As part of its “Police Abuse of Power Barometer” project, AfriForum
has released shocking visual material of metro police members
unlawfully yanking a young lady around and arresting her. During the
broadcasting of the M-Net programme, Carte Blanche, on Sunday 14 March
2010, the story of the 24 year-old Magdel Steyn was told. She was
arrested by the Tshwane Metro Police on a charge of reckless and
negligent driving after allegedly double-parking.
According to Nantes Kelder, Head of Community Safety of AfriForum, the
visual material shows shocking images of Steyn’s rights being
violated. He added that AfriForum hopes that people like Julius
Malema will condemn this incident with the same fervour as that with
which the so-called Reitz incident had been condemned.
“AfriForum has already discussed the matter with Mr Francois Beukman,
the Executive Director of the Independent Complaints Directorate
(ICD). The incident is regarded in a serious light and the ICD will
investigate it further,” Kelder said.
Kelder added that a letter of AfriForum’s legal team has already been
served to the Head of the Tshwane Metro Police, Commissioner Mutle.
In the letter AfriForum asks for the latter’s undertaking that action
will be taken against the metro police members involved immediately.
AfriForum also demands in the letter that these members should be
suspended, or be withdrawn from active policing duties. If this does
not happen, AfriForum will apply for a urgent court order to enforce
these demands.
Kelder once again encouraged members of the public to tell their
stories about incidents of power abuse by police members at www.afriforum.co.za.
AfriForum will assist people with legal advice. In his opinion, these
kinds of abuse are primarily due to a lack of discipline and
supervision. He appealed to the public always to act within the
framework of the law.
A 46-year-old farmer was shot through his bedroom window while
sleeping on his farm near Potchefstroom, North West police said on
Sunday.
The man was shot at around midnight on Saturday on the farm
Rietfontein in the Buffelshoek district, between Potchefstroom and
Parys, spokesperson Inspector Wilmarie van der Merwe said.
A shotgun was used in the attack.
"They (the attackers) did not break into the house and nothing was
stolen."
Police did not know the motive of the shooting, nor how many attackers
there were.
The man's father, who lives with him on the farm, was also in the
house at the time of the shooting, but was not injured.
ER24 spokesperson Vanessa Jackson said the man was taken to
Potchefstroom Provincial Hospital.
"He had multiple wounds on the right-hand side of his back. His wounds
are deemed to be critical."
“EK het dit met my Skepper opgeneem. As dit die wil van God is om hom
te vergewe, laat dit so wees. Ek is egter nog heeltemal te kwaad en te
seer om dit te doen,” het supt. Leon Potgieter gister in die
Vrystaatse hooggeregshof getuig oor die man wat sy pa, André (72), op
sy Waterbron-hoewe by Bloemfontein vermoor het.
’n Emosionele Potgieter van die polisie in Welkom het ter
strafverswaring getuig mnr. Joseph Lechuti (38) het sy pa, wat ook sy
vriend en ’n goeie man was, vir geen rede nie, “weggevat”.
Lechuti is deur regter A. Kruger tot altesaam 35 jaar tronkstraf
gevonnis omdat hy op 13 Junie verlede jaar by mnr. Potgieter
ingebreek, hom beroof en vermoor het.
Hy moet 25 jaar van die vonnis uitdien voordat hy vir parool in
aanmerking kan kom, het regter Kruger gelas.
Potgieter het getuig as hy sy hande op Lechuti kan lê, “dink ek, sal
hy baie anders as nou lyk”.
“My pa is soos ’n insek doodgemaak deur iemand wat hy nie geken het
nie en vir wie hy niks aangedoen het nie.”
Hy het oor sy skrywer- en joernalis-pa getuig dat hy ’n liewe mens was
wat uit sy pad vir sy medemens sou gaan.
Hy was ’n saggeaarde mens wat goeie verhoudings met almal, ook die
werkers op die hoewe, gehandhaaf het.
Hy was nog baie aktief en het nog al sy huiswerk self gedoen en sy
hoewe bestuur. Alles is pynlik netjies gehou. Hy was ook ’n kranige
musikant, fotograaf, het nog vryskutjoernalistiek gedoen en het sy
vloot voertuie onderhou.
“Hy het nie ’n oomblik stil gesit nie.”
Potgieter het getuig die wyse waarop sy pa vermoor is, was vir hom ’n
groot skok wat hy nou nog nie kan verwerk nie.
Sy gesondheid ly daaronder. Hy kry behandeling en sukkel om
woedebeheer toe te pas. “Ek kry woede en aggressie wat dit vir die
mense om my moeilik maak.”
Dit was nie nodig om hom dood te maak om sy goed te steel nie. Hulle
kon hom net in sy kamer toegesluit het en alles wat hulle wou hê dan
uitdra.
Adv. Sophie Giorgi, namens die staat, het betoog die gemeenskap is
siek en sat vir hierdie soort misdade, veral teenoor bejaardes. “Dit
skreeu ten hemele dat hy op só ’n barbaarse wyse doodgeslaan is.”
’n Paar dae gelede was daar ’n oorwinning vir die Grondwet en
gelykheid in die gelykheidshof toe landdros Colleen Collins vir Julius
Malema skuldig bevind het aan haatspraak weens sy uitlatings oor die
vrou wat pres. Jacob Zuma van verkragting aangekla het.
Die redes wat Collins aanvoer, is van groot belang: dat Malema ’n baie
invloedryke openbare figuur is, dat hierdie woorde op ’n openbare
platform geuiter is en dat dit haat aangeblaas het. Anders as die ANC,
wat dink Malema is net jonk en voortvarend, neem hierdie uitspraak sy
uitlatings ernstig op.
Die afgelope week het Malema haatspraak geuiter teenoor me. Helen
Zille (deur haar van Satanisme te beskuldig), me. Patricia de Lille
(deur te sê sy lyk nie soos ’n getroude vrou nie en geen normale man
sal met haar sal trou nie) en teenoor blanke Afrikaners (deur die sing
van “Maak die boere dood, hulle is verkragters”). Dit gaan nie net oor
boere nie, want “boer” verwys ook na Afrikaner.
Die ANC het geen opinie uitgespreek oor die uitlatings oor Zille en De
Lille nie, terwyl mnr. Gwede Mantashe argumenteer dat “Kill the boer,
kill the farmer” ’n bevrydingslied is en dat niemand die ANC sal stop
om die geskiedenis te vereer nie. Dié stilswye en kondonering
normaliseer Malema se optrede sodat mense hierdie gedrag van hom begin
verwag en dit dan ignoreer of daaroor lag. Maar vir diegene wat hom
ernstig opneem, beteken dit sy uitlatings is aanvaarbaar – asook die
gevolge daarvan.
Ons weet Amy Biehl is doodgemaak terwyl haar aanvallers “Kill the
boer, kill the farmer” gesing het. As ons haatspraak aanvaar, skep
dit ’n teelaarde vir volksmoord.
Laat ek dit illustreer met die gebeure in Rwanda voor die 1994-
volksmoord. Die Hutu’s en die Tutsi’s het honderde jare in ’n
geïntegreerde samelewing gewoon, in so ’n mate dat meningsverskil
bestaan of hulle werklik nog as verskillende etniese groepe gesien kan
word. Die Tutsi’s was die eertydse heersers. Die Hutu’s, wat deur die
koloniale bewind in beheer gestel is, het dit nodig geag om ’n
legitimering-strategie vir verdere magsbehoud te ontwikkel. Dit is
gedoen deur ’n ideologie van die “social revolution” te begin wat ’n
beleid van sistematiese diskriminasie jeens die Tutsi’s was. ’n
Stelsel van etniese identifikasie wat deur die Belge ingestel is, is
voortgesit. Die meeste poste in die weermag, diplomatieke diens en
staatsdiens is vir Hutu’s gereserveer.
Navorsing oor volksmoord toon dat een voorwaarde daarvoor die
ekonomiese en politiese marginalisering van ’n groep is. Die grootste
effek op die Tutsi’s was egter die sistematiese vooroordeel wat
ontwikkel het. Dit is deur voortdurende haatspraak uitgedruk. Die
Hutu’s het tot ’n radiostasie begin wat heeltyds haatspraak gebesig
het. ’n Analise van die uitsendings het getoon amper 5% het uit
etniese beledigings bestaan, 4% het die Tutsi’s as “kannibale,
towenaars, vampiere en kokkerotte” afgemaak, 4% het na die Tutsi’s se
rol in ’n voorkoloniale geskiedenis verwys, en 69% was opruiende
boodskappe teenoor Tutsi’s.
Wat eindelik die volksmoord ontlok het, was ’n groot ekonomiese krisis
en die feit dat die lewe van kleinboere ná dekolonisering glad nie
verander het nie. Die regerende Hutu’s het gereeld na die verdrukking
in die verlede verwys as ’n manier om die gebrek aan ekonomiese
verbeterings te regverdig. Dié normalisering van haatspraak het
eindelik daartoe gelei dat meer as ’n miljoen Rwandese in een maand
vermoor is – die meerderheid Tutsi’s.
As Mantashe dus te kenne gee dat haatspraak ter wille van die
geskiedenis geuiter kan word, of as De Lille argumenteer sy gaan nie
tot Malema se vlak daal nie, is ons op ’n glibberige glybaan juis
omdat dit sy haatspraak normaliseer.
In Suid-Afrika heers soortgelyke omstandighede: ’n geskiedenis van
geweld en verdrukking, ’n ekonomiese krisis, die feit dat die lewe van
die armes ná 1994 niks verander het nie en die soeke na ’n
legitimering-strategie onder die Zuma-bewind. Hoewel ek geensins sê
die ANC-regering beplan volksmoord nie, meen ek dat hoe langer Malema
met sy haatpraatjies wegkom, hoe meer mense word daardeur beïnvloed –
en dit skep ’n teelaarde vir volksmoord.
Malema gaan teen sy vonnis appelleer. Mag die hooggeregshof die belang
van sy uitspraak besef.
Elke plaasaanval wat tot gevolg het dat ’n plaas stilstaan, kos die
ekonomie konserwatief geraam sowat R1,9 miljoen per jaar.
Dit het ook ’n baie nadelige invloed op voedselsekerheid in die land,
asook op die herstel van die ekonomie ná die wêreldwye ekonomiese
krisis, het die Suid-Afrikaanse Kamer van Handel en Nywerheid (SAKHN)
gister gewaarsku.
As ’n plaas se produktiwiteit net tydelik beïnvloed word, beloop die
verlies aan die bruto nasionale produk (BNP) meer as R160 000 per
maand.
Die SAKHN het sy kommer uitgespreek oor die hoë vlak van plaasaanvalle
en -moorde en wil dit met die regering bespreek.
Minstens twee boere en ’n boervrou het die laaste paar dae in
plaasaanvalle gesterf.
Talle boere het die skuld vir die moorde voor die deur van mnr. Julius
Malema, ANC-jeugligaleier, gelê. Hy het verlede week op ’n byeenkoms
van die Universiteit van Johannesburg gesing: “Skiet die boere, hulle
is verkragters.”
Die SAKHN grond sy syfer van sowat R1 932 869 per plaasmoord op die
3,22% wat die landbou in 2009 tot die groeisyfer bygedra het en die 39
982 plase wat daar in 2007 in die land was.
Die organisasie sê dié syfers is ’n konserwatiewe benadering wat
betref die gevolge op die ekonomie. Die grootte van plase en hul
produksievermoë is uitgesluit.
Die invloed van plaasaanvalle op werksekerheid, die plaaslike
voedselbedryf, die sektor se vermoë om internasionaal mededingend te
wees en die verskillende soorte plase en boerderybedrywe is ook nie in
ag geneem nie.
Mnr. Henk van de Graaf, woordvoerder van TLU SA, het gesê uit hul
navorsing blyk dit dat nadat ’n boer in ’n plaasaanval dood is, dit
ongeveer 18 maande neem voordat die plaas weer op sy ou
produksievlakke is.
Mnr. André Botha, voorsitter van Agri SA se landelike
veiligheidskomitee, het gesê wat baie pla, is die feit dat daar in die
sewe plaasaanvalle sedert Malema se uitsprake verlede week in die
meeste gevalle niks gesteel is nie. “Dit laat ’n mens wonder wat die
motiewe dan was.”
Die polisie het verlede week aangekondig ’n hersiene
veiligheidstrategie waarin die klem op sogenaamde sektorpolisiëring en
die betrokkenheid van reserviste sal val, is van 1 April van krag.
Dit het ten doel om die polisie se dienslewering en sigbaarheid in
landelike gebiede te verbeter, reaksietye te verbeter en beter
kommunikasie en groter samewerking in landelike gebiede te
bewerkstellig.
’n Vrou wat sagte speelgoed in die Centurion-winkelsentrum verkoop, is
Saterdagmiddag voor ’n skare mense na bewering deur ’n groep
veiligheidswagte aangerand, op die vloer gesleep, aan die hare getrek
en van haar geld besteel.
Me. Lindi Alberts (30), wat die afgelope 17 jaar sagte speelgoed in
restaurante in dié sentrum verkoop, vertel ook die wagte het haar met
haar geldsakkie se band probeer wurg.
Die voorval is volgens Alberts op die sentrum se kringtelevisiekamera
vasgelê, maar die sentrum wil dit nie aan haar beskikbaar stel nie.
Dié drama het om 13:20 begin toe veiligheidswagte Alberts en ’n
vriend, mnr. Morné Moorcroft (22), genader en gevra het dat sy hulle
na ’n kantoor op die boonste verdieping vergesel.
Sy het geweier om alleen saam met die mans na ’n kantoor te gaan en
het aangebied om die perseel te verlaat.
Volgens Alberts het die wagte haar gegryp en haar rondgeruk en -pluk.
Sy het haar werkgewer in ’n stadium gebel en om hulp geskreeu.
“Een van die wagte het my selfoon gegryp en ek het dit teruggegryp.
Twee vroulike wagte het bygekom en my aan die arms getrek. In ’n
stadium het ek een van die manlike wagte tussen die bene geskop om weg
te kom.”
Die wagte het glo haar geldsakkie van haar nek geruk en haar met die
band probeer wurg. Hulle het volgens Alberts daarna sowat R2?000 van
haar geld gesteel toe dit op die vloer uitgeval het.”
Moorcroft is intussen deur ’n paar ander wagte en die bestuurder na ’n
kantoor op die boonste verdieping van die sentrum geneem en daar
aangehou. Hy is vrygelaat toe Alberts se werkgewer daar opgedaag het.
Mnr. Deon Oosthuizen, Alberts se werkgewer, het gesê toe hy by die
sentrum aankom, het Alberts op haar rug by ’n uitgang by die sentrum
gelê terwyl twee wagte oor haar gestaan het en haar rondgeruk en -pluk
het.
Hy het gesê die sentrum se veiligheidsdiens het hom ’n tyd gelede
gewaarsku dat hy nie speelgoed daar mag verkoop nie, “maar die
restaurant-
eienaars het ons toestemming gegee om dit in hul restaurante te
verkoop”.
Me. Aveline Hardaker, polisiewoordvoerder, het gesê die polisie
ondersoek ’n klag van aanranding.
Die Centurion-winkelsentrum se bestuur het nie op Beeld se navrae
gereageer nie.
’n Boer is die naweek koelbloedig doodgeskiet en ’n ander is deur ’n
toe venster gewond in twee plaasaanvalle die naweek in Limpopo en
Noordwes.
Mnr. Frik van Deventer (64) is eergisteraand op sy plaas, Langwater,
naby die Botswana-grens en Dorset in die Vaalwater-gebied in die
Waterbergstreek met ’n kopskoot vermoor.
Volgens supt. Ronél Otto, provinsiale polisiewoordvoerder, was Van
Deventer omstreeks 19:00 in sy tuin toe sy vrou (64), wie se naam nie
aan Beeld bekend is nie, blykbaar stemme buite gehoor het.
“Die vrou, wat in haar kombuis besig was, het ’n skoot gehoor voordat
twee gewapende rowers die plaashuis ingestorm en haar oorweldig het.
Sy is vasgebind en aangerand.”
Mev. Van Deventer het na verneem word ligte beserings opgedoen en is
erg geskok.
Volgens Otto het die rowers die Van Deventers se vuurwapenkluis op die
egpaar se bakkie gelaai en daarmee gevlug.
“Die rowers het in die rigting van Vaalwater gery toe die bakkie gerol
en hulle vermoedelik te voet verder gevlug het,’ het Otto gesê. Die
polisie het die bakkie en steeds geslote kluis met vermoedelik
jagwapens in op die ongeluktoneel gevind.
Niemand is gearresteer nie en die polisie het ’n grootskaalse soektog
op tou gesit. “’n Polisiespan, waaronder spoorsnyers, is saamgestel om
die egpaar se aanvallers in die afgeleë Bosveldgebied vas te trek.”
In die ander aanval is ’n slapende mnr. Danie Nortjé (58) eergisternag
op sy plaas tussen Potchefstroom en Vanderbijlpark deur sy
slaapkamervenster en toe gordyne met vermoedelik ’n haelgeweer in die
rug geskiet.
Nortjé is in ’n bestendige toestand in die Potchefstroom-hospitaal.
Die donshael het hom hoofsaaklik regs agter in die boud en rug getref,
het sy pa, Pieter (85), gister gesê.
Nortjé sr. het op sy bloeiende seun in die bed afgekom nadat hy ’n
enkele skoot gehoor het.
“Hy was baie swak, want hy het baie bloed verloor,” het Nortjé sr.
gister gesê.
Nortjé jr., ’n wewenaar, het dit reggekry om op te staan en in ’n
ander vertrek op hulp te gaan wag uit vrees dat nog skote deur die
venster sou kom.
Sy pa het gesê hulle het niemand op die werf gesien nie. “Dit het nie
lank gevat vir die polisie en die ambulans om te kom nie. Ek het nou-
nou met my seun gepraat en hy sê hy’s orraait.”
Me. Vanessa Jackson, woordvoerder van ER24 wie se paramedici Nortjé
jr. op die toneel behandel het, het gesê sy toestand is aanvanklik as
kritiek beskou, maar hy was teen gisteroggend bestendig.
Volgens haar het hy “veelvuldige wonde” regs agter op sy rug gehad.
Insp. Wilmarie van der Merwe van die polisie in Noordwes het gesê dit
is nie seker of daar meer as een aanvaller was nie. Die motief is
onbekend. Daar is nêrens ingebreek nie en niks is skynbaar gesteel
nie.
Die Limpopo-moord kom ’n dag nadat mnr. Jan Wheeler (65) in die vroeë
oggendure op ’n plaas sowat 10?km buite Marble Hall vermoor is waar hy
as bestuurder gewerk het. Hy is gesteek en verskeie kere geskiet.
Van Deventer is die sesde plaasmoordslagoffer in Limpopo sedert die
begin van Februarie.
Duimafdrukke op ’n koekblik verbind n Mosambiekse man glo met die
toneel waarop ’n boer van Brits in 2008 in sy huis doodgeskiet is.
Dié beskuldigde, mnr. Thomas Chauke (32), en ’n medebeskuldigde, mnr.
Zondi Nkuna (29), het gister in die hooggeregshof in Pretoria ontken
dat hulle mnr. Daniel Johannes Brink Botha van Mamogalieskraal in die
Brits-distrik op 3 November 2008 vermoor het.
Botha is volgens die lykskouingverslag aan ’n skietwond in sy bors
dood.
Die beskuldigdes, wat albei in Soshanguve gewoon het voor hul
arrestasie, het ook skuld ontken op aanklagte van huisbraak met die
opset om te roof en roof met verswarende omstandighede; die onwettige
besit van ’n vuurwapen en ammunisie en dieremishandeling.
Hulle het glo ’n boerboel van die Botha-gesin vergiftig en toegang tot
die huis gekry deur ’n groot ruit te breek.
Botha se weduwee, mev. Christelle Botha, is ’n boerboelteler en woon
steeds op die plaas. Sy is ’n getuie vir die staat in die verhoor.
Die staat het gister foto’s van die toneel by die hof ingedien.
Insp. Happy Mosweu, vingerafdrukdeskundige en fotograaf van die Brits-
polisie, het getuig van dié foto’s toon stukkies hoendervleis wat op
die werf gekry is wat vermoedelik korrels van die landbougifstof
aldikarb (“Two Step”) bevat.
Mosweu het getuig identifiseerbare linkerduimafdrukke is gekry aan die
onderkant van die Bakers-koekblik, wat op ’n tafel gestaan het.
Dié linkerduimafdrukke het ooreengekom met Chauke se linkerduimafdruk
wat in die polisie se databank van vingerafdrukke geregistreer was.
Regter Peter Mabuse wou gister weet waarom ’n Shona-tolk vir Chauke in
die hof verkry moes word.
Adv. J.P. Marais, aanklaer, het geantwoord volgens inligting aan die
polisie is Chauke in Mosambiek gebore en woon hy in Soshanguve.
Chauke het gesê hy het sedert Maandag nie antiretrovirale medisyne in
die tronk gekry nie. Toe Mabuse hom gister gevra het of hy ’n
pleitverduideliking wil aflê, het Chauke deur sy tolk geantwoord hy
wil nie toe iets sê nie.
“Ek voel nie goed nie. Ek het ’n hoofpyn en is duiselig.”
Nkuna het in sy pleitverduideliking gesê hy is op 2 November 2008 van
sy werk na sy meisie se huis. Hy het die nag daar gebly en haar huis
die oggend van 3 November verlaat.
Volgens Nkuna was hy nie op die toneel nie.
Die staat beweer die beskuldigdes het die Bothas beroof van drie
selfone, R200 en ’n Corsa-bakkie.
Luidens die akte van beskuldiging het die beskuldigdes in die vroeë
oggendure van 3 November die Botha-egpaar se slaapkamervenster gebreek
en daar ingekom.
’n Stoeiery het tussen mnr. Botha en die inbrekers ontstaan en Botha
is doodgeskiet.
Mev. Botha het na ’n ander kamer gevlug waar sy en haar dogter,
Odelia, vasgebind is.
Die mans het glo toe geld en die bakkiesleutels geëis en met die
bakkie gevlug.