker koppie koffie aan;

sy sit gesels en sien haar kind

al verder na haar man toe gaan.

IV

Hoe lyk dit of die plasie so

allénig in die wêreld leg?

Is daar geen ander plase omheen‹

naby en verderweg?

Ek sien daar nog geen telegraaf

of kronkelende spoorwegbaan;

geen stofferige heuwelpad

wat na die trekkerswoning gaan.

Net oor die werf, met kweek deurwas,

lê duidelik in kronkelspoor‹

so loop die mens se voet altyd‹

die voetpad na die watervoor.

En verder, aan die werf se kant,

juis waar die hoë halme waai,

sien ek 'n tweelingstrepie wat

bevallig deur die velde swaai.

Die tweeling-spoortjies, so gering,

met die maanhaar tussenbei,

is die kompas wat trekkersboer

deur skraal bewoonde streke lei.

Dit is sy seker spoorwegbaan,

meteens sy wisse tel'graaflyn,

waarlanges gaan sy tripp'laar en

sy stadige ossewa-trein.

Wanneer die land kom in gevaar,

dan sien jy langs die lyntjies gly

'n wakker stoet van burgers wat

op wakker perdjies ry.

V

Die moeder kyk maar al weer uit,

die tyd begin nou lank te val;‹

daar is haar dogter by haar man,

en ja, daar kom hul al!...

"Dag neef! Is dit die oudste seun

van buurman Koos miskien?

Ek het hom so 'n dag of wat

vir die eerste keer gesien."

"Oom ja, en pa laat vra om saam

in een geselskap op te trek:

alléén sal ons te vreemd ons voel

op Perdekraal se saamkomplek."

"Sê vir jou pa dis goed, my neef.

Kom maar die middag bietjie vroeg,

dan ry ons nog 'n aandskof en

is daar die môre vroeg genoeg.

"Kyk, daar is Perdekraal,

daar waar die laaste heuwels rys."

Oom buig hom oor die onderdeur

terwyl sy vingers wys.

"Wel, oom, dis goed, ons sal so maak."

Dan sal hy ook maar weer vertrek.

Hy gooi die teuels oor sy perd

en ry weer oor dieselfde nek.

Bo-op die nek loer hy verlaas

versigtig nog na agter om,

of hy nog iets kan sien, maar nee,

die nôi het nie weer uitgekom!

VI

o, Die eensaam-huiswaartse rit,

en die eerste gedagtes aan haar!

Dit is die eerste keer dat hy

die uitdraai-paadjie nie gewaar...

Hy is verdwaald, en dis al aand...

Sy droomgedagte is skielik weg,

maar nou sit hy 'n plan te maak‹

wat, tuisgekom, te seg.

Sy mense sit aan tafel as

hy inkom met 'n stram gesig

en kort en goed sy boodskap doen

met oë op sy bord gerig.

"Maar, Willem," vra sy suster hom,

"wat kom jy dan vanaand so laat?

Het jy heel-middag daar gesels

en so jou tyd verpraat?

"Ma, hoe lyk Willem vir my so snaaks?

Hy is tog dalk nie doodgegôi

geraak nie in die stilligheid

op die Transvaalse takhaarnôi?"

"Bly stil!" so sê hy nukk'rig-kort,

"Die oom daar was eers vér opsy,

en by die huistoe-kom het ek

verkeerde pad gery."...

Nou word dit langsaam stil aan tafel,

stil word die borde- en messeklank.

Die vader lees 'n stukkie nog,

en sluit met lof en dank.

VII

Die donserige maanlig-nag

die daal so sag, so sag

al op die huis en werf en plaas

waar net maar één hou wag.

Oom Koos se huisgesin het weer

van werf en werk teruggekeer;

en maanlig-nag lê van sy pluim

op elke oog 'n donse-veer.

Die mense-gees, vry in sy lug

van onbegrensde wêreldvlug,

keer in die donker liggaamshuis

ook weer terug.

Dan gaan die deurtjies almal dig;

dan worstel daar by halwe lig

die hart wat waak

en wat die droomwerk moet verrig.

Net Willem slaap vannag nie gou.

Hy loer hoe deur sy raampie nou

die maan 'n sagte lig laat val

of buite lag oor trane-dou.

So voel hy hom: weemoedig-bly.

En ook so rein, so rein daarby,

soos maanlig wat met blanke voet

oor pêrels van die dounag gly.

In slaap sink hy dan eind'lik weg;

hy hoor die woord weer wat sy seg;

hy sien haar gaan weer oor die veld;

hy sien ook weer haar harevleg.

Sy slaap duur tot die son hoog skyn,

die maan laag aan die lug verkwyn,

beeld van sy droombeeld wat

nou bleekrig weer verdwyn.

VIII

o, Die oggendstond op 'n boereplaas!

Daar trek al op die eerste rook.

Hul het gistraand die vraag beslis

wie se beurt of dit môre is

om ketel te kook.

Die môrester het opgegaan;

daarbinne roer al een;

daarbuite bly die rokie draai,

omdat daar nou geen windjie waai

deur vroeë môrewêreld heen.

Die haan het op sy beuel geblaas;

hy spring al van sy tak;

'n mens sal sê dat hy die baas

(so stap hy) is van werf en plaas,

en die transport dra in sy sak.

Hom volg sy vriend, die kallekoen,

'n oue towenaar:

hy worstel met sy slange wat

hy nukk'rig teken in die pad

se stof, met duister vlerkgebaar.

Die kraalvee is al moeg gelê;

hul rek die groot, stram lywe uit.

Daar kom die Kaffer ook al aan

wat koulik oor die douveld gaan

en eers die kalwerhok ontsluit.

Sy emmer ruis van pure musiek,

so vloei dit nou uit volle speen;

musiek ook vir die kalfie als

hy kort-kort om sy moeder wals

op nog onvaste horrelbeen.

Maar kyk hoe staan die osse met

groot oë na die hek te tuur,

totdat die laaste hinderpaal

word uit die mikstok uitgehaal

waaraan hul saans hul lywe skuur.

Die son gaan op, die vee verdwyn.

Net in die onverstoorbre vert'

'n ossespan stap voor die ploeg,

en agteraan die man wat swoeg

by 'n rukkerige stert.

Die môre smelt weer met die dou,

die vrede alleen bly soos dit was.

Net 'n hen spring van haar eiers af

met groot geraas, en die brakhond blaf

vir die enkele kuiergas.

IX

Binne die huis is dit vandag

nie al te rustig, want

moeder en dogters moet bak en slag

vir die groot fees van die land.

En dan‹die Kaffers is so baar!

"Daar staan die brood al uitgerys

en die oond is koud! Dis werklik waar,

'n mens moet hul ook alles wys."

"In die ou Kolonie had jy nog

oorlamse skepsels wat gou-gou leer.

Wat het my man met die lang tog

in vredesnaam makeer?"

Maar die dogters staan hul moeder by

met opgestrookte arm:

dit knee die deeg en maak pastei;

en die oond is ook al warm.

Die jong goed kan nie so ernstig wees

of 'n grap word tussendeur gegôi.

"Hierdie tert is nie vir die fees,

maar vir Willem se takhaarnôi."

Net sluip weer Willem deur die kombuis

langs 'n skemerdonker hoek.

"Willem, wat loop jy so deur die huis

nes 'n hoenderhen wat lêplek soek?"

Hy swyg; verdwyn weer ongemerk;

hy's met die saak verleë:

die vrouens wat die wee bewerk

(so dink hy) spot daarmee.

X

Die tyd van trek die kom weldra.

Daar gaan oom Koos se ossewa,

blou-bont geskilder; hoor hoe raas

die wiele op pad na oom Gert se plaas.

Al dadelik van die staanplek af

dril die osse-lywe soos hul draf.

Die vrouens roep: hul skud uit lid,

só ruk en rammel dit.

"Hôi, Willem, hou nou op met klap!

Wat wil jy?... Laat die osse stap."

So roep oom. "Watter haas is daar?

Die middagson sit nog wie weet waar."

Dit help so effentjies, maar dan

praat Willem weer bo die rooibont span,

en die ossedier, so stroef en stil,

voel gou-gou wat sy drywer wil.

So kort-kort teen 'n opdraand blyf

die kettingtou nog taamlik styf,

maar anderkant-af swaai dit somaar slap

as die osse weer raak uit maat en stap.

Hul is te veel, maar oom wil tog

ook bietjie met sy beeste spog.

En dan, dis so armoedig om

met so 'n paartjies daar te kom;

dáár by die plaas, daar by die fees

waar soveel mense saam sal wees.‹

Oom Gert se plasie haal

hul as die son nog wakker straal.

XI

Ek hoor van vreemde lente melde

as sangtyd wat genaak,

wanneer die voëls in bome-velde

singend hul nessies maak.

Maar hier's geen sang in hoë twyge

as skat van lentetyd,

maar oral diep en ernstig swyge

van velde kaal en wyd.

Ek hoor van vreemde lente melde

as tyd van blommegeur,

wanneer veldblommetjies die velde

versier met tint en kleur.

Maar hier bloei hul in klein alleenheid,

in aarde dor en vas;

by ons is dit àl golwende eenheid

van velde enkel gras.

Só stil eenvoudig in sy worde,

so sonder klank of praal,

kom hier die lente in ryp-verdorde

geweste neergedaal.

Tog is ons lief sy eerste sprietjies,

die grassies aan ons voet;

tog leer dit ons weer nuwe liedjies

van taaiheid en van moed.

XII

So het eenselfde lentelewe,

eenvoudig, diep en waar,

twee stille wesens sag omswewe‹

vir Willem en vir haar.

Daar was geen danse of sangerskore,

geen klank of kleure-gloed;

net liefde stil dié dag gebore

by simple boere-groet‹

Nog gaan in droomnag stil sy skrede

na simple boerehuis;

oom Gert se plasie is sy Eden‹

sover haar voete ruis.

Die kalwerhok is dan die plekkie

waar hy so graag sou staan

om, loerend deur die klipkraal-hekkie,

haar heeldag ga te slaan.

En nou ... hy kan dit skaars gelowe,

sien hy haar wese weer,

net soos 'n lenteson daarbowe

skaamrooierig en teer.

En nou ... sy gaan met hulle same,

sit op die voorste wa,

terwyl hy roep die osse-name

met sweepslag agterna.

En nou ... hy sien haar liewe kappie,

gestik van enkel sis.

En straks ... doen hy 'n klein vriendskappie

as hul gelaer is.

XIII

Die vuurtjie brand

hoog langs die heuwelrif.

Die duisternis bedek die land,

maar dis 'n duisternis waardeur

die maan se melkies sif.

Die vlamme dans

vrolik in vuurge kring.

Die mense sit 'n krans

en luister swygend na

die keteltjie wat sing.

Dit is die trekkersboer

se late lied wat wek

sy hart en diep hom roer.

Dit is sy vroeë môresang

wanneer hy verder trek.

Geen dans in woel'ge saal,

geen lied van danseres

bied hom 'n blye onthaal

wanneer hy eensaam is‹

geen drank uit volle fles.

Sy vlamme dans en spring

al rond die ketel-boom;

sy ketel praat en sing

en skink hom in die drank

wat die ure laat verdroom.

Sy keteltjie is swart

al in sy diens gebrand:

die trooster van sy smart

die bly hom trou wanneer

hy soek 'n vaderland.

Die spoor lê oral in

die ronde hopies as;

en telkens as die dag begin

dan swaai dit by die voorwiel, met

'n voorslag-riempie vas.‹

Die vlamme dans

nou rond in vuurge kring.

Die mense sit 'n krans

en luister swygend na

die keteltjie wat sing.

Hul aandag span

nog meer wanneer oom Gert

vertel die storie van

Hendrik en Lettie en

hoe gou hul twee geskeie werd.

XIV

"Hul twee is lammers van een jaar,

hul huppel op een werf,

tot arm sy vader trek vandaar

en swerf.

"Beloftewoord, en dan niks meer.

En ... harte in pyn en hoop,

wyl ryke minnaars kom maar weer

om haar hart te koop.

"Die jaartal skuif so traag.

Gerug van sonde tot haar kom.

Totdat hy bewend waag...

hy is weerom.

"Hul leed blyk dan 'n wolk so rein.

Op huweliksdag

'n soete oorwinningsvrede skyn

in purperprag.

"Maar‹die oorlogswoord roep haastig rond.

'Ag, Hendrik, hoe's ons droom so kort!'‹

Liefs kort gedroom, as Britse grond

en slawe word.'

"Sy swyg. Sy perdjie huppel al

na Laingsnek weg.

Hy sink met wein'ge in Natal

om ver te veg.

"Dis duisternis en stille nag.

'My vriend, ek sterf by die eerste lig,'‹

so spreek hy sag,

'maar Lettie wag haar eerste wig.

"'Laat sy my verre graf hom wys

en eewge trou laat sweer.'

Hy sterf‹die dure prys

van vaderland en eer.‹

"'n Moeder veeg haar trane af.

'n Kinderhand die kransie hou.

Hul staan voor 'n gesonke graf.

Dit was die eerste daad van trou."

XV

Die nag is heen, die môre is grys;

'n plaat van tente en waens wys

waar Perdekraal se steenhoop rys

    teen hoë hange.

Daar staan hul aan die grond gepénd

die geweltjies so mooi orent‹

die eie maaksels, tent aan tent,

    in suiwer range.

o Trekkersvolk, my hart ontgloei!

Ek sien hoe jul die vreemde boei

verbreek het, om dan uit te bloei

    tot eie nasie.

Nie net 'n eie vaderland,

nie net 'n eie vlag geplant,

maar àlles maak van eie hand‹

    geen imitasie!

Hoe lê die tentseil, baan aan baan.

Hoe wakker bly die nokke staan.

Die klappies netjies oopgeslaan‹

    mooi eenheid same.

Sy staan daar by die wa se as,

die huis van doek, so lossies-vas,

skoon nes in môredou gewas‹

    'n blanke dame.

Twee lang wit kappe in die veld:

'n wa en tent daarnaas gesteld,

tweeheid tot eenheid saamgesmelt

    in sware stonde.

Die wa‹'n sterke man is hy;

die tent‹'n taaie vrou is sy.

Jul het die nasie uitgelei,

    sy boei's ontbonde.

Lig op haar voet net soos die ree

en trekkend met die trekker mee

bied sy hom tog 'n vaste stee

    in angs-geweste:

as wolkbreuk beuk die witte wand,

die sonstrale op die nokke brand

of nagdier sluip oor donker land,

    'n veil'ge veste.

En as sy wa nie verder dring,

hoor ek by wind haar fladdering

die lied van boerbeskawing sing,

    stemmig-tevrede.

Dan word haar seile trou bewaar:

by feesdag net span sy 'n laer

en straal haar seile dankbaar daar

    van groot verlede.

XVI

Oom Gert en Koos die sluit hul waens

vas aanmekaar aan die buitekant

en in 'n lyn met al die waens

wat reeds in rye staan geskaar

uit die omtrek van die Rand.

Die lang grys wasems van die nag

lê soos 'n slangrug in die dal;

dit is die misdamp van die reën

wat in Desember langs die Rand

oorvloedig val.

Daar in die miswolk dryf die kiem

van perdesiekte, sê hul, rond,

maar mens en bees, waarvoor die Heer

die nuwe land gemaak het,

is gesond.

Reg-bo die vuurtjies van die laer

styg stil omhoog die ligblou walm,

en nou die son weer op wil gaan,

styg uit 'n tent nog hier en daar

'n laaste psalm.

Die osse word al losgemaak

en veld toe aangejaag;

'n Kaffer stap hul agterna

wat aan 'n stok sy velskoene en

'n haarge knapsak draag.

'n Enkele hamerslag weerklink

van die wat laat kom, maar

die meeste burgers is gereed

en staan die landsaak te bespreek

in klompies bymekaar.

Die vrouens maak die brekfis al‹

die tweede ketel sing;

hul loop tent in tent uit en koes

gramstorig vir die braaivleis-rook

wat trane in hul oë bring.

Straks gaan hul, of dit kerk is, in

hul Sondagspak geklee

na die vermaarde steenhoop heen;

'n ieder neem sy kerkboek en

sy riempies-stoeltjie mee.

Die predikant laat sing; hy lees

en hou 'n nasionale preek.

Dan vra hy ook nog vir oom Gert

wat oral saamgetrek het, om

die landgenote toe te spreek:

XVII

"My landgenote, julle weet

hul het in Kaapland, vroeg en laat,

'n valse vryheidsleer verkondig;

jul weet die Kafferbendes het

met roof en moord en skelmery,

die grensbewoners daar versondig.

"Ons het getrek, eers na Natal,

tot aan die see wat vir ons was

'n tweede en wilder Onbekende;

maar nooit het trekkers moed of lus

gehad om na die wildernis

hul dapper trekkersvoet te wende.

"Hul het daar deur die duinsand heen

hul waens gedryf, en tot vandag

staan daar die boerenaam geskrywe.

Ons vyande 't ons daar gevind,

ons uit-oorlê of aangeval,

en uit dié Kanan weer verdrywe.

"Ons laat aan Kaffervolk en Brit

die mooiste deel van Afrika

wat slinger langs die strande.

Ons het gekies, om vrede vir

ons voet te vind, die wildernis

en altyd skraler binnelande.

"God het ons eers gelouter en

laat wraak neem op Dingaan

se duisternis van Soeloe-horde,

dat ons daar in die nuwe land,

nes uit 'n smeltkroes voortgekom,

'n Gode-dankbaar volk sou worde.

"En later toe die Engelsman

ons weer gedreig het en gedruk,

het ons die steenhoop dáár vergader.

Hier van Transvaal se hoogaltaar

het ons ons harte opgehef

tot God Almagtig, onse Vader.

"Jul weet hoe God gered het. Dink

aan Laingsnek, aan Ingogo en

aan Amajuba's hoë kranse.

Wee ons as ons weer God vergeet,

soos Israel by Sinaï,

met wilde afgodsdanse!

"Dan sal die steenhoop ons verkla.

Ek roep tot my getuie aan

die hemel en die heuwelrande!

Dan sal ons hiér moet kerm en klaag,

en rondom hiérdie heil'ge plek

die tekens sien van al ons skande!"

XVIII

Die fees het weer verbygegaan‹

na alkant sien mens waens, soos

die boere in klompies weer vertrek...

Hoe wakker staan die swepe-ry!

hoe daal hul, en die voorslag klap

om die osselywe op te wek!

Nie lank nie of daar is weer fees;

nou in oom Gert se huisie, waar

Willem en Dina samestaan...

Voordat die mense skei, vra nog

die predikant dat hul sal hoor

hoe hierdie bruilofsliedjie gaan:

XIX

Bruidegom

"Ek is 'n boerebruidegom

wat uit die ou Kolonie kom.

Ek is geen kind nie van die Trek,

maar my hart sit op die regte plek;

daarom het ek my vasgebind

aan 'n egte, egte trekkerskind.

Bruid

"Ek is die egte boerebruid,

uit die egte takhaarwêreld uit.

Maar ek kon my tog so goed gedra

dat 'n kolonis my hand kom vra!

Ja, die ou Transvaal is nie so sleg

as wat die mense dink en seg.

Bruidegom

"Ek is 'n boerebruidegom

wat met my ganse rykdom kom.

Ek het geen geld nie op die bank;

maar het 'n wa met suiwer klank,

twaalf rooies, jukke en rieme klaar,

en ek makeer nog net vir haar!

Bruid

"Ek is maar net 'n boerebruid,

en gee my vir niks anders uit;

geen jongman hoef hom te vergis,

want ek is net maar wat ek is.

Maar 'k het twee arrems, rond en sterk,

wat regstaan vir die huishou-werk.

Bruidegom

"Ek is 'n boerebruidegom

wat net maar na die bruilof kom

met stewels, en ook net dan dra

die laken-pak en keil van pa.

Anders is hul my lyf te veel

en is dit velskoen en ferweel.

Bruid

"Ek is maar net 'n boerebruid.

Ek dra 'n kappie met 'n tuit.

Ek knip die tabberds wat ek dra‹

maar bietjie mooier!‹moeder ná.

Net die één waar ek vandag mee loop

het vader by die smous gekoop.

Bruidegom

"Ek is 'n boerebruidegom

wat met lees en syfer klaar kan kom,

en die kaart ken van Suid-Afrika

wat ek daarso in my koppie dra.

Wat anderkant die water, in

die wêreld is, raak my maar min.

Bruid

"Ek is maar net 'n boerebruid,

ek laat nie my geleerdheid uit.

As hul oor politiek begin

dan luister ek en hou my in.

Maar 'k sal my kinders eendag wel

die storie van Transvaal vertel!"

Goue Gode


I

Dis heuwels, heuwels, heuwels net

sover 'n mens se oog kan speur;

dis of voorheen 'n monsterploeg

die wêreld hier wou stukkend skeur.

Ja, God se ploeg het hier geloop

in wentelkrag van vloed en vuur

toe heel die hoogland omgekeer

is in die aard' se wordings-uur.

Die reuse-sooi van daardie ploeg

'n berg was of 'n hoë rand;

en elke voor daaragter was

'n vrugbre moot of akkerland.

God se almagtige Hand het toe

daaroor gegaan met groot geswaai,

sodat 'n ganse goudveld is

in die aard se boesem uitgesaai.

Daarna het Hy die eeugety

stil oor sy akkerveld laat duur,

sonder dat een die geelblink vrug

versamel in sy voorraadskuur.

Geen Babilon se reusebeeld

is uit die goudsaad saamgesmelt;

geen wêreldstad se grootheid het

geskitter oor die heuwelveld.

Net Kaffervoete 't daar gegaan

wanneer hul hordes vlug of veg;

en die ondier het gelaer waar

die skatte van die wêreld leg.

II

Die taal van berge en rante is oud.

Ek sien die letters voor my staan,

die skeure omlaag, die kranse omhoog;

maar dis 'n skrif wat nooit vergaan.

Die taal is geskrywe met letters

van kranse en klowe en rif;

dit lê oop en bloot op die wande, ...

maar niemand ontraadsel die skrif.

Die kranse en klowe is woorde

tot reuse-sinne vereen,

en die stippels en strepe daartussen

is tot massas rotse versteen.

Dit is die taal van skeppings-dae,

die taal ook van die sondvloed-tyd,

waarby die late mens verbysterd

staan klae van onwetendheid...

Spreek daardie taal van hoë waters

teen hoë bergwand uitgeslaan,

en van opdrifsels eeue later

tot kransversténing oorgegaan?

Of spreek die taal van vuur se werking,

van vreselike wêreldbrand

toe berggevaartes op kom rys het

uit die aard se vuurge ingewand?...

Die sleutel van pylskrif-figure

en hiërogliewe is gevind;

maar hier staan al die wyse same

onwetend soos 'n kind.

So swyg ook stil die Rand se rante.

Ja, die skeppingstaal is al te oud!...

Of spreek hier gryse lettermerke

miskien al lank die woord van: Goud?...

III

Nou loop 'n loper oor die Rand

wat rooi is in sy aangesig;

hy sien niks van die skone land,

maar hou sy oog omlaag gerig.

'n Kaffer sukkel agter hom

en dra sy loodswaar pak:

'n vysel, stamper, pikswart kom

met goeters in 'n goiingsak.

Hoor! dis geen vooros-klok gewis

wat lui op die anders stille Rand!

Die klankgeluid is anders, dis

die stamper op die vyselkant.

Bo stugge rots‹nog nooit getref

as deur die slag van donderweer‹

word nou die hamer opgehef

en mokerslag daal dreunend neer.

Die rots word gruis; die gruis word stof;

die wasbak spoel dit om en om,

en delwers-oog speur rust'loos of

die goud-en ysterstrepie kom.

Daar is dit! en hoe bly is hy!

Die goud-aar is oplaas geraak...

Die outa sien 'n os wat wei,

en dink: "Hoe lekker sal hy smaak."

Die rots word nog 'n keer gestamp ...

en in die spoelkom omgewas.

Die delwer gaan dan na sy kamp ...

sy dienaar hurk daar by sy las.

IV

Ons sien nou weer die loper loop.

'n Tolk en hy het keer op keer

met omhaalwoorde geprobeer

of hul oom Gert se plaas kan koop.

Oom Gert was na Pretoria:

hy het hom met sy sorg gewénd

na die vaderlike president,

en dié het hom geantwoord: Ja.

Maar ag, oom Gert se hart is swaar

as hy weer kom die bultveld oor;

daarbinne moet hy almaar hoor

'n stem so lastig, so onklaar:

"My plasie is my Nabots-erf

wat met sy weiveld wiegel oor

die Rand. Moet ek dit nou verloor

vir Agabs, om dan rond te swerf?

"Gewetenstem naas lotgeval!

Die stem is Jakobs stemklank, maar

die lewenslot 's die Esaus-haar,

en ek is blind soos Isak al!"

So het hy lank gepeins, gewag,

tot hy oplaas dink: "Laat maar gaan."

Hul bied hom tweemaal duisend aan,

en daarmee is die koop volbrag.

Oom Gert maak nog sy saak gewis:

hy vra net goudgeld en kontant,

en dat sy eie predikant

sal tel of hulle almal is.

V

o Heilige nagte van voorheen

as die maanlig skaars in die huisie dring,

waar oom Gert lê waak, soos die psalmis sing,

om te peins oor God,

die nagte nog lank, na skeppings-maak,

deur geen kunsglans nog verkort;

as die mens nog tyd het om wakker te word

en te peins oor God.

Die vetkers het maar kort gebrand

om te lig oor die oue Skriftuur

wat die stof bied in die vroeë uur

om te peins oor God.

Die siel doen soos die blomkelk dan

wat die blaartjies sluit by nag,

en stil-alleen op die son staan wag‹

so peins die siel oor God.

Dit doen net soos die voël by nag,

wat die vlerk nie vliegend meer wil strek,

maar die koppie in die dons gaan dek‹

so peins die siel oor God.

Dis doen en doen en nog eens doen,

totdat uit hoër, heil'ger oord

verruis die saalge stemmingswoord‹

as die siel stil peins oor God.

Totdat 'n ligstraal na benee

val in die oog omhooggehou,

en die siel dan weer sy God aanskou‹

terwyl dit peins oor God.

Dan voel dit weer aan wyding ryk

en beef stil opwaarts-heen

met groot verlange om nog

oor God te peins.

Maar ag, nóú is oom Gert vol sorg,

en sy bed is vuur onder hom:

'n ander god het daar gekom,

en die naam van die god is: Goud.

VI

Voorheen was in oom Gert se huis

'n sjieling net so skaars te kry

as in 'n bedelaar se kluis‹

en tog was daar geen armoed' by.

Oom Gert se huis kos hom geen geld:

hy't self die muurtjies opgetrek,

die gras gesny op eie veld,

en toe met eie hand gedek.

Die hout was geelhout wat gesaag

is in die Houtbosbergse kuil,

vandaar met moeite uitgedraag

en oral in die land verruil.

Sy meubels is van eie maak,

en wie daarop gaan sit die voel:

dit is geen goed na vreemde smaak,

maar boer se eie bank en stoel.

Wat op sy tafel kom is uit

sy eie tuin of uit sy kraal‹

daar's brood en melk, daar's boerbeskuit

en vleis, dit is die sober maal.

Hul klere kies hul so gering,

dat hoë ruil nie nodig is.

Die smouse het dit rondgebring:

ferweel en tabberdgoed en sis.

Ja, geld was skaars en goud was min,

maar min ook die onrus en gebrek;

daar was geen ryke of arme in

die land, niks wat die onrus wek.‹

Hoe het die wêreld nou gedraai!

Hoe word oom Gert se vrees gewek!

Hy sien sy goed al opgelaai

en hoe sy wa weer noordwaarts trek.

VII

"Kom kinders, ons moet trek,

want hier kan ons nie bly;

as ons hier langer bly,

sal hulle ons weer kry.

"Ek het my grond so lief,

my vrye plaas en werf.

Vir hierdie plaas en werf

het ek voorheen geswerf.

"Kom kinders, ons moet trek,

dit is die boer se plan,

en daar's geen ander plan.

Laat almal trek wat kan!"

"Ag, vader, moenie trek,"

sê Dina, "laat ons bly,

want waar ons trek of bly,

sal hul ons tog weer kry.

"Ons kan nie immer trek,

ons kan nie immer vlug,

saam met die wild wegvlug

vir mensgerug.

"Ons woon al lank so stil;

laat ons nou maar geniet,

met eerbaarheid geniet

van wat die wêreld bied."

Wat sal oom Gert nou doen

om die onheil af te weer

as Dina haar verweer,

met sagte woord hom keer?

"Ek voel 'n ding wat kom,

my binneste die werk

net soos die miertjies werk

wat verweg storm bemerk.

"Nou ja, ons sal hier bly,

op die uithoek van die plaas,

van die ons ontvalle plaas

maar vér van stadsgeraas."

VIII

Bo-op die grond rys al 'n stad

wat op die heuwels skitter-blink;

dit was 'n reeks van kampe eers,

getimmer uit hout en sink;

maar nou 'n wêreldstad meteen,

en massas delwers trek daarheen.

Oom Gert het so iets nooit gesien:

die suiwer lug is troebel-vuil,

en helder stroompies van weleer

dam nou in donker modderkuil.

Die grond voorheen so skoon en rooi

is nou met steenkool-as bestrooi.

Al bo die stad, en verder, sweef

'n swart-deurrookte deins'righeid;

dit lyk net soos 'n veldvuur wat

hom uitsprei oor die velde wyd.

En saans dan slaan 'n rooi gegloor

soos veldbrand al die heuwels oor.

In boeredorpe het hul eers

'n kerk gestig op wye plein,

waarom vergader, hier en daar,

die grasdak-huisies, laag en klein.

Maar nou word eers, en wondergou,

'n groot hotel daar opgebou.

Daar is geen Son- of Maandag meer;

dit vleg en kronkel deurmekaar,

en saans, nog lank na middernag,

het die gewoel nog nie bedaar.

Die wêreld maak oom Gert nou dom

wat selde in die stad meer kom.

En as hy in die sonlig sien

hoedat die stad lê flikker-beef,

of saans bemerk die dof-rooi gloed

wat opwaarts na die hemel streef,

dan dink hy: 's Dit nie wat ek lees

van Babilon en van die Bees?

IX

Die nuwe wêreldstad die lê

tussen die twee families in.

Een kant is Willem en oom Gert,

en ander kant daar boer oom Koos

nog met sy talryke gesin.

Die wêreldstad lê tussen hul,

want, ja, die vriendskap is geskeur.

Is dit miskien die profesie

van wat op later dag nog met

die hele nasie sal gebeur?...

Dina het Engels gou geleer,

en ook so mooi leer sing...

Sy het verlaas oom Koos besoek

om hom saam met sy huisgesin

tot vriendskap met die stad te dwing.

Sy praat van meegaan met die stroom,

van nie so alles te vermy.

Maar nee, oom Koos het vas besluit

dat hy met sy geslag

op die ou-ou boere-pad sal bly.

Sy sing oplaas vir hul 'n lied

om so hul harte nog te vang.

Oom Koos die volg dit met 'n sug

en dink aan beter tyd terug

wanneer hy hoor die mode-sang:

X

"Stad waar die ligte newels swewe,

waar ligte luggies skitter-bewe;

stad op 'n hoogland uitgebou,

ver-sigbaar by die hemelblou‹

Johannesburg jy's waarlik ja

die glorie van Suid-Afrika.

"Van digte donkerheid omgewe

het Boer en Kaffer hier gelewe;

hul kon die goudstraal nie ontdek

wat die beskawings-lewe wek;

geen boeretent of ossewa

kon lig bring vir Suid-Afrika.

"Geen trekker bring hier nuwe lewe,

maar deur 'n hoër drang gedrewe,

kom pionier en delwer aan

wat goudvonke uit die rotse slaan.

Johannesburg die was weldra

die ligpunt van Suid-Afrika.

"Johannesburg is hoog van strewe,

wat laag is word nie neergedrewe,

maar naturel en trekker-boer

word uit hul onkunde opgevoer.

Johannesburg is waarlik ja

die glorie van Suid-Afrika.

"Johannesburg is hoog verhewe,

die koningin uit lig gewewe;

haar goue beeld sal wonders doen,

sal immer ophef en versoen.

Johannesburg sal steeds hierna

die glorie wees van Afrika!"

XI

Blink is die saal van lampelig;

gloed-helder blink hulle aangesig.

Warm is die saal van somergloed;

warm en onstuimig die hartebloed.

En kringlend sweef daar bont deureen

die danseresse op ligte been.

Maar Dina is die skoonste as sy

haar liggaamskoon in dans uitsprei;

en Willem, die gewenste man,

sien van die kant die skouspel an;

terwyl hom loof 'n kring van mans

dat hy só 'n vrou leen vir die dans.

Daar word gebuig, gevra, geswaai,

die arrems in mekaar gedraai.

Dan rus oom Gert, in slaap gesink,

waar net Gods sterre in stilte blink.

Rus?... Nee, hy sien op donker muur,

in helder letters van hemelvuur:

"Geweeg, geweeg, te lig bevind!"

Dan roep hy: "Ag, my arme kind!"

Sy vrou die stoot hom saggies aan,

maar berg ook self 'n snik en traan.

Dof word én saal én walsgeluid,

en langsaam gaan die lampe uit...

Leeg is die saal... Op tafelblad

staan leë bottels in hul nat.

En eind'lik, ná die sondenag,

staan weer daarbuite 'n ander dag.

XII

'n Warrelwind, die dagspook wat

so plots ontwaak,

en plots op straat of in die pad

sy dans-swaai maak‹

is hy nie soms die bode van

'n storm wat naak?

Papiere, blare, voddegoed,

van stof deurdring;

geswaai, geruk, soos in 'n tregter

opgewring,

kry skielik lewe en asem, hul

dans in 'n kring.

Is dit 'n gees, haastig gedaal

uit hoër lug,

wat van 'n naadrende onheil bring

die voorgerug?...

Kyk hoe die loom-lui stof geswind

sy voet ontvlug!

Of is dit dalk 'n toorheks wat

puur uit 'n grap,

op straat al in die rondte wals

met ligte stap,

en met die voddegoed en stof

kalkoentjies trap?...

Rumoer'ge warr'ling langs

die stof-vuil straat;

binne die sinkgebou staan al

'n mense-plaat,

en op die platform staan 'n klomp

klaar om te praat.

Uit alle wêreld-oorde saam

gewarrelwaai,

lyk hul oom Gert soos hane wat

staan koningkraai;

wanneer hul veg vir stemreg met

'n groot lawaai.

Intussen pak die stormwolk al

op Tafelberg;

en anderkant die water is

'n leeu vererg

wat nog in sagte woorde-klou

sy naels verberg.

Oom Gert is moeg van die tumult;

ryp is sy plan:

hy self met honderd ander storm;

gryp pote van

die stoele, en slaan op kop en lyf

so wat hul kan.

Die helde vlug na alle kant

die deurpoorte uit.

Van lae galery vlug hul

deur vensterruit,

totdat 'n al te dikkert daar

op half-lyf stuit.

Oom Gert laat hom dit dugtig op

sy sitplek voel.

Die dikkert skreeu sy buitevriend:

"o Pull, John, pull!"

Oom Gert die slaan; die dikkert roep:

"o Help, John, pull!"

    'n Beskrywing van die stemreg-agitasie

XIII

Is 't oorlog?... In oom Koos se huis

woel almal net om klaar te kry.

Daar word geslag weer en gebak,

en buite voor die agterdeur

trek reeds die seuns die bokwa reg

om op te pak.

Die harte voel nie lekker nie,

die woorde het angstig-min geword‹

soos steeds by donker voorbesef,

by die vergeefse angsgevraag

van hoe en waar

die ontwaakte lewenslot sal tref.

Lughartig praat 'n enkele seun

hoe hy die Engelsman sal skiet,

maar moeder maan: My kind, my kind!

Die seun wyk willig vir die woord,

want, ja, daar was 'n kleinigheid

wat hy nog aan sy saal wou bind!

Dis amper klaar... Daar kom hul aan,

die burgers van die omtrek, want

oom Koos die is nog veldkornet...

Straks staan hul, teuel in die arm

en met geboë hoof,

want een gaan voor in smeekgebed.

Die vrouens staan effens opsy,

met arrems oor mekaar gevou,

nou dat hul taak is afgedaan.

Nou kan hul eers hul smart besef,

en enkle droog met voorskoot-punt

al die eerste oorlogstraan.

Dan skuif en skok, met gang en draf,

die burgers op hul perde weg‹

dit lyk somaar 'n mengelklomp!

Maar tussen hulle flikker-blits

geweldig in die lenteson

die blinkgemaakte mauser-tromp!

Oom Gert wat hom meer tuis voel by

dié ruiterskaar‹hy het oom Koos

sy krygsmansdiens al aangebied‹

die luister hoe die jongspan in

hul oorlogsblydskap sing

die klanke van 'n oorlogslied:

XIV

Kom, burgers, trek die perde reg:

nou vrou en kind goeien-dag geseg!

Jongkêrels, los die nôi se hand;

en seuns, verlaat jul moeders, want

daar gaan 'n strydroep deur die land!

Gryp nou die teuels bymekaar‹

die vierkleur is weer in gevaar!

Die regterhand gryp die visier,

die bors oorkruis 'n bandelier;

die spore in die sonskyn blink,

stiebeuels teen mekaar weerklink,

die ketel aan die saal rinkink.

Kom, burgers, hou nou bymekaar‹

die vierkleur is weer in gevaar!

Laat aan die trippelaar sy pas,

maar hou die vuurge hingste vas.

Die agterstes moet ingalop

tot binne-in die ruiter-trop‹

die ponie en die bossie-kop.

Kom, burgers, ry so bymekaar‹

die vierkleur is weer in gevaar!

Trek burgers, almal nou geteld,

al voort maar deur die wye veld,

en of jul al omlaag verdwyn

of op die heuwels weer verskyn‹

wys altyd weer die slingerlyn.

Kom burgers, trek so bymekaar‹

die vierkleur is weer in gevaar!

Jaag, burgers, jaag oor rant en rots

wanneer jul teen die vyand bots.

Ruk in, spring af en pos gevat

aan die onwrikbre ryperd-blad.

Mik fyn, kyk waar die stoffie spat!

Staan, burgers, staan dan bymekaar‹

die vierkleur is weer in gevaar!

En moet jul val, val dan met eer,

met die oog die vyand toegekeer;

val op die grense, man en perd,

die oue vierkleur is dit werd,

en die eerkroon wink al uit die vert.

Val burgers, val dan bymekaar‹

die vierkleur is weer in gevaar!

XV

So sing die jonges vol van vreugde,

maar ag, oom Gert se hart is seer

as hy straks diep en dieper peinsend

gaan langs die slagveld van weleer.

Dáár lê Majuba, donker kleurig,

sy sye een en al terras;

dis of die berg van alle eeue

vir wonderdaad geskape was.

Daar lê Laingsnek; dis of Gods hande

dit vir 'n skanswerk uit wou bou.

En daar's Ingogo's kronkelbedding‹

net om die vyand op te hou.

Daar's nog die wonderlike hoeke,

net om die vyand vas te keer;

maar ag, oom Gert voel nou so anders,

sy hart is onverklaarbaar seer.

Hy sien nou oral groot kanonne,

hy weet nie of die ding sal gaan.

Die treine voer nou alle soorte

van wapens uit die hoofstad aan.

Daar is hom ook so baie mense,

en baie goed word aangevoer;

voorheen was daar so min maar nodig:

'n ryperd, biltong en 'n roer.

Dis nodig, ja, die tyd die vorder,

en daarom swyg hy maar en kyk.

Maar heel die Amajuba-wêreld,

alles wil hom so anders lyk.

Tog leef hy weer, die troue krygsman,

al trek hy nou maar same net:

'n oorlogsperd die stamp en runnik

wanneer hy hoor die krygstrompet!

XVI

Verlore!...

Die dag van stryd het mooi begin,

die burgers trek verwinnend in,

en boerename 't binnekort

oral 'n glorie-klank geword!‹

'n Pragtige môreglore!

Maar onder in oom Gert se hart

kom effens al, nog diep-verward,

'n fluisterstem na vore:

Verlore, verlore!

Verlore!...

Die dag van stryd begin so goed,

Suid-Afrika lê aan hul voet...

Die Boer moet Afrika regeer!

Gryp gou, voordat die kans kan keer!

Buig uit die grense na vore!...

Maar nou kom daardie fluisterstem,

diep in oom Gert se bors geklem,

so duidelik na vore:

Verlore, verlore!

Verlore!...

Rookwolke nader uit die suid

en sprei hul oor die aard-breedte uit;

oor Drakensberg se veil'ge top

skuif swaar 'n donderonweer op;

die storm sing in wilde kore!

Oom Gert se stemme, in hom bekneld,

kom nou daar buite op berg en veld

al donderend na vore:

Verlore, verlore!

Verlore!...

Oom Gert die kon nie verder vlug,

en sit nou, met sy vrou, te sug

agter die ysterplate vas,

daar waar hy eertyds vryman was

en sy vryheid is wedergebore!

Die fluisterstem daarbinne kom

nou deur die ysterplaat weerom

as huilende windstem na vore:

Verlore, verlore!

Verlore!...

Die dag van stryd hou lank nog aan‹

dis of die son nou stil gaan staan.

Maar eindlik roep hul rond: "Verby!

dis vrede, vrede weer, wees bly‹

al is die vryheid verlore!"...

Dan keer die wilde stem as sug

weer in oom Gert se hart terug;

en dring dan weer altyd na vore:

Verlore, verlore!

XVII

Die oorlogsfakkel is gedoof,

en die oorlogskamp word oopgesluit.

Die nuwe tye, hooggeloof,

kom met gejubel, lank en luid.

Die burgers kom van oral an

en raak al met hul lot versoen.

Maar net oom Gert, gebroke man,

wat sal hy in so 'n wêreld doen?

Want ook sy troue vrou is dood‹

die lewe van 'n handjie meel

en van 'n brok genadebrood

was haar as boerevrou te veel.

Willem, sy skoonseun‹hy't vir hom

die boerdery eers waargeneem‹

is skout, en het nie teruggekom.

Hy's seker nou totaal vervreem!

Oom Koos weer het sy grond verhuur,

en trek die hoë Bosveld in,

die Randse lewe is hom te duur

en skaadlik vir sy huisgesin.

Maar Dina‹waar is sy en wat?

sy die altyd skone boerevrou?...

Geheel verslingerd in die stad

en will'ge prooi van vreemdes nou!

Wanneer oom Gert van Dina hoor,

verbysterd al deur smart op smart,

dan roep 'n dubb'le stem: "Verloor!"

en dubb'le swaard gaan deur sy hart.

Geen antwoord is daar op die stem

wat vlymend deur sy siel nou gaan;

maar as die leed te vinnig klem,

roep hy: "Dit het die stad gedaan!"


Groue Grawe


I

Dis heuwels, heuwels, heuwels net

sover 'n mens se oog kan speur:

maar heuwels sonder struik of gras,

en droewig-vaal soos as gekleur.

Langes die heuwels staan 'n ding

soos die houtgeraamte van 'n huis,

waarbowe rust'loos wiele draai

wat die waentjies optrek met die gruis.

Die heuwels is party al oud;

verlate en vasgereën party,

en storms het baster-klofies in

hul naakte ribbes ingesny.

Die ander is nog in die maak

van poeiergrond of gruis nog grof;

en as die wind die fynes vat,

dan trek daar tuite stof.

Die heuwels lyk soos duine wat

in blankheid rys aan verre strand‹

dáár rys hul uit die blou-diep see,

hier uit die aard se ingewand.

Hier's ook 'n dreuning soos die dreun

van sagbewoë wêreldsee,

en winde wend, dan hier, dan daar

die dowwe dreuning met hul mee.

Maar waarom is die heuwels dan

so hoog en ook so bleek?

En waarom is die dreun so diep,

so droef nes een wat smartlik smeek?...

Hul sê die duine aan strand is die

grafheuwels van wie sterwe in see;

en daardie droewe dreuning is

die klag van wees en weduwee.

Maar hiérdie heuwels, heuwels dan

wat ook so hoog is en so bleek?

En hiérdie droewe dreuning dan

wat klaag soos een wat smartlik smeek?...

II

'n Agtal jare is weer verby.

Die boereplase is opgebou,

die platjies is weer huise nou,

die woeste leegte 'n landery.

Gou ruk weer alles in verband‹

Suid-Afrika's 'n wonderland!

Maar net oom Gert se lewe kwyn.

Sy hart is nie meer in die werk,

sy wank'le bene is al onsterk,

en ook die plasie word te klein.

Die lewensreggie, kort van duur,

wag net nog op sy sterwensuur.

Wanneer hy die omtrek saans beskou,

hoedat die huis-tal groter word,

die vrydom steeds word ingekort‹

dan sê hy: "Ja, daar is dit nou!

Die vroeëre boere-paradys

is nou één molshoop, groot en grys.

"Hier bly net hope en holtes lê:

die vreemd'ling kraak die neut in twee

waarvan hy ons net doppe gee,

maar al die neutvet dra hy weg.

Ons goud gaan na 'n vreemde strand‹

Transvaal bly lê: 'n armmans-land!

"Die voorpos van die armes woon

in Blikkies-dorp se kronkel-sink

wat ver soos bottelstukke blink.

Hul lewe van 'n hongerloon

in huisies aanmekaar gepas

en jaartjies vol van steenkool-as.

"Ag, arm Transvaal, waarvoor ek vrees,

jy't Afrika voorheen geroer

tot wakkerskudding van die boer‹

sal jy nie nou die laaste wees?

Jou heil'ge eersgeboorte-reg

word op die mark te koop geleg."

III

Oom Gert het min verwagting meer.

Nog één ding hou hom aan die loop,

dit is die vleugie van 'n hoop

dat eens sy dogter weer sal keer.

Die droewe en tog verbede dag,

daar bly sy siel nou stil op wag.

Sy hopie word hom aangesterk

deur 'n storie in 'n boek gelees:

"In Skotlands berge is 't gewees,

en 't was ook daar 'n stad se werk.

'n Eenge dogter in haar fleur

is uit die vadershuis geskeur.

"Nie wetend waar sy swerwend gaan,

kon haar vader net nog bid.

Geen grendel is snags opgesit,

maar deur die deur wat opestaan,

flikker 'n kersie heelnag lang,

wat haar by weerkoms moet ontvang.

"En ja, sy het eennag gekom!

Die trekking van die ver-oop deur,

en kersgeflikker deur die skeur,

die stille bede-heiligdom‹

ja die gebed nog allermees‹

was 't vir haar hart te sterk gewees?...

"As sy haar vader wenend kus,

bars die oue ook in trane uit:

'My kind, die deur was nooit gesluit

en daardie kersie nooit geblus;

dáár het ek biddend, nag aan nag,

geduldig op jou koms gewag.'"

Maar ag, oom Gert se hart is bang;

want as die jaartal al maar slyt,

dink hy: "My hoop is ydelheid,

my wagte duur tog al te lang;

my lewensdaggie's netnou om,

en dan het sy nog nie gekom."

Die mense vier al Unie-fees!...

Hy, arme, sal ook maar gaan kyk

hoedat die nuwe wêreld lyk‹

wie weet, miskien sal sy daar wees!

Sy eensaamheid verlaat hy dan

en kyk die vreemde wêreld an:

IV

Hoe mooi het al die stad geword!

Hoe slinger, soos 'n krans, omheen

die villatjies in keur van steen

en wisseling van boumodel!

Hoe mengel hulle kleuretint,

van helder-wit tot donker-dof,

omlaag, omhoog; dis alles of

'n kunst'naarshand hul plek bepaal.

Hoe groei die bome in die rots

en bloei die blomme in kleure sag,

vlak teen die rant se wilde prag,

asof dit nooit nie anders was.

En dan, die golwende verskiet

van bulte en bosse, al deureen,

totdat die oë vasslaan teen

Magaliesberg, die groot blou reus.

('n Bietjie goud maak baie mooi,

en‹dis maar krummels van die groot,

uit louter goud gebakte brood,

wat na Europa word vervoer!)

Ook saans nog wyk die mooiigheid

nie heeltemal nie, want dan blink

'n see van liggies; mens sal dink

die sterre 't uit die lug geval.

Die stad self lyk nou een en al

koopmanspaleise opeengehoop,

waartussen al die mensies loop

wat vreselike drukte maak.‹

Oom Gert sien niks van al die skoon.

Die agterbuurt, daar dink hy aan

waar die blikhuisies almal staan,

en alles vuil-armoedig is;

bedink maar hoe die mense woel

waar huise en stof die son versper,

waar sawends skyn geen maan of ster,

en net die lampeskynsels blink.

Hy sien skoorstene en steenkoolrook;

hy hoor die treine met hul haas;

hy hoor die myn se toeter blaas,

en 't gaan asof die aarde brul.

Hy dink dan aan die myn-graf waar

die mense lewendig in kruip,

om soos erdvarke rond te sluip

vir bietjie geld en‹longekwaal.

Hy dink aan ander duisende

van mense, voorheen eerbaar-braaf,

vir wie die skandgraf word gegraaf

wanneer die goud rys uit die grond.‹

Maar‹daar is fees bo-op dié graf!

Nes die ou tyd waar oom Gert van lees,

dat mense hou 'n dansersfees

wanneer die "swarte dood" verwoes.

V

Die môre van die Unie-fees

Oom Gert sien die soldate

in kakie langs die strate.

Hy sien die oorlogslans

se lintjies vrolik dans,

die sabels en gewere,

kanonne en helmet-vere,

op die paradebaan.

En agteraan?...

Hy sien die oorlogs-wees

wat deelneem aan die fees‹

'n kinder-keurkommande

met skewe hoede-rande;

'n ganse skaar kadette

met roer en bajonette‹

al agteraan

op die paradebaan.

Die môre-godsdiens

Vroom geklank!

Mense dank,

almal mede,

vir die vrede

'n Opperwese.

Want genees is

en verbonde

is al die wonde;

rassevete

's al vergeet.

Met veréénde klank

rys die vreugdedank!


Rassetwiste

Die middag

Hy hoor die geluid van juublend gesketter,

die vrolike klank van simbaal en trompetter,

gedra op die dreun van die oorlogstamboer

wat dond'rend soos onweer die harte kom roer.

Daar's wapenbeweeg wat yslik weerklink;

kanonwaens kom aan en kettings rinkink.

En hy hoor daarna:

Hoera! Hoera!

Hy hoor die tred van die oorlogswees,

sy voete gedril vir die Unie-fees!

Hy hoor 'n gesang van sy lippe weerklink

as hy bly en verruk uit die feesbeker drink.

'n Hosanna gaan op uit die kindermond,

en die skare juig saam in die vrolike stond;

En hy hoor daarna:

Hoera! Hoera!

Die aand

Vreugdevure deur die land...

Mense juigend om die brand!

Vreugdepyle gons omhoog

en ontplof hoog aan die boog;

bly-verwonderd bly die skaar

na die skitterkleure staar.

Oom Gert gaan vroeg die aand na huis,

want een ding staan by hom nou vas:

dat hy nie in dié wêreld pas.

Hy het 'n beter dag geken

en is te oud om nog te wen

aan al die vreemdigheid

van nuwe koers en tyd.

Hy slaap laat in met diep gesug,

en in sy droom kom weer terug

die wese op die paradebaan,

die kinders wat hosanna sing,

die mense wat mekaar verdring

om rond die vreugdevuur te staan.

Ook kom hom deur sy droomnag speel

'n enk'le krygs- en kamptoneel;

'n moeder by haar kind aan waak,

'n stryder sterwend vir sy saak.

En as hy opstaan kom die vraag:

My Dina, ja, was sy

ook dalk daarby?...

VI

Dina se lewe val haar swaar.

Helaas, sy was die laaste tyd

haar blosende gesondheid kwyt,

en moes gedurig drankies koop.

Sy het in 'n café gedien

waar sy gedurig reg moes staan,

die wit-gestyfde voorskoot aan

en haardos ydel opgetooi.

Sy moes haar aangesig verkleur;

want al die glans van vel en oog

het met die jare weggedroog‹

só was haar blommesteel geknak!

Sy moes daar staan en vriendlik wees

vir iedereen, al oor en oor,

ook as die kêrels met haar skoor

en stilletjies haar dinge sê.

Saans word sy dikwels uitgevra

om na die bioskoop te kyk;

dan moet sy weer so sinlik lyk,

dat sy die jonkmans kan bekoor.

Dan kry sy volop lekkers en

'n sitplek in die voorste ry;

dan is daar volop gekkerny

op die toneel en in die saal,

totdat 'n ander lewensdag

in sondenag word uitgeblus;

die liggaam weer na late rus

moet deur die vroeë more heen.

Hoe sweef dan om haar koors-gesig

die kuisheid van die môredou;

hoe pynig haar 'n naberou

wat al maar met die môre kom!

Haar leë hart het sy so lank

uit singenot se kelk laat drink,

dit word haar aldeur volgeskink

en‹tot die prys van hande goud.

Tog bly haar hart gedurig leeg...

Sy sal die fees dan ook maar my...

Oom Gert soek haar vergeefs daarby...

Skyn-vrolik is sy nou nie meer!...

VII

Ja, Dina was dié dag nie by

en ook nie bly...

God het haar eind'lik stil laat staan!

En omgewend?...

Die aand versprei sy duister skerm

wanneer sy op die rante kerm

in haar ellend:

"Ag, kon ek nog my sondedaad

as sondesaad

weer in my donker hart

terugontvang,

dan was my vrees,

my angs by awendswart

wis minder bang

gewees.

Maar nou, nou het voorheen my hand

dit uitgeplant,

die eerste korrel van die kwaad.

En ieder jaar vermenigvuldig

die boom so kwaad

die sondesaad,

en maak my siel doodskuldig.

Teen awendgrys

verrys

nou boom op boom, hul bly

soos donker plekke,

soos pikswart vlekke

dwars-teen my vinnig-aan

wegdonkerende hemel staan.

En waar ek nou al dolend gaan,

hul staar my aan,

die bome; deur hul blare

hoor ek die nare

geruis van doem en dood‹

oneindig ver van my

en altyd naderby!

Ek vlug verdwaald, verdwaas van sin,

benard, benoud

my donker woud

al dieper, dieper in!"

VIII

Sal God dan Dina so laat staan?...

Sy wend haar voetstap al maar aan

op agterbuurtse sinkgebou

waar awenddienste word gehou...

Net kwyn sag weg 'n lied van dank

as sy gaan sit op verste bank.

Wanneer die laaste galm verruis,

spreek sag die leraar van 'n Huis

daarbowe, wat veel wonings het,

die toevlugsoord van wat belas,

gedruk, verlaat, verlore was.

Wees nie ontroer, voeg hy daarby,

as jul nog sondesmarte ly,

want daar hou juis die eng'le fees

om wie verlore hier mag wees.

o Die oue, oue Bybeltaal,

by haar al lank verouderd al‹

dit sink soos eerste druppels reën

wat op 'n ou pad val.

(Wat hoor sy nou! "Wees nie ontroer!"

Het God haar voete hier gevoer?...

Wat hoor sy! "Daar is baie plek."

Ook vir 'n sondares soos ek?...

Wat!... dat daar om verlorene fees

sal wees!)

Dan volg 'n laaste smeekgebed

dat God barmhartiglik mag red

deur altyd-nuwe wekgeluid;

en daarmee gaan die kerkie uit.

Sy stap die duisternis weer in,

maar dis vir haar 'n dagbegin;

dis of die sterre almal wink,

of die aandster bo die woning blink

waarin haar vader op haar wag.

Dieselfde nag het sy besluit

om na haar vader terug te gaan.

Want as God haar nie weg wil wys,

dan neem 'n eie vader wis

sy enige dogter aan.

IX

"Wie kom so laat nog na my huis?...

Ek hoor daarbuite 'n voetstap ruis."...

Die bo-deur swaai sag aan die kant.

Is dit die wind se onsigbre hand?...

'n Kersie wikkel‹hoe die deur

al saggies word opsy gebeur‹

en wend lig-golfies daar en hier

langs langvergane muurpapier.

"Wie kom nou na my huis? Dis nag!"

Die grysaard nou geboë wag

en kyk, maar kan geen wese ontdek‹

totdat 'n stem kom: "Pa, dis ek."

Dan doem traag uit die duisternis

'n beeld wat hom nóg eie is.

"My kind!... Oplaas!" en dan niks meer.

Sy val hom aan die voete neer.

'n Vaderhart se medely‹

wat kom Gods liefde naderby?

God wat alreeds te wagte staan

as die "verlore seun" kom aan!

Hy blik haar in die skuldige oog...

Die trane-sout 't al vasgedroog.

En sinlikheid aan 't wisselwyk,

van ver deur dowwe sluiers kyk.

"My kind, dáár het ek neergekniel,

snags uitgestort my bitter siel;

dié deur het nooit nie dig gegaan,

en daardie kersie 't daar gestaan.

"Nou kan ek sterf, my oog het nou

jou saligheid, my kind, aanskou."

Hy sien haar aangesig is bleek‹

'n skone spieël gekraak, gebreek.

"Hoe is jou skoonheid van weleer

deur Gods geregtigheid verteer‹

die vlam wat ons nie sien nie, maar

waarvan ons net die as vergaar!

"My kind, meteens my profesie,

van wat my oog gewislik nie

meer sal aanskou: die wederkeer

van al my volk tot God en eer.

"Lê op my graf geen sooi met gras,

maar dek dit met die heuwel-as;

want daarso lê begraaf jou eer

en van die boervolk van weleer.

"Ja, daarom is die heuwels hoog,

en dáárom is hul skynsel bleek,

en daarom is die winddreun diep,

so droef soos een wat smartlik smeek!

"Maar eens herleef die nasie weer,

waarvan ek sterwend profeteer.

Eens word die grys-blou heuwels klein

as God alleen weer groot verskyn!"

Hul staar mekaar nog vraend aan

wanneer die dag al op wil gaan...

Dan sien sy hoe sy vinger wys

waar Perdekraal se heuwels rys!

Die digter het sy taak volbring.

Die sanger het sy lied gesing,

en wil met enk'le woorde nog

vermeld van stille beevaarts-tog;

van hoe sy voet eerbiedig stand

hou by twee graftes op die Rand.

Dié vaal-wit hopies dek hul bei,

vader en dogter, sy aan sy!‹

'Totius' - Jacob Daniël du Toit

(Paarl, 21 Februarie 1877 - Pretoria, 1 Julie 1953)

Prosa & poësie | 2 kommentare

Van Melle - Oom Diederik leer om te huil

Fri, 19 January 2007 04:33

Watter diep en edel emosies...

Fritsie smaak julle!
--

Koeitjies & kalfies | 1 kommentaar

Van Melle - Oom Diederik leer om te huil

Thu, 18 January 2007 04:42

OOM DIEDERIK LEER OM TE HUIL

Die koors was daardie jaar baie kwaai en selfs in die wyk van
Buffelshoek, waar gewoonlik geen malaria is nie, het baie mense siek
gelê aan die koors.
Dit was in die nasomer aan die end van Maart. Oom Diederik Blas sit
alleen in die sitkamer van sy taamlike ruim, maar armoedige huis en sit
daar en dink aan al die siekes in sy omgewing. Noord en suid van horn
woon sy kinders, al langs die spruit, op hul klein stukkies grond in
hul klein wonings, kleinboere wat hard moet werk om hul grondjies to
behou.
In elke huis is siekte. In hul klein lae kamers lê die siekes, groot
mense en kinders in die hitte van die nasomer en bewe van koue of woel
in koorshitte, smagtend na koelte. Die armoede is ook groot en in
menige huis het hulle gebrek aan. die dinge wat 'n siek mens nodig het.
Sy vrou kom uit die kombuis en praat met hom. Dit is alweer oor die
siekte. Sy staan daar in die deur, oud en grys, krom en maer,
verwaarloos deur sorge en ontbering.
"Flip het ook weer ingeval," sê sy. "Hulle pas hul ook nie op nie."
Sy het dieselfde 'n uur gelede ook a1 gesê, en by begryp dat sy na
geselskap verlang, maar na 'n paar minute verval by weer in gepeins.
Dit druk haar dat by so weinig spraaksaam is; dit maak haar so triestig
as by daar so stil sit sonder om 'n woord to se. Met 'n sug gaan sy
weer weg. 'n Dogtertjie van 'n jaar of twaalf kom binne en vra of Ouma
nie kans sien om bietjie oor te kom nie, want boet Jan het weer so
harde koors. "Ma weet nie wat om te doen nie," sê die kind, "en Pa is
nie by die huis nie." Hy roep na haar. "Gaan tog maar weer bietjie
soheentoe, sê hy.
Toe sy vrou weg is" dink hy: "Ek is verwonder dat die koors my nog
nie aangetas het nie. Maar een van die dae sal by my seker ook kry."
Iemand klop en by staan op. Dis 'n opgeskote seun, die seun van een van
sy kinders wat 'n paar uur verder woon.
"Hoe gaan dit by julle?" vra hy.
"By ons is nog baie siekte, Oupa. Pa het my gestuur om te verneem hoe
dit hier by Oupa-hulle gaan.
"Ja, kind" hier is dit maar net so. Jou oom Flip het weer ingeval. By
Hendrina lê ook twee van haar kinders siek. Stefaans se vrou lê ook
al 'n paar weke. "Hier is amper nie 'n huis waar Been siekte is nie. Ek
verwonder my dat die siekte my ook nog nie aangetas het nie.
"Oupa is gelukkig." sê die seun.
"Ja, maar by sal my seker nog kry."
Die seun sê niks, weet nie watter antwoord by daarop moet gee nie.
Toe by weg is" loop oom Diederik uit na sy mielielande. Hoog en groen
staan die mielieplante in die hitte van die warm voormiddag, weelderig,
met groot koppe.
"Dit kan 'n goeie oes word", dink hy. "Maar 'n mens weet nie of jy
nog sal sien dat hierdie mielies gedors word nie." Na 'n tyd sien by sy
vrou weer terugkom. Dit val hom by dat by die laaste tyd so min met
haar gesels; so met sy eie gedagtes besig is dat by die geselskap
verwaarloos. "Dis darem nie goed genoeg," dink hy. Hy gaan haar
tegemoet en vra haar uitvoerig uit en dit beur haar op dat by weer so
spraaksaam is. "Dis alte swaar as 'n mens net twee in die huis is en
een sê amper geen woord nie," dink sy.
Een bedompig-warm middag, terwyl by in die huis by sy oudste seun sit
voel by koue hom bekruip. Sy seun sien dit.
"Pa voel tog nie siek nie?" vra hy.
"Ek voel of ek koud wil word" sê hy. ,Ek wil maar weer loop."
"Wag" ek sal gou inspan," sê sy seun.
""Nee" toe maar, dis nie ver nie; miskien is dit goed as ek 'n
entjie step."
Maar toe by by sy huis kom, was by so duiselig dat by op sy bene
wankel. Dadelik gaan by lê en terwyl by rillend inmekaar krimp van die
koue-koors se by elke maal by homself: "Hier het by my nou ook; ek het
dit verwag." Sy vrou dokter hom so goed as sy kan, maar die koors neem
toe. Van koue wat hom so laat bewe dat sy kooi skud, kom by dan
langsaam in 'n hitte wat hom na koelte laat smag. Dan lê by uitgeput
tot die kouekoors weer vat.
So gaan dae verby met tye dat by helder van gedagte is en tye dat by
nie weet wat by praat nie, dat by dinge om hom heen sien wat nie
bestaan nie; tot daar 'n ding kom wat sy denke een rigting laat loop.
Dis 'n droom.
Dis 'n droom wat elke maal terugkom. Dit gaan aan as by wakker lê en
terwyl by slaap, ook as by by tye by sy bewussyn is" dan nog gaan by
met die droom aan. So gaan die dae aanmekaar.
Hy droom dat by met kar en perde ry; 'n lang pad. Hy sit alleen op die
kar met sy oë, angstig met die pad af, want 'n vrees is in hom dat by
by 'n hek sal kom. Daar is geen rede om bevrees to wees vir 'n hek nie,
want by kan clan mos maar afklim en die hek oopmaak, maar tog maak die
gedagte dat by moontlik voor 'n hek sal kom hom so bevrees dat by vir
niks anders aandag het nie as net daarvoor. Maar die pad is oop en geen
hek hou sy voortgang op nie tot by meteens sien dat daar draad oor die
veld en oor die pad gespan is en by die pale van 'n hek sien. 'n Skok
can deur hom. Sê nou die hek is toe? Maar toe hy naderkom, sien by dat
die hek oop lê. Dis maar 'n draad hek en lê daar neergegooi aan die
kant. Met 'n sug van verligting ry by deur.
Hy lê daar op sy bed in die donker bedompig-warm kamer met sy broek en
hemp en sokkies aan, heet van die koors, en woel onrustig. Soms maak by
sy oë, oop en dan kan 'n mens sien dat by deurmekaar is. Hy gooi
homself heen en weer; hy mompel. Sy vrou sit by sy bed; sit elke maal
nat lappe op sy voorkop.
"Daar is 'n hek" sê by verskrik.
Toe sê hy: "Gelukkig, hy lê oop."
Dan lê hy weer 'n rukkie rustiger.


So ry hy verder. Elke maal is daar weer 'n hek, maar die hekke is
altyd oop en sonder dat hy selfs nodig het om of to klim, ry by deur.
Tog laat elke nuwe hek hom weer skrik.
Naderhand kom by voor 'n hek wat toe is. 'n Man staan daar by die hek,
'n gewone man, 'n gewone plaasboer soos 'n mens baie ontmoet. Hy hou
stil e, wag of die ma, die hek sal oopmaak.
"Waar ry oom heen?" vra die ma,.
Daarop het hy nie dadelik 'n antwoord nie. Toe sê by: "Waar almal
heen ry."
Die man maak die hek oop. "Ry maar," sê hy.
So hou dit aan. Elke maal is daar 'n hek en staan daar 'n man wat hom
vra waarheen by ry, en altyd gee by dieselfde antwoord. Maar sy vrees
word altyd sterker. Miskien sal hy voor 'n hek kom waar 'n man staan
wat nie wil oopmaak nie. Maar dit gaan goed; altyd weer maak die man
die hek vir hom oop. Toe, by 'n nuwe hek vra die man hom 'n nuwe vraag.
Dis 'n ou man soos hyself. "Wie is Neef?" vra die ma,.
"Ek is Diederik Blas," se hy.
"Diederik Blas wat in die Eerste Vryheidsoorlog in die slag by
Bronkhorstspruit onder kommandant Frans Joubert by was?"
"Ja, ek was daar."
Die ou man maak die hek vir hom oop. "Ry maar."
By elke hek wat by moet deur, staan daar nou net so 'n ou Boer. Hulle
lyk almal soos die ou mense wat al bejaard was toe by nog maar 'n
opgeskote seun was, manne met lang baarde, klapbroeke en ouderwetse
geweers.
"Wie is Neef?" vra hulle.
"Ek is Diederik Blas, oom," se by dan nederig.
Hy is self oud maar hulle is van vanmelewe se mensee, vergeleke by
hulle voel by jonk.
"Is jy Diederik Boas wat met die inval van Jameson heeltemal van
Middelburg met 'n klompie burgers gekom het om to help veg?"
"Ja, oom."
"Dan maak hulle die hek oop.
By 'n ander hek vra hulle hom of dit by was wat in die Driejarige
Oorlog in die slag by Bakenslaagte gewond is, toe die vrede al so te
sê gesluit was. 'n Ander vra hom weer iets dergeliks; en altyd laat
hulle hom dan gewillig deur, want oom Diederik was 'n goeie burger wat
altyd klaar gestaan het om sy lewe vir sy land to waag. Hy begin
langsamerhand meer moed kry, want hy sien dat hulle hom oral ken en dat
niemand hom die deurgang versper nie.
Maar by 'n nuwe hek staan daar twee manne e, dit laat hom weer met angs
nader kom. Dis mense soos die ander, maar vernamer; hulle lyk soos
offisiere, manne met gesag en by besef dat dit hier moeiliker sal gaan.
Bang wag hy vir hul vrae.
"Wie is Neef?" vra die een.
"Ek is Diederik Blas, Oom." Hy voeg daarby: "Ek was in die slag by
Bronkhorstspruit en ek was by die geveg met Jameson. Ek het ook in die
Driejarige Oorlog al die tyd buite gebly."
Maar tog aarsel hulle,en 'n tyd staan hulle met mekaar en gesels sonder
dat by kan hoor wat hulle sê. Lank bekyk hulle hom twyfelend.
Toe vra een van hulle: "Was dit jy wat in die rebellie gesê het dat
julle ook vir die Sappe moes bid?"
Ja, dit het hy gesê. Die ding het by al byna vergeet, maar nou
herinner by hom dit weer.
"Ja, Oom," sê hy, "dit het ek toe gesê." Hulle maak vir hom oop.
"Jy kan maar aanry," se hulle.
Lank ry by nou ongesteurd verder. Daar is gee, hekke nie, Geen manne
wat hom vrae stel nie; wyd en oop lê die wêreld sonder erens 'n
enkele kamp of waar die grond met draad toegemaak is, oop sonder iets
wat jou keer, soos vanmelewe en oor die lang vlaktes klim en daal sy
pad onbelemmerd na die verte. Maar terwyl by hom nog daaroor sit e,
verheug kom hy plotseling om 'n draai weer voor 'n hek. Weer staan daar
twee manne, van uiterlik soos die twee voriges.
"Is jy Diederik Blas?" vra een van hulle.
"Ja, Oom."
"Ons laat nie sommer elkeen deur nie," sê hulle. Groot angs staan in
hom op. Hier stuur hulle my terug," dink hy.
"Ons wil jou bietjie uitvra," sê die ander een.
"Ja, Oom," se hy.
"Wat het jy gedoen met jou skape?" vra die man.
"Hoe meen Oom?"
"Ek meen jou swart skape; wat het jy gedoen met jou naturelle? Hulle
is mos jou swart skape. Het jy hulle in die Evangelie laat wei?"
Oom Diederik laat sy kop sak. Nee by het hulle nie in die Evangelie
laat wei nie. Hy het hulle nie to lank laat werk; en by het hulle
genoeg kos gegee; hy het hulle nie sleg behandel nie, maar moeite om
hulle te bekeer het by nie gedoen nie. Net met een of twee het hy
moeite gedoen; daaraan dink hy nou.
"Nee," sê hy. "Met boekevat was party soms by, dis al. En dan soms,
byvoorbeeld met Windvoël, hom het ek iets probeer leer van die
Christendom. Ja, met hom het ek regtig my bes gedoen. Maar by was baie
dom. Hy was my agterryer in die Driejarige Oorlog en meer as een aand
het ek lank met hom gesels om hom dinge te laat verstaan, maar hy het
to min verstand gehad om veel daarvan to begryp. En dan Vaatjie, 'n
jong wat saam met my grootgeword het, met hom het ek later ook dikwels
oor die geloof gepraat. Hy was ook 'n getroue skepsel. Hom kon ek iets
leer, want sy verstand was vir 'n naturel altans, wonderlik goed."
"Ja," sê hulle. "Ons weet daarvan."
Tog aarsel hulle nog. Toe, langsaam, asof hulle nog half twyfel, maak
hulle die hek oop.
Neerslagtig ry oom Diederik verder. Die ding word al moeiliker; hy sal
dit nie maak nie. Netnou sal hom vrae gestel word wat by ontkennend
moet beantwoord. En dan? Dan sal hulle hom nie laat deurgaan nie.
Toe sien hy iets wat hom tegelyk van hoop en wanhoop laat bewe. Hy sien
'n hoe bult voor hom en bo-op die bult 'n kerk. Dis 'n mooi groot kerk
en sy vensters blink in die son. Rondom die kerk staan dit vol waens en
tente. Sal hy daar kan kom? Hoeveel hekke sal hy nog moet deurgaan voor
by daar sal wees?
'n Nuwe hek is alweer voor en 'n man staan daar. Dis 'n buitengewone
man" indrukwekkend om to sien, lank en frisgebou, met 'n groot grys
baard en oë, wat dwarsdeur jou heen kyk.Hy hou sy kop soos 'n groot
generaal, soos 'n mens wat vir niks vrees nie; Boos iemand wat mag het
om jou met een woord to verdelg.
Vol vrees hou by 'n ent van die hek of stil.
"Waar ry jy heen?"
"Na daardie kerk, Meneer," antwoord oom Diederik vol angs.
"Wie is jy?"
"Diederik Blas."
"Waarom huil jy nie, Diederik Blas?" vra die groot man. "Ons laat
enkel mense deur wat huil."
Hierdie woorde verbaas hom.
"Waarom moet ek huil, Meneer?" vra hy. "Moet ek huil oor my kinders
wat dood is; of oor my eerste vrou wat ek verloor het; o£ oor al die
teenspoede en ongelukke of teleurstellings in my lewe? Dis mos nie
manlik om daaroor to bly huil nie?"
"Nee" 'n mens kan nie altyd daaroor bly treur nie." antwoord die man.
"Moet ek oor my sondes huil?"
'n Mens kan ook nie aanhou om daaroor te huil nie." Daar is 'n lang
stilte.
"Wat moet ek doen, Meneer?" vra oom Diederik bedroef.
"Omdraai."
"Waarheen?"
"Terug waarvandaan jy gekom het."
"Om wat to doen?"
"Om te leer huil."
Waaroor moet ek dan huil as dit nie oor my sondes is nie?"
Maar die man gee hom geen antwoord We en gans bedruk en teneergeslae
keer oom Diederik die perde om en ry terug met die pad waarmee by gekom
het.
Stadigaan word oom Diederik weer gesond; langsaam met tye van nuwe
verswakking. Vir ure kan by sit sonder om to roer, sy gedagtes stil
soos 'n gat water" Dikwels ook dink by aan die droom. 'n Wonderlike
droom was dit. Hy beskou dit as 'n voorbode.
"Hierdie droom wil vir my iets leer"" dink hy, "maar wat weet ek
nie."
Die predikant kom eindelik daar. Hy moes lankal daar gewees het, meen
oom Diederik, maar nou kom hy dan tog eindelik en oom Diederik besluit
om hom omtrent die droom uit to vra.
Die predikant is 'n man van so by die vyftig, vol krag en werklus nog.
Hy is op huisbesoek en ry nou ook by oom Diederik aan. Dat by nie al
eerder, spesiaal vir hom, gekom. het nie, sou oom Diederik hom vroeër
seker kwalik geneem het, maar nou traak dit hom min. Daar is nog 'n
ouderling by ook. Ook dit kan oom Diederik weinig skeel. Hy is wel
helder van gedagte, maar hy is so kragteloos, so deur en deur swak, en
tegelyk so sorgeloos dat by sommer dae aanmekaar sit sonder om hom oor
iets to bekommer. Hy dink ook weinig. Hy is soos 'n spieël waarin die
dinge om hom heen weerkaats. Hy neem die beelde op dis al. Daar sit die
predikant, daar sit die ouderling in hul swart pakke. Hy hoor wat hulle
sê" Hy sê self ook iets. Ja by het koors gehad. Amper was by nie meer
daar om die dominee to ontvang nie.
"Ja," sug die predikant, "die Here weet sy tyd."
Die ouderling sug ook: "Almal moet maar die pad loop" sê hy.
"Daardie hek moet jy deur," sê oom Diederik. Daar is 'n lang stilte.
Oom Diederik se vrou sit ook daar, maar sy luister net - praat geen
woord nie. Oom Diederik sit daar, regop, maer, geel-bleek; sy grys
baard blou-wit, sy blou of flets en sonder spraak. Hy sit daar
roerloos, soos 'n beeld, sy stil hande oormekaar. Die predikant sit
hom. en beskou.
"Die ou is klaar met die wêreld" dink hy.
Oom Diederik weet wat die predikant dink, maar dit maak geen indruk op
hom nie.
"Dink Dominee 'n Christen moet 'n neerslagtige sort mens wees?" vra
by onverwags. "Moet jy dan almelewe bedruk en droefgeestig wees?
Treurende so te sê?"
"Nee" oom Diek, ek glo nie. Wat is daar benydens waardiger as 'n
blymoedige Christen? Natuurlik daar is altyd dinge om jou oor to
bekommer en dinge wat jou leed aandoen; maar tog, 'n Christen het tog
alle rede tot blydskap.
"So het ek ook gedink," sê oom Diederik.
"Net jou sondes oom Diek, daaroor sal jy altyd bedroef voel."
"'n Mens kan darem ook nie aanhou om altyd daaroor to treur nie," sê
oom Diederik.
Die predikant kyk verwonder, 'n weinig pynlik getroffe selfs. Ook die
ouderling vind dit 'n snaakse antwoord.
"Nee" oom Diek," sê die predikant, "as ons besef hoe groot sondaars
ons almal is, kan dit nie anders nie of dit moet ons neerslagtig maak."
Oom Diederik gee nie antwoord nie. Hy voel nie lus om hieroor to stry
nie, al weet by nou beter. "Dominee kan 'n stukkie vir my lees as
Dominee wil," sê by na 'n tyd.
Sy vrou kry die Bybel en die predikant dink wat by sal soek. Die woorde
van oom Diederik het hom egter laat sleg voel en hy sit daaroor en dink
terwyl by soek. Hy weet waarlik nie wat by moet lees nie.
"Het oom Diek voorkeur vir die een of ander gedeelte?" vra hy.
"Nee" Dominee kan maar enigiets lees."
"Dan sal ek sommer hier lees waar dit oopgeval het."
Hy voel 'n bietjie skaam dat by We 'n toepaslike gedeelte in sy
gedagtes kan kry nie en met weinig besieling begin by lees. Hy lees 'n
gedeelte van Mattheus 19. Oom Diederik neem elke woord op al lyk dit of
by skaars hoor.
Hoe verder die predikant lees hoe meer meen by dat by nou iets lees wat
weinig troos of bemoediging in hierdie oomblik kan gee; dat dit jammer
is dat by nie iets meer toepasliks gesoek het nie. Tot by kom by die
een-enveertigste vers: "En als Hij nabij kwam en de stad zag, weende
Hij over haar."
Toe by daar kom, sê oom Diederik: "Dankie, Dominee, dis genoeg. Ek
weet nou wat ek wou geweet het."
Verwonderd wag hulle of by meer sal sê, maar by bly swyg.
"Wat is dit, oom Diek?" vra die predikant. "Wat was dit wat oom Diek
wou geweet het?"
Maar oom Diederik het geen lus om van die droom to vertel nie en by
sê: "Die Bybel is darem wonderlik, Dominee. Dit gee jou antwoord op al
jou vrae."
"Ja, oom Diek?" vra die predikant.
Maar oom Diederik sê niks meer nie. Roerloos sit hy daar soos 'n beeld
van was. Hy sit daar so stil asof alles in hom onbeweeglik is, asof al
sy gedagtes slaap, soos 'n grou water in skemering; soos 'n sandplaat
by nag. Hulle sit hom en bekyk. 'n Ou man, 'n mens by die poort van die
dood; een wat die hek weldra sat deurgaan.
'n Buitengewone stemming is in die kamer. Sonder beweging sit die vier
mense daar en niemand praat 'n woord nie. Die drie sit soos drie wat
kyk hoe een van hulle vir goed weggaan, soos drie mense 'n wa nakyk wat
wegry. Daar gaan hy heen en neem alles saam wat by het, sy geloof, sy
berou, sy werke: goeie en kwaaie. Watter soort vrag is daar op sy wa?
So sit hulle daar en dink.
Die son sak en goudagtig skyn sy strale deur die een venster. Die stil
mense maak dit alles nog plegtiger. Eindelik staan die predikant op en
oom Diederik sit weer alleen met sy gedagtes. Hy sien dat sy kar
ingespan staan, opgepak en klaar om te ry. Alles wat hy nodig het is
op, net die trane, die regte trane, ontbreek. Hy sien vooruit reeds al
die hekke wat by sal moet deurgaan en by weet nou dat dit nie moeilik
sal wees nie, dat hulle hom oral sal deurlaat; net die laaste hek sal
by nie kan deurgaan nie; daar gaan alleen die mense deur wat huil;
trane huil wat nooit ophou vloei nie; waar jy is, hier op aarde of van
die aarde weg, aanhou vloei solank die mensdom in nood en sonde leef.
Mag by dan nie daardie trane hê nie?
Groot droefheid vervul hom, 'n bitter droefheid oat by oud geword het,
sewentig jaar geleef het sonder daardie trane te huil, regtig daardie
trane te huil en by bid om daardie droefheid wat sal aanhou; aanhou
solank die son op 'n onveranderde aarde skyn.

Koeitjies & kalfies | 1 kommentaar

Wikipedia

Wed, 17 January 2007 16:13

Torreke:
As dit die standaard van Wikipedia verteenwoordig, dan moet mens ALLES
wat Wikipedia aanbied, met baie meer as 'n knippie sout neem. Die
artikel is so vol historiese mistastings en wanvoorstellings dat dit
die opinie wat daarin uitgespreek word, ernstig in die gedrang bring.

Katryn:
Hokaai, Torreke. Moet nou nie die baba met die drinkwater uitgooi
nie. :)
Wiki kan eintlik gesien word as ons Moses wat ons uit Egipte lei na
die beloofde land - die land van kennis en "open source" - maar dit
gesê is daar 'n baie belangrike aspek wat mens in gedagte moet hou ,
en dit is PERSOONLIKE VERANTWOORDELIKHEID. Dit is jou en my en almal
wat Wiki gebruik, se verantwoordelikheid om as jy iets lees wat
gepubliseer word in Wikipedia, en nie daarmee saamstem nie, reg te
stel.
Jy sal byvoorbeeld sien in daardie artikel wat ek aangehaal het, was
daar 'n "disclaimer":
"This entry is from Wikipedia, the leading user-contributed
encyclopedia. It may not have been reviewed by professional editors"
BAIE belangrik daardie deel. :)

Soos met ENIGE iets, moet mens krities daarna kyk en nie alles vir
soetkoek opeet nie. Hoe meer mense deelneem aan Wikipedia, hoe meer
"akkuraat" sal die inligting wees. Dit is dus JOU verantwoordelikheid
in hierdie geval meneer, om hulle te kontak en die regstellings te
maak. Hulle sal jou voorstelle na 'n paneel stuur, en die saak sal
reggestel word. Natuurlik moet jy baie seker wees van jou saak, en
bereid wees om baie tyd te spandeer om die spesifieke saak na te vors
met goeie inligtingsbronne.
Ek het geloof in Wiki dat dit sal geskied. :))

Baie van ons het grootgeword met die Encyclopaedia Britannica in ons
huise. En almal weet dat selfs daardie "bybel" het baie foute en
wanvoorstellings. Die verskil met Wikipedia is dat die kanse dat
daardie wanbegrippe reggestel word, is groter.
Nature is een van dié leading journals in die wetenskap wereld. So
paar jaar gelede het hulle juis na die saak gaan kyk, en die resultaat
was nogal baie interessant. Beide Britannica en Wiki het foute gehad,
maar die statistiese verskil tussen die 2 verwysingsbronne is te klein
om die een as beter as die ander te beskou.

Rekenaars & selfone | 1 kommentaar

Bogaardse: Waar is mev. Suzman nou?

Wed, 17 January 2007 09:02

Bogaardse: Waar is mev. Suzman nou?
Geskryf deur Dan Roodt
Woensdag, 17 Januarie 2007
Die nuus dat 'n boere-egpaar van Nylstroom, Jaco en Bess Bogaards,
tans sonder verhoor op Warmbad aangehou word, is op sy minste
kommerwekkend. Die Bogaardse word beskuldig van "hoogverraad,
terrorisme en dat hulle glo hulp verleen het aan voortvlugtige
verdagtes."

Klink dit dalk bekend? Hulle mag ook nie besoek by hul selle ontvang
nie. Dit gaan hier nie om hulp aan gemeenregtelike verdagtes soos Tony
Yengeni of Robert McBride wat as't ware amptelik verleen word nie,
maar om bystand aan politieke beskuldigdes wat tydens die sogenaamde
Boeremagverhoor vanuit die Paleis van Justisie ontsnap het.

Toe die NP finaal in 1994 oorgegee het en die nuwe "demokratiese"
grondwet aanvaar is, is ons belowe dat niemand ooit weer sonder verhoor
aangehou sal word op vae klagtes van sedisie nie of bloot om
ideologiese redes nie.

Trouens, in die tydvak vóór 1994 was daar 'n hele bedryf van
menseregte-aktivisme wat met oorsese geld aan die gang gehou is sodat
enigiemand wat met 'n kattebak vol AK-47's gevang is die beste en
duurste advokate in Johannesburg kon bekostig. Vanuit die parlement het
mev. Helen Suzman en ander liberale luidkeels beswaar gemaak en dit
gereeld bekla dat die regstaat en menseregte in die naam van
staatsveiligheid vertrap word. Linkse akademici het Suid-Afrika gereeld
as 'n "polisiestaat" uitgekryt.

In die Bogaards-geval is presies dieselfde nou besig om te gebeur.
Behalwe dat die Bogaardse nie met enige plofstof of onwettige wapens in
hul besit betrap is nie, maar met - luidens berigte - 'n motorfiets
en 'n tent. Indien die besit van 'n motorfiets en 'n tent genoeg
is om van hoogverraad en terrorisme aangekla te word, dan is u en ek en
ons almal potensieel skuldig.

Die Zimbabwifisering van Suid-Afrika is moontlik al heelwat verder
gevorder as wat ons dink. Dat die ANC-staat vinnig besig is om by die
glybaan van totalitarisme af te daal, soortgelyk aan soveel ander state
benede die Sahara, is gewis. Nie net verskaf geweldsmisdaad 'n
dekmantel vir staatsterreur teen politieke dissidente nie (moord is so
alledaags, wie sal nou agterkom as 'n paar mense om politieke redes
omgebring word?), maar enige lid van die opposisie kan van hoogverraad
en terreur beskuldig word.

Die dawerende stilte wat rondom die Bogaards-geval in linkse en
liberale geledere heers, toon net weer aan ons hoe skynheilig die
menseregtekritiek op die vorige bewind was. Soos die politieke ontleder
Raymond Aron reeds in die vyftigerjare aangetoon het: solank
menseregtevergrype deur Links gepleeg word, is hulle aanvaarbaar.

Laatste opdatering ( Woensdag, 17 Januarie 2007 )
http://praag.org/mambo/content/view/64/42/

Nuus | 0 kommentare

ANC Wyshede (In Engels - sorry)

Wed, 17 January 2007 08:44

ANC "wyshede" -

Jammer, ek weet dit is lank, en in ENGELS

Apart from HIV/Aids, joblessness, crime and poverty, the single biggest
threat facing our democracy is growing corruption in both the public and
private sectors.

(Blade Nzimande, SACP president, unwittingly summing up the true state of
Mandelatopia)

Look at the bitches!

(Golden Miles Bhudu, failed Afro-American and president of the South African
Prisoner's Organisation for Human Rights (Sapohr), who shackled his hands
and feet during a Zuma rape trail protest while holding a poster reading 'Jacob
Zuma was raped')

What has happened to me is a great injustice.our democratic movement must
ensure that what happened to us under apartheid doesn't happen again. A
citizen here should not be removed easily from society and put in a cage.

(Tony Yengeni, ex-ANC Chief Whip and common criminal, after having been
convicted of fraud by his own elected peers according to the Azanian
constitution he helped draft)

I thought you were a real Xhosa girl. How can you say no to your Chief Whip
as if I am an ordinary man?

(Mbulelo Goniwe, another ex-ANC Chief Whip, terrorist and simian pervert,
after ANC parliamentary administrative assistant Nomawele Njongo refused to
let this monkey in silk mount her after she had helped serve dinner to
guests at his home on October 25, 2006).

It is unacceptable that 139 schools nationwide still have a matric pass rate
of between 0% en 20%.

(Duncan Hindle, director general of education, finding the best Azanian
Newspeak adjective to detract from the fact that his Ministry's performance
just made it into the Guinness Book of Records for the first education
provider to have managed a perfect 0% pass-rate in a school with 672 pupils)

The best tribute South Africa and India could make to Mahatma Gandhi would
be to help establish a world order free of war, want and exploitation.

(Pallo Jordan, Arts and Culture Minister, conveniently neglecting the fact
that Gandhi burnt a prodigious amount of vital calories trying to convince
Apartheid-era railway officials not to allow k*ffirs to ride in his
compartment)

I'm very excited!

(Golden Miles Bhudu, failed Afro-American and president of the South African
Prisoner's Organisation for Human Rights (Sapohr), when asked about the 'go
naked' protest action of female black prisoners which was also used in the
eighties to protest against the apartheid system)

Lethu Mshini Wami (Give me my machine gun)

(Jacob Zuma, the next President of Mandelatopia, practicing for his African
Spear Chucker Idol debut, and showing his innate genius for diplomacy and
inter-racial understanding)

Partly as a result, the country has the most open gay community on a
continent where homosexuality is usually driven underground and portrayed as
un-African - an unwanted legacy of colonialism and white culture.

(A News 24 journalist, blaming millennia-old African homophobia on whitey)

Strange and false discoveries are raising a number of serious concerns..one
of these relates to the quality of journalism in our country. The sorry tale
told by the Sunday Times' handling of the EPWP issue points to the reality
of a serious national problem.

(Thabo Mbeki, President of Arsezania, overtly telling the media to toe the
line when writing about the ANC misgovernment in Mandelatopia)

Blacks invented the art of writing in the form of Egyptian hieroglyphics,
which they later modified into a phonetic sign language consisting of 24
word-signs. This knowledge was later spread to the Greeks, who in turn
spread this knowledge to the rest of the Western Europe. They then imparted
their vast knowledge to most of whom became very famous, such as Plato,
Pythagoras, Eudoxes, the mathematician and astronomer, Hippocrates and many
others whose work reflected the great and pervasive influence of the black
Africans..... Colonizers then stripped African countries of human and
material resources. (which)..ensured that Europeans live a better life and
enjoy the good things of life while the countries of Africa were pushed
deeper and deeper into the mire of poverty and underdevelopment.

(Thabo Mbeki, rewriting history to underpin his African Renaissance
delusions)

There is a strong feeling on the continent that these migrants are not being
treated properly.

(Thabo Mbeki, President of Arsezania, criticizing EU countries while failing
to mention the horrific treatment of Africans by their own leaders, which
causes them to risk all in trying to get away from the human depravity of
the Dark Continent to have a chance at a civilized existence in the West)

Some 50 children per day are raped in South Africa as the country struggles
with the legacy of apartheid.

(A News24 journalist, blaming the fact that 50 black men rape 50 black
children daily in Azania on whitey)

We hope that in appointing a judge, the authorities will be sensitive to
some of the issues raised during the Shaik trial and not select a judge with
a controversial background.

(Cosatu spokescomrade, showing his respect for the independence of the
judiciary in Azania)

We were told blacks would not make good swimmers when we grew up.... The
legacy lives on, with up to three children drowning every day in South
Africa's lakes, dams, oceans and private pools.

(Mandla Mdlalose, regional manager for sport and recreation in the Soweto
area, blaming whitey when black children drown)

Let me confess I enjoy the cigars, health spa and cognac. Very sophisticated
and cultured, you might say..but I can't even slaughter a cow without the
SPCA and the police threatening to arrest me. But these rituals are part of
what makes me a black.

(Lucas Ntyintyane, AA doctor and research fellow at the Chris
Hani-Baragwanath Hospital, longing for the return of the Stone Age to
21-century civilized existence)

Nature has triumphed and shown us that we can transcend national boundaries
and that we can create benefits beyond boundaries'..today our wild animals
are once again beginning to roam freely..(it is) the beginning of a new era
when we will bring down the colonial fences, which divided our nations over
several centuries.

(Thabo Mbeki, President of Azania, failing to mention the devastating impact
of crime and over-population of approximately 7 million Zimbabwean refugees
his Liberation from Civilization buddy, Robert Mugabe, has forced into
Arsezania's 40% unemployment market)

Even when our forefathers were fighting against apartheid, they did not hurt
women and children.

(Thabo Mbeki, omitting the fact that one out of every five black men walking
the streets of Mandelatopia has raped a woman)

I praise Zimbabwe for its advances and successes in the 25 years since its
independence from Britain. Our two countries share a common world view and
would march forward shoulder to shoulder.

(Ronnie Kasrils, Intelligence Minister and filthy old school Communist, not
mentioning the fact that this African shit-hole has an inflation rate of
1271%, unemployment topping 80% and the fact that Zimboonians have resorted
to eating rats in order to survive another day in Mugarbage's African Pride
LaLa Paradise)

Tony remains a hero of the struggle and that has not changed. If the court
did find him guilty, it does not mean he has to be condemned..the Popcru
comrades will also help to look after Tony.

(Boiki Tsedu, Popcru spokesape, commenting on how the Azanian criminal
injustice system will look after the welfare of a convicted criminal)

He was the devil personified at the same level that Hitler was, and should
be treated as a pariah by peace-loving people... it is fitting that both him
and his time has come to an end. Good riddance.

(COSATU spokescomrade, conveniently omitting the fact that the black
population increased by nearly a quarter under PW Botha's reign and that the
average South African black was 4 times richer and better off than any other
black person in Africa. It is also highly likely that this Marxist
spokescomrade got his first-world university degree in one of PW's
'gas-chamber' jails)

At least now we have . expropriation. Therefore, we will no longer waste
time negotiating with people who are not committed to transformation.

(Lulu Xingwana , Minister of Agriculture and Land Affairs, mindlessly intent
on creating another Zimbabwean-style famine while urinating on the sterling
work done by 34 000 white farmers in South Africa who have seen to it that
not a single person (out of 40 million) has died of hunger during the 30
years of Apartheid)

During the first 12 years after our first democratic election, I tried to
convince everybody inside and outside the country who doubted the new South
Africa, that the negative aspects of the transition were only temporarily
and superficial coincidences. Today I cannot say that any more...their
(South Africa's leaders') first priority is apparently to fill their own
pockets and those of family and friends and to abuse their positions, even
if they have to step on the victims of murder, rape and violence and telling
those who dare protest to shut up or leave.

(Andre Brink, feel-good liberal and prize-winning author, bemoaning his Turd
World fate at the hands of his, hitherto, Noble Savage)

Our world today needs art more, not less, than ever before...it is primarily
through the arts that meaning is restored to, and kept alive, in the
world...true freedom of artistic expression resided in the matter of
"choice"....what we are, what our artistic expressions may be, and what our
interaction with the arts can lead to, all depends on an act of will, an act
of choice.

(Andre Brink, multi-cultural utopian and world-acclaimed liberal idiot,
trying to tell us, bla bla Derrida/Hollywood-style, that the appreciation of
art will lead an African simian to 'choose' not to rape his 8-month old
daughter)

A new daily English-language newspaper targeting 'colour-blind' readers too
young and busy to care about the legacy of apartheid will be launched in
Johannesburg on Monday.

(A News24 journalist, hinting that all newspapers in Mandelatopia have still
not perfected the Clintonian art of performing Noble Savage mass-media
fellatio)

The effects of the apartheid government's Bantu education system was still
manifested today in teacher inefficiency and pupil apathy. The system had
been designed to make black pupils believe in failure, that they suffer from
innate inability, and prepared them for work in the lower levels of the
economy. The legacy of this system has had awful consequences for South
Africa - some teachers believe they can make little difference,
administrators believe they should make little effort, and pupils believe
they are destined to fail.

(Naledi Pandor, Education Minister, blaming his ministry's disastrous
performance and Africa's Stone Age mentality on whitey)

The legacy of such a corrupt system did not disappear into the night when
the white flag was lowered in 1994 and the new South African flag was
hoisted. Rather, it had deepened to such an extent that it would necessarily
serve to corrupt the new order.

(Geraldine Fraser-Moleketi, minister for public disservice and
maladministration, blaming whitey for current Rainbow Nation corruption. She
typically neglected the fact that abysmal corruption is endemic to Africa -
as can be witnessed by the fact that, for example, her kin in Nigeria
siphoned off 6 times more money from state coffers during the past 25 years,
than it took Europe to rebuild itself completely after WWII. The fact that
94% of the Eastern Cape's 2005 budget is still unaccounted for, also wasn't
mention by this Bla Bla - blame it on apartheid - specialist)

Mpumalanga's largest industrial city, Witbank, is set to get a new name as
part of the government's bid to rid the province of offensive colonial and
apartheid legacy.

(A News24 journalist, conveniently forgetting the fact that Africa had no
written language, the wheel or any industry with which to honour their
mud&sticks Stone Age hovels before whitey came)

We cannot leave transformation to the whims of market forces.

(Makhenkesi Stofile, Minister of Sport, omitting the fact that modern
professional sports, just like capitalism, depends on finding the best, in
order to be the best. He also forgot to admit that since his ANC
professional administrators took over power, all national sports teams in
Arsezania have slipped down so far in international rankings that the
Vatican's reserve teams will take them on with both feet strapped to their
cassocks)

The ANC extends a message of solidarity and compassion to Tony Yengeni.

(ANC spokessympathiser, on having to send their beloved terrorist& common
criminal and Liberation from Civilization buddy, Tony Yengeni, to the 'white
man's cage')

We want to sit down and discuss what to do before 2011 so that you do not
embarrass us when we play England, and England looks more like a South
African team than South Africa itself...the French squad which played Wales
last weekend was "more cosmopolitan" than the current South African side..it
is a scandal when we have a situation where there were nine white and six
black players.there must be something wrong ... we want a fair reflection.

(Makhenkesi Stofile, Minister of Sport and dim-witted branch-sitter,
conveniently forgetting that the 'cosmopolitan' French team is one of the
top 3 rugby teams in the world - with players chosen on merit, not skin
color)

Those amongst us who are still hesitant to take part in judicial training
must understand that apartheid legacy imposes an obligation on us, to accept
[it]...by and large the judiciary was a product of South Africa's racist
past and still contained pockets of racism.

(Seth Nthai, ape-with-a-wig Pretoria advocate, not mentioning the fact that
the top 3 black judges in Arsezania recused themselves from Zuma's rape
trail, in fear of being in his bad books when he becomes the next President
of Arsezania. It was left to a white judge with no employment future to
dispense justice)

International comparisons showed an extremely weak performance by South
African pupils, even against much poorer countries with far fewer resources
than even those available to African schools under apartheid..nowhere is
this performance as bad as in numeracy and mathematics where South African
test scores are near the worst in the world.

(Prof Van der Berg, liberal educator, trying to make sense of the fact that
less than 3000 of Mandela's 500 000 matric pupils passed higher grade (HG)
mathematics and science)

Now, schools are introducing Curriculum 2005, which focuses on
outcomes-based education, a teaching method where pupils debate the merits
of what they have learnt.

(Claudia Bickford-Smith, a commissioning editor at Oxford University Press
in Cape Town and arse-licking liberal, desperately trying to Newspeak away
the fact that her much-vaunted postmodern pedagogic methodology achieved
exactly as much as the input provided by her pupils, zero)

Although not without its flaws, the new curriculum is the most representive
take on South Africa's history we have ever had...to understand each other,
we have to understand where we came from. History teaches us who we are.

(Elize van Eeden, liberal history professor at the University of
Potchefstroom, effectively telling history it must change in order to make
blacks feel good about themselves, even though there is nothing in the
modern world (except Rap& Hip Hop) that could be attributed to the fruits of
African intellectual labour)

The message these sought to communicate to all business people, both
domestic and foreign, is that they should view our efforts to address the
legacy of racism in our economy as something inimical to good business.

(Thabo Mbeki, on Sasol's submission to the New York Stock Exchange in which
it defined black empowerment as one of a number of risk factors. Mbeki
failed to mention that 70% of all full-controlled and managed BEE ventures
fail within the first 2 years)

For us to focus on condoms for school children aged 13 or 14 is not
right.....you shouldn't even have a sleeping partner at 13.

(Manto Tshabalala-Msimang, Health Minister and complete moron, trying to
Newspeak away the fact that as many as 33% of all black female school
children will most probably fall pregnant before they write their final
school exam. She also proposed 'maternity leave' for these prolific underage
breeders)

It encourages a falsehood that could break the fragile spirits of the
already disillusioned youth of South Africa.

(Andrew October, Cape Town journalist and top Arsezanian disciple of the
'trauma industry' of the liberal West)

The Santa Claus myth includes the legend that children who do not get
presents from Santa Claus have been naughty during the year. It could
conceivably be extremely upsetting for a child who does not receive the
requested presents to believe that s/he has been too naughty during the past
year.

(The Advertising Standards Authority, upholding Andrew October's complaint
against the advertisement and, thereby, perpetuating the myth that all
children can never be 'naughty' because they are eternally 'innocent' like
the Noble Savages of Mandelatopia)

I don't care if doctors leave the country, because they will all come back.

(Manto Tshabala-Msimang, Health Minister and one of the most unworthy people
in history to have ever had access to free oxygen on this planet, informing
her fellow Stone Age voters that the fact that, despite 800 people dying of
AIDS/HIV per day, the loss of more than 4 000 doctors who left since 2000 is
no cause for concern)

Our efforts to take our education system to the highest levels of quality
will continue.

(Kader Asmal, Minister of Miseducation, conveniently forgetting about the
139 black schools that scored a fantastic pass-rate of between 0 and 20%)

Our culture does not allow the rape and abuse of women and children.

(Thabo Mbeki, not mentioning the fact that more than 50 black children and
150 black women are raped per day by black men)

In Gauteng half of our councilors are also female. They always work
diligently and perform their duties with great regard of the needs of our
citizens.

(Marthinus van Schalkwyk, Environment Minister and despicable traitor of all
that the West has built up over the past 350 years in Africa, failing to
mention that 1 in 5 black Arsezanian women will indeed fulfill the needs of
their simian counterparts, by being raped at least once before they live out
their average life-expectancy of 42 years - 4.3 years lower than during the
height of Apartheid)

Unashamedly, they pretend these problems, that are many centuries old, could
have been solved in a mere 10 years, and that failure to solve them
constitutes an avoidable failure of our movement...the ANC would continue
working to eradicate the poverty and under-development still being
experienced by the poor, which was the legacy of colonialism and apartheid,
and could not be solved in 10 years.

(Thabo Mbeki, failing to mention that, according the UN human development
index, Mbeki's Azanians are 40% worse off than during the height (1975) of
Apartheid)

The ANC would also work for a heightened contribution to the victory of the
African renaissance and the emergence of a just world..this was what the
people had voted for, and, as the ANC had done before, it would not
disappoint the expectations of the masses.

(Thabo Mbeki, trying to convince the world that Africa will save humanity,
but omitting the fact that Africa is the only continent that has grown
progressively poorer since the early 70s)

The report also found that lack of public freedoms and equality under the
racist apartheid regime which ended in 1994, was often among the causes of
in trafficking of children.

(Thabo Mbeki, trying desperately to blame whitey for the completely new
phenomenon of child-trafficking in Mandelatopia)

They don't deserve it because they didn't die for freedom and human dignity.

(Mongane Wally Serote, CEO of the Freedom Park Foundation, explaining why
ex-SADF soldiers who died in the Angolan War will not be honoured, while
Cuban soldiers will be. He refrained from telling his fellow former
USSSR-backed terrorists that there is no, till this very day, democracy and
human dignities in Castro's Cuba. He also failed to mention that is was the
'evil' white soldiers who helped win the Cold War against those who piss on
democracy, the very system that allowed them (the CAFVOAs) to ascend to
power in 1994. The fact that the 'evil' SADF's iron discipline and respect
for civilian authority prevented any right-wing coup from taking place in
1994 was also not mentioned by this miserable baboon who should thank every
single simian ancestor of his for the fact that the full fury of the
mightiest army that ever marched (nukes included) in the history of the
Southern Hemisphere was never unleashed upon his and every sorry
Cuban/Russian/East German/Chinese ass that ventured into Angola).
Fu*k-faces!

A white stereotype of black Africans has turned Zimbabwe and South Africa
into one country.

(Thabo Mbeki, playing the race card by blaming African depravity on white
prejudice)

What is required of us is that we must accept that some within white South
African society are convinced that we are savages and that we must do
everything in our power to prove that we are not savages, to the
satisfaction of white South Africa.

(Thabo Mbeki, speaking the truth for once, but still failing to admit that
all the other races also regard Africans as savages)

South Africa is scouring the globe to recover lost works by black artists
that depict the turbulent apartheid era in a drive to educate young people
about the struggle against white rule.. many paintings were quietly snapped
up by foreign diplomats or visitors and spirited out of the country to adorn
the walls of homes and boardrooms around the world.

(Pallo Jordan, Culture Minister, trying to convince the world that not only
did Picasso steal the ideas of African artists, but that there were also
numerous little black Davids, Michelangelos and DaVincis whose immortal
masterpieces where sought-after by all discerning art aficionados across the
globe..ha.ha!)

Africans had a centuries-old inferiority complex instilled by
colonialists...in order to keep themselves at the top of the ladder, and our
ancestors at the bottom, colonialists instilled an inferiority complex in
Africans.... most of Haitian bourgeoisie consists of prototypes of mental
slaves who are mentally enslaved to neo-colonial masters.

(Jean-Bertrand Aristide, ousted Haitian despot and honoured guest of the
Arsezanian misgovernment, using psycho-Marxist babble to blame whitey for
Africa's incredible backwardness and the fact that his home country has been
the poorest of the poor since independence in 1844)

I repeat, I've never known a person who has died of AIDS..seriously, not
once.

(Thabo Mbeki, president of a country where 800 people die of AIDS/HIV per
day. Mandela also lost his son to this disease which, according to Mbeki, is
not caused by a virus)

Health Minister Manto Tshabalala-Msimang is the only person in high office
to understand the disparities between western and traditional medicine.

(A South Africans traditional healer& witchdoctor, praising his idiot
Minister for placing witchcraft on the same footing as 21-century medicine)

My own views are complex and I really prefer to write them down...but we can
blame it on poverty.

(Nadine Gordimer, feel-good Nobel Laureate and White Guilt councilor, after
having been robbed and assaulted by her angelic Noble Savages)

The true greatness of a person is measured by the impact that person has on
the lives of others. This statement rings true for the Minister of Health Dr
Mantombazana Edmie Tshabalala-Msimang who has touched the lives of many in
different ways.

(Official Health Ministry website, praising the moronic minister whose
mind-blowing incompetence kills more people in one day than Swiss motorists
dying in accidents over 2 years)

Let's rather stick to traditional medicine... garlic has antiviral and
antibacterial properties, lemon is a source of selenium and vitamin C and
the benefit of beetroot with regard to anaemia is also well documented," she
said.

(Mantombazana Edmie Tshabalala-Msimang, Minister of Health and oxygen thief,
elaborating on her antidote for AIDS/HIV that kills 800 people per day in
Azania)

It.(showering).... would minimise the risk of contracting the disease.

(Jacob Zuma, ex-Deputy President, ex-Deputy President of the ANC and
ex-Chairman of the ANC's AIDS/HIV taskforce, giving advice on how to prevent
contracting the most deadly disease of the 21st century)

And I said to myself, I know as we grew up in the Zulu culture you don't
leave a woman in that situation (sexual arousal).

(Jacob Zuma, next President of Arsezania and horny ape, giving reasons why
he had to mount the HIV+ offspring of an ex-buddy& fellow tree-dweller in
the Liberation from Civilization struggle)

We can't act simply because people are saying they are friends. That means
that everywhere we must look at the friendships that people have.

(Charles Nqakula, Unsafety and Insecurity Minister, dismissing suggestions
that police commissioner and black Mafioso, Jackie Selebi, must resign over
his friendship with businessman Glenn Agliotti, who was arrested for the
murder of mining magnate Brett Kebble)

Those who whine about the crime in South Africa can pack up and leave the
country....the future is rosy concerning crime.

(Charles Nqakula, Unsafety and Insecurity Minister, telling law-abiding
citizens that living in the crime capital of the world is not such a bad
thing, and praising criminals for another year of sterling performance)

Whites are finished.

(Rian Malan, Oprah/White Guilt writer and disillusioned liberal, moaning
about the fact that the multi-cultural utopia he dedicated his feel-good
life to has become yet another African shit-hole)

These wide-ranging issues reflect the current status of our excellent
bilateral relations.

(Nkosazana Dlamini Zuma, Minister of Foreign Affairs, telling the West
exactly what Arsezania's relationship is with Iran, a backward dictatorship
hell-bent on wiping Israel from the map)

If there is a country that has committed unspeakable atrocities in the
world, it is the United States of America...Because Iraq produces 64 percent
of the oil in the world. What Bush wants is to get hold of that oil...They
do not care. Is it because the secretary-general of the United Nations is
now a black man?

(Nelson Mandela, God of all liberals and paragon of Rousseau's Noble Savage,
inferring that Bush invaded Iraq because Kofi Annan is black)

It was fairly straightforward that one of the things we had to do was to
seek to establish a moral position. The second was maintaining the morale of
our people. Telling our people 'your cause is a just cause.' This is, in
fact, a moral universe. We're going to win.

(Desmond Tutu, Nobel Laureate and monkey in silk, forgetting to tell his
liberal boot-lickers that more people have died since the 'just cause' came
to fruition in 1994 than all the people who met violent deaths in South
Africa during the 20th century)

I wanted to become a doctor, a physician, and I was admitted to medical
school, but my family did not have the money for fees. So I ended up
becoming a teacher, then priest.

(Desmond Tutu, ape, listing and admitting all the vocational choices he had
during the Apartheid era, which he so fondly likens to Nazi gas chamber
conditions and genocide)

Ubuntu is very difficult to render into a Western language... It is to say,
'My humanity is caught up, is inextricably bound up, in what is yours.

(Desmond Tutu, tumble-with-the-moral-wind guilt dispenser and
ape-in-a-cassock, failing to explain where ubuntu is when a black man rapes
an 8-month old black baby to death)

Africans don't have a retributive sense of justice like the West. We are
conciliatory and ask the other how we can both come to an understanding
about our past differences.

(Thabo Mbeki, failing to explain how the 'conciliatory justice' of the Hutus
in the Congo couldn't prevent the massacre of 900 000 Tutsis in 90 days of
unrelenting African horror)

Koeitjies & kalfies | 29 kommentare

Suidwester en sy ongeloof...

Wed, 17 January 2007 08:15

My vriend in Suidwes,

Ja, ek beskou jou inderdaad as 'n vriend, al verskil ons so ernstig - en al
het ek jou 'n hele paar keer amper gekillfile!

Ek het jou laaste antwoorde gelees en sê nie dat ek nie op party daarvan sal
reageer nie. Ek sal waarskynlik op sommige opmerkings reageer, maar beslis
nie op wat sirkelredenasies sal wees nie en beslis nie vandag nie.

Maar ek wil nou (soos ander deelnemers voor my) op 'n mooi manier vir jou
sê: Ons praat in kringe en ons mors mekaar se tyd! Ek was al vantevore
in sulke gesprekke waar iemand gewoon ignoreer wanneer jy vir hom sê hy het
die verkeerde persepsie oor iets! Sulke gesprekke lei na nêrens. Glo jy
soos jy glo, ek wéét wat ek glo!

Hier volg 'n ware verhaal om aan te kou.

My oorlede pa het as jongman 'n ateistiese vriend gehad. Dié het gereeld in
'n stryery met my oupa oor die bestaan van God beland. Na maande se stryery
het my een tante eendag vir my oupa gesê: Pa, jy gooi jou pêrels voor die
swyne. Dié man weet wat die waarheid is, hy wil dit nie weet nie. By die
volgende geleentheid wat die man weer met my oupa 'n gesprek daaroor wou
aanknoop, het my oupa vir hom gesê wat sy dogter vir hom gesê het en daarmee
die gesprek afgesluit.

Kort daarna het die 2e Wêreldoorlog uitgebreek en is dié man front toe, oupa
en pa wat OBs was, het tuisgebly. Dié man het in Noord-Afrika en Italië
geveg in verskeie veldslae waar mense soos vlieë rondom hom doodgeskiet is,
terwyl hy nie eens gewond is nie. Hy het teruggekom as 'n diep gelowige en
het gesê: Toe die ander rondom hom val en hy telkens ongedeerd daarvan
afkom, het hy besef / gevoel dat daar 'n onsigbare Mag is wat hom beskerm en
hom nog 'n geleentheid gee!

Hy is kort na die oorlog aan longontsteking dood nadat hy my ouers gehelp
het om in 'n platboomskuit meer as 'n kilometer ver oor die stygende
Magolrivier aan die vloedwaters te ontkom. Voor sy dood het hy sy Bybel wat
daarvan getuig het dat hy dit deeglik bestudeer het (vol onderstrepings en
kantaantekeninge), aan sy vrou oorhandig met die opdrag om dit vir sy seun
te
gee wanneer dié groot genoeg was om dit te waardeer.

Ek dink jy is nie vér van geloof af nie! En ek bid dat God êrens so in jou
lewe sal optree, dat jy Hom raaksien, en jou
gehink-op-twee-gedagtes in ware geloof verander.

Tot dan, my vriend, gaan ek minder tyd in gesprekke met jou deurbring! Ek
het dringende BESIGHEID wat moet aandag kry!

Ek werk daaraan om jou eendag by Toyota raak te loop.

Groete

Torreke.

Ns. Terloops, Toyota het die probleem met my Hilux se 4wd opgespoor en
reggemaak - dit was inderdaad 'n fabrieks-boeboe!

Koeitjies & kalfies | 11 kommentare

Groepe in en om die kerk

Wed, 17 January 2007 07:13

Ek tob al 'n ruk lank oor verskillende variasies van religiositeit,
of dan meer spesifiek, christenskap. Dis 'n interessante spel, maar
ek vermoed daar is 'n oneindige aantal variasies tussen die
hoofklasse wat ek kon vind. Ook is daar waarskynlik beter maniere om
die tipes te beskryf, maar plek laat my dit nie toe nie. Verskoon dus
die growwe veralgemenings..

Aan die een kant het ons die fundamentaliste, wat die Bybel baie
letterlik interpreteer en bv. glo die wêreld is so 5000 jaar oud.
Hulle verwerp enige wetenskaplike 'bewyse' wat die teendeel
impliseer. Hulle kies self watter Ou-Testamentiese wette om te volg en
is soms nie baie besorg oor redding deur Christus se bloed nie. Hulle
is op 'n kroniese kruistog om die wêreld van alle onreinhede te
reinig.

Dan is daar die super- of C+ christene: hulle het die soendood van
Christus aanvaar en glo dit, maar met 'n stertjie soos groot-doop of
spreek-in-tale of so iets wat hulle van ander, mindere christene
onderskei. As jy nog nie die stertjie bereik het nie, is jy vermoedelik
net so halfpad of driekwart gered.

Dan het ons jou (deursnee?) christen, wat die belofte van Jesus glo dat
sy sterfte op die kruis jou volkome van jou sondes verlos het en dat jy
die ewige lewe het as jy in Hom glo en Hom jou persoonlike Saligmaker
maak; dat jy 'n lewe van dankbaarheid lei maar dat jy nogtans steeds
soms sal sondig. As jy jou sondes bely en berou, is dit vergewe.

Dan is daar die klipchristene, dikwels uit pure onkunde, wat glo dat
'n Christen net gereeld kerk moet bywoon en 'n kuise lewe moet lei
(ly?). Hulle riglyn is die Tien Gebooie. Sommige van hierdie was hul
lewe lank ouderlinge of diakens. Hulle is gewoonlik baie verbaas as
hulle verneem dat hulle waarskynlik nie gered is nie en dat hulle die
soendood van Christus hul eie moet maak; dat Christus se sterfte hulle
van hul sondige aard kan bevry.

Volgende is die skeptici, wat ontnugter is in wat die Bybel
verteenwoordig. Dit kan gebeur deurdat mens deur eie oortuiging besluit
dat die wetenskaplike bewyse tot die teendeel te oorvloedig is, en/of
deur ontnugtering met die optrede, besluite of uitsprake van
veronderstelde groot geestelike leiers.

Hierdie groep het 'n paar keuses: (1) wees intellektueel eerlik en
verwerp alles wat met die kerk en die Bybel verband hou (teen groot
persoonlike koste); (2) behou die bande ter wille van sentiment (die
mooi geestelike musiek!) of ter wille van 'n besef van die bindende
en bewarende rol van die kerk in die samelewing of ter wille van jou
eie, leidende rol in die samelewing; (3) stel vir jouself 'n
alternatiewe godsdiens saam uit die bric-a-brac van ander gelowe (skep
as't ware vir jou 'n god na jou eie beeld) wat met jou oortuigings
saamstem en volg hom/hulle.

Iewers tussenin is daar nog die half-twyfelaars, tipies wetenskaplikes,
wat 'n knaende onrus het oor sommige van die leringe van die kerk.
Hulle verkies dus om hul lewe in kompartemente te bedryf. 'n Deel sal
hul onbevraagtekenend glo (die maagdelike geboorte, die sondvloed, Jona
en die walvis...) terwyl hul nogtans glo in evolusie, die oerknal, die
relatiewe klein rol van die wêreld in die heelal, ensovoorts.

Fassinerend, nie? Miskien kan julle nog groepe identifiseer.

Geloof & kerksake | 30 kommentare

Wat is jul mening?

Wed, 17 January 2007 05:51

Ek praat nou van die geval van die dame wat haar nou op die grondwet beroep
in appèl teen haar vonnis van 4 jaar vir diefstal - sy beweer as sy tronk
toe gestuur gaan word, word die regte van haar kinders benadeel.

As hierdie argument slaag, dan is ons verder op die pad van juridiese
koekoeland as wat ek vermoed het.

Annette

Koeitjies & kalfies | 5 kommentare

Afrikaner Kalvinisme

Tue, 16 January 2007 19:07

Hierdie stukkie was nogal interessant vir my gesien in die lig van die
bespreking oor uitverkiesing en dies meer. Die huidige Bush regime en
hulle volgelinge se filosofie is ook gegrond op 'n ander vorm van
Kalvinisme wat deur die Hollandse filosoof, Van Til onderskryf word.

http://www.answers.com/topic/afrikaner-calvinism

Afrikaner Calvinism is a unique cultural development that combined the
Calvinist religion with the political aspirations of the white
Afrikaans speaking people of South Africa. From between 1652 to 1835,
settlers primarily from the Netherlands, and migrant and refugee
Calvinist Protestants from Germany, France, Scotland, and elsewhere in
Europe, combined in South Africa to form a distinct people, eventually
called the Afrikaners or Boers. A significant number of the French
progenitors of the Boer people were Huguenots, who were fleeing from
the persecution that lasted for one hundred years after the Edict of
Nantes was revoked. Between the end of the 18th century and the end of
the 20th century, these people increasingly considered themselves
Afrikaner rather than European. They spoke a dialect of the Dutch
language called Afrikaans, and were bound together by a form of
Calvinist religion. Though they lost control of their South African
republics to the British after the Boer Wars, the Afrikaners finally
negotiated a home-rule arrangement 10 years later and firmly
established themselves as the ruling minority in South Africa until
international pressure and increasing chaos within South Africa
compelled them to dismantle their policies of exclusive control,
called Apartheid.

The Calvinism of the Boers of the Transvaal in South Africa developed
in a different way from its European and American counterparts. This
uniqueness is generally regarded as a direct result of geographical
isolation and political and cultural estrangement, which shut out the
influences of the Enlightenment. The cross-currents of change which
arose within the Protestant cultures of Europe in response to the
Enlightenment had minimal effect upon the development of religious
thought among the Boers.

This view of Afrikaner Calvinism implies that it is a purer expression
of what Calvinism originally was, without the diluting effects of the
Enlightenment. Particularly, this view implies that cultural
development under the influence of Boer civil religion is an
illustration of the cultural implications of Calvinism. This is
especially interesting to contemporaries considering that a form of
nationalistic Calvinism arose, which had direct bearing upon the
establishment of the Apartheid policy in 1948.

Koeitjies & kalfies | 13 kommentare

Bladsye (1838): [ «    191  192  193  194  195  196  197  198  199  200  201  202  203  204  205  206    »]
Tyd nou: Thu Jan 09 12:28:35 UTC 2025