From: "Annette"
Date: Sun, 27 Nov 2005 08:36:21 +0200
Subject: My Sarie Marais
1)Sarie Marais photographed in Pietermaritzburg 1857 in her wedding dress a
few days after her marriage to Louis Jacobus Nel.
The Story behind the Song
How was Sara Mare's name linked to the famous song Sarie Marais?
Jac Uys said that the American folk song Ellie Rhee was included in a book
The Cavendish Song Album. When Ella de Wet, wife of General Louis Botha's
military attaché N.J.de Wet came to the battle front to see her husband she
often played on the piano while the nearby burghers sang songs from the
album. One of the songs was Sweet Ellie Rhee:
Sweet Ellie Rhee, so dear to me
Is lost forever more
Our home was down in Tennessee
Before this cruel war
Then carry me back to Tennessee
Back where I long to be
Amid the fields of yellow corn
To my darling Ellie Rhee.
The song was soon translated into Afrikaans and Sarie Mare' (which only
recently became Marais) was substituted for Ellie Rhee. The burghers wanted
to honour their field padre Dominee Paul Nel who often told stories around
the campfires about his childhood and his beautiful mother Sarie Mare':
My Sarie Marais is so ver van mij af
Ek hoop haar weer te sien
Sy het in die wijk van Mooirivier gewoon
Nog voor die oorlog het begin
O bring my terug na die ou transvaal
Daar waar my Sarie woon
Daar onder in die mieleis by die groen doring boom
Daar woon my Sarie Marais
The song Sarie Marais has been translated into many languages including
Frech, Italian and Russian.
"Beside the green thorn tree" (by die groen doring boom)
The Natal Witness Monday March 8 1993 page 7
Investigations editor Tony Oosthuize
Nineteen years ago Pietermaritzbug man Jac Uys, member of the natal
Historical Society and the Voortrekker Monument Council, discovered the
grave of Sarie Marais, the woman of the popular Afrikaans folksong.
According to Uys Sara Mare' was born in Uitenhage, Cape Province, South
Africa on may 10, 1840 and married Louis Nel at the age of 17. She met him
in Umvoti Poort while visiting her uncle. The couple undertook a year long
trip to Uitenhage to Sara's parents before settling at Welgegund farm. She
died at the age of 37 after giving birth to her 11th child and was buried
near the old homestead.
Those who wish to visit the grave of Sarie Marais are very "welcome," says
Welgegund's owner Gert von Beneke. ( ek ken hom hy stel net belang in polosport )
From Greytown (Natal) take the Kranskop / Stanger road for about 14km. Turn
left at district road D479 and drive 2 kilometers. Turn left at the driveway
opposite the farm of C.W.Robertson also called Welgegund.
2)SARIE MARAIS en die dossier
In 1962 skryf Tobie Brümmer 'n artikel "Was sy Sarie Marais?", in Die
Byvoegsel tot Die Burger (13 Januarie 1962). Sy navorsing het hom gelei na
'n dossier, saamgestel deur J.P. Toerien in sy soeke na die waarheid oor die
legendariese Sarie Marais. Hierdie dossier word by NALN bewaar en bevat al
die briewe en dokumente wat Brümmer gebruik het om die volgende artikel te
skryf.
Wie was Sarie Marais - die Sarie oor wie die liedjie gesing word? Net met
die wysheid van Salomo kan hierdie vraag beantwoord word, want:
'n Vrou van Durban, mev. Janie Malherbe, sê 'n mev. Ella de Wet is die
skrywer van die lied en Sarie Marais was 'n mev. Nel;
Drie susters van Bellville, mejj. Jeanette, Garty en Dana Toerien, sê daar
is by hulle geen twyfel dat hul vader die lied se woorde geskryf het nie.
In my soektog na die oplossing van dié vraag het ek 'n interessante dossier
raakgeloop. Hierdie dossier, met sy sowat 100 000 woorde, bevat ou dokumente
en waardevolle stukke wat deur die jare deur mnr. J.P. Toerien van Bergvliet
versamel is. Hy is 'n neef van die Toerien-susters.
Dit bevat o.m. die stukke van Renier, rubriekskrywer van Die Volksblad, Jan
Burger, rubriekskrywer in 'n Engelstalige koerant, en Lawrence Green, wat
kant kies vir mev. Malherbe, en drr. P.J. en G.S. Nienaber, wat in hul boeke
kant kies vir die Toeriens. Dit alles bring ons nog geen duim nader aan die
oplossing nie.
Die vraag wie die regte Sarie was, het in 1937 vir die eerste keer onder die
openbare aandag gekom toe 'n verslaggewer van Die Volksblad in Bloemfontein
by mev. Susara Margaretha Toerien opgedaag het. Ná baie mooipraat het mev.
Toerien erken dat sy die Sarie is van wie so gesing word en dat haar man,
J.P. Toerien, in die dae van die Eerste Taalbeweging beter bekend as Jepete,
die skrywer van die woorde is.
Maar mev. Toerien was baie godsdienstig en sy het die verslaggewer versoek
om nie 'n bohaai daaroor op te skop nie. Sy het hom gevra om die berig eers
aan haar voor te lê voor hy dit publiseer. Toe die verslaggewer egter later
daar opdaag, wou sy nie hê dat dit gepubliseer word nie.
Die saak is daar gelaat totdat 'n briefskrywer in Die Volksblad beweer het
dat die skrywer van die lied darem 'n papbroek was, want hy was dan "so bang
dat die kakies hom sou vang". Die waarheid is dat die liedjie oorspronklik
gesing is. "Sy was so bang dat die kakies my sou vang."(sic.)
Nietemin het dit die Toerien-dogters hewig ontstel want, het hulle gesê,
"ons vader was beslis geen papbroek nie". Maar toe die saak eindelik ná 'n
hewige briefwisseling opgelos is, het die drie susters weer net soos
voorheen geswyg en kon mnr. J.P. Toerien van Bergvliet geen verdere
inligting by sy groot dossier voeg nie.
Net so het die drie susters, Jeannette, Garty en Dana, geswyg toe ek hulle
hierdie week in hul huis in Bellville besoek het. "Ons wil geen bohaai
daaroor opskop nie," het hulle gesê, "maar daar is by ons geen twyfel nie
dat ons vader, Jepete, die lied se woorde geskryf het, of altans die
oorspronklike woorde geskryf het en dat dit deur die jare gedurig verander
is." Hul twee susters en twee broers wat ook nog lewe, bevestig dit.
Mev. Ella Unsworth, jongste dogter van Jepete wat nou in Windhoek woon, is
waarskynlik die enigste van die kinders wat met sekerheid kan sê of haar
vader die skrywer is na wie al so lank gesoek word. Kort voor haar moeder se
dood in 1939 is die kinders versoek om 'n trommel met waardevolle ou
dokumente van Jepete daarin te vernietig. Wat die rede daarvoor was, kan nie
een nou met sekerheid sê nie, maar hulle glo dat hul moeder vernederd gevoel
het omdat die liedjie Sarie Marais "deur elke Jan Rap en sy maat" op
danspartye gesing is en dat sy geen publisiteit wou hê nie.
Ella, aan wie die opdrag gegee is om die ou trommel met dokumente te
vernietig, het egter in die trommel gekyk en o.m. 'n gedig gesien wat haar
vader oor haar moeder geskryf het toe hy haar nog die hof gemaak het. Sy het
ook ander gedigte daarin gesien.
Volgens die Toerien-susters kon hierdie trommel die oorspronklike woorde van
Sarie Marais bevat het en was die een wat Ella gesien het waarskynlik die
oorspronklike kopie.
Wyle mev. Toerien was 'n nooi Maré, en dit is lankal reeds bekend dat Sarie
Marais eers Sarie Maré was. In die dik dossier is daar vier ander gediggies
wat betrekking het op lede van die skrywer Jepete se skoonfamilie, Martha
Maré, Nettie Maré, Lilly Maré en Sannie Maré.
Vir 'n man soos Jepete is dit onwaarskynlik dat hy nie ook 'n gediggie oor
sy vrou geskryf het nie. So 'n gedig kon nog nooit opgespoor word nie,
behalwe dat die Toerien-susters sê daar was een en dat Ella wel so 'n gedig
gesien het.
"Ons moeder het altyd gesê die geheim van Sarie Marais sal ná haar dood
opgelos word," het mej. Dana Toerien gesê, "maar sy het naderhand anders
besluit, want dit het haar altyd diep seergemaak om te sien hoe almal haar
lieflingsliedjie sing. Daarom was dit vir geeneen van die kinders snaaks dat
sy opdrag gegee het dat die trommel met dokumente vernietig word nie."
Die presiese geheim van die ou trommeltjie wat Sarie Maré Toerien met haar
na die graf geneem het, kon nie een van die susters my egter meedeel nie.
"Ons kan maar net vermoed dat dit die gediggie is wat sy graag vernietig wou
sien omdat sy so sterk godsdienstig was," sê hulle.
Die geskiedenis van Jepete en die goeie werk wat hy gedoen het, kan boekdele
vul, en so ook die beweringe van die vrou in Durban, mev. Janie Malherbe,
wat sê mev. Ella de Wet is die skrywer van Sarie Marais se woorde.
Tussen die dokumente wat ek opgespoor het, is daar geen bewys dat mev. De
Wet ooit gesê het sy het die woorde geskryf nie. Sy het net gehelp om dit te
publiseer.
Mev. Malherbe sê mev. De Wet, eggenote van wyle mnr. N.J. de Wet, later
hoofregter van die Unie, het op 'n dag in 1902 by genl. Botha se kommando in
die omgewing van Utrecht opgedaag. In 'n ou plaaswoning het sy die burgers
onthaal deur op 'n klavier te speel. Die liedjie wat die meeste byval gevind
het, was Ellie Rhee, wat die oorspronklike wysie van Sarie Marais is.
'n Ds. Nel, wat die kommando's as kapelaan vergesel het, het die Boere
vertel van sy moeder wat so 'n beeldskone mens is, en die burgers het die
woorde Ellie Rhee deur Sarie Marais vervang. So het Sarie Marais ontstaan,
sê mev. Malherbe, en in 1920 is dit deur 'n Kaapse drukker uitgegee, soos
saamgestel deur Ella de Wet.
En as 'n mens die woorde van die twee liedere vergelyk, dan is daar beslis
'n ooreenkoms. Ellie Rhee lui so:
Sweet Ellie Rhee so dear to me,
Is lost forever more;
Our home was down in Tennessee
Before this cruel war
KOOR:
Then carry me back to Tennessee,
Back where I long to be;
Among the fields of yellow corn;
To my darling Ellie Rhee.
Sarie Marais, soos dit in die jare twintig gesing is, het so gelui:
My Sarie Maré is so ver van my hart,
Om haar nooit weer te sien,
Sy het in die wyk van die Mooirivier gewoon,
Voordat die oorlog begin.
KOOR:
O neem my terug na die ou Transvaal,
Daar waar my Sarie woon,
Daar onder in die mielies by die groen doringboom,
Daar woon my Sarie Maré.
Van albei liedere is net die eerste versie geneem. Later is by die
Afrikaanse weergawe nog 'n versie deur mev. De Wet gevoeg.
Ek het vir die eerste keer in ja-a-are Outlook Express oopgemaak op 'n ou
laptoppie en toe sien ek dat ek nog steeds aangeteken is op SCSAA... Nou ja,
dadelik ingeloer en waaragtig, julle is nog hier!
Hoop dat dit goedgaan met julle almal en dat julle gesond is.
Ek sien die gesels het nog nie veel verander van toe ek laas hier was nie.
Dis jammer.
Dankie vir die inloer. Lekker om weer van jou te hoor. Ons
moet maar probeer om vir werf-etter ZA-drøl (...Zuid-Kaffri-
kaanse drøl) hierbo te ignoreer. ...Hierdie patetiese, ateïs-
tiese Kaffrikaan-klonkie loop maar so met sy vuil gatriem
(Afrika-doek) rond. Daai Afrika-pong bly hang.
Laat ons gou vir die dom sot (wat die Bybel op Wikkipedia
in braille probeer lees...) verduidelik dat God sy instruksie
omtrent die ontmandes (mbt Israel) later gewysig het :
Jes. 56: 3-5+8 : “En laat die uitlander wat hom by die HERE
aangesluit het, nie spreek en sê : Die HERE sal my gewis af-
skei van sy volk nie ; en laat die ontmande nie sê : Kyk, ek
is ‘n droë boom nie. Want so sê die HERE aan die ontman-
des wat my sabbatte hou en verkies wat My behaag en vas-
hou aan my verbond : Ek sal aan hulle in my huis en binne-
kant my mure ‘n gedenkteken en ‘n naam gee wat beter is
as seuns en dogters ; ‘n ewige naam gee Ek aan hulle, wat
nie uitgeroei sal word nie. Die Here HERE wat versamel die-
gene wat van Israel verdryf is, spreek : Ek sal by hom nog
meer versamel, by sy versameldes.”
Verder is Za-drøl so erg verstop in sy Afrika-høl dat hy blyk-
baar glo ‘n houtseun kon reeds in die tye van die Apostels uit
boekrolle lees, dat hulle klere gedra het, op waens (met wiele)
gery het, ens ; terwyl hulle selfs 1600 jaar ná Christus steeds
in gatrieme in die veld (sonder die wiel) rondgedonner het toe
Jan van Riebeeck sy wit voete aan die Kaap geplant het.
Ou Za-drøl is hier met ‘n spesifieke agenda. Za-drøl is een
van daardie Afrika-poepolle wat desperaat probeer om die
Israelwaarheid te diskrediteer. Maar sy tipiese Afrika-onbe-
holpenheid weerhou hom outomaties van sukses. Want hy
gly elke keer op sy eie Afrika-breinselekskrement.
Tsk tsk tsk...
Groete
JW12
Hierdie gesprek kan op die volgende draad gevolg word :
Gedurende die Groot Trek was daar ‘n insident
wat trots vertel word deur vroue: toe die mans in
die Groot Trek die Drakensbergreeks teengekom
het, en gewonder het of hulle dit sal kan oorsteek,
toe het die vrouens gesê dat hulle die waens uitme-
kaar sou maak, en stuk-stuk kaalvoet oor die berge
sou dra. Blykbaar was hierdie die woorde van
Susanna Smit, vrou van Erasmus Smit, wat die trek
van Piet Retief vergesel het as predikant. Erasmus
Smit, gebore in ‘n Amsterdamse weeshuis, was in
diens van ‘n Nederlandse Sendinggenootskap toe hy
op 35 jaar trou met Susanna, suster van Gerrit Maritz.
Susanna was toe nog net 13 jaar oud. Hy was egter
maar ‘n swakkerd, en het van die een plek na die ander
geswerf, meestal as onderwyser op die grens, en was
bekend as iemand wat hom dikwels met alkohol te
buite gegaan het.
Toe die Groot Trek begin in die derde dekade van
die neëntiende eeu, word Erasmus en Susanna deel van
die trek van Piet Retief. Na die trek deur die latere Vry-
staat en oor die Drakensberge, na die moord op Piet
Retief en sy geselskap deur Dingaan se impi’s, het die
Trekkers uiteindelik by die huidige Pietermaritzburg
uitgekom. Susanna was die leier van die vroumense.
Toe die Britte die Republiek Natalia wou annekseer
en Sir Henry Cloete daarheen stuur, is hy ure lank deur
‘n klomp woedende vroue in sy raadsaal vasgekeer,
waar Susanna die woord gevoer het. Die Grahamstown
Journal rapporteer hierdie insident as volg: “... to the
kind expostulations of her husband - “Stil vrouw, stil
toch een weinig, stil myn kind, stil” - the virago vocife-
rated: “ you wretch, shall I be still while you stand there
silent... so that I must wear the breeches?”
Hierdie insident is nie aangeteken nie in die dagboek
wat Susanna Smit gehou het, en wat nou in die Natalse
argief bewaar word. Ook in hulle lewe verder was alles
nie rustig nie. Omdat Erasmus nie ‘n geordende predikant
van die Nederduits Gereformeerde Kerk was nie, het baie
van die Voortrekkers verkies om die dienste te gebruik
van Daniel Lindley, ‘n Amerikaanse sendeling wat toe
werksaam was in Natal. Erasmus se lewe as Trekker-
predikant het dan ook in 1841 tot einde gekom, tot die
verontwaardiging van Susanna.
Sy het voortgegaan om haar dagboek te hou, maar
sy vra op een stadium: “.. voor wie is het, wie sal het
leezen?” Het sy maar vooruit geweet dat haar dagboek
na een en ‘n half eeu nog sou bestaan en bestudeer word.
Kan jy my meer vertel oor die geskiedenis van die NG.
Hoe is dit gestig
Deur wie is dit gesttig
Wie is die mense wat die finale besluit krag het om te bepaal of 'n NG
gestig mag word of nie
Hoe werk die stemme
Wie was van die eerste plasers, en wat het van hulle geword. Ek onthou toe
ek die NG per ongeluk ontdek het jare terug was daar 'n ou met die skuilnaam
"Propachem" of so iets. Wonder wat het van hom geword.
1 Oom Kalie is die gasarties
in elke joint van Cannes tot Nice:
hy slaan sy vrou met die handsambok -
en soek jy slae, kry jy dit ok.
2 Oom Kalie doen sy naam gestand
in elke disko in die land:
hy suip en strip tot hy onthul
'n vyfster-bloukop-Boerelul.
Allersiele, 1997. Heropgeneem in Die dye trek die dye aan)
---------------
[Ongetiteld]
Peter Blum
O Boegoeberg se dam
is 'n doodlekker dam:
dis daar waar die meide
hul okselhare kam.
Ek vlieg daar soos 'n wolbal rond
my pere is van staal:
ek het my angel skerpgemaak
om jou heuning uit te haal.
(Twee ongetitelde verse uit My hart sing sewe moppies, 1996)
R.K. Belcher
Die skip lê vasgehaak
hy lyk soos 'n perd se kaak
bokkie vannag gaan ek by jou
my ankertou laat kraak
*
Die blink skaar van die ploeg
die dol van laat tot vroeg
van al die insteek in 'n voor
is al my ysters moeg
---------------------------------
Uit-oor-lê
Ellen Botha
Sy skrywe haar sprokie met smaak;
die prins laat haar paddatjie kwaak:
Haar toeteltjies tuit,
Haar magie sit uit
En Griet dog hy steek net die draak!
(Tevore ongepubliseer) (sinspeel op die roman Griet skryf 'n sprokie
deur
Marita van der Vyver)
-------------------------------------
Die bok het my gestoot
(volkskwatryn)
Die misbank op die see,
die misbank op die see.
Toe vry ek mos my bokkie
dat sy: Eina gotta! skree.
(Pieter W Grobbelaar: Die rooi lappieskombers: Volkskwatryne, 1997)
Torreke, hoekom het jy so van die toneel af verdwyn.
Dit lyk of jy dink dat jy Survivor 1 verloor het, en toe
die aftog moes blaas. Maar jou wiskunde was heeltemal
foutief. Van die tien mense wat jy gevra het om te stem,
het net twee van hulle laat hoor. Katryn het uit beginsel
vir jou gesê dat sy liewer by die stemmery wil uitsit.
Die enigste ander persoon wat van hom laat hoor het,
was Dave. Eers het dit gelyk of hy vierkant agter jou
is, maar toe hy sien dat min ander van hulle laat hoor,
het hy begin om sy mantel na die wind te draai en jou
eintlik op 'n bedekte manier aangeval, eintlik vir jou
met die mes in die rug gesteek. Miskien ly hy aan
'n slegte gewete, want ek merk dat hy ook vir homself
van die nuusgroep verwyder het.
So, jy het nie Survivor 1 verloor nie. Kom terug
na die nuusgroep. Ek beloof jou ek sal vir jou vir 'n
beperkte rukkie alleen laat. Ek mis veral jou liedere-
talent. Kom sing weer vir ons.
Tant Hessie van Beaconsbaai
Dis die jaar 1961. Vyftien jaar voor die intefada in Soweto.
Een oggend, 'n rukkie voordat ons 'n personeelvergadering
sou hê, roep Jaap Strydom vir my in sy kantoor in. Hy sê,
met geen glimlag op sy gesig, dat hy daardie dag gaan
aankondig dat twee van die vakke in Junior Sertifikaat in
die medium van Afrikaans sou onderrig word, en
dat hy nie wil hê dat ek enigiets daaroor moet sê in die
personeelvergadering nie. Ek was so geskok dat ek net
stil opgestaan het en die kantoor verlaat het.
Later, toe Jaap die aankondiging doen in die
vergadering, toe sit ek langs die ouerige baie oulike
Engelse onderwyseres ( wat vlot Afrikaans kon praat).
Ek sien hoe sy skielik regop sit, hoe sy byt op haar
lippe. Ek waag dit nie om na die swart onderwysers
te kyk nie. Maar ek sien dat selfs die ander wit
onderwysers, meestal Afrikaans-sprekend, geskok
is oor die nuus. Ek huil nie maklik nie. Maar daardie
dag toe huil ek vir die eerste en enigste keer in 'n
personeelvergadering.
Aan die begin het ons aangeneem dat die
Departement van Bantoe-Onderwys hierdie beleid
aangekondig het en dat Jaap dit maar net sou moes
uitvoer. Eers later het ons uitgevind dat geen ander
skool in Natal dieselfde doen nie. Jaap het dit op sy
eie in die skool op Adams Mission ingevoer. Hy het
ook dadelik begin om handleidings te skryf vir wiskunde
en Sosiale Studies in Afrikaans, dit op die skool se
afrol masjien geproduseer, en dit teen 'n profyt aan
die studente verkoop.
Dis nou dieselfde Jaap Strydom waaroor
Max du Preez in "Pale Native" skryf dat hy wat Jaap
was vir hom wou oorhaal om te help met die produksie
van 'n studenteblad om in Soweto te versprei. Max,
wat eers gedink het Jaap is 'n oulike ou, het gou
uitgevind dat hy 'n gat in die kop gepraat sou word,
en het besluit om niks met die saak te doen te hê
nie. Max vertel dat hy later uitgevind het dat Jaap sy
finansering gevind het by die "notorious Department
of Information."
Dis nou dieselfde Jaap Strydom, teen 1976
die administreerder van Bantoe Onderwys in Soweto,
wie se seun nog deur die apartheidsregime skuldig
bevind is van die verduistering van 'n miljoen rand,
wat sy firma betaal is om posters te vervaardig om
in Bantoe skole opgehang te word om die regering
in 'n goeie lig te stel. Min van daardie posters het
glo ooit by die skole uitgekom.
Dis dieselfde Jaap Strydom wat met sy
beleid van vakke in Afrikaans te onderrig, myns
insiens die intefada in Soweto veroorsaak het.
Dis dieselfde Jaap Strydom wat 'n getuie
gedurende die Waarheid en Rekonsiliasie Kommissie
as "the one armed bandit" van Bantoe-Onderwys
in Soweto beskryf het, as gevolg van sy boelie-
taktieke.
Wat het Jaap Strydom nou daarby gebaat.
Hy is 'n ruk gelede oorlede aan kanker. ( Hy was
jonger as ek.) Maar sy naam leef voort in die annales
van die internet met 'n groot swart klad daarop.
Strydom oor swart skole: Ontwrigting met stappe gekeer Van Ons
Politieke Redaksie PRETORIA. - Die noodregulasies wat gister
uitgevaardig is om ontwrigting by swart skole te verhinder het net die
bevordering van die onderwys en die bevordering van die belange van
leerlinge en ouers ten doel. Só het mnr. Jaap Strydom, waarnemende
Direkteur-generaal van Onderwys en Opleiding, gister in 'n verklaring
gesê. Sy versekering volg nadat bykomende regulasies ingevolge die
noodtoestand gister uitgevaardig is om intimidasie en politieke
optrede by swart skole aan bande te lê. Ingevolge die nuwe regulasies
word wye magte aan die Direkteur-generaal van Onderwys en Opleiding
verleen om bevele uit te vaardig rakende swart skole. Hy kan onder
meer 'n verbod plaas op sekere bedrywighede soos optogte, op die
teenwoordigheid by skole van bepaalde mense en op die verspreiding van
publikasies soos pamflette en ander geskrifte by skole. Hy verkry ook
die gesag om 'n verbod te plaas op die aanbied van sekere leerplanne
en programme by skole wat nie ingevolge die Onderwyswet goedgekeur is
nie. Dié regulasie is klaarblyklik gemik teen die sogenaamde stelsel
van ``people's education''. BESKERMING Die Direkteur-generaal kan ook
die vertoon van wapens en embleme van sekere organisasies by swart
skole verbied, asook die dra van kledingstukke waarop afdrukke van die
wapens, embleme of ander kentekens verskyn. Mnr. Strydom het gister in
'n verklaring in Pretoria gesê dit is die goeie reg van elke ouer om
aanspraak te maak op ononderbroke, betekenisvolle onderwys vir sy
kind. So is dit die leerling se reg om beskerming te geniet terwyl hy
die beskikbare onderwysgeleenthede benut. ``As beroepsopvoeder gee ek
graag die versekering dat enige bevel wat in die toekoms ingevolge die
noodregulasies uitgereik kan word, net die bevordering van die
onderwys ten doel sal hê en in die regstreekse belang van die
leerlinge en ouers sal wees,'' het mnr. Strydom gesê.
Supertaal
Blog
Soek
Hulp
Lede
Registreer
Teken aan
Tuis
RSS
