Welkom in my kasteel. Jy lyk verbaas;
die mure brei uit, trek hulself weer in.
Jy raak aan klip, tas aan die begin
en einde van tyd wat déúr my vensters blaas.
Wat bly oor? Jy kyk terug.
Slegs die eggo van die eggo van 'n sug.
Trek die gordyne van jou oë oop
en sien my landgoed se grense in die lug.
Water ruis onder en deur my valbrug
na seë wat alle vastelande sloop.
Wat bly oor? Ek kyk terug.
Slegs die eggo van die eggo van 'n sug.
Jy voel vreemd; kom nader, kyk rond.
Uit jou drome ken jy reeds dié prent,
en waarop my kasteel se fondament
ook al gebou is, dit bly steeds grond.
Wat bly oor? Ons kyk terug.
Slegs die eggo van die eggo van 'n sug.
Waar kan ek Afrikaanse musiek aflaai? Ek wil nie pirate nie. Ek sal
betaal daarvoor. Soek veral na "Stoutgat treffers". Of as iemand vir my
kan aanstuur.
Vlok het nou met die voete-wassery begin. Frank Chikane het dit aanvaar
- maar nou word daar vrae gevra. En tereg ook.
M.i. is Vlok se gebaar 'n baie persoonlike "ding".
Baie swartes glo dat die verskoning nie so simplisties gesien moet word
nie.
Blankes begin wonder om 'n verskoning nodig is - gesien teen die
vergrype van die huidige ANC./SAKP/COSATU-bewind.
Miskien is swart/wit-verhoudinge op 'n mespunt - waarheen nou?
Mandela se stem het vervaag. Waar staan Zuma in hierdie situasie?
Elna Boesak is tans besig met die finalisering van 'n reeks oor
slawerny in Suid-Afrika oor RSG.
Haar slawerny is bloot die van blankes wat as oor die
donker-gepigmenteredes mense.
Haar navorsing blyk ietwat gebrekkig te wees. Die swart "stamme" het
ook slawerny tooegepas - oor die boesmans (die sg. san). As u sou let
op die agterstewe van SA swart vrouens sal u sien wat ek bedoel - die
groot boude dui op vermenging tussen swart- en san-mense - die
klik-klak van die Xhosas (soortgelyk as die san/boesmans) dui ook op
hierdie vermenging ....
Volgens my (beskeie) mening was die swartes groter slawehandelaars as
die blankes.
Wat is u / die afleiding rakende swart slawehandelaars? Was dit meer
regverdig as die van die blankes?
Eienaardig dat Boesak dit probeer verswyg...
Myn liwe basiis, glo fer my,
So waar as waar di waarhyd is;
Ons Grikwas het toen nog gebly
Dáár waar di grote water is,
Ja, ons wat Grikwas is.
Een dag sit ons by di Plat Kop, -
Jul Duusfolk roep hom nou di Kaap,
'n Ding kom uit di water op,
Daar waar di son al aand gaan slaap,
'n Wit ding, nes 'n skaap.
Hy kom op uit diselfde gat,
Waar saans di son steek weg syn kop,
Eers was hy klyn en laag en plat;
Ons kyk en kyk; hy rys syn kop
En rys al hoger op.
Di ding kom nader, hy word groot;
Ons Grikwas kom toen by makaar;
Ons raak al sutjiis in di nood;
Di ding di lyk mos reg-reg naar;
Ja, basiis, dis so waar.
Ons hou toen raad, en ons hou raad;
Party flug bang bang na di krans;
En hy wat Kiwiit was word kwaad,
En sê: "Jul's gek! Dit is 'n gans!
'n Grote watergans!"
Ons sê toen: "Ja," want hy is mos,
Kaptyn mos, hy wat Kiwiit is;
Hy roer syn kop nes 'n foor-os,
Toen hy ons sê wat dat dit is,
Ja, hy wat Kiwiit is.
En ons wat Grikwas was, ons kyk,
Ons kyk, di ding word banja groot;
En altyd leliker hy lyk;
Ons word nou reg-reg in di nood;
Ons denk ons moet nou dood.
Toen fou di ding syn flerke op,
En hy gé klyntjiis af een kant;
En ons hou toen fer hom mar dop,
Hy gé meer klyntjiis, ander kant,
Hul sak af o'er di rant.
Ons kyk, ons kyk, wat Grikwas was,
Ons siin di klyntjiis, en ons beef;
Ons weet nou nog ni wat dit was;
Dit lyk fer ons di ding di leef,
Wat somar klyntjiis geef.
Di klyntjiis kom, hul kom nou an,
En ons wat Grikwas was, ons kyk,
En in di klyntjiis sit Duusman,
Wat naar en aardig fer ons lyk,
Toen ons hul reg bekyk.
Di Duusfolk kom, hul waai di doek,
Hul waai, en wys di koperdraad;
Hul wys di koper, waai di doek;
Maak tekens, plek fan praat;
Hul wys di koperdraad.
En ons wat Grikwas was breng fet,
Tamaai fet skaap en bok en bees:
Hul gé ons klyn stuk koper net,
Ons gé tamaai fet skaap en bees;
Ons was nog dom gewees.
En hul wat Duusfolk is, hul sê, -
Dis waar wat Danster jul fertel, -
Hul wys toen hul wil grond ook hê,
So klyn mar nes 'n beestefel, -
Dis waar wat ek fertel.
Hoor nou hoe skelm di Duusfolk is,
Hul sny di fel in riimpiis rond.
En net so lank as di riim is
Sê hulle toen: dis hulle grond!
Hul meet al in di rond.
En ons wat Grikwas was loop weg,
En ons hou raad, en ons hou raad;
Ons maak toen plan ons wil nou feg:
Want ons was nes 'n slang so kwaad,
En ons hou lang tyd raad.
Mar foor ons met bakly begin,
Daar laat di Duusfolk fat en loop;
Hul kruip weer in di klyntjiis in;
Di groot ding maak syn flerke oop
Daar laat di Duusfolk loop.
En ons wat Grikwas was ons sê:
"Duusmanners! jul het ons gepirr!"
En ons hou raad en ons o'erlê
"Kom jul ooit in ons land weer hiir,
Dan frek jul almal hiir!"
En ons wat Grikwas was maak plan,
Ons maak toen reg ons boog en pyl,
Ons smeer di slang syn gif daaran,
Ons slyp toen skerp di fuurklip byl,
Wi Grikwa is, het pyl.
En hy wat Duusman is bly weg!
Di nuwe maan kom twaalfmaal weer;
En ons wat Grikwas is wil feg;
Mar Duusman hy kom nou ni weer;
Hy weet glo, hy kry seer.
En ons wat Grikwas was, ons wag,
Ons kyk, en kyk, di ding moet kom;
En wrintig, ja, ons kyk een dag,
Ons siin hom uit di gat uit kom;
Dis hy! ons ken fer hom.
Ons sê: "Duusman! jy frek fan dag!
Jou harslag, lewer, long moet waai!
Hiir in di sand sal ons jou slag,
En op di fuur jou fet uitbraai!
Jou harslag moet nou waai!"
Di ding fou weer syn flerke op,
Hy gé weer klyntjiis af, een kant:
En ons hou toen fer hom weer dop,
Hy gé weer klyntjiis, ander kant,
Hul sak af o'er di rant.
Di klyntjiis kom, hul kom nou in.
Di Duusfolk waai, hul waai di flag;
Ons siin groot koper lê daar in;
Ons Grikwas was toen bly, ons lag,
En dog ons sal nou wag.
En ons wat Grikwas was maak plan,
Ons wil eers di groot koper kry;
En dan frek jy net gou Duusman!
Dan sal ons jou an riimpiis sny;
Di Duiwel sal jou ry!
Di Duusfolk maak toen tekens weer:
Hul waai di doek, hul swaai di hand;
Hul wys ons moet hul help di keer
Groot koper uitsleep op di land,
Daar op di droge sand.
En hy wat wit mens is breng tou;
Hy span ons in en skré toen: "Trek!
En dan sal ons mooi handel nou!"
En ons trap fas dat ons wou frek;
Dis bo ons fuurmaakplek.
Di Duusfolk skré, hul maak lawaai;
Ons trek; hul steek fuur agter an; -
Di Koper hoes; - di derrems waai;
En in di lug di laaste man!
Wat leef di hardloop wat hy kan.
En hy wat Danster was en ek,
Ons merk toen eers ons is gepiir;
Ons hol tot hiirso by di plek;
En fan di tyd af boer ons hiir,
Hiir by di Grootrifiir.
Beeld-forum: Die kolonialiste van Suid-Afrika
Aug 03 2006 07:33:32:293PM - (SA)
Ferdi Greyling
In die begin van die vorige dekade, net nadat F.W. De Klerk se regering
die ANC ontban het en die organisasie die land weer amptelik binnegekom
het, het baie wit Suid-Afrikaners met skok uitgevind hoe sleg die ANC
- as verteenwoordigers van swart Suid-Afrikaners - deur die NP
behandel was.
Dit het veral seergemaak om te hoor dat die ANC vroeg in die jare
vyftig met die eerste minister, dr. D.F. Malan, gaan praat het om hom
te oortuig om hulle ordentlik te behandel.
Daar is vertel hy het hulle te woord gestaan - vir baie kort - maar
hulle nie eens stoele aangebied om op te sit nie.
Later het H.F. Verwoerd glo nie eens die moeite gedoen om te reageer op
versoeke van die ANC vir gesprekke nie.
Dit was baie verkeerd van die NP. Praat is beter as bomme en swart
Suid-Afrikaners was 'n feit van die fisieke werklikheid. Net diegene
wat aan ernstige grade van verwarring gely het, het daardie feit omseil
of, nog erger, eenvoudig geïgnoreer.
Die feit het natuurlik nie weggegaan nie en in 1994 het Suid-Afrika
demokraties geraak met die kinders van diegene wat nie eens met die ANC
wou praat nie, in besit van 'n morele rekening wat nou nog nie klaar
betaal is nie.
Dis soos die wêreld aanmekaargesit is - vir goed of vir kwaad -
dat morele rekeninge die een of ander tyd betaal moet word.
Dit is baie kere nasionalistiese arrogansie wat tot sulke rekeninge
lei.
Nasionalistiese arrogansie kan die geheue van mense ook beïnvloed. As
mense in die greep van nasionalisme is, leer hulle baie kere nie. Hulle
kan om die een of ander rede dinge nie in 'n konteks sien wat wyer as
hul nasionalisme strek nie.
So kon die Afrikaners, wat groot onregte aangedoen is deur veral die
Engelse, toe húlle in die greep van nasionalisme was, nie sien dat
hulle dieselfde soort ding aan hul swart landgenote doen nie.
In hierdie konteks was dit interessant om in die afgelope naweek 'n
berig uit Oudtshoorn te lees dat die Khoi-leierskorps woedend is omdat
die huidige regering glo nie die moeite wil doen om hulle eens te woord
te staan nie.
Die groep sê pres. Thabo Mbeki het 'n gesprek met hulle geweier.
Hulle soek erkenning as die land se eerste inwoners.
'n Mens kan seker aanvaar dat hulle ook op pad is na 'n eie
variasie van nasionalisme, maar as dit waar is dat Mbeki hulle nie wil
sien nie, is daar iewers 'n ironie wat baie snaaks sou gewees het as
dit nie so treurig was nie.
Die Khoi en die San ís natuurlik die land se eerste inwoners. Hier
moet 'n mens seker sê "eerste" in die moderne tyd aangesien
antropoloë vandag sê die mens het waarskynlik iewers in Suider-Afrika
as 'n nuwe diersoort ontwikkel en van daar oor die wêreld
uitgesprei.
Politiek word egter vandag op grond van "eerste" gevoer. Groepe eis
'n soort eerste seggenskap oor 'n gebied op as hulle reken hulle
was in die moderne tyd eerste daar. Dié konstruksie is seker ook 'n
funksie van hoe ver die mens se kollektiewe geheue strek, hoe ver terug
ons vinnig met die kop kan gryp as ons skielik wonder waar ons moderne
samelewing vandaan kom.
Só het die Afrikaner in sy nasionalistiese fase in die vorige eeu 'n
stuk of 200 jaar terug gegryp. Genoeg om hom duidelik voor die Engelse
hier te plaas.
Die Engelse het die Afrikaner gekolonialiseer, sien.
Swart Suid-Afrikaanse nasionaliste gryp vandag meer as 350 jaar terug.
Genoeg om die fondamente van húl nasionalisme 'n eeu of wat voor Jan
van Riebeeck hier aangekom het, te plaas.
Die Afrikaner (met sy wortels by Jan van Riebeeck) het die swart
Suid-Afrikaners gekolonialiseer, sien.
Nou sê die nasate van die Khoi en die San ons refleksiewe teruggryp
die geskiedenis moet eerder 'n duisend jaar of so teruggaan. Want dan
het die swartmense (die magshebbers wat vandag gunste uitdeel op grond
van hul visie van kolonialisasie) natuurlik die Khoi en die San
gekolonialiseer (en daarna die wittes ook), sien.
Volgens die Readers Digest se hoogaangeskrewe Illustrated History of
South Africa, het die voorvaders van vandag se swart Suid-Afrikaners
waarskynlik tussen die 300 en 700 n.C. die gebied inbeweeg wat vandag
Suid-Afrika is. En die San en die Khoi was toe reeds hier.
Die moontlikheid word ondersoek dat 'n onwettige paspoort vir een van
die Waterkloof-vier gereël word, maar weens die sensitiewe aard van
die ondersoek is nie bekendgemaak vir wie nie.
Dít het gister aan die lig gekom toe kapt. Lynn Evans,
ondersoekbeampte, in die Pretoriase streekhof getuig het tydens 'n
aansoek deur Christoff Becker, wat vroeër skuldig bevind is aan moord,
dat sy paspoort aan hom teruggegee word.
Becker se aansoek om sy paspoort terug te kry, is gister afgekeur en
sy, Frikkie du Preez, Gert van Schalkwyk en Reinach Tiedt se
vonnisoplegging is uitgestel.
Dié vier mans is in Junie verlede jaar in die Pretoriase streekhof
aan moord skuldig bevind nadat hulle 'n man in Desember 2001 in 'n
park in Moreletapark, Pretoria, doodgeslaan het. Du Preez is voorts
skuldig bevind aan aanranding en die res van die groep aan aanranding
met die doel om ernstig te beseer nadat hulle vroeër dieselfde aand
'n ander onbekende man in Constantiapark aangerand het.
Adv. Jaap Cilliers, vir die verdediging, het gevra dat Becker se
paspoort teruggegee word, omdat hy 'n dramakursus in die VSA wil
bywoon. Becker studeer aan die New York Film Academy en moet in
September glo 'n praktiese kursus daar bywoon.
Cilliers het gesê dat Becker al twee keer gedurende die saak oorsee
was en telkens teruggekeer het. Becker het in die getuiebank gesê hy
verstaan dat hy skuldig bevind is aan 'n ernstige misdryf en dat hy
moontlik gevangenisstraf sal moet uitdien, maar dat hy onderneem om
terug te keer vir sy volgende hofverskyning.
Evans het getuig Becker se woord kan nie "goedsmoeds" aanvaar word
nie. Sy het verwys na adv. Dirk Prinsloo wat ook in die hof onderneem
het om terug te keer na 'n besoek aan Rusland, maar dit toe nie
gedoen het nie.
Evans het voorts getuig daar is 'n indruk onder die publiek dat die
Waterkloof-vier "met handskoene" hanteer word weens hul gegoede
agtergrond.
Landdros Peet Johnson het gesê 'n ernstige misdryf is ter sprake met
swaar gevangenisstraf wat oor die beskuldigde (Becker) se kop hang.
"Becker het geen werk of bates in die land nie, ek aanvaar dat dat hy
familiebande het, maar niks wat hom sal noop om terug te keer nie."
Johnson het daarna die aansoek geweier, omdat dit volgens hom nie in
die belang van geregtigheid is nie.
Hy het die vier se borgtogvoorwaardes gewysig en hulle hoef nou net op
die eerste Woensdag van elke maand by die polisie te rapporteer.
Na die hofverrigtinge het die vier jong mans buite die hofsaal
ontspanne saam met vriende en familielede gesels. Die vier sal weer op
20 November in die Pretoriase streekhof verskyn.
Dit is die winterwind wat waai,
al wenend deur die lange nag,
al wenend om die verre dag;
die twye swenk, die takke swaai -
dit is die winterwind wat waai.
Hy sleep die sug van eeue mee
uit dieptes van die diepe see,
en waar vergane skepe rus
op menig maan-gebleekte kus;
hy sing van lang-vergete wee:
hy bring die sug van eeue mee.
Hy kom oor velde ver en wyd,
oor grafte in hul eensaamheid,
waar moeders van hul sorge rus,
waar kindersnikkies is gesus -
dit is die lied van die eensaamheid -
hy kom oor velde ver en wyd.
*
"My ma, ek hoor van verre om
'n dreuning oor die velde kom!"
"Dit is die bome in die wind:
die wilgertakke kreun, my kind." -
"My ma, ek hoor my brakkie huil:
wat sou daar kruip, wat sou daar skuil?" -
"My kind, die nag is koud en lang:
die diertjie is alleen en bang."
"My ma, dit dreun al in die rond
soos perdehoewe op die grond;
my ma, wat lig daar soos 'n vuur
van buite op die kamermuur?
My ma, daar brand die koringmiet!" -
"My kind, die Heer se wil geskied!"
*
Daar staan 'n moeder met haar kind
allenig in die winterwind -
en niemand wat haar trane siet,
en niemand wat haar trooste bied.
En wilde vlamme strooi dit wyd,
die vrug van lange lewensvlyt -
in vonke deur die lug gesaai,
in vonke wat die wind verwaai.
Haar kindjie, aan haar bors gevou,
beskut sy teen die winterkou -
die trane wat sy swyend ween,
so op haar wang tot ys versteen.
En winterwinde sing die lied
van eensaamheid en stil verdriet;
en sonder weerklank sterf die klag
op wye velde in die nag,
al sugtend deur die gras se saad -
en verre is die daeraad.
Die twye swenk, die takke swaai,
dit is die winterwind wat waai...
Supertaal
Blog
Soek
Hulp
Lede
Registreer
Teken aan
Tuis
RSS
