At 04:00 PM 11/4/96 SAT, you wrote:
> Het iemand 'n goeie woord wir die sterrekundige term "black hole* ?
>
> Swart gat klink darem nie lekker nie ...
>
> Joop
Probeer: gravitasiewip (vang mos alles sonder ontsnap kans)
belastingkantoor (hoe meer jy hom voer, hoe massiewer word hy en
hoe harder suig hy)
navorsing begrooting (soos hierbo + die resultaat bly
infinitesimaal klein)
studente sakgeld (monite^re wip)
Snail mail : Julius Bergh, 32 Koola Dr, Nerang QLD 4211, Australia
Email. . . : jbe...@onthenet.com.au
URL. . . . : http://www.onthenet.com.au/~jbergh
Bargoens, kolonisten en alinea's
---------------------------------
At 11:08 11-04-96 SAT, Eric wrote:
>
> En er is nog iets belangrijkst dat je moet weten, Bernard.
> Wanneer je zegt dat de kolonisten "bargoens" spreken (en dus geen ABN
> 17-eeuwse variant) zit je er waarschijnlijk naast. Elke spreker van
> een taal beheerst altijd meerdere wat in de taalkunde "codes" heet.
> Zo praat je in je thuis-situatie een ander soort Nederlands dan op 't
> werk of in de kroeg. Thuis spreek ik zelf brabants, op de uni of met
> niet-brabos iets wat op ABN lijkt. Geheid heb ik in Nijmegen iets
> Nijmeegs opgepikt, en het is maar de vraag wat er hier in de good old
> R of SA met m'n Nederlands gaat gebeuren. Wat ik maar zeggen wil, een
> mens' taalbeheersing is zeer complex en varieert van situatie tot
> situatie ("code-switching").
>
Het ging over slecht ontwikkelde kolonisten. Die spraken
dus _uitsluitend_ een volkstaal of dialect. En dan hun mobiliteit
(waarmee ze dus met anders-sprekenden in contact konden komen).
Ik heb ooit in een artikel gelezen dat die zeer gering was in de
voorgaande eeuwen. De meeste stedelingen bijvoorbeeld kwamen in
hun leven nauwelijks de stad uit. En dan nog niet meer dan enkele
kilometers. Een wat andere situatie dan de jouwe dus.
Om op hun taal terug te komen, meer dan hun eigen, eenvoudige
spreek-taal hadden ze niet in huis. In de 17-de eeuw bestond er
natuurlijk geen ABN. De Grote W.P. heeft het dan ook over de cultuur-
en literatuur-taal. Nou, die spraken noch verstonden deze kolonisten.
(Overigens, bargoens is een dieventaal. En het kan zijn dat sommigen
die naast hun dialect- of volkstaal spraken).
>
> P.S. Merk op hoe ik probeer alinea's te creeeren :-)
> Helaas moet je in de wetenschap beargumenteren, niet verkopen...
>
Ik heb daar inderdaad nota van genomen. Maar heb je gezien
hoe ik tot een een nog betere alinea-verdeling van je e-mail
ben gekomen? Met een lichte wijziging slechts. En dat zonder je
wetenschappelijke argumentatie aan te passen, dacht ik. Elk
medium stelt zijn eigen regels.
I'd appreciate any recommendations for mystery and/or contemporary
adventure novels set in S.A. by S.A. writers, especially any translated
into English from Afrikaans -- and available in the U.S. Thanks for your
help.
WoWibbley
Ik ben er achter gekomen dat waarschijnlijk veel mensen, die het
'Nieuws Centrum' wilde bezoeken, voor een gesloten deur stonden
omdat de 'welkom' pagina alleen was afgestemd voor Netscape 2.0+
gebruikers.
At 09:38 10-04-96 SAT, Eric Friens asked:
>
>> De oorsprong van het Afrikaans ligt NIET in de 17-de eeuwse
>> cultuur- en literatuur-taal, maar in de DIALECT- EN VOLKS-TAAL
>> van de eerste kolonisten. Zij kwamen uit diverse streken, maar
>> voornamelijk uit Zuid-Holland, Zeeland en het westen van
>> Utrecht. (Bernhard Bezemer)
>
> Wat natuurlijk evenzogoed onder 17de eeuws Nederlands valt. Waar
> wil je eigenlijk heen, Bernard?
Ik wil toch nog even op deze vraag ingaan. Het bovenstaande
citaat waar je vraag over gaat, komt uit de door jou
gedesavoueerde Grote W.P. Als je goed leest wat er staat, iets
dat ik mij reeds op zeer jeugdige leeftijd eigen heb gemaakt,
maar bij jou in deze kennelijk problemen oproept, dan begrijp je
uit dat citaat dat de eerste kolonisten g_e_e_n deel hadden gehad
aan de cultuur- en literatuur-taal in de Nederlanden.
Eenvoudiger gezegd, zij waren n_i_e_t het toenmalige Algemeen
Beschaafd Nederlands meester. Zij spraken ofwel een grof dialect,
ofwel een ruwe volkstaal uit de steden. Ook wel bargoens genoemd.
Al deze talen kwamen in de 17-de eeuw in de Nederlanden voor, dat
heb je bijzonder scherp gesignaleerd.
Waar ik eigenlijk heen wil, Erik? Het vinden van een antwoord
daarop laat ik helemaal aan jouw intelligentie over.
> Meanwhile, the total number of courses offered at undergraduate
> institutions has increased by a factor of five since 1914, and has
> doubled since 1964, but that doesn't mean more opportunities to become
> an educated citizen. The majority of these additional courses are on
> narrow and idiosyncratic subjects of interest to the professors but
> almost worthless to the students. The total includes such trendy and
> trivial courses as Stanford's "Gender and Science" (which purports to
> study science free from outdated male assumptions), and Georgetown's
> "Unspeakable Lives: Gay and Lesbian Narratives."
>
> Here are some examples of courses given at Yale University for which
> students can receive college credit: "Gender and the Politics of
> Resistance: Feminism, Capitalism and the Third World." "Gender and
> Technology." "Feminist Perspectives on Literature." "Lesbian and Gay
> Theater Performance." "The Literature of AIDS." "Contemporary Lesbian
> and Gay Arts and Culture." "Constructing Lesbian Identities." Such
> courses are just propaganda and entertainment masquerading as
> education.
>
> The result is that our best colleges and universities no longer turn
> out graduates who have an elementary knowledge of our civilization and
> its heritage. They do not learn the basic facts of our country's
> history, political and economic systems, philosophic traditions, and
> literary and artistic legacies.
knip
Van verwante en verdere interesse mag die volgende berig van John
Leo in U.S. News & World Report, 3 April 1995, wees:
How The West was lost at Yale
Campus culture being what it is these days, Donald Kagan's 1990 speech to
incoming freshmen at Yale College was amazingly controversial. He said the
study of Western civilization ought to be common and central. Kagan, then
dean of the college, said the West's flaws -- including war, slavery,
exclusion of women -- were common to other civilizations, but its
achievements have been unique, including great emphasis on law, equality,
liberty and conscience.
Naturally enough, he was widely denounced on campus as a backward-looking
white male and a racist. But in the wake of his speech, the then president
of Yale, Benno Schmidt, approached one of the University's wealthy
contributors, Lee Bass, and asked for money to establish a Western
civilization program.
Yale had many courses in Western thought and culture, of course, but the
idea was to offer an integrated program as an option to just picking
cafeteria-style among individual courses. Schmidt thought it could be a
model for programs at other universities. Bass gave $20 million, touching
off almost four years of academic wrangling that ended this month with Yale
promising to give the money back with interest.
Almost from the beginning a lot of faculty opposition arose. Most of it
claimed to be non-ideological -- the faculty hadn't been consulted, funds
were needed for other departments, the university was already strong in
Western studies. Interestingly, Prof. Harold Bloom, author of _The Western
Cannon_, agrees with this line of reasoning. "The dragon is out there, all
right," he said. "They've destroyed literary studies at all but four or five
universities, reading Alice Walker instead of Spencer, Milton and
Shakespeare. But it's not happening here. We have always been strong in the
study of the Western humanities and we still are."
_Multicultural smog_. Still, the conventional ideological opposition to the
West is there. Prof. Sara Suleri, a veteran West-Baiter, said: "Western
civilization? Why not a chair for colonialism, slavery, empire and
poverty?". Peter Brooks, head of the Yale Humanities Center, fretted about
other programs being pre-empted by something called Western civilization."
Historian, Geoffrey Parker, who teaches some of the Western courses that
Yale is so deep in, was quoted as observing that "the major export of
Western civilization is violence." And though the multicultural smog at Yale
may indeed be thin by the standards of other campuses, in 1991 the _Boston
Globe_ quoted one of Donald Kagan's "implacable enemies" as saying that
Kagan is 90 percent right about the damage done to Yale in the 1970's by
trendy fads like structuralism and deconstruction.
Whether because of ideological opposition or normal academic squabbling,
Yale went more than three years without implementing the program. The
original committee, dominated by Kagan's allies, disbanded when the
university refused to authorize money to hire four new faculty members for
the program. With
Schmidt gone and Kagan no longer the dean, Yale president Richard Levin
names a new committee made up of professors much less friendly to Kagan's
original plans.
Then an undergraduate, Pat Collins, published an article in a conservative
campus magazine _Light and Truth_, charging that "all serious efforts" to
implement the program had been effectively ended by Levin and that "a number
of faculty have even tried to have the funds redirected to their own
projects or departments after succeeding in killing the original proposal."
A _Wall Street Journal_ editorial picked up the issue and blasted Yale. It
reported that Michael Holquist, acting head of comparative literature,
believed there could be "fusion" between Bass courses and classes on such
issues as gender studies. In other words, the new Western civ program might
end up being part of the same multicultural mush it was supposed to counter.
The exasperated Bass apparently had lost so much faith in Yale (Bass, Levin,
and other principals in the case have declined to be interviewed) that he
asked for new insurances and made the tactical mistake of asking to approve
the professors named to the program. But no university can allow outsiders
to pick
faculty. This offered Yale a way out of it's self-created mess -- it could
reject the Bass grant on principle and spin the story to the press as if it
centered on a rich alumnus trying to tell Yale what to do. (The _New York
Times_ and the _New Yorker_ dutifully played the story this way).
The heart of the story is this: How is it that Yale which receives hundreds
of millions of dollars a year and funds hundreds of programs, singled just
this one program out for a four-year brouhaha? This was never conceived as a
closed or celebratory project -- it was expressly described as ranging from
the rise of Mesopotamia to the rise of the Nazis and the Holocaust. And
unlike the mandatory multicultural courses on many campuses, the courses
here were optional -- any student could avoid them.
Yale gave up $20 million in funding, and perhaps another $20 million in lost
donations from disillusioned alumni, according to one source. Losing that
much money in one failed adventure may well cost President Levin his job.
It's a reminder of how far the modern university president will go these
days to avoid hurting the feelings of the campus left.
Francotiek
----------
Het woord francotiek bleef in mijn hoofd doorzeuren,
Eric. Dat heb ik soms wel meer met bepaalde zaken.
Wij kennen het woord anglicisme, germanisme, maar geen
francisme of zo. Merkwaardig genoeg gebruiken we daar het
woord GALLICISME voor.
Naar mijn mening moet je het daarom niet hebben over
francotiek, maar over gallistiek. Maar, ik geef mijn mening
graag voor een betere. Want als je gallistiek gebruikt,
moet een kenner van het Frans een gallist zijn (vergelijk
anglist). En dat woord vind ik nergens.
Het zwarte gat
-------------
Ik vergat afsluitend op te merken dat in de astronomie en
de astro-fysica volgens mij zwart gat en singulariteit dus
hetzelfde betekenen. Ik meen daarom te mogen concluderen dat
je in plaats van zwart gat het woord singulariteit kunt
gebruiken.
Hier is nou weer 'n ander storie. Ek voel 'n bietjie simpel om so in te
tjip in die ABA-diskoers. Elk geval, hierdie onderwerp is by die voorhuis
uit, deur die kombuis en gaan properlies oor wat op die werf aangaan.
Op http://www.georgetown.edu/cball/animals/animals.html is daar dieregeluide
in verskillende tale. Die lys begin met "bees" en "birds". Ek het die
opsteller van die lys
Catherine N. Ball cb...@guvax.georgetown.edu
Asst. Prof., Linguistics, Georgetown University http://www.georgetown.edu/cball/cball.html
gekontak en onderneem om die (geskrewe) Afrikaanse diereklanke aan haar te
besorg. Die dierelys hieronder is die Afrikaanse dierename volgens haar
Engelse diere. Die klanke is my en my vrou se gesamentelike wysheid en die
raadpleging van 'n paar woordeboeke, insluitende die Groot Tesourus.
Net 'n verduideliking. Party diere werkwoord net, soos 'n perd runnik.
Ander diere maak weer net 'n geluid, soos 'n vark maak oink-oink. Die punt
is, IMHO, 'n mens sê nie "'n perd runnik-runnik" nie, en ook nie "'n vark
maak oink" nie. Ander diere werkwoord en maak 'n geluid. 'n Hond blaf en
hy maak woef. 'n Skaap bl^er en maak m^e.
Ek sal enige kommentaar oor die lys BAIE waardeer. Sommige geluide voel
baie geforseer en ek twyfel of dit algemeen gebruik word. As
mede-besluitnemers oor hoe Afrikaans ontwikkel :-) hoef ons seker nie diere,
wat vir ons vreemd is, of klank-benamings, wat in onbruik verval het, op die
lys in te sluit nie.
Bye zoem, gons; hulle maak zoem-zoem
Voëls kwetter, fluit, tjilp; hulle maak tjiep-tjiep
'n Kat miaau
Kuikens piep; hulle maak piep-piep
Koeie loei; hulle maak moe-moe
Kraaie krys, kras; hulle maak kra-kra
'n Koekoek maak koekoek
'n Hond blaf; hy maak woef
'n Donkie balk; hy maak hie-hô
Duiwe koer
Eende kwaak; hulle maak kwak-kwak
'n Olifant trompetter
'n Padda kwaak; hy maak kwaak-kwaak
Gecko en Gibbon is ongewoon
'n Bok blêr; hy maak mê-mê
'n Gans blaas, hy snater
Henne kekkel; hulle maak kloek-kloek
'n Perd runnik
Ape kwetter
Muise piep; hulle maak piep-piep
'n Uil huil; hy maak hoe-hoe
'n Vark maak oink-oink
Maak 'n Pigeon anders as 'n duif in Afrikaans
'n Haan kraai; hy maak koekelekoe
'n Skaap blêr; hy maak mê-mê
'n Tier grom
'n Kalkoen kloek. My vrou sê (op gesag van Sus en Daan) dat Koeloe maak
koeloe-koeloe. Ek kan dit nie meer onthou nie. Hoe maak 'n kalkoen?
Is daar nie dalk iets wat ons kan toevoeg tot die lys nie. Moontlik iets
wat eie is aan Afrikaans, soos 'n slang sis, of eie is aan die
diereverskiedenheid van [Suid[er]-]Afrika, soos 'n leeu brul.
De wetenschappelijk integriteit van De Grote Winkler Prins
Encyclopedie wordt door geen enkele academicus betwist hier in
Nederland. Maar wel door Eric Vriends in Zuid-Afrika.
------------------------------------------------------------ ---
Uitsluitend professoren
-----------------------
De wetenschappelijke betrouwbaarheid van De Grote Winkler Prins
zal hier in Nederland door geen enkele academicus betwist worden.
(Ik weet uit ervaring dat je op de universiteit in een scriptie
uit de Grote W.P. mag citeren).
De Hoofdredactie van de Grote W.P. bestaat vrijwel of zelfs
uitsluitend uit hoogleraren. Gewone leden van de redactie zijn
allemaal specialist op het door hen te behandelen gebied. (Ik
weet niet of het woord hoogleraar in het Afrikaans bestaat, maar
ik bedoel professoren).
Maar jij, Eric, als 'professionele' linguist, trekt de
wetenschappelijke betrouwbaarheid van deze encyclopedie dus wel
in twijfel. Dat zegt me iets over je wetenschappelijke status.
Het is in ieder geval een goedkope manier om de argumenten van
iemand te weerleggen.
Landverhuizers
--------------
In de grote W.P. wordt verschil gemaakt tussen Cultuur- en
Literatuur-taal versus Dialect- en Volks-taal. Ergo, de
toenmalige Nederlandse emigranten hadden kennenlijk geen deel
aan de cultuur en de literatuur van de toenmalige Nederlanden.
(Die dus volgens jou niet of nauwelijks bestonden [!]).
Geconcludeerd mag worden dat de Zuid-Afrikaanse immigranten voor
het grootste gedeelte afkomstig waren uit de klasse van de slecht
ontwikkelde Nederlanders. Het waren typische land-verhuizers uit
die tijd: boeren plus een stelletje ongeregeld, aangevuld met dito
Fransen en Duitsers.
(Nota Bene, dat is geen schande. Australi-e is voortgekomen uit
het schuim der Engelse natie. Maar als ik het goed begrijp, is men
er daar trots op als men van zo'n uit Engeland verbannen misdadiger
afstamt!).
Geen pidgin- of Creoolse taal
-----------------------------
Ik vind het ook tekenend voor jouw wetenschappelijke status dat
je kennelijk niet op de hoogte bent van het bestaan en de betekenis
van de Cultuur- en Literatuur-taal van een volk. Volgens jou zijn
er geloof ik alleen maar volkstalen.
Overigens, uit De Grote Winkler Prins blijkt dat het Afrikaans
geen pidgin- of Creoolse taal is*. Wel heeft het Afrikaans woorden
die ontleend zijn aan het Hottentots, Maleis en Portugees. Maar dat,
het ontlenen van woorden aan andere talen, komt bij iedere taal
voor.
Terzijde, van het Engels kun je zeggen dat deze taal van
oorsprong een lingua franca is. (Het Angels, plus het Saksisch,
plus het Frans). Tenminste, zo komt het mij, als ge-interesseerde
leek, voor. Maar ook in deze heb hij natuurlijke het laatste, om
niet te zeggen het ultieme woord.
Bernhard Bezemer
* De Grote W.P. onderscheidt in Afrika drie Creoolse talen: het
Neger-Engels, het Neger-Frans en het Neger-Portugees. Het Afrikaans
wordt dus niet genoemd. En terecht.
Supertaal
Blog
Soek
Hulp
Lede
Registreer
Teken aan
Tuis
RSS
