Toe ek so dertien, veertien was het ek aanmekaar
die stories van Lucy Maud Montgomery uitgeneem
daar in my skoolbiblioteek in Kakamas. Uiteindelik
het my nuwe Engelse onderwyser dit stopgesit in
standerd nege en vir my beveel om Dickens te begin
lees. Ek het hom vir 'n ruk gehaat oor die bevel.
L.M. Montgomery (1874-1942) het in 1908 haar
eerste Anne-boek gepubliseer: "Anne of Green Gables."
Die storie speel af op Prince Edward Island. Anne, 'n
weeskind, word per ongeluk gestuur na 'n ou broer en
suster wat 'n seunskind wou gehad het om hulle op die
plaas te help. Die boek is een van die mees populere
dogtersboeke dwarsoor die Engelssprekende wereld,
alhoewel ek vind dat hier in Kanada jy nie vanselfspre-
kend kan aanneem dat 'n dogter die boek gelees het
nie. Hulle het almal wel die film gesien ('n baie baie
goeie produksie wat gereeld ook op Amerikaanse pub-
lieke televisiekanale gewys word.) En as jy na Prince
Edward Island gaan ('n paar uur se ry met die "ferry"
van New Brunswick) kan jy die "musical" van Anne
of Green Gables sien in Charlottetown, die hoofstad
van die eiland (en die plek waar Kanada in 1867 gebore
is.) Hierdie produksie speel nou al daar vir 32 jaar en
is 'n moet vir enige toeris na Prince Edward Island.
Op ons eerste besoek aan die eiland wou ek dadelik
gaan kyk na Green Gables, die plek wat so 'n groot rol
gespeel het in my kinderdae daar in die Noordkaap.
Wat was my verbasing groot toe ek merk dat al die ver-
duidelikings in die huis in Engels EN JAPANNEES
geskryf is. Dis toe die eerste dat ons in aanraking kom
met 'n internasionale verskynsel: dat Japannese dweep
met L.M. Montgomery en Prince Edward Island. Pare
kom uit Japan om daar te gaan trou. In Japan is Anne
bekend as "Anne van die rooi hare." In Ashibetsu, Japan,
is daar 'n park wat "Canada World" genoem word. Maar
al wat in die park is, is 'n reproduksie van Prince Edward
Island en veral van Green Gables. Ek neem aan die meisies
wat dit nie kan bekostig om P.E.I. toe te kom nie, gaan
daarheen om te trou.
Terloops, onthou altyd om Anne met 'n -e- te spel.
Anne het dit aan almal vertel die eerste keer as hulle haar
ontmoet. Sy het 'n baie slegte humeur gehad, en eenslag
'n lei gebreek oor Gilbert Blythe se kop omdat hy haar 'n
rooikop genoem het. Gilbert Blythe is natuurlik uiteinde-
lik die liefde van haar lewe.
DIE ontslag van Bantu Holomisa as adjunk-minister van
Omgewingsake en Toerisme, en sy vervanging deur Peter ("Kill a
farmer, kill a Boer") Mokaba, is nie net 'n fyn slenter van die
kant van Nelson Mandela nie, maar ook 'n direkte hou na die
populiste om hulle te verdeel. Beide Holomisa as Mokaba is lede
van die populiste-groep, en Mandela hoop om sodoende 'n wig
tussen hulle in te dryf. Daarbenewens wys die aanstelling van
nog 'n radikale daarop dat ten spyte van Mandela se sogenaamde
gematigheid, hy die regime al meer volprop van haters van die
Blankes.
Die ontslag van Holomisa sonder om redes vir sy stap aan te
voer, het egter vurige kole op Mandela se hoof gehaal. Daar word
algemeen aanvaar dat hy ontslaan is omdat hy Stella Sigcau voor
die Tutu-kommissie daarvan beskuldig het dat sy korrupsiegeld
ontvang het vir die reg om dobbelhuise in die Transkei op te rig.
Daarom het dr. Alex Boraine, die ondervoorsitter van die Tutu-
kommissie, die regime erg verkwalik dat hulle die kommissie nou
gediskrediteer het deur iemand wat voor hulle getuig het, uit sy
pos te ontslaan. Hulle vrees dat dit mense sal inhibeer om voor
die kommissie te getuig. Inderdaad is dit 'n verskriklike
sensitiewe element, aangesien die Tutu-kommissie met sy boodskap
van vrede en versoening 'n direkte doelstelling van die ANC-
regime is.
Andersyds word die ontslag van Holomisa daaraan toegeskryf dat
hy hom nie wou neerl by die dissiplinÂre struktuur van die ANC
nie.
Intussen is Holomisa reeds voor 'n ANC-dissiplinÂre komitee
onder voorsitterskap van Kadar Asmal gedaag om sy getuienis voor
die Tutu-kommissie te verduidelik, asook sy uitdagende houding
teenor die leiers van die party, waaronder Nelson Mandela en
Thabo Mbeki.
Een van die insiggewendste gebeure in die sage is die feit dat,
nadat dit ter sprake gekom het dat Mokaba bevorder sou word ten
koste van Holomisa, Winnie Mandela hom gebel het en hom afgeraai
het om die pos te aanvaar, aangesien dit die doel van die regime
was om die populiste te verdeel. Die populiste bestaan uit
Winnie, Mokaba, Holomisa en Tony Yengeni. Dit is opmerklik dat
hierdie mense tydens die verkiesing van die ANC se Nasionale
Uitvoerende Komitee die meeste stemme van die afgevaardigdes
getrek het. Holomisa het heel bo-aan die lys geÂindig, met
Mokaba derde en Winnie vyfde. Yengeni was ook onder die eerste
tien.
Winnie is 'n ruk gelede ontslaan as adjunk-minister, en nou
volg Holomisa in haar spore. Inderdaad beteken dit dat hulle 'n
magsblok kan vorm buite die amptelike strukture. Die feit dat
Mokaba egter bereid was om 'n pos binne die struktuur te aanvaar,
beteken noodwendig dat daar 'n mate van verwydering intree.
Peter Mokaba het in die aanloop tot die 1994-verkiesing as 'n
erg omstrede leier van die ANC se jeugvleuel na vore getree met
sy slagspreuk "Kill a farmer, kill a Boer!" Hy was by talle
omstrede sake betrokke, soos die geval waar hy en twee Blankes
op die Jan Smuts Lughawepad op mekaar geskiet en teen mekaar sake
aanhangig gemaak het. By die Polisiestasie het hy by verdere
ongure insidente betrokke geraak. Op die ou end het Mokaba
skotvry anderkant uitgestap, en is die polisieman skuldig bevind.
Daarna was hy as voorsitter van die Toeristeburo sterk in die
gedrang omdat hy vir nie minder as drie salarisse gelyktydig
gekwalifiseer het nie. In die geval van die toeristeraad het hy
aan homself 'n salaris toegeken wat groter was as sy parlementÂre
salaris. Hierdie soustreinryery van hom word tans ondersoek.
Daar is ook ander feite wat al meer vir Mokaba in 'n ander lig
stel. Gavin Edwards beweer in die tydskrif, Leadership dat
Mokaba terwyl hy nog leier van die ANC-Jeugliga was, erken het
dat hy vir die veiligheidspolisie werk!
Sedert Winnie afgedank is, is daar nog bittermin van haar
gehoor. Holomisa kan nou meer aktief by haar en haar planne
inskakel. Hy het reeds te kenne gegee at hy nie gaan stilsit
nie. Daar is ook sprake daarvan dat Yengeni kan inskuif in die
vakante leierskap van die Wes-Kaap.
Mandela se plan kan dus wees om die radikale aktiviste en
populiste te verdeel, maar hulle kan hergroepeer, selfs sonder
Mokaba, en met die meer radikale uitsprake van Sam Shilowa en
Cosatu, 'n selfs nog skerper verdelende rol in die ANC speel as
vantevore.
In die Globe en Mail die ander dag probeer
iemand uitreken hoe lande sal plaas as die
aantal goue medaljes uitgedruk word as 'n per-
sentasie van die bevolking. Raai toe wie is heel
bo? Nie die VSA nie, maar Australia. Kanada
self was so omtrent dertiende, maar nog sommer
'n hele klomp bokant die VSA.
Ons hier in Kanada doen nie te vreeslik goed
nie. Behalwe miskien op die water.
Ons was natuurlik bly oor die 100 m wen van
Donovan Bailey. Maar almal het gewag totdat hy
sy "dope test" gehad het, voordat hulle begin juig
het. Vir die wat daarvan vergeet het, Kanada se
Ben Johnson het mos die 100 m in Seoul gewen,
en dit toe weer verloor omdat hy positief getoets
het vir steroiede. (Tot dusver is Ben Johnson se
100 m nog die vinnigste wat enigiemand in die
wereld gehardloop het. Ek wonder of hulle eendag
vir al die mense steroiede moet gee, en hulle dan
laat hardloop, en dan sien wie die vinnigste kan
hardloop.)
Eintlik het ek gebid dat Frankie Fredericks die
100 m wen. Ek herken hom as 'n mens wat daar
uit my deel van suidelike Afrika kom. Hoop die
Khoi gode sal vanaand by hom wees in die 200 m.
gal...@ibm.net wrote:
> Lou het geskryf: (lour...@hipsys.co.za )
> --------------------------------------------
>> Selfs die groot groep Afrikaners wat na Suid Amerika
>> verhuis het kon skaars hul taal vir die eerste geslag handhaaf in spyte daarvan dat hulle in 'n groep saamgeleef het en nog sterk familie
bande met Suid Afrika gehad het.
>
> Hier is veral baie immigrante wat so behep is oor hul nuutgevonde
> status as Australiers, of so hard probeer om aan te pas en in te pas,
> dat hul hul eie agtergrond wegsmyt en sonder kritiek aanvaar
> wat hier opgedis word. Dit vind ek jammer. 'n Europieer het my vertel hy vind dit eintlik pateties (gatkruiperig).
> Selfs baie Australiers vind dit vreemd dat nie-Australiers in sulke
> Australiese patriotte verander.
>>
> Ek bly egter in murg en been 'n Afrikaner, en wat my betref kan geen
> immigrant wat grootgeword het in 'n ander land, sommer die identiteit
> van 'n ander aanneem nie. (Sommige mense wissel wel identiteite soos
> klere, maar oor sulke ruggraatlose slapgatte het ek niks te seg nie)
> Immigrante se kinders kan wel Kanadesies ens. word, maar jyself nie.
> Mens kan egter ook nie jou kultuur in isolasie handhaaf nie.
> Miskien een geslag, nie meer nie. Ek dink ek en Lou stem saam hieroor.
> En dit is wat baie mense wat vra oor emmigreer vergeet.
> Mense in SA vra baie vrae oor emigrasie, (mense word ryk daaruit):
> Vrae oor salarisse en wisselkoerse, oor die prys van brood en vleis,
> huise,werksgeleenthede ens.
> Maar wat mense OOK vir HULSELF moet vra is of hul, in ruil
> vir minder geweld ens, bereid is om van hul kulturele waardes en
> identiteit af te sien, op die langtermyn. En dit is 'n moeilike vraag.
> En 'n vraag wat baie mense nie maklik kan of wil beantwoord nie.
>
Ek is in Nederland gebore, maar het in Suid-Afrika grootgeword. Kon
myself nooit as 'n Afrikaner beskou nie. (Dit help ook nie juis as die
kinders jou "kaaskop" noem nie) Altyd gedink dis beter in Holland.
(Veral as jou ouers hierdie standpunt inneem.)
Toe ek familie in Nederland besoek het, was ek baie geskok toe ek besef
dat hulle my as 'n Suid-Afrikaner beskou- selfs al praat ek Hollands(moet
seker die aksent gewees het)! My broer is in Suid-Afrika gebore en het
hierdie jaar vir die eerste keer familie in Nederland besoek. Hy kon toe
ook Nederlands praat! (Ek het hom in sy dertig jaar nog nooit hoor
Nederlans praat nie!) My Ma praat altyd Nederlands met ons en die
aangetroude kinders moes maar net leer.
Ons kinders, veral die oudste een hou ook van die gedagte dat hy van
Afrika is. (kinders noem hom "monkey") Al probeer ek hoe hard om hom te
laat inpas, op die ou end hang dit van jou eie houding af.(op hierdie
stadium klim hy in 'n boom, hang onderste bo, krap onder sy oksel en
se:"hoe-hoe-hoe", soos apies in die dieretuin maak!)
In Kanada is daar soveel mense van immigrante afkoms dat ek in die
alledaagse lewe nie juis "uit" voel nie. As ek tuis voel in drie lande
is dit dalk 'n nuwe definisie vir multikultureel! Dit het al gebeur dat
ek iemand na haar afkoms gevra het, toe blyk dit dat al vier grootouers
van verskillende lande af kom! Dan is dit moeilik om iemand in 'n hokkie
te druk op grond van sy kultuur!
Van die ou mense hier het as kinders uit Nederland uit gekom en kan nog
Nedelands praat. Hulle kinders kan dit verstaan en met moeite praat en
hulle kinders verstaan geen enkele woord meer nie, beskou hulleself as
Kanadese en verstaan nie die ou mense se sentimente nie. Vertel selfs
aan hulle dat hulle Kanadese is.
Hoe gaan dit met humor in die Nuwe Suid Afrika ????
Die laaste keer wat ek 'n VannerMerwe grap gehoor het was van iemand
op reis hier in Australie:
Gehoor Vannermerwe het emigreer na Australie toe ?
Ja, toe hy in Australie aankom het die gemiddelde I.K. van altwee lande
onmiddelik gestyg.
Wil julle nie dalk 'n egte (Suid) Afrikaanse grappie pos nie?
'n Van der Merwe grap, 'n sêding of so, 'n wilde definisie...
Ek sal dit baie waardeer, en ek is seker ander ook.
Toevallig val een my by wat ek jare gelede gehoor het.
Dis een wat Fanus Rautenbach blykbaar oor die radio vertel het:
Hy is toe daaroor geskors. (of dit nou waar is weet ek nie):
Van der Merwe en sy pasgetroude vrou ry teen Sir Lowry's pas uit.
Halfpad teen die pas op gaan hul kar staan.
Hulle klim toe uit om te stoot.
Toe hulle terugkom is die kar weg...
Toe ek in die weermag was, was daar baie slim sêgoed (skeltaal)
Bv: "TROEP:Ek steek my R1 deur jou ore en ry jou soos
'n Harley Davidson rond!"
"TROEP:Skud jou kop dat jou ore jou kan wakkerklap!"
ens.
Kan julle nog sulkes onthou?
(Ek het die bestes vergeet). Die meeste was natuurlik uiters kru.
Daar is baie goeie grappe waar die Afrikaanse taal ter sprake kom.
('n misinterpretasie van Afr/Eng of so, Tok-tok grappies)
Tok-tok. Wie is daar?
Fanta. "Fanta" wie?
Dis van-te veel eet dat jy so lyk...
Ander oor die Transvaals/Kaapse provinsialisme?
(is daar nou nuwe grappies oor Gauteng?)
Of Matie/Tukkie grappies. Boer,skot,engelsman grappies ?
Iets wat die unieke Suid Afrikaanse situasie goed vasvang ? oor Madiba?
Ek werk by 'n Tegniese Kollege waar ek wetenskap doseer, maar ek kan
dit nie meer hou nie! Al die Afrikaners is permanent suurgat.
Niemand lag nie. Almal lyk net neerslagtig.
Komplimente vir goeie werk? Moenie my laat lag nie.
Ons TV moet weer begin met programme soos biltong & pot roast
of enigiets waar die regte malles ons kan vermaak.
Ek het 'n behoefte daaraan om te lag.
Supertaal
Blog
Soek
Hulp
Lede
Registreer
Teken aan
Tuis
RSS
