My pappie moes gister na 'n staatshospitaal vir 3 eenhede bloed. Gewoonlik
sal ek daarop aandring dat hy na 'n privaat hospitaal toe gaan, maar hulle
vra R9000 vir die 3 eenhede en nie een van ons kan daai tipe van geld
bymekaar maak op so kort kennisgewing nie.
My pa se spesialis stel hom gerus dat hy net vir die bloedoortappings gaan
en dan sal hy weer huis toe kom... nie so erg nie, mens het nie die wêreld
se beste hospitaal nodig daarvoor nie. Vier ure en R25 later en Pappie lê
met die drip is sy brose handjie... tussen 3 VIGS pasiente wat op hulle
laaste is.
Hy jaag my weg, en eers vanmiddag besluit ek om my pa se wense te ignoreer
en maar hospitaal toe te gaan.
Daar is net een suster in die saal aan diens, en die sit lekker in die
dienskamer en koffie drink.
En Pa is moerig. Sy dokter het gesê hy kan huis toe gaan nadat die bloed in
is, maar die staatsdokter sê hy kan hom nie ontslaan nie want hy's nie my pa
se dokter nie, en die privaat dokter sê hy mag nie, want hy't geen sê reg in
die staatshospitaal nie.
Pa is op 'n spesiale dieët... hy moet elke 2 uur 'n handjievol kos eet. Ma
het al die kos gevat wat hy nodig het, maar hulle het hom nie gehelp om te
eet nie. Pappie kan nie meer loop nie, hy weeg net 40 kg. Hy kan nie eers
self regop sit nie. Sy kossies het maar daar in die bedkassie gebly. Hulle
het gesê hy kan eet wanneer hulle vir hom sy kos bring (3 keer 'n dag) of hy
kan maar honger ly. Pa het van gister af niks geëet nie. En hy moet eet...
presies soos die dokter voorgeskryf het. Pa het tog immers nie meer 'n maag
nie... hy's altyd honger. Dink net as hy vir twee dae nie geëet het nie, hoe
honger moet hy dan wees? Hulle het darem vanoggend vir hom een botteltjie
koeldrank gegee. Pa moet 8 liter vloeistowwe 'n dag inkry of hy ontwater.
Pa se potjie was te ver weg vir hom om by te kom, so hy kon homself nie
verlig nie. Die ou urine van gisteraand en vanoggend het nog steeds net so
gestaan.
Die ander 3 pasiënte se situasies was nie veel beter nie... die vrot urine
het die hele saal vol gestaan. Een van hulle het in 'n poel vrotsel van een
of ander aard gelê. Die kamer het so gevrot ek was skoon naar. Ek storm uit
vir 'n bietjie vars lug, en hier kom 'n arme skepsel, wat skaars kan loop
uit die toilet gesukkel, sy gesig en nek is oortrek van die sere. Dis
besoektyd en die gange is besig... die skepsel horrelpoot, horrelpoot teen
een treetjie 'n minuut die gang af "Toe, toe, toe" jaag Suster hom aan,
"ek's haastig." Haar koffie was seker besig om koud te word.
Die mens lyk of hy wil huil nadat Suster so lelik met hom was. My hart breek
amper so jammer kry ek hom en ek gaan haal vir hom 'n rolstoel, hy lyk
dankbaar - maar wil liewer self loop, sy kamer is net daar oorkant wys hy
vir my. So 20 tree weg... ek staan vir hom en kyk... tien minute later was
hy darem daar.
Toe ons 3-uur daar was toe lê Pa al van die oggend 10-uur af, met die leë
drip in sy hand.
Ons gaan vra vir Suster of ons Pa maar kan laat ontslaan, al die bloed is
in. Hy het niks anders in die hospitaal nodig nie, ek en Ma versorg hom self
by die huis. Ewe mislik vertel Suster vir ons as hy homself ontslaan kom hy
nie weer terug nie... hulle SAL hom NIE help NIE.
Pa is min gespin, hy reken hy verkoop liewer sy kar, maar hy gaat nie terug
na daai krot van 'n hospitaal toe nie. Ek maak Pa se goedjies bymekaar; sy
botteltjies koeldrank, die vloer en sy klere is nog vol bloed soos hy gister
gebloei het toe hulle die naald ingesit het. Ek gryp die bottel dettol, wat
Ma saamgebring het loop wasbak toe om die handdoekpapier nat te maak, maar
die krane is flenter. Ek gebruik maar die dettol net so en maak die vloere
en Pa se botteltjies self skoon.
Ons help Pa self uit die bed, kry die antieke rolstol en stoot hom die
hospitaal uit. Suster sit nog steeds in die dienskamer en koffie suip.
Pa moes net een aand in daai hospitaal lê. Mens sal mos nooit nie gesond
raak in so plek nie. Dink net as jy 'n week of twee weke daar moet wees?
Behalwe vir die kans op infeksie, is die atmosfeer nie reg vir siek mense
nie. Die bietjie staf wat daar is, skrou een en weer vir mekaar en niemand
wil tog twee dae lank in sy eie vrotsel lê nie.
Deur die hele 'ordeal' het een persoon ons gehelp. Die manlike 'orderly' het
vir ons gewys hoe om die rolstoel se briek af te haal.
Maar die hospitaal se gangvloere was darem redelik skoon, die badkamers het
so bietjie gestink, maar dit was darem nie VREESLIK vuil nie. Lyk of dit so
eergister skoongemaak is en hulle het hulle eie komberse gehad... ons maak
darem vordering. Mens kan seker ook nie bloed uit 'n klip tap nie. Ek kan
hulle kant ook insien... kan ok net soveel doen met wat hulle het. Maar dis
ook nou nie nodig om die pasiënte soos honde te behandel nie. Inteendeel, ek
dink my honde kry beter behandeling by die veearts as wat daai arme mense
kry.
De gefrustreerde reacties van onze linkse media nemen hilarische
proporties aan met het afbreken van onze paus. Zo hoorde ik vanmorgen op de
krantencommentaren dat het gezaag over de paus nu moest gedaan zijn want de
werkloosheid was weer eens gestegen.
Iedere dag opnieuw komt men maar aandraven hoe achterlijk en
verderfelijk deze man wel is geweest.
Steevast begint iedere uiteenzetting over de paus met even een
positieve noot (kwestie van niet te erg uit de toon te vallen met de
buitenlandse pers, die wel snapt wat voor een man is heengegaan) om daarna,
na de onvermijdelijke "maar", een tirrade op gang te brengen hoe slecht en
hoe achterlijk deze man infeite wel was. Alle doden, alle oorlogen, alle
rampen,alle zieken en ziektes worden deze man onder de neus gewreven. Het is
allemaal de schuld van deze paus.
Het lijkt wel of alle hens aan dek is geroepen bij onze linkse media
voor de operatie: beschadiging imago van de paus. Het moet deze linkse media
geweldig zuur opbreken dat miljarden mensen in deze wereld zo diep geraakt
zijn door het voorbeeld van deze man.
Ze lijken met stomheid geslagen en kunnen hun ogen en oren niet
geloven als ze zien wat een schokgolf er door de wereld gaat bij het
overlijden van deze paus. Dit kan enkel verklaard worden doordat onze linkse
media alles door hun rode bril bekijken. Hierdoor heeft ze geen voeling met
wat er werkelijk omgaat onder de mensen. Dat krijg je natuurlijk als je maar
blijft ronddraaien in dat eng links intellectueel kringetje van ons kent
ons.
Tja jongens, jullie zullen toch nog wat op de tanden moeten bijten. Er
komt nog de begrafenis, wat een super evenement blijkt te worden. Dan komen
er de paus verkiezingen. Ook hier zal de belangstelling van de wereld enorm
zijn. En tenslotte zal bij het aantreden van de nieuwe paus wereldwijd nog
rijkelijk inkt vloei�n.
Onze linkse pers gaan nog barre tijden tegemoet.
Ferdi jy maak geen sin nie poepies. Wat probeer jy nou sê? Probeer jy
sê Gloudina het nie dubbele standaarde nie? Jy is soos daardie vet
seuntjie wat altyd agter die skool boelie staan en alles wat die boelie
doen goed praat of met die mense wat geboelie word spot. Nooit sonder
die boelie nie let wel....
Van New Scientist
------------------------------------------
Cannabis: Too much, too young?
* 26 March 2005
* NewScientist.com news service
* Graham Lawton
AT THE end of Jim van Os's street in the pleasant Dutch city of
Maastricht there is a coffee shop. As with many such establishments in
the Netherlands, "coffee shop" is something of a euphemism: most of
its customers go there not to drink coffee but to buy and smoke dope.
Van Os isn't too keen on the place. He doesn't like the shady
characters it attracts. He doesn't like the fact that his children
have to walk past it. And most of all he doesn't like that fact that
the place breaks the law and sells marijuana to under-18s.
Van Os's fears are rooted in more than the usual parental angst. He is
a psychiatrist at the University of Maastricht who investigates the
effect of marijuana on people's brains - particularly adolescents'
brains. And the findings of his research make him worry about the
effects of all this dope smoking on the kids in his neighbourhood.
Over the past couple of years van Os and several others have been
building the case that, for some teenagers, smoking cannabis leads to
serious mental health problems in later life, including schizophrenia.
Van Os claims that marijuana is responsible for up to 13 per cent of
schizophrenia cases in the Netherlands. And with cannabis use among
teenagers on the rise, the age at first use falling (see Graphic), and
the strength of cannabis on the up, he says the figure can only
increase.
It is a frightening conclusion, and one that is already starting to
shape the debate over the legal status of cannabis. In the UK, van
Os's findings have been seized upon by politicians, tabloid newspapers
and mental-health lobby groups who want drug laws tightened up. But
their case is far from made. Some researchers say there are
potentially fatal flaws in the research, and that it would be a
serious mistake to change the law based on an as-yet unproven theory.
So who is right? The answer, it turns out, is more complex than it
first appears.
Compared with substances like heroin and crack cocaine, cannabis is
seen by many people as relatively harmless. Several European countries
take a lenient view of its use, and in the UK marijuana was downgraded
from a class B to a class C drug last year, meaning people caught with
small quantities are not usually arrested.
But doctors have long known that taking a lot of cannabis over a short
period can occasionally cause temporary symptoms of psychosis, one of
the hallmarks of schizophrenia (see "Psychosis explained"). The
question of whether the drug has long-term mental health consequences,
however, is much more contentious.
The first hints of possible long-term harm came from Jamaica in the
1960s, where doctors noticed that Rastafarians who were heavy dope
smokers seemed unusually prone to psychotic illnesses. The suspicion
grew in the 1980s, when studies led by Robin Murray of the Institute
of Psychiatry in London showed that patients with schizophrenia or
some other kind of psychosis, were twice as likely as those without
mental illness to be regular cannabis users.
But it wasn't until a major Swedish study was published in 1987 that a
link between cannabis and long-term mental health problems was
established. A team from the Karolinska Institute in Stockholm
analysed the records of all the young men who had done national
service in the Swedish army in 1969 and 1970 - 50,087 in total,
representing about 97 per cent of the male population aged 18 to 20.
The records included details of the men's experiences with drugs
before being called up, including age at first use, what they had
taken and how often.
The team then checked out each man's medical history up to the
mid-1980s. They found that those who had smoked cannabis before being
called up were six times as likely to end up in hospital with
schizophrenia as non-users. This, the team concluded, provided clear
evidence that smoking cannabis was a risk factor for psychosis.
Case closed? Not at all. The study certainly showed a correlation
between cannabis use and psychosis, but, as many people pointed out,
it by no means proved that the former caused the latter. For one
thing, the analysis ignored several possible "confounding factors" -
other differences between users and non-users of cannabis that could
be the real explanation for the link with schizophrenia. For example,
dope smokers could plausibly be more likely to take other drugs such
as LSD, which is a hallucinogen. Perhaps it was these drugs that were
actually causing schizophrenia. Another possibility was that there was
some hidden factor - possibly genetic - that predisposed people both
to smoking cannabis and developing psychosis.
More importantly, even if there were a causal relationship between
cannabis use and psychosis, the researchers failed to establish in
which direction it lay. Sure, it was possible that cannabis led to
schizophrenia. But it was just as likely that schizophrenia was
causing people to smoke cannabis. Perhaps they were "self-medicating"
- taking the drug to alleviate their symptoms.
The self-medication hypothesis has proved a popular one, and was
virtually orthodoxy in the 1980s. For one thing, patients with
psychosis often report that cannabis makes them feel better. And
recent research suggests that one of the chemical ingredients of
cannabis, cannabidiol, exerts a powerful antipsychotic effect. Indeed
the UK firm GW Pharmaceuticals, which is awaiting approval for an
under-the-tongue cannabis spray for multiple sclerosis patients, plans
to investigate cannabidiol as a treatment for schizophrenia.
But the idea that cannabis caused psychosis didn't go away. One
prominent sceptic of the self-medication idea was Don Linszen, a
psychiatrist at the University of Amsterdam, the Netherlands, who, as
a mental-health practitioner in the cannabis capital of Europe, was in
daily contact with dope-smoking schizophrenia patients. He noticed
that the patients who used cannabis usually fared much worse than
those who didn't. Studies by Murray and others confirmed Linszen's
observations. If people with psychosis were self-medicating, it wasn't
working very well.
ÂThe more cannabis the young people smoked, and the earlier they
smoked it, the worse their risk of psychosisÂ
Meanwhile, several research groups were busy setting up long-term
studies that followed large groups of young people over many years,
keeping track of their drug use as teenagers and testing them for
signs of psychosis later in life. They were similar in principle to
the Swedish study, but were carefully designed to avoid its mistakes,
particularly on the question of self-medication.
In the past couple of years results from a number of these studies
have been reported, and together they make a decent case that the
Swedish research got it right first time. "I don't think we can deny
it any longer," says epidemiologist Mary Cannon of the Royal College
of Surgeons in Ireland, based in Dublin. "Cannabis is part of the
cause of schizophrenia."
Cannon helped carry out a study that followed 759 people born in
Dunedin, New Zealand, in 1972 and 1973 (British Medical Journal, vol
325, p 1212). After carefully controlling for self-medication and
other confounding factors, the researchers found that those who had
smoked cannabis three times or more before the age of 15 were much
more likely to suffer symptoms of schizophrenia by the time they were
26 - they had a 10 per cent chance compared with 3 per cent for the
general population. The team concluded that there is a vulnerable
minority of teenagers for whom cannabis is harmful. "We're not saying
that cannabis is the major cause of schizophrenia," says Murray, who
led the study. "But it's a risk factor."
Similar results have recently come in from a Greek study as well as a
re-analysis of the original Swedish research. And late last year van
Os and his team brought out further results. They followed a group of
nearly 2500 14 to 24-year-olds living in and around Munich, Germany,
over four years. After correcting for all the confounders they could
think of, they found that, overall, smoking cannabis as an adolescent
moderately raised the risk of developing signs of psychosis later on,
from 16 per cent to 25 per cent. But when they focused on individuals
who were known to be susceptible to psychosis - those who were showing
signs of disturbed thought processes by age 11 - they found a much
stronger link. Susceptible individuals who avoided cannabis had a 25
per cent chance of developing psychosis. Susceptible individuals who
smoked it had a 50 per cent risk. And the more cannabis they smoked,
and the earlier they smoked it, the worse the outcome.
According to van Os, Murray and others, there can no longer be any
doubt that there is a small but significant minority of people who
have a predisposition to psychosis and who would be well advised to
steer clear of cannabis.
This message is already starting to filter out into society. In the
Netherlands, the findings have fuelled a growing clamour for reform of
the laws regulating drug use. In the UK, the mental-health charity
Sane has called for the reclassification of cannabis to be reversed.
And the British government recently acknowledged the link in its
strongest terms yet, when it said in a press release that cannabis was
an "important causal factor" in mental illness.
But for some researchers, such pronouncements are premature. "I'm not
convinced," says Les Iversen, professor of pharmacology at the
University of Oxford and a member of the UK Home Office's Advisory
Council on the Misuse of Drugs. "I think the jury is still out on this
one."
ÂDespite a steep rise in cannabis use among teenagers over the past 30
years, there has been no rise in schizophreniaÂ
He points out that epidemiological studies are notoriously bad at
proving cause and effect, in part because it is hard to identify all
the confounding factors. Scientists are particularly wary of such
research when the conclusions are based on small statistical
differences - as in this case. In the New Zealand study, the number of
people who had smoked dope on three occasions by the age of 15 was
just 29, and only three went on to develop psychosis. "I can't help
thinking that the conclusion is rather thin," says Iversen. "It makes
you wonder. If they found another confounder, where would that leave
them?" Van Os himself admits that his study does not eliminate all the
confounding factors.
Iversen also points out problems with how psychosis is defined in each
study. Van Os's results, for example, seem to show that psychosis is
relatively common in cannabis smokers. But he chose a very broad
definition - a single psychotic symptom, such as hearing voices or a
paranoid belief. That's not the same as schizophrenia. About 20 per
cent of the general population live with these symptoms: only 1 in 20
of them ever require treatment.
Iversen isn't the only doubter. Last year John Macleod of the
University of Birmingham, UK, carried out a systematic review of the
16 high-quality long-term studies that have looked at cannabis and
mental health and concluded that there was "no strong evidence" of a
link with psychosis (The Lancet, vol 363, p 1579). "I'm not saying
there is no causal association, but at the moment, by the conventional
standards of epidemiology, the evidence is not particularly strong,"
he says.
There are other reasons to doubt the reality of a link. If it were
genuine, schizophrenia should be becoming more common as teenage
cannabis consumption goes up. But it isn't. In 2003 researchers at the
University of New South Wales in Sydney found that, despite a steep
rise in cannabis use among Australian teenagers over the past 30
years, there had been no rise in the prevalence of schizophrenia.
In the genes
The only study to find a rise in schizophrenia was carried out in the
inner London district of Camberwell, where continual demographic
changes make interpreting the result almost impossible.
It seems the question of whether cannabis use can indeed lead to
schizophrenia will be unresolved for some time yet. One research
avenue that may shed further light on the matter is to look at whether
genes are involved. One of the members of Cannon's group, Avsahlom
Caspi of King's College London, is an authority on gene-environment
interactions. A couple of years ago he made a splash by showing that a
genetic predisposition to depression could interact with a traumatic
experience such as bereavement to trigger the illness (New Scientist,
26 July 2003, p 15). "We thought, let's put this model to work on
cannabis and psychosis," says Cannon.
She and her colleagues reanalysed the data from the New Zealand study,
this time adding in another variable - genetic predisposition to
schizophrenia. The gene they investigated, called COMT, encodes an
enzyme (catechol-O-methyl transferase) that breaks down a signalling
chemical in the brain called dopamine. COMT comes in two forms, one of
which is marginally more common in people with schizophrenia and is
thought to be a risk factor for the disease.
The results were crystal clear. The team found that in people with two
copies of the "normal" version of COMT, smoking cannabis had little
effect on their mental health. In people with one normal and one "bad"
form of the gene, smoking cannabis slightly increased their risk of
psychosis. But for people with two copies of the bad gene, cannabis
spelled trouble: smoking it as a teenager increased their likelihood
of developing psychosis by a factor of 10. The results have not yet
been published, and Cannon warns that they need replicating, but even
so she says "this is a very large effect, similar to the size of
smoking and lung cancer. This is a very significant finding." Case,
perhaps, closed.
What should be done about it, however, remains an open question. Van
Os advocates that teenagers with a personal or family history of
mental illness be urged to steer clear of the drug. He also advocates
legal changes: governments should focus on keeping cannabis out of the
hands of teenagers and outlawing extra-strong varieties of cannabis,
such as skunk and white widow.
For Iversen though, this is still stretching the evidence. "What the
data show is that the risk applies to a small minority of young people
who start smoking cannabis at a very young age," he says. "Are we
going to change the law for the benefit of a vulnerable minority? A
small minority of people are vulnerable to liver damage if they drink
even a small amount of alcohol, but we haven't changed the law to
protect them."
From issue 2492 of New Scientist magazine, 26 March 2005, page 44
Psychosis explained
WHAT IS PSYCHOSIS?
A symptom of mental health problems, not an illness in its own right.
WHAT DO THE SYMPTOMS INVOLVE?
Psychotic people often have delusional beliefs, such as that someone
is reading their mind or that they are immensely wealthy, powerful or
famous. Extreme disorganisation and auditory and visual hallucinations
are also common. Sufferers are usually unable to cope with daily life
yet most are unaware that their behaviour is abnormal.
WHAT CAUSES IT?
The main cause of psychosis is mental illness, principally
schizophrenia and manic depression but also depression and dementia.
Symptoms can follow infections, head injury, brain tumours,
intoxication, poisoning and even traumatic events. Some psychotic
episodes have no obvious cause.
WHAT'S THE OUTLOOK?
Some people have only one episode, others struggle with psychosis
their entire life.
So paar maande gelede het ek gesê, ek wonder hoe lank die NG nog gaan
bestaan aangesien dit op daai staduim gemiddeld 5 plasings per dag gehad
het, en nou ewe skielik is hier 'n klomp nuwe mense (of is dit 'n klomp oues
met nuwe name)
Die waarheid oor die ou forumpie is dat hier so paar mense (nie almal
nie) 'n huisie gekry het vir hulle dom idees. Op een of ander kosmiese
glips, noem dit maar 'n briekmerk in die onderbroek van die geskiedenis
het daar so paar mensies hier geland wat mekaar streel en bevoel in
hulle totaal absurde gedagtegange en die strelings en bevoelinge het
uitgeloop op een groot orgie wat nou die forum soos hy tans daarna
uitsien tevoorskyn gebring het. Die ma en pa van die huis is Gloudina
en Ferdi. Die een sit en kef uit Kanada en die ander is 'n koerantman
wat nie meer weet wie of wat hy is nie.
As jy nie soos hulle dink nie dan is jy net nie cool hier nie. Die
waarheid is egter dat jy bleddie cool is. Die mense het nodig om geskok
te word uit hulle gemakzones uit. Spelling is vir hulle baie belangrik
(veral vir die ma en die pa van die forum) omdat dit al is wat hulle
ken. Gloudina werk met taal sien en Ferdi se werk is by 'n Afrikaanse
koerant. So dit is hulle sterk punte, sien?
Dis amper soos 'n inginieur wat liries raak oor 'n brug of iets. So is
hulle oor spelling. Hulle maak egter die fout om te dink dat as jy kan
spel is jy in staat tot logiese denke. Hulle kindertjies wat basies
hulle koor van ondersteunende stemmetjies is laat maar net so in die
verbygaan van hulle hoor. Wat ook al mamma Gloudina of pappa Ferdi sê
is wet hier.
Hier is so paar mense hier wat weet waar die waarheid van die lewe en
veral SA lê. Hulle sal jy ook erken aan die kritiek wat hulle ontvang
van die ouers en kroos van die forum. Ek dink nie hulle kan dit help
nie. Dit is maar soos 'n siekte van die gees wat hier mense infekteer.
Soms sien jy 'n lig skyn deur 'n krakie in die kors van verkrampte
denke wat mense hier strem om te dink. So helder oomblik in die woorde
van een van die kinders. Dit word egter gou toegeplak en dan word die
norm weer gehandhaaf.
Indien jy 'n nuweling hier is let op vir die volgende:
1. Die waarskuwing van ongewildheid. Jy word hier as andersdenkende
uitgekryt as ongewild. Niemand wil mos ongewild wees nie. Die antwoord
is om deur te druk. Met tyd sal die forum verander en normaliseer van
die siek spul wat dit tans is.
2. Stuur die "spell checkers" na hulle dinges. Dis al wat hulle kan
doen en jy sal sien aan die fokus daarop instede van antwoorde op
eerlike vrae waar die mense se harte lê. Hulle noem hulleself die sout
van die nuusgroep. Die waarheid lê iewers tussen wurm drolle en slang
poefies... Kies maar self.
3. Om die mense te skok moet jy soms lelik wees. Mooi praat werk nie.
Hulle gaan jou probeer ignoreer. Neem kennis van die nuwe stemme en
wees vriendelik met die. Met die ou garde moet jy maar hard wees. Soos
klip sê ek vir jou! Soos klip!
Sterkte en verskoon my maar as ek die ouens uitmekaar vloek. Afrikaans
het vir 'n rede 'n kru kant. Dis vir mense soos die!
Wapenwet: Niks om voor bang te wees . . .
LUCAS POTGIETER
Related Articles
Polisie ontken probleme met wapenwet
Wapenwetgewing skep probleme vir baie
Skok oor swart vroue teen Wapenwet betoog
As objektief na die nuwe vuurwapenwet gekyk word, is daar werklik nie veel
waaroor 'n mens jou hoef te bekommer nie. Selfs die toets wat sal bepaal of
jy "bevoeg" is om vuurwapens te besit, is nie iets om voor bang te wees nie.
Die Suid-Afrikaanse Regering het tred met die werklikheid verloor. Hierdie
is min of meer die strekking van 'n artikel in bekende internasionale
tydskrif in 'n artikel onder die opskrif "South Africa's new gun contol
laws - a shambles."
Waarom is vuurwapeneienaars in Suid-Afrika so ongelukkig? Gaan dit oor die
inhoud van die wet of gaan dit oor die toepassing daarvan? Ek het die
afgelope vyf maande probeer om antwoorde op hierdie twee vrae te vind omdat
Wet 60 van 2000 landwyd by jagterverenigings, skyfskietverenigings,
handwapeneienaars en handelaars soveel reaksie uitgelok het.
Dit gaan nie oor velkleur nie - selfs die Black Gun Owners Association dreig
met geweld. Hy reken "this law has pushed people too far, and people are
thinking of arming themselves with illegal guns, not to commit crimes but to
defend themselves, their families and propertry from criminals who do not
obey the law."
Laat ons by die inhoud van die wet begin en laat ek sommer met die eerste
skoot beklemtoon: Die wet kan nie herroep word nie. Hy is deur die Parlement
en gaan nie maklik verander word nie. Dit help dus nie dat ons daaroor sanik
nie - ons sal met hom moet saamleef - of ons wil of nie.
As 'n mens objektief na die nuwe wet kyk, is daar werklik nie veel waaroor
jy jou hoef te bekommer nie. As jy in Duitsland woon en graag wil jag, moet
jy strenger toetse aflê as wat die nuwe wet in Suid- Afrika vereis. Die
argument dat jy met vuurwapens grootgeword het of dat jy vir 30 jaar reeds
gereeld jag of dat jy tien keer meer van gewere af weet as die minister is
nie werklik ter sake nie.
Skietopleiding is in talle lande 'n vereiste as jy die geweersport wil
beoefen. Hierdie kursus vorm deel van daardie opleiding en die wetgewing.
Ek kan tog nie sê dat ek nie 'n rybewys vir 'n motor nodig het omdat ek al
40 jaar lank motor bestuur nie. Kom ons egter by die toepassing van die wet
is dit 'n perd van 'n ander kleur. Dis dáár waar die knoop lê. Dit is egter
'n onderwerp wat 'n volgende artikel regverdig.
Baie mense in Suid-Afrika besit vuurwapens wat hulle nooit sal of kan
gebruik nie. In die handel kry ek daagliks met mense te doen wat wapens
inbring wat hulle 20 of 30 jaar gelede gekoop het en nie die vaagste benul
het hoe om dit veilig te hanteer of doeltreffend af te vuur nie. Sulke
wapens moet eerder verwyder word voordat hulle in die hande van daardie
derduisende moordenaars, diewe, verkragters en ander misdadigers beland
waarmee vredeliewende Suid-Afrikaners van alle rasse daagliks getreiter
word.
Ons kan sekerlik ook nie beswaar maak as drank- en
verdowingsmiddelverslaafdes, tronkvoëls, verkragters, geweldenaars en mense
met vorige oortredings nie die reg sal hê om vuurwapens te besit nie.
Dit is verder belangrik dat alle vuurwapens behoorlik bewaar moet word sodat
dit nie in die hande van die verkeerde mense sal beland nie. ál hierdie
bepalings in die wet moet verwelkom word.
Wat die meeste mense afskrik, is die bepaling dat alle vuurwapeneienaars
getoets moet word.
Hulle vrees dat hulle nie die toets sal slaag nie omdat hulle dalk te oud is
of voel dat hulle miskien te dom is om praktiese of teoretiese toetse te
slaag. Dit is vir hulle te veel moeite. Daarom het ek besluit om self die
toetse af te lê sodat ek aan my tydgenote kan bewys dat selfs die ouer garde
geen vrees hoef te hê dat hulle hul wapens gaan verloor, of verhinder gaan
word om nuwe wapens te koop nie.
Nadat ek die besluit geneem het, was my eerste probleem: As ek my wil laat
toets, waarheen moet ek gaan? Ek het die SA Jagtersvereniging geskakel, maar
hulle het 'n probleem: Hulle is geakkrediteer om lede as toegewyde jagters
op te lei, maar nie om hul kennis van die wet en skietvermoë met wapens in
verskillende kategorieë te beoordeel nie.
Daarna het ek my tot die SA Polisiediens gewend. Hulle kon ook nie help nie.
Miskien moes ek nie na Poslec Seta verwys het nie, want hulle het my elke
keer na die Poskantoor gestuur.
Toe gaan kyk ek op die internet en daar kry ek toe die name en adresse van
almal wat reeds geakkrediteer is om die kursusse aan te bied. Ek het 'n paar
van hulle in my omgewing geskakel en uiteindelik het ek een in Luipaardsvlei
gekies. Ons het 'n datum bepaal en op 19 Oktober het ek my by my
"leermeesters" aangemeld.
Ná die praktiese skiettoetse, lesings en eksamen is my gevolgtrekking dat
daar niks in die toetse is om voor bang te wees nie. Dit is nie, soos baie
mense glo, iets soos 'n matriekeksamen nie. Dit is 'n eksamen wat my
kleinseuns in graad 4 gemaklik ná 'n dag se onderrig sal slaag. Selfs
Petrus, wat my plek langs die Vaalrivier oppas en nie kan lees of skryf nie,
sal waarskynlik ná 'n kursus van vier dae 'n mondelinge eksamen slaag.
"Ons is nie daar om mense te laat druip nie. Ons is daar om te help om die
kursus te slaag," sê Rod Swanepoel, een van die aanbieders.
Ná die kursus het ek sonder meer besluit om so gou moontlik vir Wendie en ál
my ander familielede vir die kursus in te skryf, want elke vuurwapeneienaar
sal in elk geval die kursus moet aflê as hy of sy sy of haar vuurwapens wil
behou.
Ek het in vier kategorieë toetse afgelê:Handwapens, gewere, haelgewere en
masjienkarbyne. Ons groep het uit mans en vroue bestaan wat almal die
skietery terdeë geniet het. Hier sou Petrus en ál my kleinkinders bo 15 jaar
maklik geslaag het. Jy hoef nie in meer toetse te slaag as die soorte
vuurwapens waarvoor jy ingeskryf het nie.
'n Interessante eienskap van die praktiese toetse is dat jy vir elke
kategorie waarin jy slaag tien krediete kry. Ná my vierde toets moes ek hoor
dat ek 40 krediete verdien het. (Terloops, 'n matrieksertifikaat beteken 154
krediete). Met die 40 krediete, is aan my gesê, is ek gekwalifiseer om, in
die nuwe Suid Afrika, die pos van nagwag te vul. Dit is lekker om te weet
dat ek nou te goed opgelei is om Wendie se skottelgoed te was.
Oor die aanbieders en hul aanbieding kan ek slegs met lof praat. Die geriewe
in die lesingskamer is modern en netjies. Die aanbieding is professioneel en
elkeen wat ek ontmoet het, was vriendelik. Daar word werklik moeite gedoen
om die kursus interessant te maak en om elkeen tuis te laat voel. Aan die
einde van die dag het dit amper vir my gevoel asof ek vakansie gehou het.
Vervoer word gereël vir mense wat nie vervoer het nie. Vuurwapens en
ammunisie word verskaf. Jy is egter welkom om jou eie skietgoed saam te
bring.
Die skietbane is ewe netjies en die apparaat is voldoende.
Elkeen wat die kursus bywoon, word vooraf ingelig en ontvang 'n stel lesings
oor die Vuurwapenwet. Alles word deur die aanbieder behandel voordat jy die
vrae beantwoord.
'n Mens voel lekker nadat jy die kursus voltooi het. Dit is iets wat jy moet
doen en dit is goed om te weet dat jy waarskynlik die kursus vir eens en
altyd afgehandel het. Tot dusver het geeneen van die mense wat ek ken, die
kursus gedruip nie en ek sal waarskynlik ook nie veel met sulkes te doen kry
nie.
Die mense wat die kursus aanbied, is jagters en wapenliefhebbers. Hulle is
deeglik opgelei om ander op te lei. Wanneer jy die kursus voltooi het, stuur
hulle jou besonderhede aan Poslec Seta wat die sertifikaat van bevoegdheid
uitreik. Met hierdie sertifikaat in die hand gaan jy dan na jou naaste
SAPD-lisensiekantoor.
Ek het baie vrae gehad vir die mense by Poslec Seta, want hulle speel 'n
belangrike rol in die uitreiking van vuurwapenlisensies. Ook hier het ek
vriendelike aandag gekry. Louis le Roux en Marié Koen het my werklik alle
moontlike hulp gegee om die pad vorentoe te verduidelik.