Beeld-forum: Publiseer briewe van Louws, asb.!
Ferdi Greyling
Die gepende woorde van mense wat met helder geeste geseën is en daarom
beroemd word, behoort ná hul dood aan die gemeenskap waarin hulle beroemd
was.
Hul lewe en denke (in mekaar verweef) is 'n soort argief van hul gemeenskap
en uit hul denkpatrone en geesteswandelinge is baie te leer.
Dit is ook die geval met N.P. Van Wyk Louw.
Hy het die opwelling van Afrikaner-nasionalisme ná die Anglo-Boereoorlog
beleef en deurdink.
Ook later die konsolidasie van politieke mag in Afrikaner-hande - en
sekerlik ook die tragiese foute en oorsigte wat met daardie mag begaan is.
Dit is jammer dat sy familie klaarblyklik nie wil hê briefwisseling tussen
hom en sy broer, W.E.G. Louw, moet nou gepubliseer word nie. Van die briewe
bevat glo intieme gedagtewisselings waarin elemente van die tydsgees van die
jare 30 weerklink.
So spreek Van Wyk Louw luidens berigte sowel simpatie en begrip vir die
Nazi's in Duitsland uit as rassistiese opmerkings wat swart mense plaaslik
raak.
Dis seker maklik om terug te kyk en met die politieke insig van vandag te
reken sulke gedagtes is skandelik vir iemand van sy statuur. Nugterheid
vereis egter dat 'n mens Louw se gedagtes van daardie tyd in daardie tyd
plaas. Dit was voor kennis van doodskampe; voordat Pole ingeval is. Dit was
'n tyd waarin daar wye bewondering vir die Duitsers se romantiese
nasionalisme onder Hitler was.
Louw was deel van sy tyd en in kontak met die idees in sy wêreld.
Dit beteken hy het dalk geflankeer met Nazisme, maar hy het (ten minste nie
in die openbaar nie) nie 'n Nazi geword nie. Dis belangrik om te sien hoe sy
gedagtes daaroor ontwikkel het. Dieselfde geld seker sy gedagtes rakende
swart mense in Suid-Afrika.
Gelukkig gaan Louw se briewe nie die weg van die Brit Richard Francis Burton
se geskrifte gaan nie.
In Louw se geval is die briewe veilig en lyk dit of die stryd meer gaan oor
wanneer dit gepubliseer kan word eerder as of dit vernietig moet word. Maar
om dit nooit te publiseer nie en as geheime in kluise te laat lê, sal
dieselfde as vernietiging wees; bloot langsame vernietiging.
Burton was een van die reuse-geeste van sy tyd. Hy was waarskynlik die
eerste Westerse antropoloog - nog voordat daar so 'n wetenskap was. Hy was
een van die eerste Westerlinge wat in lewensgevaar Mekka en die Afrika-stad
Harar besoek het en hy het wyd in Arabië gereis.
Dié man (wat glo 29 tale kon praat) het ook 'n kragtige skryfstyl gehad en
hy was 'n pligsgetroue aantekenaar van gesprekke, waarnemings en gedagtes.
Hy het twee stelle dagboeke gehou. Een wat meer alledaagse aantekeninge was,
maar ook 'n meer persoonlike een waarin sy helder verstand en vreeslose
waarneming waarskynlik die botoon gevoer het.
Hy het besef dit sal te eerlik en reguit wees vir die Victoriaanse
samelewing en het dit nooit openbaar gemaak nie - maar bewaar.
Toe hy in 1890 in Triëst, in Italië, dood is, het sy vrou, Isabel, dit
verbrand.
Sy wou sy reputasie bewaar en in haar gemiddelde Victoriaanse verstand was
sy duisende bladsye aantekeninge oor mense, plekke en samelewings waar geen
of min Westerling nog voor hom was, gevaarlik. Sy was bekommerd dit sal nie
by die fatsoenlikheid van die tydsgees om haar inpas nie.
Vandag onthou die wêreld dat Burton 'n unieke mens was, maar ongelukkig was
sy vrou van swakker verstand en het niemand sy geskrifte gered nie.
Louw se briewe is gelukkig veilig en die argument, volgens alle aanduidings,
gaan net oor wanneer om te publiseer.
'n Goeie reël hiervoor is waarskynlik dat sulke geskrifte bekend gemaak moet
word wanneer die mense ter sprake (die twee Louws) nie meer lewe nie. Dit is
die geval.
Louw was 'n groot digter. Selfs al sou die briewe ernstige teenstellings met
sy elegante geskrifte verteenwoordig, dink 'n mens aan die Britse digter
W.H. Auden wat oor W.B. Yeats geskryf het: Time that is intolerant of the
brave and innocent, and indifferent in a week to a beautiful physique,
worships language and forgives everyone by whom it lives; pardons cowardice,
conceit, lays honours at their feet.
Maar dit lyk asof dit moontlik nie eers die geval met Louw gaan wees nie.
Sy bekende opstelle versamel onder die titel Lojale verset kom uit die
dertigs, soos die omstrede briewe.
Publiseer dit asseblief. Dié wat hom hoog ag, wil albei lees. Om na die
weerklank van idees tussen openbare en minder openbare forums te luister,
kan groter begrip bring in wat Louw self in Desember 1938 in Lojale verset
soos volg beskryf het: "Die literatuur en die geestelike lewe as geheel is
stryd, woeling en die opskuim van onberekenbare dinge."
Ek lees die volgende opskrif in Finansies en Tegniek se webtuiste:
Lesse van die Sanlam-uitspraak
DIE onlangse uitspraak van die Pensioenfondsberegtiger teen die Sentrale
Uittreeannuïteitsfonds (SUAF) en Sanlam maak steeds opslae en gaan wyd
weerklank vind
Verder kan ek niks uitvind nie, want om die artikel te lees moet ek inteken
(teen byna R500) op die gedrukte weergawe.
Nou wonder ek net of iemand nie dalk die artikel gelees het en vir my kan
vertel waaroor dit gaan nie - of dalk kan iemand die hele artikel scan en
plaas?
Ek sal dit baie waardeer.
Dankie solank.
Henry in Pennsylvania
FACE OF ESSEX RAPIST
Police investigating the rape of a young girl have released an artist's
impression of the attacker.
The girl, who has not been identified but is aged between five and 10,
was attacked in her bed while her mother and five other children were
asleep at her home in Basildon, Essex.
The attack happened on the Craylands estate between 9.30pm last
Wednesday and 8am the following morning.
Police are urging anyone who recognises the man to contact them
immediately.
The spokeswoman said: "The investigation team is keen to hear from
anyone who recognises the individual even if they are not completely
certain that they recognise him."
She said the attacker may not be local to the area but because the road
where the attack took place did not lead anywhere so it was unlikely
that he was just passing through.
Essex Police are treating the case as stranger rape as the girl did not
recognise her attacker and there was no sign of forced entry to the
house.
The girl was attacked as her mother, her three siblings and two other
children who were guests in the house, slept nearby.
The attacker is described as black, aged 18-20, with black hair, dirty
teeth except one distinct clean tooth.
He was said to be skinny and was wearing a grey top with dark writing,
loose fitting ripped trousers and a distinctive ring bearing the word
"boyz" or "boys".
Ja, en so word ons maar meegesleur. Mense besef duidelik nie dat net so
veel reg as wat die Kollapen boelie het om te dink sy hare moet by die
haarkapper gesny word, soveel reg het die haarkapper om te weier om dit
te doen. Te hel met die redes. Sekere mense in die samelewing van ons
eien hulle die oppergesag toe om ander se besluite vir hulle te maak.
Die ding gaan nog "backfire" in 'n groot manier. As iemand nie jou hare
wil sny nie is dit jou probleem. Soek iemand wat wil. Waarvoor moet jy
jouself gaan staan en opdwing?
------------------------------------------------
Haarsnyer erken vernedering
Liela Magnus
'n Manshaarkapper in Centurion het Dinsdag erken dat sy salon op grond
van ras gediskrimineer het teen mnr. Jody Kollapen, voorsitter van die
Menseregtekommissie (MRK), deur te weier om sy hare te sny omdat hy nie
wit is nie.
Luidens die skikkingsooreenkoms tussen mnr. Koos du Preez en Kollapen,
in sy persoonlike hoedanigheid, het Du Preez om verskoning gevra vir
Kollapen en nog drie mans wie se hare hy geweier het om te sny.
Hy het erken dat die salon se beleid vernederend was en die mans se
waardigheid aangetas het.
Kollapen het Du Preez verkla nadat hy in September 2003 die deur gewys
is toe hy sy hare in Du Preez se salon wou laat sny. Hy is glo
meegedeel dat die salon slegs wit mense se hare sny en is na 'n ander
haarkapper in die sentrum verwys.
Adv. Gideon Scheepers, Du Preez se regsverteenwoordiger, het aanvanklik
aangevoer dat Du Preez nie opgelei is om "etniese of inheemse" hare te
sny nie.
Hy het aangevoer dat hy mislei is deur te glo dat hy nie Asiate se hare
kan sny nie. Hy het eers onlangs besef die haarstruktuur van Asiate en
Westerlinge is dieselfde nadat sy regsverteenwoordigers met kundiges
gekonsulteer het. Du Preez het intussen sy salon se beleid verander en
sny nou ook mense van Asiatiese afkoms se hare.
Kollapen en Du Preez het nadat Kollapen getuig het, buite die hof 'n
ooreenkoms bereik wat 'n bevel van die hof gemaak is deur landdros
Sivas Padajachee. Luidens dié bevel moet Du Preez R10 000
skadevergoeding betaal. Dié geld sal na liefdadigheidsorganisasies van
die klaer se keuse gaan.
Du Preez en sy werknemers moet ook binne twee maande opleiding ontvang
om mense met "etniese of inheemse" hare te kan bedien. Du Preez moet
self vir die opleiding betaal wat sowat R1 000 per dag kos.
Kollapen het buite die hof gesê die doel van die klag was nooit om Du
Preez te verneder of om hom finansieel te ruïneer nie. "Party mense
werk gewillig saam aan die nuwe Suid-Afrika en ander moet saam gesleep
word.
"Dit was nie 'n aangeleentheid oor hare nie, maar oor gelykheid. Ek
hoop dit stuur 'n boodskap uit aan die res van die land," het hy gesê.
'n Gesin van Meyerspark in Pretoria kon hul ore nie glo nie toe hulle
van vakansie af terugkom en hoor 'n sangoma het hul huis aan 'n
vreemdeling gegee.
Mnr. Marius Lombard (41, gesigfoto) sê toe hy en sy gesin
Maandagmiddag by hul huis aankom, was die elektriese hekke met slotte
gesluit. Lombard, sy vrou, Waldette, en hul vyf kinders was die naweek
aan die KwaZulu-Natalse Suidkus vir 'n kort vakansie.
"Ek het eers gedink iemand het by ons huis ingebreek en dat die
veiligheidsmaatskappy die hekke gesluit het, maar hulle het van niks
geweet nie."
Lombard het toe sy buurman, mnr. Norbet Allgeier, gevra of hy die hekke
gesluit het, maar hy het ook van niks geweet nie.
"Ek het die plek heeltyd dopgehou en nooit iets gesien nie," het
Allgeier Dinsdag gesê.
Lombard en Allgeier het toe besluit om die slotte oop te knip.
"Terwyl ons die eerste slot oopgeknip het, het 'n man daar aangekom. Hy
vra my toe wie my die reg gegee het om sy slotte oop te knip, want hy
het sleutels daarvoor.
"Hy het die sleutels vir my gegee en tot my verbasing het dit die ander
slot oopgesluit."
Volgens Lombard het die man toe al 'n hele paar dae op sy erf gewoon.
Hy het ook 'n sak met klere daar gehad.
"Die man het vertel dat 'n sangoma vir hom gesê het hy moet 'n huis
gaan uitkies en die hekke sluit, want dan word dit syne.
"Toe ek sê ek gaan die polisie bel, het hy gesê dis reg so, want dan
kan hy die polisie self vertel dit is sy huis."
Die polisie het die man uiteindelik verwyder. Lombard het geen klag
teen hom aanhangig gemaak nie.
"Hy het niks beskadig of gesteel nie en hy het nie in die huis gebly
nie" het Lombard Dinsdag gesê.
Is hier bekend of er een nieuwsgroep bestaat die alle talen die afgeleid
zijn van het Nederlands (Nederlands, Vlaams, Afrikaans, Surinaams,
Antilliaans)? Alvast bedankt.
Net so terloops. Gaan jy Plato se vragie antwoord of nie? Dink jy
werklik SA sou tot die vlak waar hy nou is ontwikkel het as dit nie vir
die wit mense hier was nie?
Kom Bubbles. Antwoord bietjie of gaan jy hoender op jouself pluk op die
een ook?
Die ou forumpie is by verre te liberaal. Ek dink ons moet bietjie plan
maak om mense soos Gloudina 'n paar van die waarhede in die ou lewe te
leer. Julle kom met vêr te veel onsin weg op die ou forumpie.
Supertaal
Blog
Soek
Hulp
Lede
Registreer
Teken aan
Tuis
RSS
