De bijbelse splinter en zijn bronnen
------------------------------------
Flauw hoor, je opmerking over de grote W.P. als mijn
bijbel. Ben jij zo'n allrounder, dat je alles uit je hoofd
weet? Of dat je over 'e'en of meer naslag-werken beschikt
betreffende alle mogelijke onderwerpen?
Ik zelf heb zo'n driehonderd non-fictie boeken in mijn
boeken-kasten staan. Vele ervan zijn naslag-werken. Of als
zodanig te gebruiken, doordat zij beschikken over indexen,
registers, bibliografie-en en dergelijke. Wat niet wegneemt
dat mijn grote W.P. voor mij een inderdaad een belangrijke
bron is.
Terzijde, graag gedaan hoor, dat stukje research naar
'frans-tiek'. Je dank-betuigingen waren echt niet nodig.
Ik schreef al dat ook ik het wilde weten.
Nu de splinter-anthologie. Die heb ik natuurlijk niet
uit de grote W.P. Het uit twee boeken bestaande
wetenschappelijk werk heb ik als eens eerder genoemd*. Het
geeft geen jaartallen, maar bronnen. En dat op een nogal
ingewikkelde wijze. Ik zal een poging doen:
1. Zeer waarschijnlijk Statenbijbel. "Ende wat" etc.
2. Reyn. II, 4792. "Sulc siet" etc.
3. Idem , Hs. 71. "Wat siestu" etc.
4. Con. Somme, 402. "Dese sien" etc.
(Brederoo I, 190, vs. 2753; II, 142; enz.)
5. Villiers, 119; Wander I, 223; IV, 729; fri. "Hy sjucht" etc.
6. Petron. 57. "In alio peduclum" etc.
Graag gedaan.
Bernhard Bezemer
* Prof.dr. F.A. Stoett: Nederlandsche Spreekwoorden, Spreekwijzen,
Uitdrukkingen en Gezegden, naar hun oorsprong en beteekenis
verklaard door (auteur), vijfde druk. Zutphen: W.J. Thieme & Cie,
CMXLIII.
(Ondanks deze datum heb ik de boeken een paar jaar geleden
als een volledig nieuwe herdruk in een boekhandel alhier gekocht).
De splinter in het oud-Nederlandse varianten
--------------------------------------------
At 20:31 13-04-96 SAT, I wrote:
>
> "Huichelaar, doe eerst de balk uit uw oog weg, dan
> zult gij scherp kunnen zien om de splinter uit het oog
> van uw broeder weg te doen." (Mattheus 7:5).
Het vers dat vooraf gaat aan bovenstaande bijbel-tekst
(Matth. 7:3) heb ik ook in de taal van de Statenbijbel.
Vinden jullie, Afrikaners, nu dat de taal van de Statenbijbel
dichter bij het Afrikaans staat dan het huidige Nederlands?
Zoals onder meer hierboven verwoord.
"Ende wat siet gy den splinter die in de ooge uwes
broeders is, maar den balck die in uwe ooge is en merckt gy
niet?"
Nog een versie uit de Nederlandse oudheid:
"Sulc siet in eens anders oghe een stro, die selve in
sijn oghe een balc heeft.
Of:
"Wat siestu een caf in eens~ anders oghe ende en siestu
niet enen balc in dijns selfs".
Of:
"Dese sien wel een caf in eens anders oghe, mer niet een
balc in haers selfs oghe".
En als laatste:
"Hy sjucht de splinter yn oaremans each, mar de balke yn
syn eigen each net". (Ik meen dat dit oud-Fries is).
Bernhard Bezemer
P.S.
Speciaal voor FraNk: "In alio peduclum vides, in te
ricinum non vides".
Nieuwe media en nieuwe wetten
-----------------------------
Eric, scherp opgemerkt hoor. Een nieuw medium stelt zijn
nieuwe wetten. En dan terugvallen op de wetten van een oud
medium. Onlogisch lijkt dat. Maar wetten komen niet zomaar
uit de lucht vallen.
Dat geldt niet alleen voor de staat. Maar dat geldt ook
voor media. Je bouwt voort op hetgeen bestaat, doet ervaring
op, schrapt. En opeens ontdek je hele nieuwe wetmatigheden.
Zo gaat dat.
Filters en versterkers
----------------------
Bij het medium e-mail valt het tot nu toe wel mee met de
volledig nieuwe wetten. Ik zal je dat nader verklaren:
De wetten voor de gepersonaliseerde verkoop-brief berusten
in het bijzonder op 'e'en belangrijke zaak: men zit op jouw
brief niet speciaal te wachten. Of zelfs helemaal niet.
Bovendien hebben de meeste mensen in zekere mate een weerstand
tegen lezen. En meestal nog in sterke mate ook.
Dat alles moet overwonnen worden. Je hebt daarbij filters:
negatieve, men stopt met lezen. En versterkers: positieve,
men gaat een stapje verder met lezen. Jawel, wij stapje voor
stapje. En elk stapje kan de laatste zijn.
Veel meer moeite
----------------
Nu de e-mail, ofwel de elektronische brief. Duidelijk is
inmiddels het volgende geworden: qua wetmatigheid staat deze
niet erg ver van de gepersonaliseerde verkoop-brief af.
Speciaal voor zover het gaat om massa-communicatie, zoals in
een mailing list.
Echter, de e-mail heeft 'e'en extra en geweldige sterke
negatieve filter: het scherm. Een tekst op het scherm lezen
kost veel meer moeite. Veel meer dan het lezen van een
gedrukte tekst. Alle negatieve aanleidingen om met het lezen
te stoppen, worden hierdoor vele malen versterkt.
Geschitter
----------
Ik heb het met Frank al eerder over de effecten van een
scherm gehad. Hij vertelde over aanwezigheid van geschitter
aan de randen ervan. Die zouden onder andere het lezen en
schrijven negatief be-invloeden
Hoe het ook zij, zelf heb ik de ervaring dat ik massieve
blokken tekst op mijn scherm met tegenzin lees. Niet alleen
in deze mailing list. Maar bijvoorbeeld ook artikelen en
dergelijke op het WEB. Terwijl ik altijd graag lees.
Uit-printen is een oplossing. Maar dat is een sterke
filter. Je moet het geschrevene daarvoor wel erg belangrijk
vinden. Printen betekent papieren rompslomp en extra
kosten.
Treurig
-------
Wat betreft het WEB. Daar is het treurig gesteld met
de inzichten in de beperkingen ervan. Men gooit er soms
domweg de volledige inhoud op van een dag- of weekblad.
Dikwijls ook nog in HTML. Zodat je je suf zit te clicken.
En te wachten, want het WEB raakt verstopt.
Bedrijven besteden tienduizenden guldens aan een eigen
home-page. Met daarbij opgenomen de volledige tekst van,
bijvoorbeeld, de bedrijfs-brochure. Plus nog eens sterk
vertragende kleuren-foto's. Weggegooid geld! Niemand
die 't leest of er naar kijkt.
Gek maken
---------
Men laat zich gek maken met kreten als elektronische
snelweg. En men meent dat een home page cum annexis een
geweldige aantrekkings-kracht heeft. Te vergelijken met een
kleurrijke licht-reclame op Broadway. Niets is minder waar.
Maar dat is een ander chapiter.
Heelwat van die opmerkings wat Bernhard kwytraak, i.v.m. verkoopstegnieke en
die web, kan mens net mee saamstem. Maar, Bernhard, die fout wat jy myns
insiens maak, is eenvoudig: e-mail is nie 'n enkelvoudige "medium" nie.
Wat ons hier het, op hierdie poslys, is 'n veelparty-gesprek. Dit is
soos 'n gesprek tussen 'n klomp blinde, stom mense in 'n kroeg, wat
elk 'n braille-tikmasjien en papier besit, en baie goed braille kan lees.
Die verskil is dat meer as een deelnemer op 'n slag 'n bydrae kan lees,
en dat die tikwerk amper so maklik is as gesels. Om hierdie situasie met
verkoopsbriewe, copy-writing, reklame, of selfs vriendelike briefskrywery
te vergelyk, is half eienaardig. Om die "styl" van die mark as
verbondswet vir die gesprek te beskou, en dogmaties daarop aan te dring,
is half waansinnig.
Terloops, ek merk Bernhard kan my "stylpyl" boodskap as "bombasties" beskryf
terwyl hy net die eerste paar re"els kon ontrafel. Miskien het dieselfde
leestegniek hom tot die slotsom gedryf dat my apologetiese gedagtes oor
haatspraak in my "Rushdie" thread 'n vorm van arrogansie was.
Ek moet sê, ek stem saam wat die frustrerende, vervelige aard van die
web betref. As iemand voorstelle het vir opwindende "sites" sal ek dit
nogal waardeer. Bernhard?
Verbieden, bespotten en huichelarijen
-------------------------------------
At 22:13 14-04-96 SAT, Leendert wrote:
> Dus: jy het geen reg om dit vir my
> onmoontlik te maak om my verantwoordelikheid teenoor hulle na te kom
> nie. Jou bespotting van maatree"ls wat dit vir my moontlik maak om
> dit wel te doen, is dus bloot 'n vorm van imoraliteit.
>
> In die lig daarvan dat dit hier gaan om die fundamentele reg van
> individue om te kies wat hulle wil waarneem - soos ek uitvoerig
> verduidelik het, is dit inderdaad growwe huigelary.
------------------------------------------------------------ ---
Ik gebruikte de woorden 'je', 'jou' en 'jouw' als
onbepaalde voornaam-woorden, zoals het woord 'men'. Zo wordt
in het Nederlands dikwijls geschreven, LeenDert. (Dat doe ik
nu dus niet). Ik wist niet eens dat je kinderen hebt, en ze
interesseren mij ook niet. Evenmin als jouw opvoedkundige
methode. Ik wil daar zelfs helemaal niets mee te maken
hebben.
Jouw e-mail was alleen maar aanleiding voor een algemene
beschouwing over het onderwerp. Niet echt speciaal voor jou
bedoeld. Ik ontken overigens met nadruk dat ik iets heb bespot.
Ik heb slechts, met argumenten onderbouwde, vraagtekens geplaatst
bij het onderwerp "Kinderen, verbieden en verbergen".
Huichelarijen laat ik verder graag aan jou over, LeeNdert.
Hoe gaat het met je balk?
At 00:19 14-04-96 SAT, Frank wrote:
>
> On Sat, 13 Apr 1996, Bernhard Bezemer wrote:
>
> [knip komiese verontwaardiging]
> [knip wanbegrip oor lang sinne]
>
> Reklame...Direct Marketing...Verkoopsgesprek per brief en
> antwoordkaarte...copy writing...
>
> Nou verstaan ek alles sommer baie beter, Bernhard.
----------------------------------------------------------
Dit klinkt heel onheilspellend, Frank! Of juist niet, als
jij je behalve jurist ook dm-specialist waant. Wat mij niet
zou verbazen. Maar ik, als reclame/dm-specialist, zeg
(nogmaals): elk medium stelt zijn eigen wetten. Een regel die
zich onttrekt aan commerci-ele, prive- of andere sociale vormen
van communicatie.
Onse Heer Bernhard het op 'n kol 'n stel "e-mail-reëls" ontdek. Hy
besluit toe dat hierdie asemrowend gesaghebbende stel op die
poslysgesprekke van toepassing moet wees. Kort sinne. Kort paragrawe.
Inspring vir 'n ruspunt vir die oog.
'n Paar gedagtes hieromtrent:
1) Die gedagte dat ons wedersydse gesprekke op hierdie poslys aan 'n
stel reëls wat betrekking het op formele besigheidsbriewe moet voldoen,
is seker die mees lagwekkende voorstel wat nog op die lys geopper is.
("Dear Sirs// It has recently come to my attention that your company has
been sequestrated. I have been advised that...".) Skaakwedstryde en
besigheidsbriewe pas sleg bymekaar. Politieke gesprekke en
besigheidsbriewe pas nog slegter bymekaar. Limerieke en
besigheidsbriewe...wel, nouja.
2) Mens kry twee soorte stylbewustes. Die een soort ken die elegante
variasie van Tacitus en besef dat goeie styl 'n kwessie van beginsels en
aanvoeling eerder as goue reëls is. Die ander soort leer 'n reëls, besef
nie mooi waar die reëls vandaan kom nie, en siteer die reëls, dikwels
onder verkeerde omstandighede, so dikwels as wat hy kan. Die een soort
sal sê: Moenie lang sinne gebruik as dit onnodig is nie, of as dit tot
sintaktiese lompheid lei nie. Die ander soort sal sê: Moet nooit sinne
langer as 1.5 reëls gebruik nie. Die beste voorbeeld van die regte soort
stylbeheptheid is Fowler's Modern English Usage. Die beste voorbeeld van
die verkeerde soort stylbeheptheid is Bernhard se e-mail edikte vir ons
poslys.
3) Diegene wat dit geniet om e-mail teks te vervorm, kan gerus "inspring"
by hierdie paragrawe. Ek het ongelukkig nog nie die pret in hierdie vorm
van tydverdryf ontdek nie.
Groete
Frank
NS: Bernhard, wat jou reaksie op Dave se boodskap betref (dat dit 'n
voorbeeld van "Engelse arrogansie" is wat jou Duytsche bloed laat kook):
Elke nou en dan maak iemand op hierdie poslys heftig beswaar teen die
gebruik van 'n taal, of 'n stylvorm. Die gewone voorbeeld van sulke
beswaar is baie meer kru as Dave se onskuldige boodskap. Tog word daar
vertel dat mens sulke besware nie te ernstig moet opneem nie, en dat mens
maar rustig moet voortgaan soos vantevore.
I am not amused:
> ...
> Ns: Ek word ook moeg om Nederlandse boodskappe te skrap (ek sê nie "te
> lees" nie, want ek lees hulle nie- ek probeer om my Afrikaans te versterk,
> en ek stel nie belang om dit te bederwe nie).
> Seker kan baie mense op hierdie poslys maklik Nederlands lees, maar dis nie
> die kwessie nie. Ek is Engelsprekend ... etc. (Dave Morgan).
------------------------------------------------------------ -----------
Lurker Dave Morgan gebruikt deze mailing list om _gratis_
zijn Afrikaans te verbeteren. Dus als een persoonlijke, voor
hem exclusieve cursus Afrikaans. Hij wil daarom niet alleen
een simpel partijtje schaak op de list verbieden. Nee, hij wil
het liefst mij en andere Nederlanders van de mailing list
verwijderen. Want die bederven het Afrikaans voor hem.
Ik begin nu te begrijpen waarom de Engelse arrogantie over
de hele wereld zo gehaat werd. En nog steeds wordt.
Bernhard Bezemer
Angelsaksers: zenuwzieken met roze wangetjes. (Julien Green)
> Maar Reinier, BerHard se styl is om arrogant, hoogdrawend, wysneusig en
> vitterig te wees - moet dit tog nie sensureer nie, dan tas jy sy
> menswees aan :-))
Ek stem saam dat dit Berhard se volste reg is om Nederlandse bombasme
tot 'n kunsvorm te verhef, maar dis wanneer hy iemand anders se werk
"sensureer" wat ek 'n bietjie fundamentalisties oor styl raak :-)
Laat my weer dink (verskonings aan diegene wat die storie al gehoor
het) aan my pa - self 'n redelike bekwame orrelis en koorsanger - wat
een oggend na 'n radiouitsending van 'n Nederlandse koor sit en
luister.
"Luister na daardie spul kaaskoppe", grom hy. "Hulle *sing* selfs
bombasties!"
--
Reinier de Vos Internet: de...@aqua.ccwr.ac.za
Computing Centre for Water Research Tel: Int+27 331 260-5179
c/o University of Natal, P/Bag X01 Fax: Int+27 331 61896
Scottsville, South Africa, 3200 http://www.ccwr.ac.za/
My views are my own, and do not necessarily reflect the views of the CCWR
------------------------------------------------------------ -----------
Ons spaar die duiwel baie moeite
- C J Langenhoven
Supertaal
Blog
Soek
Hulp
Lede
Registreer
Teken aan
Tuis
RSS
