In sekere dele van Namakwaland is die reenval baie skaars,
somtyds net omtrent 50 mm per jaar. Daar is egter nog 'n ander
manier waarop vog die plante bereik. Lug wat vanuit die weste
oor die baie koue Benguela seestroom waai, word gekondenseer
tot 'n digte mis wanneer dit oor die land begin beweeg. Dis hier-
van wat daar in die volgende gedig gepraat word:
OOM SAMPIE SE AFSKEIDSLIED
George Weideman
dies my laaste sleepmiswinter
die voornagwindjie stoot snaardun
die ou blootsvoet se breivoetsole
verlang vanaand 'n toemaakding
dies my laaste sleepmiswinter
ou bokveldsberg le dig toegedraai
selfs hantam se uitsoekwaboomkole
kon nog nie my vingers laat katspoor maak
dies my laaste sleepmiswinter
ek voel dit aan my opstaanseer:
as die sleepmis weer so oor die sandveld streep
is dit rus myn siel jou god is koning
en ek le my hoof vir oulaaste neer.
Sommige jare kry die Namakwaland egter baie meer reen
as gewoonlik. Dis wanneer die reen wat in die Boland val
gedurende die winter, verder as gewoonlik na die noorde
val. Dis daardie jare wanneer daar velde en velde blomme
in Namakwaland staan. En as die winterreen nog verder
noord val ook in die Boesmanland, dan is daar klein wit
blommetjies oral in die skaduwees van die rotse in die
lente, en die driedorings blom vir die eerste keer in baie jare.
Ek is nou nie eintlik 'n liefhebber van "country and
western" musiek nie. Hier en daar vang 'n lied vol passie
soms my oor, maar gewoonlik verkies ek iets anders:
jazz, rock, klassiek. Oor die afgelope maande het ons
egter hier in Kanada 'n country en western sangeres
ontwikkel wat my 'n bietjie bekeer het - Shania Twain.
Aanvanklik was ek in haar geïnteresseerd omdat sy
'n lid van 'n "First Nation" is. Sy kom van Timmins,
Ontario. So stadigaan het ek ook begin besef, sy is
baie populêr, nie net in Kanada nie, maar ook in die
res van die wêreld. Haar album "The Woman in Me"
het 'n verkope van 8 miljoen gehad sover.
Nou lees ek die anderdag in die koerant dat sy ses
maande gelede getroud is met 'n Suid-Afrikaner,
Robert John (Mutt) Lange, iemand wat ook gehelp
het met die produksie van sulke mense soos AC/DC,
Def Leppard, en ons eie Bryan Adams. Is Lange se
werk ook bekend in Suid-Afrika? Dit lyk of Lange
verantwoordelik is vir die produksie van "The Woman
in Me." Kry 'n mens Shania Twain se videos te siene
in Suid-Afrika?
New Brunswick is die tweede-kleinste provinsie van Kanada.
Dit kan omtrent heel in die Kruger Nasionale Park inpas. Sy
bevolking is maar omtrent 'n halfmiljoen. Dit is tot 'n groot mate
omring deur water. Die grens met die VSA is die staat van Maine.
Tot so omtrent 'n dekade gelede was New Brunswick (in die
Kanadese Maritieme provinsies) beskou as een van die "have not"
provinsies van Kanada. Mense het daaraan gedink as die plek
waar die beroemde Miramichi-rivier is - een van die beste visvang-
plekke in die wereld. Dit was ook die plek waar die hoogste getye
in die wereld is (in die Bay of Fundy.) Meeste mense het probeer
'n bestaan maak in die visnywerheid (wat al hoe meer bedreig is
deur visskaarstes) of in die bosboubedryf. Meeste jong mense,
nadat hulle klaargemaak het in N.B. se universiteite, moes buite
die provinsie gaan om werk te kry.
Toe, in die middel van die tagtigerjare, het New Brunswick 'n
premier gekry wat dinge laat verander het. Frank McKenna het
besluit dat daar nog 'n ander ding is wat New Brunswickers besit
en wat benut kon word : die feit dat een-derde van die bevolking
Akadiese Franse is en meestal ten volle tweetalig. McKenna het
besluit dat hierdie mense kon werk op die "Information Superhigh-
way." Hy het aktief begin om hierdie ideaal 'n werklikheid te
maak. N.B. was die eerste provinsie wat 'n "Minister of Informa-
tion Technology" aangestel het. As 'n piloot-projek met Northern
Telecom is die hele provinsie se telefoonnetwerk gedigitaliseer,
die enigste politieke entiteit (staat of provinsie) in Noord-Amerika
tot dusver. As gevolg hiervan lok McKenna al hoe meer interna-
sionale besighede om hulle "call centres" in New Brunswick te
plaas. Hy probeer baie aktief om ander soorte besighede ook aan
te lok. Dit irriteer en vervul die premiers van die ander provinsies
met bewondering.
McKenna hoop dat daar voor die einde van die eeu in elke
huis 'n rekenaar sal wees. Kort gelede het sy regering aangekondig
dat enigiemand wat voor die einde van die jaar 'n rekenaar koop,
$250 se belastingvryskelding sal kry. Terselfdertyd sal een van die
banke lenings teen lae rentekoerse aanbied, en NBTel sal vir drie
maande vry Internet-inskakeling verskaf. Hy hoop deur hierdie
maatreels dat hy die bevolking rekenaarkundig sal kan maak,
van die oudste tot die jongste.
New Brunswick het in die afgelope jare 'n soort toetsgrond
geword vir allerhande soorte beleidsrigtings. McKenna het by-
voorbeeld die hele gesondheidsstruktuur hervorm (meestal deur
van top en middelbestuurders ontslae te raak, en die wat oorbly
harder te laat werk omdat hulle oor groter areas moes opereer.)
Hy het die skoolsisteem ingrypend verander en baie verbeelding-
ryke planne begin uittoets om mense van welvaart af te neem en
hulle weer in die werkstruktuur in te skakel.
McKenna is kort en met 'n onskuldige oop gesig, wat 'n
mens kan laat vergeet hoe 'n meedoenlose besigheidsman hy in
werklikheid is. Hy het eenkeer verklaar dat sy enigste ideaal was
om professioneel yshokkie te speel. Enigiets anders wat hy nou
doen, is ietwat van 'n tweede keuse. Maklik om dit te se vir
'n man wat in sy eerste verkiesing al die 56 setels in NB gewen
het vir die Liberale Party, sodat daar vir vier jaar geen offisiele
opposisie was nie.
NB se provinsiale blom is die viooltjie. Dis daardie soort
viooltjie wat jy in SA oral in tuine kan kweek. Maar in NB
groei hulle wild. Toe ons nog daar gebly het, was dit elke lente
sulke agonie om jou eerste gras te moet sny, en al hierdie klein
blommetjies staan nog daar op jou grasperk. En al is daar meer
en meer rekenaars in die huise, buite moet jy nog versigtig ry
om nie somtyds in die aande 'n moose of 'n beer raak te ry nie.
En jy dink jy is in die hemel as jy 'n salmon van die Mira-
michi of 'n Noord-Atlantiese kreef kan eet. Of "fiddleheads,"
die jong lof van 'n varing wat in die riviere groei in die lente.
Hier volg twee gedigte van Henning Pieterse
uit "Alruin" (1989).
HUIS
'n Vreemde huis het sy mond oopgemaak
toe ek na hom terugkom in die reën.
Sy stof wou my nie ken nie en het verby
my gegly toe ek daaraan raak.
Ek het my stofkop geskud en probeer vriende maak
met die muf in die hout en die muur;
in die kaste was daar motte, spindrade
en 'n ou portret wat na niks tuur.
Na die water kon ek luister. Stadig kruip
dit langs die vensters af. Ingesluk, onverteer is ek.
Ek soek nog na jou spoor in die stof op die bed
voor jy ook op reënvoete na buite sluip.
ELEGIE
Die bougainvillaea bloei 'n vrolike rooi,
het jy die dag gesê voor jy weg is.
Ook: ek verstaan jou nie. Verstaan jou nie.
Langsaan het spreeus
die pruimboom kaal gesteel.
Hulle het soos ek dit nie verstaan nie.
Die formasies van voëls in die rooi middae
kon ek natrek
en die niks bewonder.
Tussendeur het jy laat weet van bloed
wat opdroog. Droë blomme
kon ek nooit begryp nie.
Op 'n dag vat die jakaranda
blou vlam by die venster
sonder dat hy dit verstaan.
Toe was die bougainvillaea uitgebloei.
Sy hang, sonder om te verstaan,
tussen spreeus in die jakaranda.
Mandela se "meerderheidsparty" steek neus in die grond
(Deur 'n Spesiale medewerker)
Die ANC se organisasie is in so 'n toestand van verval dat Nelson
Mandela hom nou moet losmaak van sy regeringspligte en op 'n
uitgebreide toer van sowat ses weke moet gaan om die ANC-
organisasies in die nege provinsies te probeer aan die gang kry.
In 'n berig in die Engelse sondagblad Sunday Independent word
berig dat Mandela "erken het dat die stand van die organisasie
chaoties is." Blykbaar was dit na aanleiding van 'n vergadering
van 'n ANC-liggaam waarop die toestand van die organisasie in
oÂnskou geneem is.
In dieselfde uitgawe van di blad skryf 'n ander joernalis oor
"die treurige stand van die organisasie se geldsake en
administrasie en die gebrek aan sukses om nuwe lede te werf."
Di joernalis het blykbaar toegang gehad tot vertroulike
dokumente en besprekings.
Hy maak gewag van "die moe en ontgogelde gedrag van die
personeel in Shell House, die ANC se hoofkwartier." En hy noem
"die desperate soektog na 'n geskikte kandidaat vir die pos van
sekretaris-generaal."
Hierdie gegewens dui op 'n klaarblyklike krisis wat
onafwendbaar op die ANC afstuur. Dit is 'n ongehoorde toestand
vir 'n party wat twee jaar tevore met groot media-gebulder die
regering van Suid-Afrika oorgeneem het. Normaalweg groei 'n
party feitlik outomaties nadat hy 'n verkiesing gewen het.
Mandela se voorgenome besoeke aan die ANC se provinsiale
organisasies is klaarblyklik 'n desperate poging om die ANC se
strukture enigsins respektabelheid te gee in die lig van die
aanspraak op die status van 'n "meerderheidsregering."
Na verneem word, is in die Vaaldriehoek skaars 1600 lede, en
in Pretoria omstreke minder as 4000. In die ander streke van die
Gauteng-provinsie is die toestand min of meer dieselfde. Selfs
in 'n Swart buurt soos Thokoza is daar glo sowat 500 lede en in
Vosloorus 400. In Blanke gebiede is daar meestal minder as 10
ANC lede. In die digbevolkte Johannesburgstreek met sy honderde-
duisende inwoners is die ledetal ver onder 20 000. En in die
dokument word erken dat ledewerwing nie vorder nie.
In die betrokke besprekingsdokument word ook verwys na wat
genoem word "die neiging binne die organisasie om neer te sien
op di wat nie in posisies van politieke mag is nie." En daar
word vermeld dat leiers wat buite die politieke strukture is,
verder gedemoraliseer word deur die groeiende gaping tussen die
ANC-regering se ekonomiese beleid en die sosialistiese oogmerke
van Cosatu en die SA Kommunistiese Party (SAKP).
Uiters betekenisvol word die SAKP beskryf as "die klein maar
invloedryke SAKP." Daaruit kan afgelei word dat die SAKP steeds
die stert is wat die hond swaai.
Die ANC se interne probleme eindig nie hierby nie. Daar is
groeiende spanning tussen wat "die bannelinge" genoem word (diÂ
wat na die buiteland gevlug het) en die leiers van die
binnelandse aksie van die "Mass Democratic Movement." Die Winnie
Mandela en Bantu Holomisa-gevalle is nie sonder betreklikheid
hierop nie.
Daarby het Mandela se populariteit afgeneem onder die gewone
volk. En Thabo Mbeki se opvolging is glad nie 'n uitgemaakte
saak nie. In die berig oor die ANC se organisasie in Sunday
Independent word selfs ges dat die aanwysing van Mbeki as
Mandela se opvolger "eerder 'n albatros as 'n bate kan blyk te
wees, namate sterk magte binne en buite die ANC hulle invloed
laat geld." Dit dui op ernstige botsings en tweedrag.
Met hierdie toestand in die ANC word die regering se onvermoÂ
om die land te regeer, uiteraard baie vererger. Byna alle
stadsrade in SA is in uiterse finansiÂle verknorsing weens
wanbetaling van gelde vir dienste. Daar is geen plan om diÂ
probleme op te los nie. En dit stuur af op volslae rampspoed.
In die provinsies is toestande nie veel anders nie. Selfs in die
rykste provinsie, Gauteng, was daar onlangs sprake dat daar net
nog vir drie weke geld sou wees om die administrasie aan die gang
te hou.
Die leiers van die HNP waarsku reeds geruime tyd lank dat daar
'n ineenstorting kan kom voordat mense dit verwag. "Hierdie
moontlikheid," s mnr. Jaap Marais, leier van die HNP, "word by
die dag groter. Die ANC is kennelik nie in staat om die
finansiÂle en sosiale gevolge van sy beleid om die land
onregeerbaar te maak, te hanteer nie. Daarby is die leierskap
se aansien aan die kwyn en is die ANC as 'n politieke party
klaarblyklik eintlik net nominaal."
Weens die gebrekkige organisasie, s mnr. Marais, is die
Kommuniste se invloed en houvas aan die ANC uiters effektief.
En soos verwag moet word, is die Kommuniste revolusiegerig en is
die handhawing van 'n stabiele staat nie hoog op hulle agenda
nie. Dit sal die ineenstorting van die bestel verhaas.
"Die beeld van die ANC wat nou na vore tree, maak 'n volslae
bespotting van die idee van 'n meerderheidsregering en die
magsoordrag van April 1974," s mnr. Marais.
>> A.R.Gus wrote:
>>> FW de Klerk, ex SA President, liar, traitor, arse-licker, gravy-trainer
> FW de Klerk betrayed and ruined a nation.
KNIP
He is a liar, a traitor, an arse-licker, a gravy-trainer. May he rot for
ever, in infinitely small stages for all infinity.>Albert
Hmmm... verstaan nie mooi nie. Hou julle nie van die ou nie of wat?
Leon Retief
Is hy miskien familie van die Kaapstad koerant Argus?? Hy klink soos 'n
tipiese ongeletterde onkundige politiese "kundige" wat al ons probleme
in 'n kits kan oplos. VIVA ALBERT vir PRESIDENT !!!
==================================
die inverse cheshire-se kat
raak moeg vir die wereld en sat
hy verdwyn op 'n dag
met sy stert en sy lag
en al wat oorbly is sy gat!
30 augustus 1996
==================================
joop
--
_________________________________
Franz Dullaart (021) 650 3053
j...@its.uct.ac.za http://www-jfd.its.uct.ac.za/
_________________________________
Snoepie oor sy inkleurboek:
"Ek maak altyd die lug blou"
British television is hyping up a ten episode series, apparently a
documantary-drama about Cecil John Rhodes to be broadcast soon. It stars
Martin Shaw of `Who dares Wins' and `The Professionals' in the title role.
I imagine that interested people will be asking UK friends and
relatives to video it for them, if it has not yet been broadcast
in South African. I just thought you might be interested.
------------------------------------------------------------ -----
Ba...@tragedy.demon.co.uk
------------------------------------------------------------ -----
Dit was vir my nog altyd merkwaardig hoe 'n groot
en lojale aanhang die skilder Vincent van Gogh dwars-
deur die tyd en dwarsdeur die wereld het. Hy was seker-
lik 'n groot en goeie skilder. Maar so was ander ook. In
die tagtigerjare se inflasie-periode, toe mense skilderye
gekoop het in die geveg teen inflasie, het Vincent van
Gogh amper altyd die hoogste pryse gehaal, en dit was
gewoonlik Japannese wat dit gekoop het. Dwarsdeur die
jare het digters ook oor hom gedig. Hier volg twee oor
Vincent van Gogh:
VAN GOGH TE AUVERS
Henning Pieterse
Die man met die geel strooihoed
luister na die wind
van die son deur die land.
Uit die groen koring styg
'n raaf in die wind.
Die man met die strooigeel hare
sien die sonneblomson
na die aarde hang,
sien die son uit die aarde gis
in laatsomerlanderye.
Die man met die halmbaard
voel moeg die aarde trek
in stoppels na die oes.
Uit die laatmiddagwolke
broei rawe bo die lande.
Word doof en blind
en sien in hom
in koringkorrelhale
uit die ontkiemende kwas
spruit God se geel graanlande.
VINCENT VAN GOGH
D.J. Opperman
Jy het as 'n miskende
heilige vergeefs geveg teen die ellende
en die onreg in die krotte van die myn,
in agterbuurte en op landerye; slegs die pyn
en skriklike stryd van God
leer ken, wat mens en boom verknot
in Sy kramptrekke; maar eers toe jy die koringgerwe
in aanbidding van die son kon verwe,
boere, wasvrouens en gepynigde gesigte,
die kantelende landskap in die snelle ligte
geel en groen en blou - alles met koorsige gevlek
tot branding van die skone kon verwek,
toe is Sy hartstog eers in jou volbring
soos groen sipresse tot 'n vlam verwring.
Daar is natuurlik ook mense wat beweer dat as ons na
Vincent van Gogh se landskappe kyk, ons nie altyd
moet dink dat omdat sy bome en velde van gras so
verwronge en gemartel lyk, dit nou juis is omdat sy siel
altyd so gevoel het nie. Hy het dele van sy lewe in Arles
in die suide van Frankryk gebly. Daar waai die Mistral
in die herfs vir lang rukke van die berge af, en affekteer
die mense op 'n snaakse manier. Hulle voel effens mal.
So wanneer jy die volgende keer na 'n Van Gogh land-
skap kyk, onthou die Mistral.