Hierdie blykbaar die 9de en laaste jaar vir hierdie kompetisie. Is dit
beskikbaar op Internet?
Wonderlike woorde is geskep as gevolg van hierdie kompetisie.
Ek hou veral van vloermoer vir " tantrum"
Vader ons kind!!! Wanneer gaan jy leer om nie jou telefoonnommer op so 'n
oop forum bekend te maak nie?
Jy soek vir moeilikheid en jy gaan dit kry.
Annette
stellaroza wrote in message ...
> hi my name is bianca. i would love to join you in your bed. phone me on
> 082 739 2236.
>
Leuce:
Ek is betrokke by die webmeestery van http://www.afrikaans.com/. Van ons
lesers het gesê dat hulle nie tot die webwerf kan toegang kry nie, want dit
word deur Mweb gehuisves. Kan ek julle vra om seblief te gaan kyk of julle
by die webwerf kan uitkom, en indien nie (of wel) watter ISP's julle
gebruik? Die Mweb hulpdesk sê dat hierdie werf nie deur hulle nuwe beleid
van geen-toegang geaffekteer behoort te wees nie, maar ek is onseker.
Thanks.
Het verbaast me steeds dat het Zuid-Afrikaans dezelfde spreekwoorden
kent
als wij hier in Nederland .
Als voorbeeld ,,,,Kennen jullie deze ook??
Als de kat van huis is dansen de muizen op tafel
Zoals het klokje thuis tikt tikt het nergens.
Oost west thuis best.
Wie een kuil graaft voor een ander valt er zelf in.
Nog meer.............;-))
Thank you for your response to my open letter to the Minister. It's a pity
though, that it doesn't address any of the issues I raised. And by trying
to deflect the issues with the tired "play the man" strategy, it simply
confirms the widespread perception of an insecure department, unable to
engage with any criticism constructively.
I am sorry to burst your bubble, Rob. But you and the Minister are not "in
the trenches". The trenches are where retrenched dancers and actors,
unemployed musicians and visual artists, writers and filmmakers struggle to
make art, with or without government support. And it might take guts to do
what you do, but I think it takes more guts to wake up everyday and try to
be an artist in this country at the moment. The Minister feels "stabbed in
the back" because of my public questioning of him? Now he knows how artists
and cultural administrators feel. Having entrusted your department with
their futures, their passions, their livelihoods, they feel let down, angry,
frustrated, disillusioned. For never Rob, - since 1994 - never has the arts
and culture sector been in such disarray as now. You've suffered insults,
had your hard work marginalised, been outvoted in the last six years, and
still you're doing what you're doing. Bully for you. Try 15 years or more
which is what some of us have spent trying to advance the cause of the arts
and of cultural practitioners in our country. And it's getting harder, Rob.
The distance keeps getting longer. This takes guts, Rob. It takes guts to
stand up to a defensive department, to question their lack of delivery, to
expose corruption, to go against the flow of brownnosers and opportunists.
That takes guts, Rob. .....
Spesiaal vir die drolle (en hulle weet wie hulle is)
Death Row
There was a Mosotho,a Mopedi and a Zulu on death row.The warden gave them a
choice of three ways to be executed:
1.To be shot
2.To be hung
3.To be injected with the AIDS virus
So the Mosotho said,"I will go the quick way ,shoot me right in the
head."They took him to one side and BANG! he was dead.
Then the Mopedi said,"Just hang me."They took him to one side,put the rope
around his neck and SNAP he was dead.
Then the Zulu said,"Give me some of that AIDS stuff." They gave him a shot
of the virus.The Zulu sat there for a while,then fell down to the floor
laughing.The guards looked at each other,confused by this akward
behaviour.The Zulu stood up from the floor,sat down on his chair and with a
grin on his face said,"Give me another one of those".So the warden did,and
this time the man laughed so much he almost wet his pants.Finally the warden
asked,"What the hell is wrong with you ?!",on wich the Zulu,still breaking
with laughter,replied,"Aaayshh,you guys are so stupid-I'm wearing a
condom...."
Dankie. Ons is OK. Dit was nogal 'n belewenis. Dit het begin met 'n groot
slag. Daarna het ons gebou heen en weer begin swaai. Boekrakke het
omgeval, PCs en monitors het van lessenare afgeval en swaar meubels het oor
die vloer migreer. Ons is op die vierde vloer, en buitekant was alles wat
normaalweg rigied is, aan die beweeg. Alhoewel dit net 40 sekondes geduur
het, het dit baie, baie langer gevoel. Snaaks genoeg het ek geen vrees
ondervind terwyl ek het gewonder het of die volgende swaai die gebou gaan
laat ineenstort nie. Dit was net 'n kalm gewaarwording van wel -this is it.
Die krag het onmiddelik afgegaan, en in die middel van alles het ek opgelet
dat die nood diesel generators wel gestart het (ons deel die gebou met die
polisie en brandweer - daarom die generators). Toe die geraas en geswaai
ophou, het ek my telefoon opgediep uit die gemors op die vloer, maar dit was
dood so ek nie huis toe bel nie. Daarna het ons almal ontruim ingeval daar
naskokke sou kom. Ons is afgeraai om in die parkeergarage in te gaan, so ek
het huis-toe begin hardloop. Dit sou in elk geval nie gewerk het om te ry
nie want al die robotte was uit en daar was 'n trein op die oorgang.
Gelukkig het ons geen skade of beserings by die huis nie. Ek het die gas
afgesit net ingeval. Ons grootste ongerief was om sonder krag, telefoon te
wees vir 'n paar uur en sonder verhitting en warm water vir 'n dag.
Danielle skryf in boodskap news:igvq9toa6mkh9ckirg5km7a852nkrdeiet@4ax.com...
> Hoop julle is okay. Dit was 'n ou grootte die keer ne? :-(
>
> Wou maar net se dat ek hoop almal is ongeskond en is veilig.
>
Kan jy die url verskaf van die oorspronklike artikel?
Frikkie Potgieter skryf in boodskap news:97kulr$a3f$1@ctb-nnrp2.saix.net...
> Hi folks,
>
> A stunning article appeared in the (London) Daily Mail, written by Ross
> Benson, reporting first-hand from Johannesburg. It lifts the lid on the
> near-collapse of South Africa. .
>
> I find it ironic that these correspondents are the same ones who slated the
> former government, but now finds one far worse, incapable, corrupt and
> inept.
>
> Scripture quotes:.."If God is with you, who can be against you"... One
> could ask, against the background of the South African situation...."If your
> partnership is corrupt, who can defend you"...?
>
> THE SICKENING REALITY OF A
> "FREE" SOUTH AFRICA
>
> So, South Africa is a shining example of diversity, democracy, and racial
> harmony, right? WRONG! Here's a few highlights:
>
> In South Africa:
>
> * A woman is raped every 28 seconds.
> * Doctors are leaving in droves.
> * Beggars live in the marble foyers of derelict banks.
> * Farmers are butchered in their fields.
> * The parks and beaches have become killing fields.
> * Car-jackings are a daily occurrence.
> * The murder rate is running at 27,000 a year.
>
>
> Self-destruction
>
> And how may one measure that catastrophe? South Africa's regression towards
> primeval barbarism, which Benson details, is quite neatly summarised at the
> head of his article: "A woman is raped every 28 seconds, qualified doctors
> are leaving in droves, while beggars and goats have set up home in the
> marble
> foyers of derelict banks. South Africa today has become a nation on the edge
> of self-destruction."
>
> Law and order have to all intents and purposes broken down in South Africa.
> Any sense of security no longer exists. Says Benson of the country's crime:-
> "Farmers are butchered in their fields. The parks and beaches have become
> killing fields. Car-jackings with mind-numbing violence are a daily
> occurrence. The murder rate is running at 27,000 a year."
>
> Benson then repeats the horrifying statistics for rape, of which more will
> be said.These figures, he comments, "breed the kind of fear that has you
> leaping
> at shadows, jumping red lights and climbing out of bed in the middle of the
> night to check, yet again, that you have double-locked the doors."
>
> For you to protect your home even halfway adequately, it now seems that you
> need to pay an 'armed response' security firm. But whatever you do is never
> enough. One black businessman told Benson that he had lost count of the
> numbers of his friends who had been mugged.
>
> Everyone is in the firing line. No social gathering can take place without
> horror stories being exchanged. But at this point we get some hint of the
> censorship that hitherto has been mobilised to keep as much as possible of
> the truth from the public gaze (presumably an increasingly difficult task in
> the ever-worsening crisis engulfing the country). A white security man
> commented on the criminal mayhem: "It's happening to your friends, your
> brother, his wife, your sister, your mother," but, "it isn't something you
> read in the papers or hear about on the television news any more."
>
> Adds Benson: "He carried a gun, but he wasn't fooling himself. He knew it
> could happen to him. In Mandela's 'Rainbow Nation' the dream is running
> blood
> red."
>
> Clearly, South Africa's new ANC (African National Congress) Government is
> almost neurotically aware that the legitimacy of its rule is at stake here.
>
> Decline of a city
>
> Nowhere is the situation worse than in Johannesburg, where it is exemplified
> in all its worst manifestations. Benson gives a graphic description of how
> that unhappy city has declined. Here too, he comes courageously close to
> modern-day heresy in giving the White Man his historic due as the true
> creator of South Africa's original productive infra-structure (a subject
> today largely taboo in a world sold on the 'politically correct' elevation
> of
> the non-European at the expense of the European), and also focusing on the
> White Man's predicament now.
>
> In a striking characterisation of the city, Benson writes:-
>
> "Built on the largest seam of gold ever discovered, this was once the
> richest city in Africa, a gleaming steel-and-glass citadel rising out of the
> brown
> ocean of the Veld, a testament to the economic power of the white community
> that built it, but also an example of what can be achieved by hard work and
> individual enterprise."
>
> And now? "the skyscrapers are still there," he continues, "but the people
> who gave them life and prosperity have gone, driven out by hordes of
> squatters,
> beggars and illegal traders who bought Mandela's promise of a 'better life
> for all' - and demanded instant delivery."
> He continues:-
>
> "Barbecues made of old oil cans blaze in the marble foyers of what used to
> be the headquarters of banks and airlines. There are goats tethered in
> hallways.
> Corrugated iron huts have sprung up on the once-manicured lawns.
>
> "This is not an environment in which any respectable business person, be
> they black or white, can live or work - and most have fled."
> Benson next proceeds to a grim and frightening account of what has been very
> rapid urban and social decay in the centre of a city in which I once lived
> and worked myself. Now, even big business is quitting a metropolis of which
> it was once the raison d'tre.
>
> The country's flag carrier, South African Airlines, has taken refuge in the
> distant outer suburbs. The big mining houses (which practically built the
> town) and even the Stock Exchange are to follow suit. It is evident they can
> hardly remain in a city centre in which it is unsafe for their employees to
> travel to and from work. Benson also reports that the Carlton Hotel has
> closed and sold all its contents, and "the Holiday Inn is a deserted
> fortress, its 800 empty rooms protected by reinforced steel shutters." It is
> as if the London Hilton, the Dorchester and our other luxury hotels were to
> close down because order had totally collapsed, and the city had become
> uninhabitable! All this is the tale of one of the world's major cities
> crumbling into chaos and dereliction, perhaps one day in the not too distant
> future to become as defunct as ancient Babylon.
>
> It is now impossible even to walk in any degree of safety to the South
> African Supreme Court building to get one's case heard. The alleyways
> leading
> to it are prowled by muggers who, says Benson, "are not open to appeal."
> Although the court still goes through the motions of administering the law,
> this has, comments Benson, "helped ease the backlog of cases" in a country
> where, as other commentators have noted, 'affirmative action' has led to the
> colonisation of the bench by magistrates who are illiterate, incompetent,
> corrupt and racially and politically biased, and routinely bail murderers
> and
> rapists back into the community to re-offend. Cases are never dealt with,
> crime explodes - no law, no order!
>
> Fear at night
>
> No wonder Central Johannesburg is now so much a place to avoid, especially
> at night. "As dusk falls," says Benson...
>
> "... the streets start filling with prostitutes and criminals pushing drugs,
> and pills that turn a black skin white - before eventually killing you (if
> AIDS hasn't claimed you first; up to 10 per cent of the population is
> carrying the virus and three quarters of the entire health budget will soon
> be spent on treating the incurable).
>
> "You can hear the occasional sound of gunfire rolling down from Hillbrow, by
> cruel coincidence Johannesburg's first integrated neighbourhood."
> To many, including me (who once lived in that very high-rise district), this
> does not seem so much of a coincidence.
>
> Implicitly referring to the consequences of 'affirmative action', Benson
> describes how...
>
> "... the police keep promising to move in and clean the place up; they never
> do, and if they did it probably wouldn't make any difference: the Minister
> in
> charge of so-called security recently admitted to parliament that a
> policeman is three times more likely to commit a serious crime than an
> average member
> of the public." Summarising his observations of Johannesburg, Benson
> comments:-
>
> "So much for the dream. This is the reality - and it is a shocking one,
> worse than I had anticipated. I have seen cities abandoned in war. This is
> the
> first city I have ever seen abandoned to the barbarians in time of peace.'
> So what of the luckless Whites, themselves abandoned amid this chaos to the
> consequences of 'multiracial democracy'? This, Benson makes clear, is not
> only a tale of de facto displacement by conditions of social chaos which
> white people find utterly intolerable; this in itself has caused mass white
> migrations. In Johannesburg those who opt to remain in proximity to the city
> have retreated to its northern outer suburbs. But there is a mass movement,
> in effect recoiling on the old pioneer routes, back to Cape Province, the
> region of South Africa in which Europeans first touched land. It is
> estimated that in five years 80 per cent of the country's Whites will be
> clustered
> towards the Cape.
>
> Even in the Cape there is now a project to establish at least one urban
> area, some miles into the interior outside Cape Town, which will in practice
> be a
> fortified settlement. With property priced beyond what most Blacks, and
> quite a few poor Whites, could possibly afford, it is, at the size of
> Monaco, to be
> protected by a 33,000-volt fence and patrolled by armed guards.
>
> But in addition, fearful of lawlessness, the white population is also being
> harassed and persecuted by the law. As Benson comments:- "The government has
> lost the battle of the streets but they have control of parliament, and they
> have used their power to pass legislation aimed specifically at one ethnic
> group."
> Instead of apartheid, there is now 'affirmative action', whereby Whites are
> de jure displaced from their jobs and deprived of their incomes to make way
> for Blacks, without regard for the latter's qualifications or abilities, but
> purely on racial grounds in order to "redress past imbalances." The result?
> Air traffic controllers are now being appointed who cannot read their
> instruments. According to Commissioner of Police George Fivaz, 30,000 of his
> officers are "functionally illiterate." To supplement the facts quoted by
> Benson, one may add the purging of the health services over two years ago
> (as
> also reported at the time in the Daily Mail, by Peter Younghusband, the
> paper's then South African correspondent) by the Minister of Health
> Nkosazana
> Zuma, who replaced district surgeons and doctors with Cuban recruits
> competent neither in the English language nor as medical practitioners.
>
> Working class whites thrown on scrapheap
>
> Working class Whites are now being dumped and paid a miserable dole to make
> way for Africans. Benson quotes the example of a bus driver sacked after 17
> years service. For blue-collar Whites, "the economic trap-door has opened
> beneath them and dropped them below the poverty line. Unemployed and never
> likely to be employed, their children ragged and barefoot, dependent on
> benefits of o150 a month each, which is often not paid (the social services
> are being 'reorganised - and there's a sinister phrase!). Some families can
> no longer afford to feed themselves."
> These now rely on church soup kitchens.
>
> Apparently, whilst the violently racist anti-white politician Patricia De
> Lille says that Tony Blair has donated �20,000 to the home for sick children
> for which she works, "no-one," says Benson, "is digging in their pockets to
> help poor Whites. They are off the end of Mandela's rainbow, without a pot
> of
> gold in sight."
>
> The Government in the new South Africa is intolerant of opposition.
> According to white Democratic Party opposition leader Tony Leon, "they want
> everyone to
> be 'on side'. If you criticise them - and we do vigorously - they call you
> neo-nazi racists" (a strange epithet considering that Leon is Jewish). It
> seems that even Patricia De Lille - whose Pan-Africanist Party's slogan is
> "One settler [i.e. white person], one bullet" - has been "battered by this
> accusation." The cause? She has been taking the ANC Government and its
> Ministers to task for the stupendous corruption whereby they have turned
> themselves and their most privileged supporters into a new class of fat cats
> (all very typical of post-colonial Africa).
>
> Free school lunches promised by Mandela fail to reach the children; family
> allowances are not paid; council houses are so jerry-built they are
> virtually
> uninhabitable. But when these failures come under criticism as in the case
> of de Lille the response of the Government under the new president Mbeki is
> to
> threaten her with expulsion from parliament for being 'racist', and bring in
> legislation to outlaw criticism of a person's 'private life' which might
> "impair their dignity." De Lille asks where the money for these public
> projects went, and answers "into someone's pocket."
>
> There was corruption under South Africa's ancient regime, as there is any
> country in the world under any government. But it was never, as it is today,
> on a scale sufficient to cause the collapse of whole areas of public
> administration.
>
> In a nutshell, then, thanks to Ross Benson, we now have an overview of the
> 'New South Africa' from which to take stock. What we see is a picture of
> vicious and exploding crime, of chaos verging on anarchy, of corruption and
> incompetence way beyond anything in the country's past, and of the racial
> harassment and persecution of the white minority - the people who actually
> built the country in the first place, and without whom there would have been
> literally nothing for their successors to take over and bring to ruin.
>
> It is not a picture which those with their heads screwed on the right way
> did not predict, decades ago, as the likely outcome of majority rule -
> though
> such people were then, and would still now be, vilified as "right-wing,
> racist reactionaries." or worse. Such a fate has come upon Ross Benson, who
> has been roundly denounced in sections of the South African media, according
> to a second article by correspondent David Jones, also writing from
> Johannesburg, published in the Mail two weeks after his own.
>
> Backlash
>
> The Mail's own letters page witnessed a similar backlash of censorious
> intolerance in the week following the publication of Benson's report. This
> response looked a little like a co-ordinated 'write-in' against Benson by
> aggrieved ANC supporters in Britain. This was in spite of Jones'
> characterisation of his piece as a "painfully accurate article about the
> demise of post-apartheid South Africa." It is worth pointing out that
> neither
> Benson nor Jones have any record of being 'racists' or supporters of
> apartheid - something that ought to be self-evident, to those in the know,
> by
> the fact that they have access to the columns of a major national newspaper
> like the Daily Mail.
>
De Groene Amsterdammer van 17-2-2001
Onafhankelijk weekblad in Nederland.
www.groene.nl
«Moenie jou languages mix nie!»
Ruim tien jaar na de afschaffing van de apartheid debatteert blank
Zuid-Afrika over het verleden, over schuld en over bevoorrechting. Maar
ook over de eigen identiteit en de toekomstige rol van het Afrikaans.
Het taaldebat lijkt nu echter vooral een sluier voor ongezouten kritiek
op het democratisch bestel. - door Peter Vermaas
Pretoria, enige weken geleden. Met tranen in de ogen druipen ze af.
Volwassen mannen, hun vrouwen en hun kinderen - allen in klederdracht,
bijbel onder de arm. Ze wandelen terug, het nieuwe Zuid-Afrika in. De
zonnestraal die zojuist nog via een ingenieuze constructie de massief
marmeren tombe in het Voortrekkersmonument bescheen, is tot 16 december
2001 verdwenen. Pas dan zal de zon de tekst «Ons vir jou Suid-Afrika»
weer doen oplichten en kunnen de paar honderd nostalgische Afrikaners
zich met zang, dans en gebed weer voor een paar uur laven aan hun
vertrouwde omgeving.
16 December: tegenwoordig «Verzoeningsdag», maar tot 1994 «Geloftedag»,
de herinnering aan de Slag bij de Bloedrivier in 1838 toen een kleine
groep Voortrekkers korte metten maakte met vele duizenden Zulu's. «De
lichamen lagen opeengehoopt als pompoenen op een vruchtbare bodem», wist
een historicus het in de jaren zestig beel dend te beschrijven.
Een handvol mensen houdt de herinnering levend aan wat eens het
hoogtepunt van de Afrikaner geschiedenis mocht heten. Een enkeling laat
zich bij het verlaten van het Afrikaner heiligdom door een toerist
fotograferen. «Dit is de cultuur van Zuid-Afrika», verklaart een forse
man, poserend voor een ossen wagen, zijn wat ongebruikelijke
uitmonstering. De toerist kijkt de man vol ongeloof aan: is het hier dan
toch geen openluchtmuseum?
Een treurig tafereel: mensen die zich in weerwil van de politieke
omwenteling vastklampen aan een vertrouwd verleden. Wie het enorme, in
de jaren dertig naar nationaal-socialistische maatstaven opgetrokken,
bombastische bouwwerk binnentreedt, doet een stap terug in de tijd. Aan
de hand van een muurreliëf wordt hier nog altijd de geschiedenis verteld
van het Zuid-Afrika van voor 1990. De geschiedenis zoals Zuid-Afrikanen
die generaties lang met de paplepel ingegoten kregen. Over barbaarse
Zulu's en over door God uitverkoren Voortrekkers. Over de heldendaden
van Pretorius, over Potgieter en Piet Retief.
De toeristenbussen stoppen er dagelijks. Nog altijd. Het uitzicht over
Pretoria blijft vanaf het monument dan ook magnifiek. Maar één dag in
het jaar neemt de kleine groep onverwoestbare Afrikaners met heimwee
bezit van het monument.
Om een paar uur later weer door te gaan in het nieuwe Zuid-Afrika.
Anders dan wat veel Nederlandse kranten in hun berichtgeving vanuit
Zuid-Afrika graag doen geloven, is het maar een kleine groep die zich
aan die Afrikaner mythe vastklampt. De sentimenten van een gezelschap
fanatiekelingen op Geloftedag of de gebeurtenissen in apartheidsenclave
Orania van de weduwe Verwoerd worden vaak opgeblazen tot enorme
proporties. De discussies die Zuid-Afrika op dit moment bezighouden
voeren verder. Onder tamelijk brede lagen van de witte bevolking is er
debat. Debat over de Afrikaner, want de Afrikaner ver keert - en dat
vindt bijna iedereen - in een identiteitscrisis.
En zo gek is dat niet.
Alles waar het leeuwendeel van de Afrikaners jarenlang in geloven moest,
bleek op mythes en onwaarheden te berusten. De toon aangevende elite,
die tot 1990 voorschreef hoe de gewone Afrikaner in het leven diende te
staan, predikte van de ene op de andere dag een volkomen ander geloof.
Hun eens zo machtige Nationale Partij, die onder de apartheid denken en
doen van ontzettend veel mensen bepaalde, ging eind vorig jaar bijna
geruisloos op in de Democratische Alliantie van oppositieleider Tony
Leon. Weer een leidraad verloren. Gelukkig was er nog de taal. Maar ook
het Afrikaans bleek niet meer van deze tijd; het werd de laatste jaren
steeds praktischer een aardig woordje Engels te spreken. Want hoewel
volgens de grondwet van 1994 na een compromis tussen ANC en Nationale
Partij Afrikaans een van de elf «ambtelijke» talen is geworden, wordt in
de praktijk in overheidsinstellingen nog voor namelijk Engels gesproken.
De mensen die evengoed de in overheidsdienst nauwelijks gebruikte
minderheidstalen als Tswana of Swati spreken, maken zich volstrekt geen
zorgen over het voortbestaan van hun taal, maar de Afrikaners weten het
zeker: langzaam maar zeker wordt hun hele cultuur opgedoekt. Ze verloren
hun macht, hun mentors en nu lijkt ook de taal geofferd te moeten
worden.
Een van die voormalige leiders die tamelijk radicaal van gedachten
veranderde, is professor Willem de Klerk, «Wimpie» voor intimi. Deze
Willem is de oudere broer van F.W. de Klerk, de laatste witte president
van het land. In zijn afgelopen jaar verschenen boekje Afrikaners, kroes
kras kordaat legt De Klerk uit dat de Afrikaners er wijs aan doen in het
nieuwe Zuid-Afrika iets meer bescheidenheid te betrachten. De Klerk, van
huis uit theoloog, was onder het oude stelsel als redacteur van het boek
Roeping en werklikheid en als lid van de ultra-geheime Afrikaner
Broederbond verantwoordelijk voor de levensbeschouwelijke
rechtvaardiging van apartheid. De in zijn boek verkondigde theologie
voor de apartheid was voor Zuid-Afrikaanse studenten vanaf de jaren
zestig tot ver in de jaren tachtig verplichte kost bij alle
studierichtingen. Anno 2000 is De Klerk een heel andere weg ingeslagen.
Hij besluit in zijn boekje dat de begrippen «Afrikaner» en
«Afrikanervolk» te zeer zijn besmet met apartheid en te sterk worden
geassocieerd met een exclusieve blanke etnische groep. De begrippen
moeten op de helling en worden vervangen door één nieuw begrip: de
«Afrikaanse gemeenschap», waar ook blanke Afrikaners toe behoren. Niet
zozeer de inhoud als wel het belerende toontje van de oude De Klerk
schoot velen, met name de mensen van een generatie later, in het
verkeerde keelgat. Woordvoerder van de opposanten werd de 46-jarige
radiojournalist Chris Louw, die in een aantal Afrikaanstalige kranten
een open brief aan zijn voormalige hoofdredacteur Willem de Klerk
publiceerde. Hoe bestond het dat De Klerk zonder één verwijzing naar
zijn eigen verleden wederom de massa Afrikaners meende te kunnen
onderrichten?
«Willem de Klerk schrijft met de arrogantie van iemand die geen verleden
heeft», zegt Louw in de rumoerige kantine van omroeporganisatie SABC in
Johannesburg. Chris Louw: «Je kunt je toch niet voorstellen dat in 1945
in Duitsland de ideologen van het nationaal-socialisme het volk zouden
vertellen hoe het verder moest leven in de nieuwe tijd? Toch is dat wat
hier gebeurt: de Broederbonders, de mensen die ooit de apartheid
uitdachten, zijn nu diametraal van mening veranderd en willen me nu weer
vertellen hoe ik me aan de nieuwe tijd moet aanpassen. Dan zeg ik: Fuck
hulle!»
De politieke overgang was voor Afrikaners vooral ook een culturele
overgang, meent Louw, die in zijn jonge jaren als beginnend journalist
bij Die Transvaler al door hoofd redacteur De Klerk neerbuigend met
boetman («jonkie») werd aangesproken. «Het was ook een culturele
overgang, en vooral daarover is die enorme verwarring onder de
Afrikaners. Toen de Amerikanen terugkeerden uit Vietnam werden ze
uitgebreid gedebrieft. De Afrikaners zijn eerst een tijdje voor de gek
gehouden en nu moeten ze zich van de ene op de andere dag aanpassen.
Terwijl ze nog best even nodig zouden kunnen hebben om hun machtsverlies
te verwerken.»
Een van de eersten die sprak van een Afrikaner identiteitscrisis is
voormalig politicus Frederik van Zyl Slabbert. In zijn twee jaar geleden
verschenen boek Afrikaner Afrikaan doet hij een poging de rol van de
Afrikaner in het nieuwe Zuid-Afrika te beschrijven. Regelmatig draagt
hij bij aan de levendige discussies op opiniepagina's van landelijke
dagbladen, ironisch genoeg vooral vaak in The Citizen, een Engelstalige
krant met een van oorsprong Afrikaans sprekende hoofd redacteur.
Afrikaners moeten zich na alles wat is gebeurd maar wat gedeisd houden,
vindt Van Zyl Slabbert, maar met vrienden als schrijver/dichter Breyten
Breytenbach denkt hij wel voortdurend na over de wijze waarop in elk
geval iets van de taal behouden kan blijven. Als er uiteindelijk één
Afrikaanstalige universiteit en een paar radiostations overblijven, dan
is «Slabbert» tevreden.
Vanaf 1948, toen de Nationale Partij aan de macht kwam, is de kwestie
van etnische of rassenidentiteit gebruikt als basis om te regeren, zegt
Slabbert. Zelf heeft hij daarom nooit wat opgehad met die partij. Al
vroeg koos hij voor de oppositie. «Het begrip <Afrikaner> is vanaf 1948
gekoppeld ge weest aan het rassenconcept. Taal alleen diende niet als
basis voor de identiteit, maar taal in combinatie met ras. Daaruit is
een bepaald ideologisch concept van de Afrikaner ontwikkeld waarmee ik
mezelf nooit heb kunnen identificeren. Voor mij ging het om de taal,
niet om het ras. Daardoor ben ik vanaf het begin in aan varing gekomen
met die Nationale Partij én met de instellingen die daaraan verbonden
zijn.» In de «correcte Afrikaner» zoals die door de Nationale Partij
gecreëerd was, heeft Van Zyl Slabbert zich nooit kunnen vinden. «Je
stemde op de Nationale Partij, behoorde tot de Nederduits Gereformeerde
kerk, je was blank en sprak ook nog eens Afrikaans. Alleen dát was een
Afrikaner.» In 1990 verloren die «rasgedefinieerde Afrikaners» hun
politieke macht. «En zonder politieke macht wisten ze niet meer wat hun
identiteit was, ze konden zich voor hun gevoel niet meer beschermen
tegen de anderen», zegt Van Zyl Slabbert.
Vanaf dat moment is de vraag ontstaan wie dan wél Afrikaner is. «Daar is
nie Afrikaners nie, daar is Afrikaanssprekendes», is nu het motto. «Maar
als we het hebben over Afrikaanssprekenden», zegt Slabbert, «bestaat er
dan wel een gemeenschappelijke identiteit? Kleurlingen klaagden. Zij
zeiden: <De taal behoort niet alleen aan de Afrikaners toe, die taal
behoort toe aan een ieder die Afrikaans praat. Wij willen geen
Afrikaners genoemd worden omdat we per ongeluk Afrikaans spreken.>
Niemand weet nog wie Afrikaner is en waarom. Het begrip Afrikaner is
terminaal. Je moet tegenwoordig geloven in Dingaan (de opvolger van
Zulu-koning Shaka - pv) én in Van Riebeeck, de boerenhelden en zoveel
meer. Dat gaat dus niet gebeuren. Onze gezamenlijke geschiedenis moet
nog gemaakt worden. Het Afrikanerschap wordt gewoonweg niet meer zomaar
losgekoppeld van de Nationale Partij en de smet van apartheid. En zolang
dit niet gebeurt, is de overlevingskans van het Afrikaans en de
Afrikaner heel gering. De taal heeft bijzondere bescherming genoten in
het voormalige regime, en op school. Het was een officiële taal die je
moest leren op school en in de ambtenarij. Je had macht via de taal. Dat
nu is voorbij. De taal moet overleven op grond van haar culturele
waarde. Het blijft de bron van een bepaalde culturele identiteit, en als
Afrikaanssprekenden moeten wij nu maar besluiten wie we zijn, wie er
bijhoren.»
Van de klassieke blanke Afrikaners zoals Van Zyl Slabbert die beschrijft
blijven er echter niet veel over. Niet alleen omdat steeds meer mensen
Engels gaan praten en hun kinderen op Engelstalige scholen zetten, maar
vooral ook omdat mensen die het zich kunnen veroorloven vaker elders een
nieuw bestaan aanvangen. Ze vertrekken naar Australië of het Verenigd
Koninkrijk, maar ook vaak naar Nederland of België. Van Zyl Slabbert:
«De mensen die achterblijven moeten aan de slag voor een nieuwe
identiteit. Pessimistisch ben ik niet. Die oude identiteit was
strontvervelend, zoals Nederlanders dat zouden zeggen.»
Wél pessimistisch is Dan Roodt, taalactivist en filosoof. Ook hij
schrijft regelmatig op de opiniepagina's, zij het voornamelijk in de
Afrikaanstalige pers. In bijna elke bijdrage poogt hij iemand op zijn
nummer te zetten die in zijn ogen het Afrikaans verkeerd gebruikt heeft.
De laatste en meest omstreden campagne van de beroepsquerulant is die
tegen het zuivelconcern Parmalat, dat op pakken melk tegenwoordig de
inhoud nog slechts in het Engels vermeldt. En dat terwijl de meeste
melkdrinkers toch Afrikaners zijn, meent Roodt. Regelmatig ook
publiceert Roodt in Fragmente, Tijdskrif vir Filosofie en
Kultuurkritiek. In de jongste uitgave van het blad stond Roodts stuk
«Het nieuwe a-patriottisme» afgedrukt. Het is een nogal cynisch epistel
over een «staatsvyandigheid» jegens de Afrikaners en het Afrikaans die
nochtans zal ontaarden in een soort opleving van de Afrikaanstalige
literatuur - James Joyce was immers al van mening dat schrijvers slechts
in ballingschap naar behoren kunnen functioneren.
«Hoe kan een mens leven zonder vaderland? Dat is vandaag de dag het
fundamentele dilemma van de Afrikaner/Afrikaans sprekende», schrijft
Roodt. Traditioneel wordt immers het westerse denken gedomineerd door
het denken vanuit patriottisme en nationalisme, vervolgt hij. Maar voor
de klassieke Afrikaner is er in Zuid-Afrika geen plek meer. «In zekere
zin is het woord <Zuid-Afrika> voor mij iets vreemds geworden, 'n lege
huls, een soort historisch ongeluk dat weigert te beseffen dat zijn
eigen toevalligheid hem reeds lang heeft ondermijnd. Niemand kan
zichzelf serieus een Zuid-Afrikaan noemen. Wij zijn gevangen tussen de
Amerikaanse droom en de Afrika-nachtmerrie, en het enige dat we aan
werkelijke eigenheid hebben, is de Afrikaanse taal.»
De lobby van een chique hotel in Rosebank, Johannesburg. Een pikzwarte
ober wil bij Dan Roodt de bestelling opnemen. De taalactivist kan het
niet laten. Of de ober Afrikaans spreekt, vraagt hij. De barman reageert
nauwelijks en wacht beleefd op duidelijker instructies. «Altijd even
testen», zegt Roodt, die danig teleurgesteld toch maar weer zijn
cappuccino in het Engels bestelt.
Dan Roodt is de drijvende kracht achter «Praag», de Pro-Afrikaanse
Actiegroep. Behalve de veelbesproken veldtocht tegen de zuivelfabriek
ontketende hij eerder al eens een campagne tegen de in het Engels
publicerende Zuid-Afrikaanse Nobelprijswinnaar Nadine Gordimer, die in
Roodts ogen de Afrikaners in recent werk als The House Gun (1998) wat al
te lomp voor de dag laat komen. In 1999 startte hij een
handtekeningenactie met als doel een herwaardering van het Afrikaans te
realiseren. Met de «Taal petitie» maakte hij, en een groep
medeondertekenaars waar tot ieders verbazing ook de meesttijds meer
genuanceerde Breyten Breytenbach toe behoorde, bezwaar tegen de
bevoordeling in overheidskringen van het Engels ten opzichte van het
Afri kaans. Dit is niet alleen strijdig met de grondwet maar, aldus Dan
Roodt cum suis, ook een verwerpelijke Angelsaksische neokoloniale
stuiptrekking, waarvoor een onafhankelijke republiek als Zuid-Afrika
toch gespaard zou moeten blijven. Ondanks een intensieve campagne, onder
meer via literair webwerf Litnet (www.litnet.co.za), wist Roodt maar
weinig handtekeningen te verzamelen. De één miljoen die hij op 1 mei
2000 met een protestmars naar de regeringsgebouwen in Pretoria aan
president Mbeki had willen aanbieden, werd althans bij lange na niet
gehaald.
De taalactivist verdient zijn geld met de handel in aandelen. Als in
dezelfde hotellobby in Johannesburg halverwege ons gesprek over de
positie van het Afrikaans opeens het scherpe geluid van zijn telefoon
opklinkt, wordt ieder nobel taalstreven alras opzijgezet. Een lang
dispuut over een of ander aandelenpakket wordt per zaktelefoon volledig
in het Engels afgehandeld. Zaken doe je nu eenmaal in het Engels, vindt
kennelijk ook Dan Roodt.
Waarmee het opportunisme van de taalstrijders maar weer is blootgelegd.
Max du Preez, ooit hoofdredacteur van het opstandige Vrye Weekblad,
schreef in reactie op een eerdere grootscheepse actie van de
taalstrijders al niet helemaal overtuigd te zijn van de werkelijke
motieven van de beweging. «Het enige wat ze met elkaar delen, is
frustratie over de nieuwe democratie en dezelfde moedertaal», schreef Du
Preez. Hij suggereerde voorts dat de acties een soort sluier waren om
kritiek te kunnen uitoefenen op de regering, een gevolg van het
«machtsverliessyndroom». Daarbij komt nog dat Afrikaans in de ogen van
Du Preez een taal is «wat nie regtig bedreig word nie».
Van Zyl Slabbert: «De Westkaap, dát is de natuurlijke heimat van het
Afrikaans. Dáár wordt het Afrikaans gebruikt, voor alles en door
iedereen. Maar hoe verder je richting Johannesburg trekt, hoe minder je
het Afrikaans hoort. De Afrikaanssprekenden die je in het noorden
tegenkomt, zijn vaak die van de vorige bedeling: wit en bevoorrecht.»
En vooral deze mensen hebben er zo'n moeite mee als de taal afwijkt van
het standaardafrikaans zoals dat jaren door de Nationale Partij is
voorgeschreven. Het gebruik van Engelse woorden in het Afrikaans is voor
Dan Roodt nog altijd taboe. «Dat is geen taalverandering, dat is
toegeven aan Amerikaans taalimperialisme», zegt hij. «Als je niet je
eigen taal gebruikt om je op alle mogelijke manieren te uiten, dan
verliest je cultuur zijn creativiteit.»
Maar het mengen van taal is aan de orde van de dag. Althans in de Kaap,
waar haast niemand zich druk maakt om iets als een taal debat. «Ach, die
taal. Het is nog het enige dat ze hebben», verzucht acteur en stand-up
comedian Basil Appollis. Volgens de apartheidsstratificatie is hij
kleurling, hij spreekt Afrikaans en groeide op in het epicentrum van het
Afrikaans: Paarl, niet ver van Kaapstad en het universiteitsstadje
Stellenbosch. «Op het moment dat je campagne gaat voeren voor je taal,
dan is er iets grondig mis. Zolang het gesproken wordt is er toch geen
issue? Wij spreken het hier met miljoenen», zegt hij. «De Afrikaners
hebben gewoon geen macht meer en taal wordt door hen gebruikt als een
soort excuus om tegen de huidige regering te kunnen protesteren. De taal
van de witte Afrikaners staat stil, ons Kaapse Afrikaans is in beweging.
Afrikaans begint bij ons steeds meer een mixtaal te worden en dat is wat
de heren opinion leaders niet zint.
Moenie jou languages mix nie. Maar it's a bad habit wat jy nie easily
kan avoid nie.»
Appollis joeg heel wat mensen tegen zich in het harnas toen hij ten
tijde van de apartheid op een plaatselijk radiostation een programma
kreeg waarin hij in beurtzang met zijn witte medepresentator regelmatig
poëzie voordroeg. Appollis zelf nam tot ergernis van velen steevast de
Afrikaner dichters voor zijn rekening. «Veel gedichten met my land en my
god - heerlijk provocerend», zegt hij nu. Indertijd leverde het hem een
beroepsverbod op.
Hij mag dan Afrikaans spreken, een Afrikaner is hij niet. Basil Appollis
is «gewoon Zuid-Afrikaan». «Afrikaners plaatsen mensen graag in een
categorie en zien zichzelf dan als conservatief en christelijk
religieus, terwijl bij mijn weten de eerste Afrikaanstalige publicatie
een islamitische korantekst was. Ha!»
De weg van Johannesburg naar de Kaap is lang en recht. Honderden
kilometers gaat het, door de verzengende hitte van de Karoo - het
uitgestrekte stuk woestijn, dat door het trillende asfalt in parten
gesneden wordt. De eindeloze geelbruine vlaktes, slechts onderbroken
door wat cactusachtige begroeiing en zwartgeblakerde keien, trekken
oneindig langzaam aan de autoraampjes voorbij. Om de paar honderd
kilometer verschaft een benzinestation dat kleine beetje schaduw dat
mens en motor nodig hebben. Zo ook bij het stadje Touws Rivier, waar het
maanlandschap van de Karoo langzaam plaats gaat maken voor de groene
vergezichten die zo kenmerkend zijn voor de wijnstreek.
De tientallen pompbediendes die gezamenlijk menen de ruitjes van de auto
te moeten lappen, lachen me hard uit als ik in het Engels vraag om de
tank nog even met loodvrije benzine vol te gooien. «Waarom Engels? Wij
horen heus wel dat je Afrikaner bent.» Leg dat maar eens uit aan Dan
Roodt. In deze regionen zou zijn missie volstrekt overbodig zijn.
Na Touws Rivier is het niet ver meer. Een paar uitlopers van de Karoo,
het begin van de Kaapse wijnranken en dan Appollis» geboortestad Paarl,
waar de torens van de plaatselijke betonnen taaltempel de hemel in
priemen. Hoog verheven boven alles, op een koppie (heuvel), midden
tussen de wijnvelden een ander symbool van doorgeslagen Afrikaner
triomf: 57 meter hoog, van verre te zien, het Afrikaanse taalmonument.
«Afrikaans. Dit is ons erns», staat er op blauwe vlaggen die wapperen
aan het begin van de oprijlaan naar het betonnen gedenkteken. De hoogste
van de drie pijlers staat symbool voor het Afrikaans, de twee minder
hoge zuilen moeten de republiek Zuid-Afrika en het «heldere westen»
verbeelden. De architect maakte hiervoor gebruik, zo meldt een
informatieve brochure, van de woorden van de in 1970 overleden dichter
N.P. van Wyk Louw, die schreef dat het Afrikaans met het ene been in het
«heldere westen» staat en met het andere been in het «magische Afrika».
De literator zou zich omdraaien in zijn graf als hij had geweten waar
interpretatie van zijn poëzie vijf jaar na zijn dood en honderd jaar na
stichting van het Genootskap van Regte Afrikaners toe zou leiden. Dat
genootschap wordt trouwens nader beschouwd in het even verderop gelegen
Afrikaanse taalmuseum. In het voormalige woonhuis van G.J. Malherbe, lid
van het genootschap. In dit huis werd onder auspi ciën van het
genootschap in 1876 de eerste Afrikaanstalige krant gedrukt. Tot die
tijd was als officiële geschreven taal nog vooral het Nederlands in
zwang. Voor wie het taalmuseum heeft gezien, lijkt de geschiedenis zich
te herhalen. Al zolang het Afrikaans gesproken wordt, is er strijd over
de taal.
De Dan Roodt van de negentiende eeuw heet C.P. Hoogenhout. Op een
plaquette in het museum wordt een gedeelte van zijn gedicht Vooruitgang
aangehaald.
Engels! Engels! alles Engels! Engels wat jy sien en hoor
In ons skole, in ons kerke, word ons moedertaal vermoor.
Ag hoe word ons volk verbaster, daartoe werk ons leeraars saam,
Hollans nog in sekere skole: is bedrog, 'n blote naam!
Wie hom niet lat anglisere word geskolde en gesmaad.
Tot in Vrystaat en Transvaal al, oweral dieselfde kwaad.
«Dis vooruitgang!», roep die skreeuwers, dis beskawing wat nou kom!
Die wat dit nie wil gelowe, die is ouderwets en dom.
Basil Appollis' «Moenie jou languages mix nie» is sommige mensen
kennelijk al langer uit het hart gegrepen. De taal van de bekende
dichteres Antjie Krog is ze een gruwel. Krog gebruikt het Engelse woord
poetry waar ze poëzie bedoelt. Het Afrikaanse poësie vindt ze
«hoogdravend». Zelfbenoemd literatuurpaus Daniel Hugo, presentator van
het landelijk te ontvangen Afrikaanse station Radiosondergrense, stelde
onlangs bij een interview over Krogs nieuwste bundel Kleur kom nooit
alleen nie wat kritische vragen over het moderne taalgebruik en kreeg
direct na afloop van het interview de volle laag. «Daniel Hugo, jy is
een poephol!» zei Krog. Het standaardafrikaans van de conservatieve Hugo
was de beroemde dichteres in het verkeerde keelgat geschoten.
Een doelbewuste provocatie is het niet, Krogs Engels-Afrikaanse mix.
Althans, dat is wat de onder de rook van de parlementsgebouwen in hartje
Kaapstad wonende Krog zelf zegt. «Het mengen van talen is in Zuid-Afrika
aan de orde van de dag. Zuid-Afrikanen gebruiken als ze spreken een
verscheidenheid aan talen. Als je luistert naar de nieuwste Afrikaner
popmuziek, als je werk van jonge schrijvers leest, als je werk van
kleurlingschrijvers leest of als je gewoon op straat je oren gespitst
houdt, dan realiseer je je dat dit de manier is waarop mensen spreken.
Ik doe het bewust omdat het de steriele opvattingen over poëtisch
taalgebruik ondermijnt.»
Met oud-ambassadeur Carl Niehaus en voormalig Waarheidscommissielid Mary
Burton zette Krog onlangs nog een handtekeningenactie op de rails die
witte Zuid-Afrikanen ertoe moest brengen medeverantwoordelijkheid voor
de apartheidsterreur te erkennen en toe te geven in enigerlei opzicht
van het vorige regime geprofiteerd te hebben.
En weer was er een thema waar in den brede over gedebatteerd werd.
Volgens Krog is de actie ondanks het beperkte aantal ondertekenaars van
de petitie geslaagd. «Het overtrof al mijn verwachtingen. Waar de
Waarheidscommissie zich vooral richtte op specifieke groepen daders,
legt deze campagne de nadruk op alle mensen die profiteerden. Het debat
dat nu in de kranten gevoerd werd had tijdens de verhoren van de
Waarheidscommissie moeten plaatsvinden.» En wat het extra spannend
maakte is dat sommige mensen nadrukkelijk ook aangaven de lijst niet te
willen ondertekenen omdat ze al lang voor het nieuwe Zuid-Afrika aan de
slag zijn, vindt Krog. «En dat is toch wat we willen!»
Ook boetman Chris Louw tekende de lijst. Binnenkort zal van zijn hand
het boek Boetman en die Swanesang van die Verligters verschijnen. Hierin
probeert hij de tientallen mythes rond het Afrikaner nationalisme af te
breken. De Afrikaner identiteit is een geschapen identiteit, meent Louw
die zich door de oude elite niets meer wil laten wijsmaken. Hij heeft
juist het dagboek van de negentiende-eeuwse Afrikaner voorman Louis
Trichardt gelezen. In het hele dagboek vond Louw tot zijn geruststelling
niet één verwijzing naar de bijbel. Zijn conclusie: «Als in 1912 de
Broederbond opgericht wordt, besluit men kennelijk doelgericht dat de
Afrikaner een identiteit moet krijgen. Men kiest voor het
christelijk-nationalisme en direct na dit besluit is een begin gemaakt
de geschiedenis te herschrijven. Dan pas wordt de Grote Trek gezien als
een goddelijke onderneming.» Wat aan persoonlijke bezittingen van Piet
Retief en andere Voortrekkers in het curiositeitenkabinet in de kelder
van het Voortrekkersmonument in Pretoria bewaard is gebleven, is een
selectie van wat in de nieuwe gecreëerde identiteit zou passen.
Het boek moet in april uitkomen en zal zonder twijfel de
post-apartheidsdepressie van velen verstevigen. De mensen die van plan
waren zich op 16 december 2001 naar het Voortrekkersmonument te begeven,
zijn tenminste alvast gewaarschuwd.
Die ou sêgoed van die "army" (dienspligdae) is m.i. nie opgeteken nie -
woorde soos "nafi", "gyppo", jêmdief, ens. Of, het iemand dit reeds op
rekord geplaas? Ek glo nie.
Stuur asseblief aan - meg...@hotmail.co.za
Supertaal
Blog
Soek
Hulp
Lede
Registreer
Teken aan
Tuis
RSS
