Tuis » Algemeen » Koeitjies & kalfies » Volkskrant
| Volkskrant [boodskap #37556] |
Mon, 04 December 2000 00:00  |
Inge
Boodskappe: 177
Geregistreer: September 1999
Karma: 0
|
Senior Lid |
|
|
Dit artikel stond in de Volkskrant ( een van de beste karnten in
Nederland)
Grt
Emmy
*****************************
De verloren liefde van zwart Zuid-Afrika voor het ANC
4 december 2000
- Van onze correspondent Hans Moleman
Steeds meer zwarte Zuid-Afrikanen raken teleurgesteld in het ANC. In
plaats van een daadkrachtig beleid voert corruptie de boventoon.
Joe Mafereka keek raar op van het ontvangstcomité, toen hij een paar
weken geleden op het vliegveld van Johannesburg aankwam, terug van een
tripje naar Europa. De ANC-voorzitter van het parlement van de provincie
Vrijstaat werd verwelkomd door rechercheurs van een speciale
politie-eenheid, die hem arresteerden op verdenking van een moord in de
taxiwereld.
Taxibaas Mafereka, wiens chauffeur en lijfwacht ook werden aangehouden,
zei dat hij van de prins geen kwaad wist. Maar een paar dagen later, na
enig aarzelen, besloot de ANC-top hem toch maar voorlopig politiek op
non-actief te stellen.
Het is een ingreep die past bij de strengere aanpak van rotte elementen
in de partij, die de Zuid-Afrikaanse president en partijleider Thabo
Mbeki de achterban belooft.
ANC-politici die niet deugen 'zullen voortaan worden verwijderd', luidt
de leuze waarmee de regeringspartij campagne voert voor de
gemeenteraadsverkiezingen van 5 december. De belofte geeft een goede
indicatie van de zorgelijke conditie waarin de partij verkeert die het
politieke landschap van Zuid-Afrika domineert.
Want als je moet gaan beloven dat je fraudeurs, lanterfanters,
criminelen en andere qua gedrag niet voor het politieke ambt geschikte
comrades nu kwijt wilt, dan betekent het impliciet dat je deze types tot
dusverre kennelijk de hand boven het hoofd hebt gehouden. Dat dit
desastreuze gevolgen heeft gehad voor de kwaliteit van het openbaar
bestuur, voor een falen van mooie plannen voor betere huizen,
gezondheidszorg, onderwijs etcetera, laat zich eenvoudig raden.
Wat is er toch aan de hand met het ANC, vroeg commentator Xolani Xundu
zich onlangs af in Business Day, de toonaangevende zakenkrant van het
land. Vroeger kon je trots zijn op de beweging die de apartheid verjoeg,
maar de laatste jaren is het een organisatie geworden die geen
vertrouwen meer oproept, zo vertolkt hij het ongenoegen van veel zwarte
kiezers. 'De partij gaat de lokale verkiezingen in met een
gedesillusioneerde aanhang. Als je de verhalen op straat hoort, vinden
velen het niet eens de moeite waard om hun stem uit te brengen op 5
december.
'Ze hebben het gevoel dat gemeenteraadsleden van het ANC weinig of niets
hebben gepresteerd. Dat die alleen maar goed zijn in het rondrijden in
dure auto's en in het verhuizen naar betere wijken, waar ze vervreemd
raken van de mensen voor wier belangen ze behoren op te komen. Mensen
klagen over vriendjespolitiek, dat je alleen een baantje bij de overheid
of een semi-staatsbedrijf kunt krijgen als je een vriend of familie bent
van een politicus.'
De sluimerende crisis in het ANC is geen verzinsel van een commentator
van een rechtse zakenkrant. Zo zou de propaganda-afdeling van het ANC de
kritiek van Xundu waarschijnlijk een jaar geleden nog wel hebben
afgedaan. Maar ook in de beweging zelf lijkt de laatste tijd het besef
te groeien dat er iets lelijk mis is, en dat er moet worden ingegrepen
voordat het zwarte electoraat daadwerkelijk afhaakt.
Over de verkiezingen van dinsdag hoeft het ANC zich overigens nog geen
grote zorgen te maken. Opinie-onderzoek wijst uit dat de partij van
Thabo Mbeki weer een ruime meerderheid zal halen. Misschien wat minder
dan de 66 procent van de laatste parlementsverkiezingen, maar toch
genoeg om de verdeelde oppositie ver achter zich te laten.
Zuid-Afrika kent nog geen oppositiepartij die een geloofwaardig
alternatief is voor de oude bevrijdingsbeweging. De Democratische
Alliantie van Tony Leon, waarin de van oudsher blanke Nationale Partij
onlangs is opgegaan, torst te veel bagage uit de apartheidstijd mee om
die rol te kunnen vervullen.
Maar Mbeki en zijn partijbestuur beginnen in de gaten te krijgen dat het
ANC niet kan rusten op de povere lauweren van de eerste zes
regeringsjaren. Als er de komende vijf jaar geen orde op zaken wordt
gesteld, en de arme zwarte meerderheid van het land te weinig
verbetering in het dagelijks leven ziet, is de kans groot dat er wel een
vitale tegenpartij wordt geboren.
De partijstrategen hebben ook gezien wat er in buurland Zimbabwe is
gebeurd, waar vanuit de vakbeweging en burgergroepen binnen een jaar een
Beweging voor Democratische Verandering ontstond, die de corrupte oude
helden de wacht aanzegde. De nieuwe helden wonnen in een klap bijna de
helft van de stemmen.
De crisis in het ANC heeft een bekend patroon, voor wie de ontwikkeling
van post-koloniaal Afrika volgt. In welk land waar de
bevrijdingsbeweging aan het roer kwam is het immers wel gelukt om alle
mooie beloften waar te maken, om de idealen van vroeger om te zetten in
integer bestuur, in een betere toekomst?
Het meest recente voorbeeld is Zimbabwe, waar president Robert Mugabe na
twintig jaar van toenemend wanbestuur tot een dictator is verworden die
zijn land nu ruïneert, alleen maar om aan de macht te blijven.
Zuid-Afrika staat aan het begin van een soortgelijk proces, zeggen
critici van de regering. Het ANC herbergt een aantal kleine Mugabes, die
als ze de kans krijgen grote ellende kunnen veroorzaken.
Maar het hoeft niet zo te gaan. Thabo Mbeki heeft nog voldoende
gelegenheid om de pessimisten over Afrika op hun nummer te zetten. Dan
moet hij echter radicaler dan nu het roer omgooien.
'Het ANC is, ondanks de recente beloften van beterschap, nog steeds op
de verkeerde weg', zegt een zwarte academicus die lange tijd een trouwe
aanhanger van het ANC was. Hij wil zijn kritiek alleen kwijt als hij
anoniem kan blijven. 'Ik wil geen problemen op mijn werk', verklaart
hij.
Hij kent, via zijn advieswerk en zijn kennissenkring, tal van hoge
ANC-ers van nabij en is de laatste jaren steeds cynischer geworden over
de ontwikkeling van de partij. 'Het ANC heeft de overgang van de
apartheid naar het nieuwe Zuid-Afrika goed gemanaged. Dat was vooral te
danken aan de stijl van Nelson Mandela. Maar sinds Mbeki de leiding
heeft, zie je een degeneratie die je moedeloos maakt.
'Wat mij grote zorgen baart is dat een openlijk debat in het ANC niet
gewenst is. De machthebbers doen alsof ze nog ondergronds zitten. Ze
verwarren kritiek met afvalligheid. De partij isoleert zich, kiest
ervoor critici te verketteren, terwijl een stevig debat over de koers en
keuzes juist de vitale kracht van democratie is.'
Het ANC is ten prooi gevallen aan die zo voorspelbare boosdoener: de
arrogantie van de macht. 'Er heerst die typerende eenpartij-mentaliteit
die alle voormalige bevrijdingsbewegingen teistert. Waarom zou je je
immers druk maken, als je toch praktisch een tweederde meerderheid in
het parlement hebt? Kritiek wordt eenvoudig weggezet met de dooddoener:
'het volk heeft ons gekozen, wij zijn de macht.'
De aidskwestie heeft hem het meest getroffen. 'Als je analyseert hoe
Mbeki en het ANC dat aangepakt hebben, dat is echt verbijsterend. Hoe
kun je het in je hoofd halen nieuw leven te blazen in een achterhaalde
discussie over de vraag of hiv wel tot aids leidt, terwijl je mensen bij
duizenden aan het sterven zijn?'
Het debacle toonde de grote zwakte van het ANC: bijna niemand binnen de
partij, binnen de regering, deed zijn mond open toen de president hier
aan het blunderen sloeg. Waar was opeens het scherpe intellect van
minister van Onderwijs Kader Asmal, de strijdvaardige stem van Ronnie
Kasrils van Waterbeheer, de rustige overtuigingskracht van het
economisch geweten Alec Erwin?
Alleen de oude staatsman Nelson Mandela riep op het gerommel te staken.
Het had geen effect op Mbeki, een nieuw bewijs dat het absoluut niet
botert tussen de eerste president van het nieuwe Zuid-Afrika en zijn
opvolger. Mandela en Mbeki, zo nemen politieke insiders waar, zijn
tegenwoordig amper nog on speaking terms.
Geen enkele minister in het hele kabinet heeft de moed tegen Mbeki in te
gaan, stelt de anonieme academicus. 'Niet omdat ze te dom zijn om zelf
te denken. Nee, ze zijn bang. Bang als schooljongens voor de boze
bovenmeester. Want als je de president tegen de haren in strijkt... Hij
is een man van achterkamertjespolitiek, van afrekeningen.
'Pas kort geleden drong het een beetje tot Mbeki door hoe ernstig de
schade is die hij heeft aangericht, hoe hij de reputatie van zijn
regering in het buitenland heeft besmeurd. Maar zie wat hij doet: hij
erkent zijn fouten niet volmondig, maar probeert er met een vaag verhaal
onderuit te komen.
'Dat is nou de nieuwe stem van de Derde Wereld, de man die hamert op een
Afrikaanse renaissance. Het probleem van het ANC begint aan de top, bij
de stijl van de president. Thabo Mbeki denkt dat hij alles weet, op alle
gebieden. Als hij zo doorgaat, wordt hij een regelrechte ramp voor
Zuid-Afrika.'
Is de ontwikkeling van het ANC een direct gevaar voor de jonge
democratie van Zuid-Afrika? Steven Friedman, politiek analist van het
onafhankelijke weekblad The Mail & Guardian, vindt het nog te vroeg om
de stormbal te hijsen. 'Claims dat we aan het afglijden zijn naar een
autoritair systeem lijken eerder het gevolg van vooroordelen dat
Afrikaanse regeringen altijd autoritair worden.'
Het mankement bij het ANC zit anders in elkaar, betoogt Friedman. De
partijstrategen weten dat er de komende vijf jaar echte verbeteringen
aan de achterban moet worden geleverd. Onder druk van alle malaise die
ze om zich heen zien - vooral bij het lokaal bestuur, dat het essentiële
instrument voor de verbeteringen zou moeten zijn - maken ze echter een
kapitale denkfout: dat redding alleen kan komen van krachtige centrale
sturing, eenheid in de gelederen, afkeer van kritiek.
'Men ziet daarbij over het hoofd dat het openbaar bestuur eenvoudig te
zwak is en het land te gecompliceerd in elkaar steekt.'
Dat maakt Mbekis centralisatie van de macht een gevaarlijke illusie:
'Politici en partijbestuurders denken zo orde te scheppen in de wereld,
maar ze houden zichzelf voor de gek. Ze scheppen alleen orde op hun
bureau, en blijven blind voor het feit dat hun maatregelen in
werkelijkheid weinig effect sorteren.'
Friedman heeft een welgemeend advies aan de ANC-leiding. Probeer niet
alles te willen controleren, want je bereikt er je doel niet mee. Het
ANC moet weer de energie en het enthousiasme terugkrijgen van weleer,
toen het als brede beweging verschil in aanpak en debat zag als een bron
van kracht, en niet als een bedreiging van de partijlijn. 'De leiders
moeten leren loslaten. Dat biedt meer kans op een gezonde, effectieve
democratie.'
|
|
|
|
| Re: Volkskrant [boodskap #37580 is 'n antwoord op boodskap #37556] |
Tue, 05 December 2000 00:00  |
Chr...[1]
Boodskappe: 85
Geregistreer: June 2000
Karma: 0
|
Volle Lid |
|
|
Aha!! Miskien glo party mense dit wanneer dit oorsee publiseer word want
hier is mos net rassiste en apartheidsvarke en.......en.....
Christo
Emmy wrote:
> Dit artikel stond in de Volkskrant ( een van de beste karnten in
> Nederland)
> Grt
> Emmy
> *****************************
> De verloren liefde van zwart Zuid-Afrika voor het ANC
>
> 4 december 2000
>
> - Van onze correspondent Hans Moleman
>
> Steeds meer zwarte Zuid-Afrikanen raken teleurgesteld in het ANC. In
> plaats van een daadkrachtig beleid voert corruptie de boventoon.
>
> Joe Mafereka keek raar op van het ontvangstcomité, toen hij een paar
> weken geleden op het vliegveld van Johannesburg aankwam, terug van een
> tripje naar Europa. De ANC-voorzitter van het parlement van de provincie
> Vrijstaat werd verwelkomd door rechercheurs van een speciale
> politie-eenheid, die hem arresteerden op verdenking van een moord in de
> taxiwereld.
> Taxibaas Mafereka, wiens chauffeur en lijfwacht ook werden aangehouden,
> zei dat hij van de prins geen kwaad wist. Maar een paar dagen later, na
> enig aarzelen, besloot de ANC-top hem toch maar voorlopig politiek op
> non-actief te stellen.
>
> Het is een ingreep die past bij de strengere aanpak van rotte elementen
> in de partij, die de Zuid-Afrikaanse president en partijleider Thabo
> Mbeki de achterban belooft.
>
> ANC-politici die niet deugen 'zullen voortaan worden verwijderd', luidt
> de leuze waarmee de regeringspartij campagne voert voor de
> gemeenteraadsverkiezingen van 5 december. De belofte geeft een goede
> indicatie van de zorgelijke conditie waarin de partij verkeert die het
> politieke landschap van Zuid-Afrika domineert.
>
> Want als je moet gaan beloven dat je fraudeurs, lanterfanters,
> criminelen en andere qua gedrag niet voor het politieke ambt geschikte
> comrades nu kwijt wilt, dan betekent het impliciet dat je deze types tot
> dusverre kennelijk de hand boven het hoofd hebt gehouden. Dat dit
> desastreuze gevolgen heeft gehad voor de kwaliteit van het openbaar
> bestuur, voor een falen van mooie plannen voor betere huizen,
> gezondheidszorg, onderwijs etcetera, laat zich eenvoudig raden.
>
> Wat is er toch aan de hand met het ANC, vroeg commentator Xolani Xundu
> zich onlangs af in Business Day, de toonaangevende zakenkrant van het
> land. Vroeger kon je trots zijn op de beweging die de apartheid verjoeg,
> maar de laatste jaren is het een organisatie geworden die geen
> vertrouwen meer oproept, zo vertolkt hij het ongenoegen van veel zwarte
> kiezers. 'De partij gaat de lokale verkiezingen in met een
> gedesillusioneerde aanhang. Als je de verhalen op straat hoort, vinden
> velen het niet eens de moeite waard om hun stem uit te brengen op 5
> december.
>
> 'Ze hebben het gevoel dat gemeenteraadsleden van het ANC weinig of niets
> hebben gepresteerd. Dat die alleen maar goed zijn in het rondrijden in
> dure auto's en in het verhuizen naar betere wijken, waar ze vervreemd
> raken van de mensen voor wier belangen ze behoren op te komen. Mensen
> klagen over vriendjespolitiek, dat je alleen een baantje bij de overheid
> of een semi-staatsbedrijf kunt krijgen als je een vriend of familie bent
> van een politicus.'
>
> De sluimerende crisis in het ANC is geen verzinsel van een commentator
> van een rechtse zakenkrant. Zo zou de propaganda-afdeling van het ANC de
> kritiek van Xundu waarschijnlijk een jaar geleden nog wel hebben
> afgedaan. Maar ook in de beweging zelf lijkt de laatste tijd het besef
> te groeien dat er iets lelijk mis is, en dat er moet worden ingegrepen
> voordat het zwarte electoraat daadwerkelijk afhaakt.
>
> Over de verkiezingen van dinsdag hoeft het ANC zich overigens nog geen
> grote zorgen te maken. Opinie-onderzoek wijst uit dat de partij van
> Thabo Mbeki weer een ruime meerderheid zal halen. Misschien wat minder
> dan de 66 procent van de laatste parlementsverkiezingen, maar toch
> genoeg om de verdeelde oppositie ver achter zich te laten.
>
> Zuid-Afrika kent nog geen oppositiepartij die een geloofwaardig
> alternatief is voor de oude bevrijdingsbeweging. De Democratische
> Alliantie van Tony Leon, waarin de van oudsher blanke Nationale Partij
> onlangs is opgegaan, torst te veel bagage uit de apartheidstijd mee om
> die rol te kunnen vervullen.
>
> Maar Mbeki en zijn partijbestuur beginnen in de gaten te krijgen dat het
> ANC niet kan rusten op de povere lauweren van de eerste zes
> regeringsjaren. Als er de komende vijf jaar geen orde op zaken wordt
> gesteld, en de arme zwarte meerderheid van het land te weinig
> verbetering in het dagelijks leven ziet, is de kans groot dat er wel een
> vitale tegenpartij wordt geboren.
>
> De partijstrategen hebben ook gezien wat er in buurland Zimbabwe is
> gebeurd, waar vanuit de vakbeweging en burgergroepen binnen een jaar een
> Beweging voor Democratische Verandering ontstond, die de corrupte oude
> helden de wacht aanzegde. De nieuwe helden wonnen in een klap bijna de
> helft van de stemmen.
>
> De crisis in het ANC heeft een bekend patroon, voor wie de ontwikkeling
> van post-koloniaal Afrika volgt. In welk land waar de
> bevrijdingsbeweging aan het roer kwam is het immers wel gelukt om alle
> mooie beloften waar te maken, om de idealen van vroeger om te zetten in
> integer bestuur, in een betere toekomst?
>
> Het meest recente voorbeeld is Zimbabwe, waar president Robert Mugabe na
> twintig jaar van toenemend wanbestuur tot een dictator is verworden die
> zijn land nu ruïneert, alleen maar om aan de macht te blijven.
> Zuid-Afrika staat aan het begin van een soortgelijk proces, zeggen
> critici van de regering. Het ANC herbergt een aantal kleine Mugabes, die
> als ze de kans krijgen grote ellende kunnen veroorzaken.
>
> Maar het hoeft niet zo te gaan. Thabo Mbeki heeft nog voldoende
> gelegenheid om de pessimisten over Afrika op hun nummer te zetten. Dan
> moet hij echter radicaler dan nu het roer omgooien.
>
> 'Het ANC is, ondanks de recente beloften van beterschap, nog steeds op
> de verkeerde weg', zegt een zwarte academicus die lange tijd een trouwe
> aanhanger van het ANC was. Hij wil zijn kritiek alleen kwijt als hij
> anoniem kan blijven. 'Ik wil geen problemen op mijn werk', verklaart
> hij.
>
> Hij kent, via zijn advieswerk en zijn kennissenkring, tal van hoge
> ANC-ers van nabij en is de laatste jaren steeds cynischer geworden over
> de ontwikkeling van de partij. 'Het ANC heeft de overgang van de
> apartheid naar het nieuwe Zuid-Afrika goed gemanaged. Dat was vooral te
> danken aan de stijl van Nelson Mandela. Maar sinds Mbeki de leiding
> heeft, zie je een degeneratie die je moedeloos maakt.
>
> 'Wat mij grote zorgen baart is dat een openlijk debat in het ANC niet
> gewenst is. De machthebbers doen alsof ze nog ondergronds zitten. Ze
> verwarren kritiek met afvalligheid. De partij isoleert zich, kiest
> ervoor critici te verketteren, terwijl een stevig debat over de koers en
> keuzes juist de vitale kracht van democratie is.'
>
> Het ANC is ten prooi gevallen aan die zo voorspelbare boosdoener: de
> arrogantie van de macht. 'Er heerst die typerende eenpartij-mentaliteit
> die alle voormalige bevrijdingsbewegingen teistert. Waarom zou je je
> immers druk maken, als je toch praktisch een tweederde meerderheid in
> het parlement hebt? Kritiek wordt eenvoudig weggezet met de dooddoener:
> 'het volk heeft ons gekozen, wij zijn de macht.'
>
> De aidskwestie heeft hem het meest getroffen. 'Als je analyseert hoe
> Mbeki en het ANC dat aangepakt hebben, dat is echt verbijsterend. Hoe
> kun je het in je hoofd halen nieuw leven te blazen in een achterhaalde
> discussie over de vraag of hiv wel tot aids leidt, terwijl je mensen bij
> duizenden aan het sterven zijn?'
>
> Het debacle toonde de grote zwakte van het ANC: bijna niemand binnen de
> partij, binnen de regering, deed zijn mond open toen de president hier
> aan het blunderen sloeg. Waar was opeens het scherpe intellect van
> minister van Onderwijs Kader Asmal, de strijdvaardige stem van Ronnie
> Kasrils van Waterbeheer, de rustige overtuigingskracht van het
> economisch geweten Alec Erwin?
>
> Alleen de oude staatsman Nelson Mandela riep op het gerommel te staken.
> Het had geen effect op Mbeki, een nieuw bewijs dat het absoluut niet
> botert tussen de eerste president van het nieuwe Zuid-Afrika en zijn
> opvolger. Mandela en Mbeki, zo nemen politieke insiders waar, zijn
> tegenwoordig amper nog on speaking terms.
>
> Geen enkele minister in het hele kabinet heeft de moed tegen Mbeki in te
> gaan, stelt de anonieme academicus. 'Niet omdat ze te dom zijn om zelf
> te denken. Nee, ze zijn bang. Bang als schooljongens voor de boze
> bovenmeester. Want als je de president tegen de haren in strijkt... Hij
> is een man van achterkamertjespolitiek, van afrekeningen.
>
> 'Pas kort geleden drong het een beetje tot Mbeki door hoe ernstig de
> schade is die hij heeft aangericht, hoe hij de reputatie van zijn
> regering in het buitenland heeft besmeurd. Maar zie wat hij doet: hij
> erkent zijn fouten niet volmondig, maar probeert er met een vaag verhaal
> onderuit te komen.
>
> 'Dat is nou de nieuwe stem van de Derde Wereld, de man die hamert op een
> Afrikaanse renaissance. Het probleem van het ANC begint aan de top, bij
> de stijl van de president. Thabo Mbeki denkt dat hij alles weet, op alle
> gebieden. Als hij zo doorgaat, wordt hij een regelrechte ramp voor
> Zuid-Afrika.'
>
> Is de ontwikkeling van het ANC een direct gevaar voor de jonge
> democratie van Zuid-Afrika? Steven Friedman, politiek analist van het
> onafhankelijke weekblad The Mail & Guardian, vindt het nog te vroeg om
> de stormbal te hijsen. 'Claims dat we aan het afglijden zijn naar een
> autoritair systeem lijken eerder het gevolg van vooroordelen dat
> Afrikaanse regeringen altijd autoritair worden.'
>
> Het mankement bij het ANC zit anders in elkaar, betoogt Friedman. De
> partijstrategen weten dat er de komende vijf jaar echte verbeteringen
> aan de achterban moet worden geleverd. Onder druk van alle malaise die
> ze om zich heen zien - vooral bij het lokaal bestuur, dat het essentiële
> instrument voor de verbeteringen zou moeten zijn - maken ze echter een
> kapitale denkfout: dat redding alleen kan komen van krachtige centrale
> sturing, eenheid in de gelederen, afkeer van kritiek.
>
> 'Men ziet daarbij over het hoofd dat het openbaar bestuur eenvoudig te
> zwak is en het land te gecompliceerd in elkaar steekt.'
>
> Dat maakt Mbekis centralisatie van de macht een gevaarlijke illusie:
> 'Politici en partijbestuurders denken zo orde te scheppen in de wereld,
> maar ze houden zichzelf voor de gek. Ze scheppen alleen orde op hun
> bureau, en blijven blind voor het feit dat hun maatregelen in
> werkelijkheid weinig effect sorteren.'
>
> Friedman heeft een welgemeend advies aan de ANC-leiding. Probeer niet
> alles te willen controleren, want je bereikt er je doel niet mee. Het
> ANC moet weer de energie en het enthousiasme terugkrijgen van weleer,
> toen het als brede beweging verschil in aanpak en debat zag als een bron
> van kracht, en niet als een bedreiging van de partijlijn. 'De leiders
> moeten leren loslaten. Dat biedt meer kans op een gezonde, effectieve
> democratie.'
|
|
|
|
| |
  |
Gaan na forum:
[ XML-voer ] [  ]
Tyd nou: Fri Dec 27 19:20:05 UTC 2024
|
Supertaal
Blog
Soek
Hulp
Lede
Registreer
Teken aan
Tuis
