Na die verkiesing van 1948 was daar geen twyfel
daaraan dat enigiemand wat enigsins in aanmerking
wou kom vir magsposisies, aan die Broederbond moes
behoort nie. Aan die begin het die ding nog ietwat gewerk
soos dit seker be-oog is, want daar was heelwat
Smelters in magsposisies en ook Engelse wat nie aan
die Broederbond behoort het nie, en dit het tyd geneem
om van hulle ontslae te raak. Die studente by die
Universiteit van Stellenbosch was bewus van die
stryd onder die professore tussen die wat Broederbonders
was en dié wat teen die Broederbonders was. ( Almal
van hulle was Afrikaners, maar nie almal Broederbonders
nie. Die stryd het meestal gegaan oor wie bevorder sou
word en wie nuut aangestel sou word. Maar daar was
ook duidelik gevegte oor wat in die sillabus van sekere
Geskiedenis-vakke aangebied sou word.)
Die grap het eers begin in die jare daarna,
toe die tweede geslag van Broederbond-bevoordeeldes
met die mag in hulle hande gesit het. Toe was daar
kompetisie ( onder mense wat aan die Broederbond
behoort) om te sien watter poste jy kan kry deur
"iemand te ken." So het ek gesien dat by die
vorige Adams College, wat nou Amanzimtoti
Training and High School geheet het, die man wat
eintlik die hoof moes word (nadat die vorige hoof,
deur almal gesien as aangestel omdat hy die
Verwoerd-kinders gebabysit het, die pos verlaat
het vir 'n aanstelling aan 'n Universiteit) oor die
hoof gesien is en die 29 jarige Jaap Strydom
aangestel is, bloot omdat sy vrou die dogter was
van iemand hoër op in die Departement van
Bantoe-Onderwys. Ek kan nou nog die kyk in
die oë van die vrou van Bonus Willemse sien,
toe sy hoor dat haar man, met baie jare van
onderwys in swart skole, en baie meer akademiese
kwalifikasies as Jaap Strydon, oor die hoof gesien
is.
'n Ander geval van wat met jou gebeur het,
selfs al was jy lid van die Broederbond maar jy
het nie die "regte" mense geken nie, het ek eers
hier in Kanada 'n paar jaar gelede uitgevind. Dis
toe 'n besoeker ons vertel dat sy en haar man
na hulle in Stellenbosch klaargemaak het, na
die Transkei gegaan het en in swart skole begin
skoolhou het. ( Sy was die dogter van 'n witman
wat nog voor 1948 aangestel is om die swartes
van die Transkei in die wit parlement te verteen-
woordig, en hulle het seker aangeneem dat haar
pa se stand die pad vir hulle maklik sou maak.)
Sy het egter bitter vertel hoe hulle altyd in
kleinerige skole aangestel is, en nooit, as hulle
aansoek doen, in die groter skole in die groter
dorpe plek kon kry nie. Want hierdie posisies is
altyd volgemaak deur vriende van die persoon
aan die hoof van die Transkeise Skoolsisteem,
gewoonlik mense uit Transvaal, wat vantevore
in blanke skole was en nou aansoek gedoen
het vir vise-prinsipale en prinsipale.
Ek neem aan, sover baantjies vir boeties
ook in die huidige SA sisteem woed, mens
dieselfde verskynsel sou kry. Maar dit was
veral giftig in die apartheidsjare, toe die mag
en die magsposisies hoofsaaklik in die hande
van omtrent drie miljoen Afrikaners beland het.
'n Rukkie gelede het ek daarop gewys dat, toe die
Nasionaliste in 1948 aan bewind gekom het met 'n
baie klein meerderheid, die pa's van drie meisies
in my koshuis, Huis-de-Villiers, kabinetslede geword
het in Malan se eerste kabinet. Twee van daardie
drie was niggies van mekaar. Ek het eers later onthou
dat ek die vierde meisie vergeet het. Dit was Ina
Dönges, die dogter van die Minister van Finansies.
Natuurlik was al vier daardie pa's seker lede van die
Broederbond wat, soos Riaan seker ook sal weet,
sy ysterhand gebruik het om "sy mense" in alle
posisies van mag te kry. Ek kan baie stories oor
die mag van die Broederbond vertel. Hoe, of jy aan
die Broederbond behoort, gedetermineer het of jy
'n prinsipaalspos of nie gekry het in swart skole
al dan nie.
Toe my man en ek vir die tweede keer SA
verlaat het in 1968 en na 'n reisagentskap gaan,
toe vind ons tot ons verbasing uit dat een van
daardie vier in die agentskap werk. Sy was baie
bly om ons te sien en het ons uitgenooi vir ete.
Sy vertel ons toe dat sy onlangs geskei is, omdat
haar man haar fisiek mishandel het. Sy vertel ons
toe dat, omdat haar pa en oom ministers was,
'n spesiale regter 'n nag-sessie gehou het om
haar egskeiding te finaliseer, sodat die pers nie
daarvan kon hoor en slegte dinge op die lappe
kom nie.
Gloudina
VIENNA - Fifa President Sepp Blatter admits he has a Plan B organised
should South Africa be unable to host the 2010 World Cup - but it will
only be used if a disaster makes holding the tournament impossible
there.
Blatter gave a press conference before yesterday's Euro 2008 final
between Germany and Spain here at Vienna's Ernst Happel Stadium and
said the tournament would only be taken away from South Africa in dire
circumstances.
"I would be quite negligent as president if I did not have a Plan B
tucked away at the back of a drawer," said Blatter.
"But only a natural disaster would make it active," he added pushing
aside doubts over security and possible delays over construction of
the stadiums.
Safety is a major concern for the tournament in South Africa where
there are dozens of murders every day. And a recent wave of violence
against foreigners there has done nothing to ease fears.
Fifa will give 150,000 free World Cup tickets to South African
football fans, with unemployment running at 40%.
But next year's Confederations Cup, from June 14-28 2009, will be a
big test for South Africa in the traditional warm-up before the World
Cup is held there a year later.
"If we had to activate the Plan B, we would do it after the
Confederations Cup," said Blatter.
He added the cup will be used by Fifa to test the idea of using six
officials at each game, including a referee assigned to each penalty
area to help control the game.
"It would be interesting on a psychological level, because the players
would know they are being observed in the penalty area," said Blatter.
"We will test this idea next year."
But Blatter batted off any suggestions of a video referee to give his
verdict on key situations in a game, or the idea of having a
micro-chip to confirm whether a goal had been scored, saying the ideas
had been "suspended".
2.
Vandag se misdaad-statistiek:
Business robberies are up almost 50 percent (from 6 689 to 9862
cases); house robberies are up 13,5 percent (from 12 761 to 14 481);
car hijackings are up 4,4 percent (from 13 599 to 14 201 cases) and
truck hijackings have spiked 39,6 percent.
The increases in these subcategories are of an "extreme concern",
police said.
On Monday morning it was revealed that murder was down 4,7 percent and
robbery aggravating had declined 7,4 percent.
It was also noted that 66 percent of robbery aggravating consisted of
street or public robberies, while house robberies made up 12,2
percent.
Alleen moes sy in stikdonker toilet kraam
Jun 27 2008 09:59:06:863PM - (SA)
Antoinette Pienaar
Sy het stoksielalleen en bewend van die koue in 'n stikdonker toilet
van 'n staatshospitaal geboorte gegee aan haar dooie baba.
Ná 'n halfuur se vergeefse geroep na verpleegsters het sy haar vriend
op sy selfoon gebel om haar te kom help.
Só vertel me. Hannie Venter (25) van Rustenburg in Noordwes oor haar
nagmerrie-ondervinding in 'n kraamsaal van dié stad se provinsiale
hospitaal.
Venter het 'n paar dae tevore uitgevind haar baba, waarmee sy agt
maande swanger was, is in haar baarmoeder dood.
 'n Ginekoloog in 'n private hospitaal sou 'n keisersnee doen, maar
ons het op die nippertjie uitgevind die mediese fonds betaal nie
(daarvoor nie).
ÂOp 11 Junie is ons na die provinsiale hospitaal waar 'n dokter gesê
het ek moet elke vier ure 'n induksiepil kry. Die verpleegsters het
dit egter elke ses ure toegedien.
ÂDaar lê en wag ek toe tussen al die ma's wie se babatjies se harte
nog geklop het.
ÂTeen 22:00 het ek aan die verpleegsters gesê die kraampyne begin
erger raak. Hulle het onderneem om terug te kom.Â
Venter is later toilet toe. Op pad het sy glo gesien hoe een van die
verpleegsters, wat veronderstel was om haar te monitor, op 'n bed sit
en klets met 'n ander pasiënt.
ÂToe ek wou opstaan van die toilet, het ek gevoel die baba kom uit.
ÂDie lig in die badkamer was stukkend. Ek het net die liggie van my
selfoon gehad om te sien.
ÂEk het geroep en geroep, maar niemand het gekom nie. Ná wat soos 'n
ewigheid gevoel het, het ek my vriend op sy selfoon gebel by die huis
waar hy na my ander kind omgesien het.Â
Mnr. Willem van der Westhuizen het hospitaal toe gejaag. Daar het
verpleegsters volgehou Venter is in haar bed, totdat hy hulle
gekonfronteer het oor die oproep uit die toilet.
Venter sê sy kon waar sy huilend in die stikdonker toilet gesit het,
hoor hoe hy met die verpleegsters praat. ÂToe ek by haar kom, het sy
steeds daar gesit, met die dooie baba nog aan die naelstring in die
toilet. Dit was nie 'n mooi gesig nie.Â
Venter is terug na die saal geneem waar 'n dokter die plasenta
verwyder het. Die dokter het opdrag gegee verpleegsters moes Venter
was, maar hulle is vort sonder om dit te doen.
Toe sy later met haar bebloede lyf na 'n ander saal oorgeplaas is, het
Venter glo gesien hoe 'n paar verpleegsters lê en slaap, toegegooi op
stoele wat teen mekaar geskuif is.
In die ander saal het 'n man glo poedelnakend, met net 'n drup in sy
arm, rondgeloop.
Die volgende oggend moes sy glo weer haar vriend bel om haar te kom
was.
Dr. Andrew Robinson, waarnemende hoof van die
Noordwes-gesondheidsowerheid, het gesê dié soort behandeling word nie
as aanvaarbaar beskou deur die departement nie. Die saak word glo
ondersoek.
Terug van grouseries koop en petrol gooi ens.
'n Paar mense het netnou in La Lucia se Mall vraend agterna gekyk
toe my vrou en ek 'n slag weer kinders was:-)
Toe sy betaal by die parkeermasjien het ek met die motorweg langs kar
toe begin stap met die trollie. So langs die pad sien ek hoe sy tussen
die karre deur nael om eerste by die kar te wees.
Toe begin ek natuurlik ook hardloop. Met 'n gelaaide trollie, maar die
pad was oop. 'n Paar vrouens het van voor gekom en verstom gekyk na
die ou wat hardloop met die volgelaaide trollie. Miskien gedink ek het
dit geskaak:-) Toe ons so gelyk, uit verskillende oorde by die kar
aangehardloop kom, het 'n man pas stil gehou en langs sy kar gestaan
en kyk. Ons het gelag en ingeklim en gery, met mense wat wonder
waarmee op aarde ons besig is:-)
Toe kom die verassing toe ek petrol gooi. Die Toyota diensstasie wat
die laaste diens op my kar gedoen het, het beslis ongevraagd 'n groter
tenk ingesit. Dit was nog bo half gevul en ek het R300 se petrol
gegooi om vol te maak. (jy kry ook 'weer' 'n groter tenk Woensdag.:-)
Seker in sy wildste drome het Nelson Mandela, terwyl hy
daar in die kalksteengroewe van Robbeneiland gekap het,
nie kon dink dat hy 90 jaar oud sou word nie. En boonop
dan ook nog in Hyde Park, met die Britse Eerste Minister
naas hom, kon luister hoe mense van oor die wêreld vir
hom toesing nie. Dis die eerste keer dat ek Amy Winehouse
hoor sing, en ek kon in albei gevalle nie 'n woord verstaan
wat sy sê nie. Maar sy kap dit uit. Ek dink tog Mandela
moet westerse soort sing eentonig vind, net soos ek.
Deesdae is die klem mos op wat die mense sê, maak
nie saak hoe eentonig die musiek is wat daarmee gespeel
word nie. As mens dan nie kan volg wat hulle sê nie, is
die hele ding net baie oninteressant.
Selfs die kore soos die Soweto Gospel Choir sing
teveel goed waarvan mens die woorde moet volg. Ek hou
van tradisionele sang. Ek het altyd 'n punt daarvan gemaak
om na die studente se konserte toe te gaan toe ek nog in
SA skoolgehou het. Tradisionele swart sang is baie naby
aan die soort gekompliseerde toonsettings wat mens
terugvind in Westerse Musiek in mense soos Bach en
Mozart en dié snare. Dit wil sê, dit is nie romantiese
musiek nie. Dis klassieke musiek.
“Wat sal ons verlos van ‘n terugkeer na die steenbed?
‘n Droom, selfs ‘n hersenskim, sal die mensdom red.
Op die duur. Maar môre weer, kap ek aan die wit
van ‘n klipharde volkshart; my oë swem verward
daaroor; al’s mes-skerp, dan satynsag, altyd hard.
‘n lyn wasgoed wat wit-fossiel in die klip vassit
spring onder my pik los. In die geheue se agterplaas.
Vandag verlang ek na haar, soos die eerste mens...
‘n Vreemde deernis laat die skerp eilandklip soggens
en saans fletser skyn in die dynserige waas”
Wagte roteer op die knap omtrek soos diakens
op hul skyfie skrik. In die middel, die Prisonier.
Die aarde word sag in sy oë wat tuur:
daardie klip, daardie klip, toegedraai in lakens.
Uys Krige was ’n besondere figuur in die Afrikaanse letterkunde. Hy
was die eerste sogenaamde boheemse kunstenaar hier en meer kosmopoliet
as enige van sy tydgenote. Hy was die eerste Afrikaanse skrywer wat
hom deur sy politieke uitsprake van die regeringsbeleid van daardie
jare gedistansieer het. Heelwat van sy werk het ontstaan buite die
grense van sy vaderland. Krige het bekendheid verwerf deur sy gedigte,
prosaverhale, reissketse en dramatiese werk.
M. Nienaber-Luitingh
Die seemeeu
Tussen die wit huis
en die wit huis,
teen die wit wolk,
teen die grys berg
hoog bo die see
silwer en grys
silwer en grys
van golwe aaneen
tot die verste vaal
horisonne heen,
styg en daal,
styg en daal
die wit seemeeu
aaneen
alleen …
Wat sing die see?
Wat kla die wind?
Wat roep die meeu?
Wat snik die hart
aaneen
alleen?
Die see sing,
die wind kla,
die meeu roep,
die hart snik
tussen die wit huis
en die wit huis
op die helder dag
silwer en grys,
silwer en grys;
waarheen?
waarheen
aaneen
alleen, alleen, alleen?
Donkeraand by die pan hoor ek hom luid
asof uit die niet oor my sip-sip-siee.
Oor die water weerklink sy helder fluit.
Hy kom van ‘n kleiner pan verder suid
en was ‘n stippel wat teen sterre vlie.
Donkeraand by die pan hoor ek hom luid.
Alleen gaan hy by die ander aansluit
in die palmiet, skuins teen die aandwindjie.
Oor die water weerklink sy helder fluit.
Hy daal om die nag op die pan te slyt
en vou sy vlerke as hy stil inski.
Donkeraand by die pan hoor ek hom luid.
‘n Skadu teen swart swem hy stadig uit:
nou sien niemand waar nie, of wat of wie.
Oor die water weerklink sy helder fluit.
Veilig teen die wakker jagters se kruit
wei hy waar hulle hom nie sal kry nie.
Donkeraand by die pan hoor ek hom luid.
Oor die water weerklink sy helder fluit.
Supertaal
Blog
Soek
Hulp
Lede
Registreer
Teken aan
Tuis
RSS
