Die herfs is laat vanjaar hier in my deel van Noord-
Amerika ( op die walle van die Ottawa-rivier, net noord
van Lake Ontario.) Hier wag 'n mens vir die herfs soos
vir 'n geliefde. Teen die einde van Augustus begin soek
jy vir die eerste tekens daarvan : die enkele tak van 'n
boom wat begin verkleur, die geler word van die gras,
die blomme van die herfs wat die kouer weer kan staan.
My liefde vir die noord-amerikaanse herfs het begin
toe ek nog jonk was, in Suid-Afrika, lank voor ek na hier-
die kontinent toe gekom het. Ek het "On Walden Pond"
van Henry David Thoreau (1817 - 1862) gelees en her-
lees. Walden Pond is vandag in die buitewyke van Boston,
die eindpunt van 'n pelgrimstog vir seker baie mense vir
wie Thoreau geleer het hoe om met aandag na dinge te kyk,
en dat omgang met die natuur 'n amper godsdienstige proses
kan wees. Iemand wat ons ken en wat besig is om te sterf
aan kanker, vertel ons nou die dag dat sy baie vroeg in die
oggend opstaan en "On Walden Pond" lees.
Maar hierdie jaar is die herfs laat. En ons is ongeduldig.
Wanneer kom die tyd dat elke bladwisselende blaar verkleur
is : die dieprooi en ligrooi, die talle skakerings van geel., die
perskekleure, die appelkooskleure, en tussen alles in soms
'n snaakse liggroen, wat niks met die oninteressante groen
van die somer te make het nie. (Tussen al die kleure natuurlik
altyd die dennebome, immer-groen, immer- teenwoordig.)
En dan is daar die sumac, lae bosse wat jy eers opmerk in die
vroegherfs wanneer hulle bloedrooi teen die hange staan. In
die heinings die sade en peule, nou in die herfs meer ingewik-
keld van struktuur, meer intellektueel. Ons soek na die wilde
bessies wat ons kan eet, as die goggas en die bye dit nie eerste
bygekom het nie. En in die oggende die mis op die rivier, as
die koue lug en die warmer water van die rivier die wereld
omskep in 'n raaisel van mis en son.
Die herfs is vanjaar laat. Maar die blou dae word duidelik
korter, en een van die dae sal vet Canada geese vir twee weke
op die rivier kom sit, voordat hulle die pad verder na die suide
aanvat. Hulle moes al aangekom het. Hulle is ook laat.
Ekskuus dat ek so lelik is, maar wat noem mens dit anders: hondepoefie ?
Laat ek julle vertel hoekom dit die verskriklike 3-letterwoord verdien:
Honde kak waar mens piekniek hou, in die gras speel, op die strand,
hul kak waar kinders daarin trap, dit optel en in hul mond steek.
Die kak sit aan jou skoene vas,
dit word in jou huis ingedra, of in jou motor.
Dit lok vlieë en brommers,
Die kak le^ in die son en stink.
Selfs in die koue winter van Europa: -
die kak le^ die hele winter gevries,
om dan te stink met die eerste somerson.
Dit maak jou naar en bederf jou eetlus en jou dag.
Ek hou nie van stadshonde nie.
Honde hoort nie in woonbuurte en parke nie, hul hoort op plase.
Parke is vir kinders om in te speel.
Maar honde eienaars dink mos parke en strande is daar vir hul honde
om te kak.
En ek haat dit as honde my eenjarige dogtertjie stormloop en haar in
die gesig lek.
Dit is onhiegehenies, mens kry siektes daarvan, en wurms.
Mense wat hul honde soen - sies man! daai hond lek sy eie ballas en
ander honde se gat!
Honde hoort nie in huise nie, nog minder in woonstelle.
En hul hoort ook nie op die deur se drempel waar hul met hul
ballas in die son le^ en bak nie, vir iemand om oor te struikel.
Blaf jou in die nag wakker.
Hondehare oral, op mense se meubels en aan mense se klere.
En mens kan sien dat stadshonde gemorskos kry om te eet aan hul kak:
dit het soveel preserveermiddels in dat dit vir dae lank le^ en stink,
dit vergaan nie, - jy kan sommer sien dit het 'n ongesonde kleur.
En die hond poep heeldag daarvan.
Hoekom mag ek nie netjies agter 'n bos water afslaan nie,
maar honde mag oral in die openbaar pis en kak ?
Ek haat juppies sonder kinders, wat honde aanhou asof dit hul
kinders is, en omdat dit 'n mode-aanhangsel is. Armsalig, selfsugtig.
Honde wat geteel is om goed te lyk, maar eintlik funksioneel
gebreklik is.
En hierdie ou klein keffertjies, die walglike ou klein wolhondjies
en skoothondjies: ek wens daar kom 'n plaag van kraaie wat hul opvreet.
Waarom spandeer mense soveel aan honde ? Hondekos en hondesallonne
en hondesielkundiges en alles ? En bemaak groot somme geld aan honde,
en sit grafstene op ? Dit terwyl mense vrek van die honger ?
Ek is gatvol van honde wat klein kinders sonder rede aanval en byt:
Hulle moet vrekgeskiet word en hul eienaars moet vir die res van hul
lewe in 'n hondehok toegesluit word.
En die liewe "Animal-Rights" brigades, oftewel die "Bunny Clutchers",
wat gedurig aan die teem is en dweep oor die arme goed: As hul ly,
maak hulle van kant en spandeer julle geld dan op iets beters.
Wie kan help? Ek is op soek na die gedig Amakeia (spelling ?)
wat handel oor 'n swart vrou wat 'n wit kind grootgemaak het
gedurende die oorlogsjare.
Het iemand vir my die gedig, of die digter se naam? Of kan jy
my in die regte rigting stuur? Ek is ook beskikbaar by
.
Dankie byvoorbaat
Anton
Hier was nou 'n groot herrie in (Wes)Australia oor jeug en jeugmisdaad
en straf vir misdaad.
Australie is in die algemeen 'n vreedsame land en misdaad is niks in
vergelyking met SA en baie ander lande nie. Daar is egter 'n paar
bekommernisse vir enige ouer, waarvan ek julle sal vertel:
Vlgs die koerante hier is baie mense nou gatvol vir jeugbendes wat laat snags
rondloop en skade aan eiendom aanrig en hul sleg gedra.
Hulle beskadig motors en huise,
gooi bottels rond, molesteer en raas. (Perth/Northbridge ens).
Daar is gevra dat die polisie sterker moet optree en die polisie oorweeg
sterker magte.
Een dorp wil selfs 'n aandklokreel voorgestel: dat die jeug van die strate
moet af na tien.
In 'n program op die radio seg 'n polisiewoordvoerder dat kinders onder
10 jaar tot 4uur in die oggend rondloop en kwaaddoen.
Hulle ouers weet dikwels nie daarvan nie.
In plekke soos Sydney/Cabramatta gaan dit baie rof, daar is baie bendes en
dwelms word oral te koop aangebied. Statistieke toon Australiese kinders
eksperimenteer reeds op 'n vroege stadium met dwelms, Kinders kry
dagga op skool, gebruik Crack in nagklubs, en nog 'n jong tiener
in Canberra se dood aan 'n oordosis het 'n ruk gelede opslae verwek.
In Wes Australie was daar ook 'n herrie oor kinders wat onder behandeling
is vir "attention-deficit-disorder" en dan hulle pille aan mekaar verkoop.
'n dokter het gesê dat sterioides dikwels deur kinders gebruik word
(sonder dat ouers besef), deur jong tienerseuns wat skaam is oor
hulle fisiese ontwikkeling. Hy sê hy skryf dit eerder voor - anders
kry hul dit op die swartmark.
Hier het ook 'n herrie losgebars oor die jeug alles met graffiti besmeer.
Na raming veroorsaak graffitti $200 miljoen skade per jaar in Australie.
(R600 miljoen?) $100 daarvan aan publieke transport alleen.
Tesame met dit alles het daar in die afgelope ruk 'n paar interessante
dinge gebeur: "n groep betogers het hand uitgeruk, die parlement bestorm,
vensters stukkend gegooi, geplunder en met die polisie slaags geraak.
Dit was hoofsaaklik vakbonde en Aboriginees wat o.a. betoog teen die
inkorting van vondse aan die Aboriginees.
Asof dit nie genoeg was nie, het hulle 'n paar dae daarna weer betoog en
weer was daar lelike tonele. Die Eerste minister het daarna gesê
dat dit "on-Australies" is om so op te tree.
Die ander storie is dat 'n groot klomp Aboriginees bymekaargekom het
in 'n dorp vir 'n sportbyeenkoms. Daar was 'n bakleiery in 'n kroeg.
Die polisie is ontbied, daar was hardhandige optrede. Die uiteinde
van die storie was dat die polisie moes vlug terwyl polisieversterkings
ingevlieg moes word. Die Aboriginees het die winkels geplunder en
geweldige skade aangerig. (Geraldton/W.A.)
Kinders "steel" soms karre en jaag daarmee rond, los dit dan iewers
of steek dit daarna aan die brand.
In 'n onlangse geval het die polisie hul agternagesit en hulle
is van die pad af: 'n kind is dood. (Perth)
Omdat Aboriginees betrokke was, is daar heelwat dinge gese:
Die polisie is beskuldig deur die Aboriginees, maar een Aboriginese
leier het sy mede Aboriginese beskuldig daarvan dat hulle nie na hul
kinders kyk nie.
'n jaar gelede was daar ook 'n herrie hier oor kinderbendes met
messe op skool, veral na 'n kind buite die skool doodgesteek is (Sydney).
Dit is bekend dat Australie een van die hoogste syfers vir selfmoord
onder die jeug het in die wereld. Die meeste buitelanders/immigrante
met wie ek al te doene gekry het, vertel dat die dissipline hier
op skool nie goed is nie. Mense wat dit kan bekostig stuur hulle kinders
na private skole toe om sulke probleme
te vermy en hul kinders 'n beter opvoeding te gee.
Sielkundiges sê die jeug se graffiti en eiendomsbeskadiging is uit
verveeldheid, om iets uitdagends te doen en aandag te kry.
(Graffiti in Australie het uiters min slagspreuke, dit is 3 en 4 letter
handtekeninge - dit lyk my die jeug hier het niks om te sê nie,
dit is asof daar 'n geestelike leegheid is)
Ten spyte daarvan dat baie privaatskole katolieke skole is, is dit basies
'n sekulere land, godsdiens het weinig invloed.
Daar is mense wat seg dat dit is asof die kinders hier nie rigting het nie,
dit gaan materieel goed, maar geestelik arm.
Hier is nou 'n "backlash" en mense kla wyd en syd dat straf in Australie
en veral straf vir die jeugmisdaad veel te wense oorlaat. Mense wil
swaarder strawwe he. Daar was o.a. 'n polemiek om lyfstraf weer in skole
toe te laat.
Daar is bevind dat 20% van Aboriginese kinders nie skoolgaan nie.
Toe iemand onlangs voorstel dat hul vir 5 dae in 'n week op hostel gesit
word sodat hul kan skoolgaan, is hy gekritiseer: verskuilde rassisme.
Daar word gesê dat baie immigrante so hard werk om hulself hier te vestig,
(materieel) dat hul nie genoeg (geestelike) aandag aan hul kinders gee nie.
Die kinders word dan stout groot. Hier is selfs 'n advertensieveldtog
daaroor op TV geloods.
Kinders bekom pornografiese en geweldadige videos en kyk dit terwyl hul
ouers werk. Dit is algemeen dat beide ouers werk en dan kinders in
'n pre-primere of kleuterskool sit.
Daar is ook onlangs besluit om 'n elektroniese toestel in televisiestelle
te plant om kinders te verhoed om geweldadige programme te kyk. Dit skakel
outomaties af. Die probleem is egter dat ouers nie die nodige dissipline
handhaaf nie: die toestel of die staat of wie ookal moet dit vir hul doen.
Op die ou end wil niemand die verantwoordelikheid aanvaar nie.
Hier is natuurlik ook oneindig baie om voor dankbaar te wees in Australie.
Ek self kan nie kla nie, my oudste kind is 4 en baie gelukkig op kleuterskool.
Ons maak hom streng groot. Ander mense kyk ons snaaks aan
as hy pakkry, maar dit is soos dit hoort. Wat doen julle ?
Hi, We are looking for a native speaker of Afrikaans for a small informal
group learning Afrikaans. If you go to Penn or just live in the area and
are availible on Tuesdays at noon.....
Thanks.
--
Nicola A. P. Cullen
Department of City and Regional Planning
Graduate School of Fine Arts
University of Pennsylvania
napc...@dolphin.upenn.edu
In die laaste dekade het ons af en toe gehoor van die man
in suidwestelike Ontario wat probeer om in sy "ultralite"
saam met migrerende wildeganse suid te vlieg.( Dan dink 'n
mens maar, wat sal mense nou ook nog uitdink om hulself
te amuseer.) Bill Lishman wou blykbaar wildeganse, wat by
sy plek uitgebroei het en vir hom as hulle moeder aangesien
het omdat hulle hom die eerste gesien het, leer om suid te
vlieg in die herfs en erens anders te gaan oorwinter. Die idee
was ook dat as dit prakties blyk te wees, 'n mens ganse kon
leer om ander migrasieroetes te neem, as ou roetes verniel is
deur lugbesoedeling. Jy kon ook rare soorte voels se eiers
laat uitbroei, hulle op 'n mens laat "imprint" en dan die voels
leer om self te migreer na warmer klimate as die winter aankom.
So kon 'n mens byvoorbeeld die amper uitgestorwe "trumpeter
swans" probeer terugbring in groter getalle.
Nuus van Bill Lishman se aktiwiteite het stadigaan wyer en
wyer aandag getrek. Die populere Amerikaanse program 20/20
het 'n segment daaroor gehad, en het verklaar dat die program
die hoogste luisteraarsreaksie in 15 jaar gehad het. Toe het die
mense in Hollywood begin aandag gee. In die volgende weke
begin die film FLY AWAY HOME in die teaters speel. Die
rol van Bill Lishman word vertolk deur Jeff Daniels, en Anna
Paquin is sy dogter. Anna Paquin is die dogtertjie (gebore in
Winnipeg, maar nou van "down under") wat 'n Oscar gekry
het vir die beste ondersteunende rol in "The Piano" toe sy nog
maar so omtrent tien jaar oud was. In die film is dit sy wat die
voels leer vlieg. Time Magazine prys die film hoog aan. Jeff
Daniels doen nie enige vliegwerk nie. Dis Lishman wat dit doen.
Baie min van die biografiese besonderhede in die film is waar.
In die film is Lishman glo geskei. Anna se ma het toe daarna in
Australia of NZ gaan bly - dit alles nou net om Anna Paquin
se "down under" aksent te verklaar. Sy kom dan terug, na haar ma
se dood, en leer om saam met die ganse te vlieg. In werklikheid is
Bill Lishman 'n gelukkig getroude man. Die werklike Mevrou
Lishman het haar man se uitsonderlike aktiwitieite moontlik ge-
maak deur al die jare die daaglikse broodwinner te wees in 'n
taamlik belangrike werk. Op hierdie manier kon haar man aandag
gee aan buitengewone soorte aktiwiteite. Met die bekendheid wat
hy nou verwerf het, neem mense sy idees ernstiger op, en hy is
nou besig om met ander mense saam navorsing te doen oor die mi-
grasie patrone van noord-amerikaanse voels en hoe die mens 'n
meer aktiewe rol daarin kan speel.
Om die volgende gedig van George Weideman te verstaan,
moet 'n mens weet dat die spreker lispel, sleeptong praat. Die
spreker, lyk dit vir my, is 'n voel met bont eiers. Hierdie gedig
is die enigste van Weideman wat in die Groot Verseboek opge-
neem is, dus moes dit vir Opperman geamuseer het.
DIE LAAISEL VAN DIE SONBESIE
O gomgomgai! loep die voel wat die bont eiels le
Sonbesie, wat het jy vil my te se?
Sonop leeds het jy jou vlymfluit
in 'n vaalgloen melkbos opgehang
Jou klank het klag man - my ole tuit
Na wie is dit wat jy velang?
O ek sien, jy's die son se stlaal
soms in bos of boompie vasgevang
Sonbesie, wat stolie jy vil my?
Etse man, hou op met sklee!
Ek hensop maal, laat staan nog stly
- God het jou 'n sekelstem gegee!
Nie net die geskree van sonbesies bevolk my kinderjare nie.
Ek onthou ook hoe 'n mens die harde deurskynende dop
van die sonbesie op die boomtakke gevind het, nadat dit 'n
ruk tevore daaruit gekruip het om 'n nuwe lewe te begin. Wat
'n vryheidsverklaring: "Hier los ek my ou self, al daardie dinge
wat oorbodig, verdroog en onnodig geword het. Nou gaan ek
voort met my nuwe lewe. Wanneer nodig, sal ek weer die proses
herhaal. Oor en oor en oor."
Hier in Noord-Amerika is daar ook sonbesies, cicadas. Ek dink
egter nie dat ek al ooit so 'n dop van 'n sonbesie wat vervel het
hier gesien het nie. Miskien is die cicadas van noord-amerika nie
presies dieselfde as die van Afrika nie? Ek het eenkeer gelees dat
daar soms swerms van cicadas in Chicago uitbroei, en dat die
mense hulle vang en braai en eet. Only in darkest America.
Mijn naam is Mark Mulders, en ik woon in Nederland. Ik loop al enige
tijd met het idee om naar Zuid-Afrika te emigreren. Mijn vraag is:
verstaan Afrikaners voldoende Nederlands om het voor mij makkelijker
te maken om te integreren?
Of is er een cursus Afrikaans die snel te volgen is?
Graag jullie gedachten hierover.
Alvast bedankt,
Mark Mulders
"All wiyht. Rho sritched mg kegtops awound?"
-- Unknown
Ik zoek de oud (middeleeuwse) Nederlandse tekst van
het gedicht "Egidius wo bist tu bleve?". De oorspronkelijke
tekst, of elke verwijzing er naar, had ik graag gekend.
> Ik zoek de oud (middeleeuwse) Nederlandse tekst van
> het gedicht "Egidius wo bist tu bleve?". De oorspronkelijke
> tekst, of elke verwijzing er naar, had ik graag gekend.
Supertaal
Blog
Soek
Hulp
Lede
Registreer
Teken aan
Tuis
RSS
