Naby Amanzimtoti, omtrent twaalf kilometers in die
binneland in, is daar 'n plek wat toentertyd Adams
ission Station genoem was, maar nou heelwaarskynlik
'n Zoeloe-naam het. Die hele plek was as 'n Nasionale
onument verklaar, omdat dit die plek is waar die
eerste westerse skool in die gebied van die Zoeloes gebou
was. Dit was gedurende die tyd van die Voortrekkers al
daar en Daniel Lindley, een van die Amerikaanse sende-
linge, het ook die Voortrekkers as predikant bedien
wanneer hulle sy hulp aangevra het.
Toe die Natalse onderwysdepartement hulle honderdjarige
bestaan wou vier, het hulle die datum geneem waarop hierdie
eerste skool by Adams Mission Station oopgemaak is.
Gedurende die daaropvolgende jare het Adams College,
tegelyk 'n sekondere en industriele skool en ook inrigting vir
die opleiding van onderwysers, 'n groot rol gespeel in die
lewens van die swart gemeenskap. Baie welbekende swart
leiers het hul skoling daar ontvang.
Ek het twee aparte periodes van my lewe daar Afrikaans
gegee. Die eerste keer, voordat Bantoe-onderwys dit ingesluk
het, het ek 'n swart prinsipaal gehad. (Ek was die enigste
wit onderwyser in 'n andersins geheel swart sekondere
skool.) Toe ek 'n paar jaar later weer daarheen gaan, toe is
dit oorgeneem deur die departement van Bantoe-onderwys.
Maar in plaas van meer swart onderwysers en prinsipale
(wat 'n mens sou verwag as gevolg van die beleid van aparte
ontwikkeling), was die hele plek nou oorstroom deur wit
onderwysers en hoofde van departemente, almal blykbaar
daar vir vinnige promosie na prinsipaalskappe in ander swart
skole.
Daar was nog 'n ander skakel tussen die Amerikaanse
sendelinge en die geskiedenis van Suid-Afrika. Op Adams
het ek albei kere gebly in 'n huis met die naam Mary Lyon.
Dit was die naam van 'n beroemde Amerikaanse vrou wat
van 1797-1849 gelewe het en verantwoordelik was vir die
oprigting van Mount Holyoke College in 1837, 'n inrigting
waar vroue dieselfde soort kursusse kon loop as mans by
Amherst, wat daar naby is in suidelike Massachusetts.Toe
Andrew Murray se arbeid uiteindelik gelei het tot die
ontstandkoming van die Wellingtonse Kollege vir die
opleiding van onderwyseresse, het hulle die model van Mary
Lyon by Mount Holyoke gevolg en Mary Lyon 'n ereplek
in hulle ontwikkelingsgeskiedenis gegee.
Ek het my verblyf op Adams Mission geniet, die eerste
keer meer as die tweede. Die eerste keer was die studente
'n mengsel van verskillende stamgroepe, en die onderwysers
'n opwindende mengsel: Ou Dr. Wilker, wat uit Nazi-Duitsland
gevlug het, 'n Engelsman wat later op Cambridge belangrike
studies van W.B.Yeats gepubliseer het, 'n swart onderwyser
uit Kenya wat altyd vir ons vertel het die sny op sy wang is
veroorsaak deur die klou van 'n leeu, en 'n jong digter wat
alreeds gepubliseer het in Zoeloe en wat baie van sy klasse
misgeloop het omdat hy besig was om 'n gedig te skryf. En
die prinsipaal van die skool was 'n wit Wes-Indier wat vir
Cambridge krieket gespeel het en gereeld vir drie dae griep
gekry het net wanneer daar 'n krieketwedstryd uitgesaai
word.
Ek wonder soms of die ou skoolgeboue nog daar staan,
en hoe die lewens van die studente en die omgewing verander
het. En of daar nog neushoringvoels rondloop. Een jaar het 'n
klomp van hulle die onderste glasvensters van die skool
stukkend gepik. En ek verlang na al die subtropiese weelde
van bome en plante. Veral die een bos met wit blomme soos
sterre wat in die heuwels om Adams gegroei het en klein
rooi vruggies gedra het. Wat was ek verbaas om te sien dat
hulle dit gebruik vir heinings in San Diego, 'n plek waar 'n
mens ook ander Natalse plante vind: "yesterday, today and
tomorrow" en frangipani, en sommer 'n hele klomp plante
van oor die hele Suid-Afrika. Dis seker daar waar al die
strelitzias vandaan kom wat nou 'n absolute standaard is
in enige Amerikaanse blomrangskikking.
Gloudina
> Van Leendert:
>
>> Is dit nie tyd dat die Akademie, Rapportryers of iemand vir Robert 'n
>> toekenning gee vir sy toegewyde werk aan Afrikaans op die internet
>> nie?
>>
>> Voorlopig : 'n Mosie van dank en hulde aan Robert - sekondante?
>>
>
> Hoera (x3) vir Robert
>
> Joop
> _________________________________
> Franz Dullaart (021) 650 3053
> J...@ITS.UCT.AC.ZA
> http://www-jfd.its.uct.ac.za/
> Trappe van vergelyking:
> min, minder, minister
> _________________________________
>
Duisend dankies.
Man by his reasoning power can only compare
& judge of what he has already perciev'd.
If it were not for the Poetic or Prophetic character
the Philosophic & Experimental would soon be at
the ratio of all things, & stand still, unable to do
other than repeat the same dull round over again.
(There is no Natural Religion)
Without Contraries is no progression.
Man has no Body distinct from his Soul; for that call'd
Body is a portion of Soul discern'd by the five Senses,
the chief inlets of Soul in this age.
Energy is the only life, and is from the Body; and
Reason is the bound or outward circumference of
Energy.
Energy is eternal delight.
Eternity is in love with the productions of time.
What is now proved was once only imagin'd.
Everything possible to be believ'd is an image
of truth.
The tygers of wrath are wiser than the horses of
instruction.
For man has closed himself up, till he sees all things
throë narrow chinks in his cavern.
If the doors of perception were cleansed every thing
would appear to man as it is, infinite.
For every thing that lives, is Holy.
(The Marriage of Heaven and Hell)
William Blake (1757-1827) was 'n tydgenoot van
onder andere Beethoven en Napoleon. Hy het dus
gedurende sy leeftyd beide die Amerikaanse
Vryheidsoorlog en die Franse Rewolusie deurleef
en was aan die kant van diegene wat ook gehoop
het vir vernuwing in Engeland. Hy het Newton
se meganistiese wereldsiening sterk teengestaan.
Gloudina
As ek die foon antwoord, sê ek steeds "Goeie dag SAUK Radio Nuus hier" want
TV se veranderinge het met ons niks uit te waai nie. Dat TV "suig" is waar,
dus miskien is enige verandering 'n verbetering.
Hendrik
Ek werk maar net hier om liggaam & siel min of meer bymekaar te hou...die
geestesgesondheid (sanity) is 'n luxury
> Die tipe van nuus skryf ek nie op 'n poslys nie , maar direk aan jou.
> Daar is te veel mense wat die poslyste dophou en dit is die tipe nuus
> wat die regering van die buiteland wil weerhou.
Aha! Nou het ek jou! Ek moet jou in kennis stel dat ek ere-voorsitter
van die Illuminati is (m.a.w. ek vervang die geblaasde gloeilampe by
die huis).
--
Reinier de Vos Internet: de...@aqua.ccwr.ac.za
Computing Centre for Water Research Tel: Int+27 331 260-5179
c/o University of Natal, P/Bag X01 Fax: Int+27 331 61896
Scottsville, South Africa, 3200 http://www.ccwr.ac.za/
#include
------------------------------------------------------------ -----------
Ons spaar die duiwel baie moeite
- C J Langenhoven
Omtrent 'n week gelede, in 'n lesing oor Suid-Afrikaanse
kuns hier in Ottawa, het Barbara Kinghorn vir ons die storie
van Helen Martins vertel. Ek was alreeds aangedaan toe sy
vertel hoe die wit mense van Nieu-Bethesda neergesien het op
Helen en hoe sy gehelp is deur die kleurlinggemeenskap, veral
die kinders wat vir haar die gekleurde glas bymekaargemaak het
waarmee sy haar persoonlike paradys daar in die Langeberge
probeer uitbeeld het. Toe ek hoor hoe Helen Martins haarself
om die lewe gebring het, toe loop my trane.
Dis natuurlik nie die eerste keer dat ek van Helen Martins
hoor, hier waar ek in Kanada bly nie. Op die vorige plek waar
ons gebly het, het die lokale teatergroep 'n baie mooi opvoering
gehad van Athol Fugard se "Road to Mecca." Dit was na die
toneelstuk baie suksesvol was op Broadway. Ek neem aan dat
"Road to Mecca" sal voortbestaan in die repertoire van teater-
groepe oor die hele Engelse wereld. En wie weet, miskien is dit
al in Sjinees vertaal en speel dit nou daar erens in Noord-Sjina.
Dit antwoord dus jou vraag. Helen Martins, in haar lewe
onbewus van haar invloed op die toekoms, het gedoen wat sy
moes doen vir haarself en vir die kleurlinggemeenskap, wat
helder genoeg van gees was om te verstaan wat sy besig was
om te doen : "to build Jerusalem," om nou William Blake by
te haal. En vandag is haar naam op almal se lippe. En waar is
die mense in haar gemeenskap wat so op haar neergesien het?
Sy het, myns insiens, dus 'n geweldige invloed gehad op
die Noosphere (so genoem deur Teilhard de Chardin) waarin
ons almal leef. Hier volg twee aanhalings, een van Teilhard,
een oor William Blake ('n groot mentor in my lewe):
Teilhard de Chardin in "Hymn to the Universe."
"Lift up your head, Jerusalem, and see the
immense multitude of those who build and
those who seek; see all of those who toil
in laboratories, in studies, in factories, in the
deserts and in the vast crucible of human
society. For all the ferment produced by their
labours, all is for you."
Northrop Frye in "Fearful Symmetry" oor William
Blake se Golgonooza (wat vir my dieselfde is as die
Noosphere.)
All imaginative and creative acts, being eternal,
go to build up a permanent structure, which Blake
calls Golgonooza, above time, and, when this
structure is finished, nature, its scaffolding, will
be knocked away and man will live in it. Golgo-
nooza will then be the city of God, the new
Jerusalem, which is the total form of all human
culture and civilization.
Almal is dus belangrik. Almal bou. Sommige het net 'n
helderder visie as ander, en vir hulle is ons dankbaar: die
digter wat sy geliefde dorp beskryf vol bougainvilleas en
waatlemoene soos soet halfedelgesteentes, die wetenskap-
like wat delf in sy geliefde idees, die werker in diens van
die aarde. Ons almal, tesaam.
Gloudina
I may soon be heading for South Africa on a consulting assignment. If
so, I'm very much like to have at least a founding in Afrikaans. Can
anyone out there advise me on books/tapes/records/ whatever where I
might be able to do a little home study?
Na aanleiding van die onlangse beprekings oor die geroformeerde kerk
en privatisering van die geldstelsel:
Die naweek kom ek by ons plaaslike biblioteek af op materiaal oor
geld "note" wat deur 'n paar gemeentes (heel moontlik doppers)
in die ZAR uitgereik is.
Daar is nou 'n alfabetiese lys van skrywers met hulle boeke wat op die
lys verskyn, sowel as 'n soekmeganisme wat alle titels gee wat 'n gegewe
woord of frase bevat.
--
_________________________________
Franz Dullaart (021) 650 3053
J...@ITS.UCT.AC.ZA http://www-jfd.its.uct.ac.za/
/ trappe van vergelyking: /
/ min; minder; minister /
_________________________________
Supertaal
Blog
Soek
Hulp
Lede
Registreer
Teken aan
Tuis
RSS
