In 1934/35 verscheen er bij de uitgeverijen De Sikkel in Antwerpen
(België) en NVP Noordhoff in Groningen (Nederland) een voor die tijd
prachtig geïllustreerd boek met als titel 'Onze literatuur in beeld'.
Het boek bevat een schat aan oude foto's van auteurs en afbeeldingen
van werken van de Middeleeuwen tot de twintigste eeuw. Ook aan de
literatuur van verwante talen zoals het Fries en het Afrikaans werd
aandacht besteed.
Ik dacht dat jullie het wel leuk zouden vinden om de illustraties die
betrekking hebben op Zuid-Afrika eens te bekijken. Ik heb ze daarom
even ingescand en op het Net gezet. Hierna vinden jullie de url's.
Mogelijk worden de pagina's in een aangepast formaat weergeven om in
het scherm te passen maar jullie kunnen ze altijd vergroten dan zijn
ze veel duidelijker. Veel plezier ermee.
Kolonialisme en apartheid : die groot welvaartskeppers vir
swartmense
Geskryf deur Anton Barnard
Dinsdag, 31 Julie 2007
Suid-Afrika ly tans onder wydverspreide ontevredenheid oor
swak dienslewering. Op byna 'n daaglikse basis word paaie
versper of buitebande aan die brand gesteek in protes teen
die regime se onvermoë om die mees basiese dienste aan
die bevolking te verskaf. Die oorsake hiervan is legio.
Politieke boeties van die ANC word byvoorbeeld op grond
van verbintenisse met die regime asook velkleur in poste
aangestel wat ver bokant hul vuurmaakplek is. Nes baie
van die ander lede van die ANC-regime blameer president
Mbeki egter telkens apartheid of kolonialisme vir die be-
wind se eie onbekwaamheid. Só byvoorbeeld het hy weer
die pas afgelope naweek apartheid geblameer vir agter-
stande in dienslewering.
Een van die syfers wat Mbeki telkens opper in sy pogings
om welverdiende kritiek af te weer, is die sogenaamde 350
jaar van kolonialisme. Bostaande syfer word ook telkens in
die pers aangehaal, en is vermoedelik afkomstig van die jaar
van Van Riebeeck se aankoms in die Kaap, 1652.
Die syfer van 350 jaar word bykans altyd in die konteks van
veral swartmense se sogenaamde onderdrukking aangehaal.
Ek wonder tog hoekom die redaksie van die hoofstroompers
skynbaar te bang is om kritiese denke aan die dag te lê oor
sienings soos bogaande. Hoekom skryf Tim du Plessis nie
vir 'n slag 'n redaksionele stuk wat uitwys hoe foutief bo-
staande redenasie is nie ?
Jan van Riebeeck het weliswaar 350 jaar gelede aan die Kaap
geland, maar van 350 jaar van koloniale onderdrukking van spe-
sifiek swartmense kan daar geen sprake wees, as mens his-
toriese realiteite in ag neem nie. Let op dat dit veral swartmen-
se is wat glo so geknel is deur "350 jaar" van kolonialisme en
apartheid.
Bruinmense, alhoewel hulle glo ook "voorheen benadeel" was,
suig dikwels aan die agterspeen in die huidige bestel. Xhosas
word byvoorbeeld bo bruines verkies wanneer dit by behuising
kom, al woon die bruines baie langer as Xhosas in die buurt.
Die kolonie aan die Kaap was eerstens aanvanklik klein en
grootliks beperk tot die Kaapse Skiereiland, met latere uit-
breiding na die Kaapse binneland en Suidkaapse kusstreek.
Tweedens was die plaaslike Khoikhoi, die Strandlopers en
Hottentotte (let wel, nie swartmense nie), beide relatief laag
in getalle asook ongeneë om handearbeid te verrig, wat die
setlaars genoop het om arbeid uit plekke soos Maleisië in
te voer.
Enige "onderdrukking" van die plaaslike bevolking moes der-
halwe van 'n beperkte omvang gewees het. Of daar sprake
kan wees van die grootskaalse onteiening van nomadiese
mense soos die Strandlopers se grond, is debatteerbaar.
Het 'n Strandloper (let op die nomadiese strekking van die
naam) ooit lank genoeg op 'n bepaalde plek gebly om op
eiendomsreg aanspraak te kan maak ?
Daar was veral in die vroeë jare van die Kolonie min of geen
impak op swartmense nie. Die Karoo het 'n natuurlike grens
gevorm wat verdere uitbreiding na die noorde en ooste beperk
het. Dit het ook swartmense verhoed om die Weskaap binne
te gaan.
Tot relatief onlangs was daar eenvoudig min of geen swart-
mense in die Weskaap nie, en was die eerste kontak tussen
die setlaars en swartmense dié met die Xhosas op die Oos-
grens, sowat 800km van die oorspronklike nedersetting in
Kaapstad.
Die kontak het ook nie onmiddellik oorgegaan in die sogenaam-
de onderdrukking van swartmense nie, aangesien daar 'n uitge-
rekte fase van konflik tussen die Xhosas en die setlaars was, 'n
soort skaakmatsituasie waartydens die Oosgrens aan die Vis-
rivier redelik staties gebly het.
Tot so laat as die twintigste eeu is die Xhosas in die Ooskaap in
relatiewe vrede gelaat, met die totstandkoming van die Transkei -
en Ciskeituislande. Die agterlikheid van bogenoemde gebiede,
selfs vandag nog, spreek natuurlik boekdele oor hoe kolonialis-
me nie vir swart armoede geblameer kan word nie.
Die grootskaalse kolonisering van die binneland en kontak met
swartmense het eers waarskynlik met die Groot Trek begin, wat
nie 350 jaar gelede nie maar sowat 170 jaar gelede 'n aanvang
geneem het, rondom 1835.
Selfs die Groot Trek was egter iets wat vandag nie veel aandag
sou trek nie. Daar is skattings dat die Groot Trek slegs 12000
deelnemers ingesluit het, oftewel soveel mense as wat in 'n klei-
nerige dorpie soos Ventersburg woon. Ventersburg is 'n dorpie
waardeur mens binne een minuut kan ry op pad Kaapstad toe.
Watter impak in terme van grootskeepse "onderdrukking" van die
plaaslike bevolking twaalf duisend mense op 'n gebied van driemil-
joen vierkante kilometer (Suidelike Afrika) kon maak, is ook debat-
teerbaar.
Die prentjie wat egter deesdae voorgehou word van trekboere wat
die plaaslike bevolking voor die voet uitgemoor het en brutaal hul
grond by hulle afgeneem het, is eenvoudig onwaar.
Die Voortrekkers het inteendeel dikwels grond bekom deur mid-
del van onderhandelinge met die plaaslike bevolking. Piet Retief
is byvoorbeeld vermoor juis tydens 'n proses van onderhandeling
met Dingaan oor grond.
Die verhouding tussen die Voortrekkers was ook geensins altyd
dié van verdrukker teenoor verdrukte nie. In Hermann Gilliomee
se boek oor die Afrikaners, word daar selfs vertel van Voortrek-
kers wat verkies het om eerder onder die heerskappy van 'n
swart koning, Moshoeshoe, as onder die Britse vorstehuis te
leef.
Daar was voorts dikwels geen plaaslike bevolking om mee te on-
derhandel oor grond nie - daar was met ander woorde groot ge-
biede wat bykans geen menslike bevolking gehad het nie.
Die Hoëveldstreek was byvoorbeeld yl bevolk as gevolg van die
volksmoord onder swartes bekend as die Mfekane, iets wat liefs
deur die ANC verswyg word as synde die moorddadige uitwissing
van swartes deur ander swartes.
Volgens ANC-propaganda is swartes altyd die slagoffers en blan-
kes die boosaards, maar die geskiedenis van die Mfekane vertel
'n heel ander verhaal. Waar daar wel kontak was tussen Trekkers
en die plaaslike bevolking, is die Trekkers se grond óf deur onder-
handelinge óf deur 'n gewapende stryd bekom, maar weer eens
was gewapende konflik beperk tot 'n handjievol insidente.
Die voor-die-handliggende vraag is egter wat sou gebeur het, was
dit nie vir die kolonisering van die binneland nie. Wat die onbevoeg-
de Mbeki en sy ewe onbevoegde kamerade in sy regime gerieflik
ignoreer, is die realiteit van die beskawingspeil van die swartmen-
se wat die Voortrekkers en ander setlaars teëgekom het .
Daar is amper 'n ongeskrewe aanvaarding van 'n "feit" vanuit die
Mbeki-koor, naamlik dat swartmense voor 1835 in een of ander
idilliese toestand geleef het. As dit nie vir kolonialisme was nie
sou hierdie mense vandag, nes die Suid-Koreane, 'n internasio-
nale mag wees om mee rekening te hou, lui hierdie drogredena-
sie. Dit is bloot kolonialisme en apartheid wat hulle "teruggehou"
het.
Bostaande is natuurlik snert en die teendeel is waar.
Gemeet aan Westerse norme, sou die lot van swartmense vandag
sonder kolonialisme uiters haglik gewees het. Die lot van heden-
daagse swartmense word dikwels aan Westerse norme gemeet,
byvoorbeeld aan die hand van hul toegang tot Westerse uitvindsels
soos spoelriolering, iets wat die Romeine reeds in Pompei gehad
het.
Die mense wat die Voortrekkers egter aangetref het, was grootliks
primitiewe trekboere wat geen konsep van die wiel, die skarnier, die
geskrewe woord of allopatiese medisyne gehad het nie. Was hierdie
mense dus in moderne terme agterlik oftewel "onderdruk", as gevolg
van kontak met die Voortrekkers, of ten spyte daarvan? Die antwoord
is duidelik laasgenoemde.
In 1900 was daar slegs sowat 3 miljoen swartmense, onder andere
omdat trekboerdery en die gebrek aan gesofistikeerde landbouteg-
nieke nie 'n groter bevolking kon ondersteun nie, en ook omdat 'n
volslae gebrek aan kennis oor effektiewe sanitasie en selfs die
mees basiese mediese kennis geheel en al ontbreek het by die
swart bevolking.
Sonder kolonialisme en die beskawende invloed van kontak met
Westerlinge sou hierdie mense vandag steeds in uiterste ellende
geleef het, veral gemeet aan Westerse standaarde, bloot omdat
hulle vir derduisende jare vóór 1652 geen teken getoon het dat
hulle 'n gevorderde, tegnologiese beskawing kon bou nie.
Swartes was voor kontak met blankes uitgelewer aan siektes soos
malaria asook onmagtig om hulself teen droogtes te verweer, omdat
hulle geen kennis van besproeiing gehad het nie.
Was dit nie vir sendelinge en koloniseerders nie, sou Suider-Afrika
se swart bevolking waarskynlik vandag nog nie veel meer as drie
miljoen gewees het nie.
Die impak van beide kolonialisme en apartheid was weliswaar dra-
maties, maar in 'n totaal ander sin as wat Mbeki en sy trawante
probeer voorgee. Dit was dramaties positief vir die inheemse be-
volking.
Binne 'n honderd jaar vanaf 1900 het die "onderdrukte" bevolking
ontplof en vertiendubbel, tot op sy huidige vlak van meer as 35
miljoen.
Die ware nalatenskap van kolonialisme en apartheid, anders as
wat die ANC-regime wil te kenne gee, was en is 'n ongekende
bevolkingsontploffing en 'n enorme toename in welvaart vir die
naturelle, iets wat nooit moontlik sou gewees het sonder die
hulp van Westerlinge soos die Voortrekkers nie.
In vandag se Rapport sê Dirk Van Eck dat, ná twee moordenaars ses
mense vermoor het, waaronder byna sy hele gesin, Nelson Mandela
aan een van hulle 'n medalje vir sy 'dapperheid in die vryheidstryd'
oorhandig het.
Baie interessant waarmee hy (Van Eck) besig is.
Aan diegene wat nie die Rapport gekoop het nie:
Van Eck eis van Mbeki en kie dat die saak teen Vlok en Geldenhuys laat
vaar word, of hy dagvaar die ANC-leiers wat opdrag daarvoor gegee het.
Die ANC het destyds verantwoordelikheid vir die moorde bevestig.
Dit kan natuurlik 'n ketting reaksie meebring.
Gedurende n besoek aan Kalifornië het ons mense
besoek wat ons vantevore in Ottawa leer ken het. ( Hulle was
uit Rusland, maar toe alreeds Kanadese burgers.) Hy werk nou
in Santa Cruz. Die vrou vra ons toe of ons vir een van haar
kennisse in Ottawa, wat onlangs 'n operasie ondergaan het,
'n soort medisyne sou terugneem, wat glo nie so geredelik
in Kanada beskikbaar is nie, maar glo taamlik goedkoop in
die VSA is, as jy weet waar om dit te kry. Die Russiese naam
van die medisyne is "Mumie." Dit het my nie lank geneem
om te verstaan aan haar verduidelikings dat sy van Dassiepis
praat nie.
In die "Dictionary of South African English" word Dassie-
pis as volg beskryf:
Hyraceum: "klipsweet" the solidified urine of the
Dassie used medicinally by country and Khoi
People.
"Early travellers in the Cape...were puzzled
by a substance they found in some caves,black
masses like pitch. Thunberg thought it was
bitumen, but the Bushmen and Hottentots knew
better... They call the substance klipsweet or
dassiepis. In the Cape Pharmacopoeia it is
listed as Hyracium. Hyracium has been used
as a medicine for centuries."
Die vrou in Santa Cruz het vir my iets oor Mumie op die
Internet uitgedruk sodat, as ek daarmee op die grens gevang
word, ek kan verduidelik wat dit is. Volgens die informasie
het Aristoteles dit al beskryf. Dit word gewoonlik in berge
gevind, op die mure van grotte. "Research has shown that
its main ingredient are harvest mice droppings. Melting in
the sun, they seep into the cracks of the rocks, and is enriched
with minerals. Naturally, the composition of the droppings
depends on the food the mice eat. ... This is why composition
of mumie found in different caves or even collected at different
times of the year is different....
Mumie belongs to the group of biosynthesis boosters.
It means it does not fight any specific problem but instead
stimulates each cell of the body. What is most important
is that in case of damaged organs or wounds, the body instead
of scar tissue produces new healthy functional cells. "
L.G. Green Karoo (1955)
Jy is 'n terugflits
na blou berge soos tande teen die lug,
na die verligting van donderstorms,
as somer oor die veld vlam,
'n swembad in die somer
met jong mense wat speel
en grootword.
As jy nou weer sou verskyn
na al die jare;
jy wat ek geken het
en verloor het
in die elegansie van liefde.
(Die wêreld draai vinniger
as wat ons ooit kon vermoed.)
Al wat ek sal kan sê
as jy weer sou verskyn,
is dat die bougainvilleas
in Oudtshoorn se stowwerige somer
heeltemal op hulle eie
soos pers vlamme brand.
Tussen Hilary Clinton en Obama is die 08 verkiesing seker
al in die sak. Ek hoop daar sal n Clinton Obama ticket wees.
As Obama weet wat vir hom goed is, sal hy mik vir vise-
president liewer as president.
Die grootse verrassing natuurlik is McCain se kanse
wat nou lyk dit vir my totaal ineenstort. Ook is Condoleeza
Rice se kanse seker ook nou maar nul. ( n Paar jaar gelede
het ek gewonder of sy kans het om die eerste vrou en die
eerste swart president van die VSA te word. )
Ek wonder waar as al julle ouens wat so grootgepraat
het oor George Bush en sy sukses in Irak. Laat ons bietjie
van julle hoor.
Om die voorafgaande meer relevant vir die Suid-Afrikaanse problematiek te
maak, werp die aantoonbare valsheid van die dogma van gelyke potensiaal
tussen groepe uiteraard ernstige twyfel op die hele grondslag van
regstellende aksie. Soos Professor Michael Levin, `n filosoof aan die City
College of New York, uitwys in sy boek Why Race Matters: Race Differences
and What They Mean, word regstellende aksie gebou op `n paar absurde
veronderstellings.
Benewens die mistasting van gelyke potensiaal tussen groepe, is daar ook die
onsin dat blankes geleenthede by swartes sou "gesteel" het, en dat
regstellende aksie daarom geregverdig sou wees. Ignoreer vir `n oomblik die
feit dat meeste van die "gesteelde" geleenthede juis oorspronklik deur
blankes geskep is (dis nie asof Jan van Riebeeck `n gevorderde,
tegnologiese, hoë beskawing in 1652 aangetref het nie), en oorweeg die
volgende voorbeeld:
Die Spanjaard Miguel Indurain is `n natuurfrats. Sy hart is veel groter as
`n normale mens s'n, en klop teen slegs 28 slae per minuut. Ek as normale
mens kan weliswaar met hom probeer meeding in `n fietswedren, maar hy het
die Tour de France gewen, en sal ook enige wedren teen my wen, al ry ons
presies dieselfde fietse. Kan ek derhalwe argumenteer dat Indurain sy
oorwinning in die Tour de France by my "gesteel" het, dat hy derhalwe sy
geel trui en prysgeld met my moet deel?
Bostaande is presies dieselfde redenasie wat gebruik word in die toepassing
van regstellende aksie. Dit ignoreer die feit dat daar duidelike verskille
in vermoëns oor rasgroepe heen bestaan. Dit verwag dat almal onder dwang
gelyk gestel moet word, al is daar fundamentele verskille in potensiaal.
Soos hierbo aangetoon, ignoreer dit ook gerieflik die feit dat bykans ál die
geleenthede waarop swartmense vandag aanspraak maak, oorspronklik deur
blankes geskep is. Kan daar dus sprake wees daarvan dat geleenthede op
grootskaal gesteel is? Die organiseerders en skeppers van die Tour de France
gaan vir my lag as ek sou aandring daarop ek ook geregtig is op `n deel van
die inkomste uit TV-regte omdat ek nie self so `n wedren kon bedink nie.
`n Verdere absurde eis, ook deur Levin uitgewys, is dat `n bespreking oor
die verskille in vermoëns tussen rasse verboten is in enige gesprek oor
regstellende aksie. Levin gebruik die denkbeeldige voorbeeld van iemand met
`n mank been wat `n eis in die hof instel vir skadevergoeding.
Gebruik ons dieselfde redenasie wat mens verbied om oor verskille tussen
rasse te praat wanneer dit by regstellende aksie kom, mag die verweerder in
die hofsaak dus ook nie oor die been praat nie, al is die been miskien mank
a.g.v. `n oorerflike gebrek? Let daarop dat, omdat regstellende aksie
fundamenteel op ras moet steun, die instellers daarvan, en nie die
slagoffers nie, daardie besondere blik wurms oopgemaak het.
Daar is fundamenteel fout met die hele dogma van gelykheid. Die natuur is
inherent nié regverdig nie. Maria Sjarapowa is nou maar eenmaal mooier as
Venus Williams, maar laasgenoemde is waarskynlik `n beter atleet as
eersgenoemde. Die dogma is foutief en absurd omdat dit van die natuur verwag
om `n menslike sin vir regverdigheid te openbaar. Die voorstanders verwag op
`n totaal onredelike wyse dat die natuur aan verskillende rasse dieselfde
vermoëns moes gee, omdat dit polities te ongerieflik vir hulle sou wees as
die teendeel waar was. Die feit dat die dominante Angel-Saksiese kultuur
intense ongemak oor die realiteite van die heelal beleef, gevolglik perdevye
as iets anders aan ons wil verkoop, en ons dan wil verbied om daaroor te
praat, maak egter steeds nie van `n mistasting die waarheid nie.
Uiteindelik is die probleem opgelos. My rekenaar was skielik
van die internet af nadat daar n nuwe modem op die hoof-
rekenaar ingesit is. Blykbaar was die moeilikheid dat n kabel
wat vir die vorige modem noodsaaklik was, nou die struikel-
blok geword het. Nou kan ek weer my gedigte-versameling
bykom. Ek sien dat ek egter nie meer kappies en umlauts
op woorde kan sit nie. Sal moet gaan soek wat mens nou
moet doen om dit terug te vind.
Supertaal
Blog
Soek
Hulp
Lede
Registreer
Teken aan
Tuis
RSS
