’n Geskokte me. Elsie Smit vertel hoe haar lewensmaat, mnr. Assie van
As, in hul huis doodgeskiet is. Foto: Wayne Coetzee
2010-03-25 22:50
Virginia Keppler
’n Pa van East Lynne, Pretoria, wat vyf keer in die bors geskiet is,
het eergisteroggend tot die dood baklei om sy lewensmaat en seuntjie
teen drie gewapende rowers te beskerm.
“Dêdda se groot seun, jy moet mooi na Mamma kyk. Ek is lief vir jou,”
het die sterwende mnr. Jan (Assie) van As (49) vir die vyfjarige
Daniël gesê.
Hy het ook vir me. Elsie Smit (37), sy lewensmaat, gesê hy is baie
lief vir haar. “Toe hoor ek hom roggel.”
Die aanvallers het Van As en Smit eergisteroggend net voor 03:00 in
hul bed in hul huis in Uilstraat wakker gemaak.
“Die volgende oomblik het ek die drie elk met ’n vuurwapen in die hand
sien staan. Hulle het gesê ons moet stilbly en het geld en vuurwapens
gevra.”
Van As het dadelik die kluis oopgesluit en vir hulle R4 000 wat daarin
was en vier selfone gegee.
Smit het gesê toe Van As die kluis wou toemaak, het een van die rowers
die sleutel gegryp.
“Assie het dit terug probeer gryp en op daardie oomblik het hy vir een
van hulle geskreeu: ‘Is jy nie die een wat gister in my erf was nie?’
Toe klap twee skote.”
Smit het haar kop met die duvet toegetrek en hardop gebid. Terwyl Van
As met sy aanvallers baklei het, het hy daarin geslaag om Daniël se
kamerdeur toe te trek.
“Nog twee skote het geklap. Toe was dit ’n ruk stil terwyl hy die
diefwering in die sitkamer wat die aanvallers oopgebuig het om in die
huis te kom, weer toegebuig het. Toe klap nog ’n skoot.”
Smit en haar seun het by Van As gebuk waar hy langs die bank gelê en
bloei het. Hy het hulle toe gegroet.
Smit het daarna deur die venster om hulp geroep en ’n buurvrou en
polisievrou wat toevallig in die straat verby gery het, het kom help.
“Ek het my vingers in sy wonde gesteek en die bloeding probeer stop.
Ek het vir hom geskreeu ‘jy het die eerste keer toe hulle jou gekaap
en geskiet het oorleef en jy kan dit weer doen’, maar dit het nie
gehelp nie.”
’n Geskokte Smit het gesê Van As is ’n paar jaar gelede tydens ’n
motorkaping geskiet.
Mev. Elsa Smit, Smit se ma, het gister gesê hul dominee het mooi vir
Daniël verduidelik sy “dêdda is nou by Liewe Jesus”.
Volgens Smit het inbrekers ’n week gelede kabels van sowat R7 000 uit
hul erf gesteel.
Van As, ’n elektrisiën, se begrafnisdiens is Woensdagoggend om 10:00
in die Hervormde kerk East Lynne.
Afrikaans is nie op die punt om uit te sterf nie, maar
Afrikaanssprekendes kan gerus die digter Breyten Breytenbach se
waarskuwing oor die taal ter harte neem.
Geen kleiner taal is in die vinnig veranderende en toenemend
globaliserende wêreld 100% veilig nie.
Afrikaans het die verdere nadeel dat hy nie deur die ANC-regering as
een van ons inheemse bates beskou word nie.
Afrikaans se hedendaagse prestasie as inheemse Afrika-taal is
ongeëwenaard op die vasteland.
Dit het tot ’n kuns- en wetenskapstaal ontwikkel waarin werke van
wêreldgehalte geskryf kan word.
As algemene spreektaal in al sy verskillende variante is Afrikaans
waarskynlik so gesond soos selde tevore.
Duisende stroom na Afrikaanse kunstefeeste en populêre Afrikaanse
musiek en boeke bloei.
Die probleem is nie op straat of in die kombuis – waar die
verskillende soorte Afrikaans soos kosbare kleinode bewaar moet word
nie.
Dis by wat genoem word die hoër funksies van taal: aan universiteite,
in howe, hospitale, skole en in die regering.
Weliswaar het Afrikaans sy hoër funksies onder ’n NP-regering tydens
apartheid verwerf. Kan dit teen ’n taal gehou word?
Meer as die helfte van Afrikaans se sprekers is bruin.
Hoe drasties Afrikaans se verlies was, blyk uit Afrikaanse onderrig op
skool en universiteit.
Afrikaans-enkelmediumskole het van 1 396 in 1993 tot 667 in 2010
afgeneem.
Is daar nog enige ingenieur, dokter, veearts of wetenskaplike wat hul
graad van die eerste tot die finale jaar in Afrikaans voltooi?
Met Engels se stewige houvas as internasionale en akademiese taal is
groter tale soos Nederlands en Duits ook hieroor bekommerd.
Afrikaanssprekendes kan nie toelaat dat Afrikaans sy posisie as
akademiese taal prysgee nie.
Dit sal tot die skande van die huidige geslag besluitnemers wees as
Afrikaans oor tien jaar ’n vergete taal op universiteit is.
In reaksie op Neels Jackson se artikel verlede week: Hy sê ons moet
onsself nie ’n rat voor die oë laat draai dat dinge erger is as wat
dit regtig is nie.
Hy sê ook dat die persepsie-probleme waarmee baie Afrikaanse mense
juis vandag sit, is omdat die koerante nie in die 1980’s vir hulle
vertel het wat regtig in die land gebeur nie.
Ek stem saam: As die koerante alles moes vertel wat werklik gebeur
het, sou geen regdenkende mens sy wapen vrywillig by die polisie
ingegee het nie.
As die koerante alles vertel het, sou meer mense lankal uit hul gemak
sones en staat van ontkenning gekom het.
Hulle sou beslis geen “persepsie-probleme” gehad het om te sien dat
Suid Afrika reeds ’n mislukte staat is nie.
Hy verwys terug na die “goeie dae”, wat eintlik maar ’n kookpot was
wat gewag het om te ontplof.
Ja, Neels, as jy lank genoeg ’n leuen herhaal, begin jy dit later self
glo. Jy weet self die ANC doen dit ook altyd.
Al die jare is ons in die pers gebombardeer met die feite dat
apartheid so sleg was; dat ons moes mag oorgee aan die ANC om ’n
ongekende bloedbad te verhoed.
Word wakker en ruik die rose!
Gelukkig het die heer Julius ’n klomp van die slapendes met ’n skok
laat wakker skrik.
Afrikaners gaan hulself moet geestelik voorberei op die ergste.
Dit gaan kom soos ’n dief in die nag. En terloops, ek maak geen
verskoning daarvoor dat ek uiters pessimisties – of sal ek sê
realisties – is nie.
( http://tinyurl.com/yzy22d2 )
Mnr. Julius Malema, ANC-jeugliga-leier, is op pad na Zimbabwe om onder
meer te gaan kyk hoe nasionalisering daar werk.
Luidens ’n verklaring wat die jeugliga gister uitgereik het, gaan hy
en ’n afvaardiging van nog agt jeugliga-lede met pres. Robert Mugabe
vergader en jeugdiges van sy Zanu PF-party ontmoet.
Malema en sy gevolg sal op Goeie Vrydag na die buurland vertrek en
beoog om Maandag, op Gesinsdag, na Suid-Afrika terug te keer.
Die ANC-jeugliga wil later vanjaar ook na China, Chili, Venezuela,
Brasilië en Kuba toer om dié lande se “suksesse en mislukkings” in
nasionalisering te ondersoek.
Malema en die jeugliga eis sedert einde verlede jaar Suid-Afrika se
myne moet genasionaliseer word.
Die besoek kom te midde van struwelinge tussen Zimbabwe se
parlementslede en die land se minister van mynbou, mnr. Obert Mpofu,
asook ander ministers van Mugabe se party, oor ’n ondersoek na die
diamantmyn buite Chiadzwa in die Marange-
distrik van die Manicaland-provinsie.
Me. Venitia Govender, ’n koördineerder van die Zimbabwe Blood Diamond-
veldtog wat uit talle nie-regeringsorganisasies (NRO’s) bestaan, glo
daar is bewyse van menseregtevergrype deur die Zimbabwiese weermag en
smokkelhandel in ongeslypte diamante.
Edwill van Aarde (71), voormalige radio-omroeper en TV-aanbieder, is
gister in sy huis in Krugersdorp oorval en aangerand.
In sy swakheid het hy probeer terugbaklei, maar gou besef die rower is
“te jonk en sterk”, het die voormalige sportkommentator en aanbieder
van die vasvraprogram Flinkdink, gister in trane vertel.
“Ek het net geweet ek kan nie. Ek kan níks doen nie.”
Van Aarde se vrou, Piena (67), was net weg winkel toe toe hy omstreeks
11:30 ’n geraas by die kombuisdeur gehoor het. Die Van Aardes woon al
37 jaar in die huis.
By die kombuisdeur het hy ’n skraal, jong man aan die veiligheidshek
sien werk. Die man het aan hom gesê mev. Van Aarde het hom gestuur om
die slot te herstel.
Die man het ’n tuinvurk, ’n geroeste vyl en moersleutel by hom gehad.
“Toe ek hom vra waar my vrou is, het hy gesê sy is in die motorhuis by
haar geel motor – sy is op pad. En toe dink ek maar sy rý ’n geel
motor,” het Van Aarde vertel.
Hy het die deur toe oopgesluit.
“Toe slaan hy my plat. Hy het my toe aan my voete in die gang
afgesleep en my heeltyd geskop en geslaan,” het ’n geskokte Van Aarde
vertel.
Hy het aanvanklik probeer terug- baklei, maar gou gevoel hy het nie
die krag nie. Die mes in die rower se hand het hom ook afgeskrik.
Toe die rower hom tot by sy slaapkamer gesleep het, het Van Aarde
regop gebeur.
Die rower het laaie en kaste in die slaapkamer omgekeer en sowat 30
juwelekissies in ’n sak geprop.
Die Van Aardes het dié kosbare juwele in die kissies tydens oorsese
reise in stede soos Parys, Londen en Wene gekoop.
“Dit is onvervangbaar. Ons sal nóóit weer oorsee gaan nie,” het Van
Aarde vertel.
Die rower het ook Van Aarde se kamera en verkyker gebuit.
“Ek het so mooi gevra dat hy nie my kamera vat nie, want daar’s foto’s
van my kleinkinders en hondjies op.”
Die egpaar se geliefde honde is kort gelede weens ouderdom dood.
Terwyl die rower besig was met sy plundertog het Van Aarde die
noodknoppie gewaar en daarin geslaag om dit in die hande te kry.
Al het hy besef hy waag ’n groot kans, het hy dit nogtans gedruk.
Toe die alarm begin loei, het die rower “net ’n vloekwoord gegee” en
gevlug.
“Wat ek nooit sal vergeet nie, is die kyk in sy oë. Aan die begin het
hy nog vriendelike geselsies gemaak. Maar toe hy eers inkom, was daar
net haat in sy oë.”
Die polisie en ’n paramedikus was kort ná die voorval op die toneel om
na Van Aarde, wat oor borspyn?gekla het, om te sien.
“Ek is maar verpletter. Ek het darem nie letsels in my gesig nie, maar
ek het erge lyfseer. Tog is ek dankbaar ek het nie seerder gekry nie,”
het Van Aarde gesê.
Dié aanval moet as voorbeeld vir ander dien, meen hy.
“’n Mens kan nooit oorversigtig wees nie, al is dit helder oordag.”
Dié aanval is uitgevoer enkele weke voordat ’n konsert ten bate van
Van Aarde op 21 April gehou word. Verskeie kunstenaars, onder wie
Steve Hofmeyr, gaan in die konsert optree.
Hofmeyr het hom ná die voorval woedend uitgespreek oor aanvalle op
weerlose kinders en bejaardes.
“Hy is regtig ’n goeie vriend van my – ’n ou man, lamgelê deur
ongesondheid, wat homself nie kan verdedig nie. Dit is trágies,” het
Hofmeyr gesê.
Net 160 voedselkoepons is van 2008 aan ’n groep van 600 000 wit armes
uitgedeel.
Die uitdeel van sulke koepons aan die inwoners van Bethlehem, ’n arm,
informele wit nedersetting in Andeon, in die noorde van Pretoria, is
gestaak ’n week nadat mnr. Jacob Zuma dit op 18 April 2008 as ANC-
leier op uitnodiging van Solidariteit besoek het.
“Staatsamptenare het gesê dit is rassisties om honger wit mense te
help,” skryf dr. Danie Langner, uitvoerende direkteur van Solidariteit
Helpende Hand, in ’n brief aan Zuma.
Dié brief gaan môre as deel van ’n verslag oor die “gesigte van
Afrikanerarmoede” aan Zuma oorhandig word tydens sy opvolgbesoek aan
Bethlehem.
Luidens die verslag is die uitdeel van voedselkoepons aan arm wit
mense gestaak ondanks die bevindings van ’n onafhanklike ondersoek
deur die destydse Umsobomvu Youth Fund, tans die National Youth
Development Agency (NYDA).
Daarvolgens is bevind die regering se definisie van voorheen
benadeelde mense moet uitgebrei word om die wit jeug tussen 18 en 35
jaar met ’n inkomste van R500 tot R3 000 per maand in te sluit.
Volgens die ondersoek is die arm wit jeug beslis een van die mees
gemarginaliseerde groepe in Suid-Afrika.
Langner skryf vir Zuma hy glo die president sal geskok wees om te hoor
dat me. Heila Rothmann, ’n siek en sterwende kankerlyer, etlike dae
lank van 06:00 tot 17:00 in ’n ry moes staan net om op 6 Maart te hoor
haar vyfde aansoek vir ’n ongeskiktheidstoelae is van die hand gewys.
Rothmann het haar stryd teen kanker ’n week later verloor.
Luidens die verslag toon navorsing wat Helpende Hand gedoen het dat
63% van die inwoners in die 77 wit informele nedersettings in Pretoria
60 jaar en ouer is.
Boonop ondersoek die Centurion-raad vir bejaardes tans sowat 2 100
armoedesake terwyl sowat 1 000 gevalle van bejaardeverwaarlosing per
maand by die Pretoriase Bejaardesorg aangemeld word.
Langner het gesê hul navorsing dui daarop dat daar slegs een
maatskaplike werker vir elke 4 000 Suid-Afrikaners is.
Uit die NYDA se verslag blyk dit is “ongelooflik moeilik” vir wit
gemeenskappe om toegang tot ongeskiktheidstoelaes te kry.
“Die meeste arm swart gemeenskappe het toegang tot satellietkantore
van die departement van maatskaplike ontwikkeling wat aansoeke vir
toelaes verwerk.
’n Soortgelyke diens is nie vir behoeftige wit gemeenskappe beskikbaar
nie,” het Langner gesê.
Het bekende gedicht 'Die eerste nag' van Elisabeth Eybers staat nu op
YT. Het wordt gebracht door een Vlaamse actrice. Ik heb de indruk dat
de uitspraak niet helemaal overeenstemt met de normale Afrikaanse
uitspraak maar mogelijk heeft men het een beetje 'vernederlandst'. Het
komt tenslotte van een oude lp van de jaren zeventig die bestemd was
voor de Vlaamse en Nederlandse markt.
A 60-year-old North West farmer has been shot dead on his farm near
Brits, according to Sunday's Rapport newspaper.
Koos van Staden was shot through the door of his bedroom while he was
trying to prevent his assailants from entering the room and after he
had told his wife Heleen to get his gun, around 12.30am on Saturday
morning.
They had been woken up by the alarm.
Van Staden, a vegetable farmer in the Kleinfontein district, was
declared dead on arrival at a local hospital. His wife was unhurt.
One of the couple's dogs had been poisoned, but the second survived.
Nothing was stolen from the house and there were no signs of forced
entry.
Boere van Kestell na bewering met onteiening gedreig
2010-03-22 01:16
Cathy Dlodlo
Boere in die Kestell-omgewing is woedend nadat die Maluti-a-Phofung-
munisipaliteit (wat dié dorp insluit) glo gedreig het om hul plase te
onteien as hulle nie wil verkoop om plek te maak vir ’n ontwikkeling
van miljoene rande wat ’n gholflandgoed insluit nie.
Só sê me. Leona Kleynhans, DA-raadslid van dié munisipaliteit.
Volgens haar is sommige plase al vir bykans 100?jaar in familie-besit.
Dit sluit produktiewe kommersiële boerdery en nywerheidsondernemings
in.
’n Boer en eienaar van verskeie plase sê hulle het ’n brief gekry wat
sê die munisipaliteit het besluit om ’n ontwikkeling van 30000 erwe
goed te keur.
Die brief in Volksblad se besit – gedateer 18 Februarie 2010 – sê die
burgemeesterskomitee het op 11 Desember verlede jaar dié besluit
geneem.
“In dié stadium is die enigste struikelblok die feit dat die
geïdentifiseerde grond in private besit is. Die burgemeesterskomitee
het besluit die munisipaliteit moet met onderhandelinge vir die koop
van die grond begin.”
In die brief word grondeienaars ingelig dat hul grond deel van die
beplande ontwikkeling is. Hulle word “vriendelik” versoek om met ene
mnr. Cornelius Fouché in verbinding te tree.
Van die boere en Kleynhans bevestig dié middelman het gesê as hulle
nie verkoop nie, gaan hul plase deur HOP-huise omring word of die
munisipaliteit kan so ver gaan om hul plase te onteien.
Kleynhans is geskok. Sy meen dié plan is waansinnig. Boonop is dit nie
op die beginsel van vraag en aanbod geskoei nie.
Alhoewel Fouché boere gedreig het met HOP-huisontwikkelings, blyk dit
dat ’n gholflandgoed, behuising vir middel- en hoë-inkomstegroepe,
sakeondernemings en regeringskantore beoog word. Erwe op die
gholflandgoed gaan glo vir sowat ’n miljoen rand elk te koop wees.
Kleynhans sê die munisipaliteit is reeds in ’n finansiële penarie met
R550 miljoen uitstaande dienstegeld.
Sy sê die munisipaliteit sukkel ook om 3200 laekoste-behuisingserwe op
Harrismith te ontwikkel en kan nie eens basiese dienste soos die
instandhouding van infrastruktuur vir die verskaffing van water aan
inwoners lewer nie. Inwoners van Kestell sit soms dae lank aaneen
sonder water.
Kleynhans sê volgens die munisipaliteit is die aankoop van die plase
deur die Vrystaatse premier, mnr. Ace Magashule, goedgekeur en die
provinsiale departement van menslike nedersettings gaan glo die geld
vir die projek gee.
Sy sê daar is geen waardasies, omgewingsimpakstudies of enige aansoeke
by die dorperaad ingedien nie.
“Die plan is glo om die grond vanjaar aan te koop en daarna die nodige
aansoeke en beplanning te doen, maar boere wonder hoekom die grond wat
destyds deur die Qwaqwa-tuisland van boere gekoop is, nog braak lê.”
Kleynhans sê daar is ’n hele paar redes hoekom die projek onwettig
is:
Net die raad – en nie die burgemeesterskomitee nie – het die mag om
grond te koop;
Die amptenare gaan voort om ’n besluit uit te voer wat nog nie voor
die raad gedien het nie;
Die hersiene Ruimtelike Ontwikkelingsraamwerk sal glo eers in Mei
gereed wees waarna die publiek se bydraes nog gekry moet word; en
Die planne is nie deel van die munisipaliteit se geïntegreerde
ontwikkelingsplan nie.
Die munisipale woordvoerder kon nie vir kommentaar bereik word nie.
JAN KEMPDORP. – Die gemeenskap hier is verbyster oor die wrede moord
op ’n bekende en bejaarde eienaar van ’n luukse woonstelkompleks die
naweek op dié dorp.
Twee minderjarige seuns van Riebeeckstad in die Vrystaat is binne
enkele ure in verband met die moord in hegtenis geneem.
Die geliefde ouma se lyk is Saterdag omstreeks 09:00 deur haar
geskokte suster en ’n bejaarde man in die hoofhuis van die kompleks
aangetref.
Mev. Joey Lubbe (75) van Andalusiahof 18, op die hoek van D.F.
Malanrylaan en Skoolstraat, is na bewering noodlottig met ’n skerp
voorwerp gewond.
Konst. Andrea Cloete van die polisie sê ’n 15-jarige seun van
Riebeeckstad is Saterdagmiddag in verband met die moord op Jan
Kempdorp in hegtenis geneem.
Sy vermeende 17-jarige medepligtige is dieselfde aand omstreeks 00:00
in Riebeeckstad aangekeer.
Die twee seuns het na bewering Vrydag van Riebeeckstad na Jan Kempdorp
geryloop waar die misdaad gepleeg is.
Die verdagtes verskyn môre in die landdroshof op die dorp.
Die motief vir die moord is onbekend.
Mnr. Willem Lubbe van Bull Hill buite die dorp, oudste seun van wyle
mev. Lubbe, sê sy ma se suster, mev. Ann Roux, het Saterdagoggend
bekommerd geraak. Roux woon in ’n woonstel in die kompleks.
Roux en ’n bejaarde nutsman het na mev. Lubbe se huis gegaan. Die
nutsman het oor ’n duiwelsvurkheining geklouter. Hulle het die
oorledene in die huis aangetref.
Lubbe sê die verskriklike dood van sy ma is onbeskryflik.
Sy was ’n baie geliefde inwoner van Jan Kempdorp.
Haar man, Frans, was jare lank ’n boukontrakteur en boer in die
omgewing. Hy is vier jaar gelede oorlede.
Wyle mev. Lubbe word oorleef deur Willem, Tinus van Hermanus, Amadia
van Welkom en Francois, ’n boer van Wolmaransstad, kleinkinders en
agterkleinkinders.
Supertaal
Blog
Soek
Hulp
Lede
Registreer
Teken aan
Tuis
RSS
