Supertaal: Koeitjies & kalfies » DS: [AFRIKAANS:5804] Staatsonderwys, Switserland, ens.

Tuis » Algemeen » Koeitjies & kalfies » DS: [AFRIKAANS:5804] Staatsonderwys, Switserland, ens.

Wys: Vandag se boodskappe :: Stemmings :: Navigasie

DS: [AFRIKAANS:5804] Staatsonderwys, Switserland, ens. [boodskap #5486]

So, 28 Januarie 1996 00:00

Robert Wagenaar
Boodskappe: 385
Geregistreer: Januarie 1996

Karma: 0

Senior Lid

----------
Van: Reinier de Vos[SMTP:...@aqua.ccwr.ac.za]
Verzonden: vrijdag 26 januari 1996 15:57
Aan: Multiple recipients of list
Onderwerp: [AFRIKAANS:5804] Staatsonderwys, Switserland, ens.

In soc.culture.south-africa.afrikaans, skryf fe...@is.co.za (Koos):

> Antwoord aan Renier de Vos (dink ek):

> Ek wil graag op een of twee goed reageer en dan kort antwoord
> onderaan.

> Het nog nooit padtekens in daardie tale gesien nie.

>> Jy bedoel jy't nog nooit 'n padpredikant gesien wat "Amazimtoti" = aandui
>> nie? Meeste padtekens is in ieder geval simbolies. Dit sal = buitendien
>> seker 'n rukkie neem voordat alle padtekens die nuwe taalbeleid
>> weerspieël.>>

> Het nog nooit bordjies met parkeer-inligting in Sotho gesien nie. Hoop
> nie ek sien dit nie want ek kan nie Sotho lees nie en sal dus nie
> weet of ek daar kan parkeer nie.

Miskien moet jy maar begin leer.

> Jy weet net so goed soos ek talle van die belangrike pad-inligting is
> nie net simbole en dorp-name nie.
> En dan is daar natuurlik 'n magdom ander openbare inligting waarvan jy
> behoort te weet as jy al ooit in enige opnebare soort gebou gestap
> het.

Hier in KwaZoeloe-Natal verskyn talle openbare kennisgewings in die drie
amptelike tale, en ek veronderstel dit is 'n algemene tendens - ek
verwelkom dit.

> > ten minste uitvoering aan die gedagte van meer amptelike tale.
>> Op die oomblik betaal hulle slegs lippediens daaraan.>>

> Dit sou moeilik gewees het aangesien die ANC vir die meerderheid uit
> mense bestaan wat nie Xhosa is nie.

Ja, maar by die voorval waarna jy verwys het, was ANC lede betrek, as ek
dit nie mis het nie.

Heel terloops, volgens my kennis was die eerste toespraak in die
parlement in Zoeloe deur 'n Afrikaner gemaak (mnr. Jurie Mentz van die
Inkatha Vryheidsparty, as ek dit nie mis het nie).

> Dan wonder ek hoe ouens soos jy sou aangegaan het op die groep as die
> land net een amptelike taal - Xhosa - gehad het.

"Ouens soos ek" soos waarskynlik presies dieselfde "aangegaan" het as
wat ons nou "aangaan" oor pogings om Engels in almal se kele af te druk.
Wat probeer jy nou eintlik sê? En terloops, as jy al lank genoeg die
nuusgroep/poslys lees, sal jy besef dat ek waarskynlik die mees
pro-Engelse vent van die hele spul is.

> > voorstelle hieronder van staatsbefondsing van die SAUK en skole.
>> Persoonlik is ek nie ten gunste van die huidige taalopset in
>> die parlement nie. As ek my sin gehad het, sou ek die parlement
>> afgeskaf het, of na Pofadder verskuif het. :-)>>

> Jy antwoord nie nie punt van hoe"r belasting nie.

Wat was die punt nou weer?

> Ek neem aan jou anti-regering-standpunt is 'n beginsel en jy was net
> so afwysend oor alle vorige regerings ook.

Die antwoord op albei hierdie vrae is "ja" en "ja". Die Ou Manne
op die poslys/nuusgroep sal jou vertel dat hulle al siek en sat is
vir my aanhoudende geneul oor hoe die vorige regering ons land
verniel het met hul gekke sosialistiese beleide.

> Anders is jy maar net 'n politieke bitterbek.

A, ek begryp. As mens nie met die huidige bestel saamstem nie, is jy
"maar net 'n politieke bitterbek". As dit simptomaties van die nuwe
politieke verdraagsaamheid is, staar ons 'n donker toekoms in die
gesig. Dis maar een stap verwyder van "vyand van die staat" of
"onpatrioties", die etikette wat die Nasionaliste om mense se nekke
gehang het as hulle durf uitvaar het teen die regering.

Eintlik stem ek met jou saam wat die "bitterbek" betref, alhoewel ek
"beeldstormer" eerder as "bitterbek" sou verkies het. Ek was dit nog
altyd. Sal dit altyd bly. Jammer.

Ek is ook befoeterd, hardkoppig, en beterweterig, maar dis nie my skuld
nie. Ek het dit van my Nederlandse voorouers geërf :-)

> voorbehoud: 'n
>> Landswye referendum is 'n goeie idee, maar 'n veel beter idee sou
>> referendums op streeksvlak wees

> Jy voorvereis dat die land opgesny word in 'n klomp kleiner entiteite
> voor jy jou sal neerle.

Nee, as jy weer lees wat ek gesê het (sug!), sal jy sien dat ek dit
duidelik stel dat ek my by die uitslag sal neerlê. Ek spreek egter 'n
voorkeur vir streeksreferendums, en sterk plaaslike regering uit. Mag
ek dit nie doen nie?

> Jy meng twee goed hier.
> Die land gaan nie opgesny word nie.
> Werk met wat jy het.
> Dan sal 'n referendum beteken die taal wat "wen" is die taal wat jy
> in die hof sal moet praat.

In die eerste plek, is ek nie seker met wat jy bedoel deur "die land
gaan nie opgesny word nie". Ek is nie 'n voorstander van sesessie nie,
alhoewel ek graag die reg daartoe, soos in die Switserse grondwet, in
ons grondwet sou wou sien. Natuurlik werk ek, soos talle ander, met
die bestaande bestel. Dit lyk egter asof jy enige kritiek op die
huidige bestel afkeur. Mag mens hom dan nie beywer vir 'n bestel wat
hy as beter beskou nie? Mag mens nie sy voorbehoude uitspreek nie?

Wat die taal in die hof beteken, is dit 'n internasionaal aanvaarde
regspraktyk dat, in die belang van geregtigheid, 'n persoon in 'n
hofgeding kan aandring dat hofverrigtinge plaasvind, of vertolk word, in
'n taal wat hy verstaan. Die taal hoef nie noodwendig 'n amptelike taal
van daardie land te wees nie. Dus as ek Russies is, kan ek nog steeds
in Suid-Afrika daarop aandring dat die hofverrigtinge in Russies vertolk
word.

> Dan: Ek sien jy is 'n apostel van die Leon Louw-groep.
> Ek het 'n hele dag in Switserland by 'n federale instituut
> deurgebring.

Jy bedoel seker "dissipel". Indien ek 'n dissipel van die Leon
Louw-groep is, is dit grootliks 'n indirekte dissipelskap. Ek stel
eerder in die denke van mense soos die Oostenryks-gebore ekonoom,
regsgeleerde en filosoof, Friedrich von Hayek, belang. Hy is in 1974
met die Nobelprys vir Ekonomie bekroon, ingeval jy nog nooit van hom
gehoor het nie.

Na 'n hele dag is jy 'n deskundige op Switserland! (Ek het 'n paar uur
op Genevé se lughawe deurgebring, so wê! :-)) Soos Leon Louw-hulle,
sal jy veel langer daar moet deurbring, en met regeringsministers en
ander deskundiges gesels, soos die Switserse ambassadeur in
Suid-Afrika, Jean Olivier Quinche. Jy sal, soos Leon Louw en Frances
Kendall, 'n aantal deeglik nagevorste boeke moet skryf.

Louw en Kendall beywer hulle al jare lank vir die individuele vryheid
van alle Suid-Afrikaners. In 1989 is hulle met die "Libertarian
International Golden Torch Award" in Stockholm bekroon, en Frances
Kendall ontvang in 1989 die "Benelux Libertarian Award". Hulle was in
1988 finaliste in die "Best Book"-afdeling van die Mencken-toekennings
van die Amerikaanse Free Press Association. Daarbenewens is hulle
albei twee keer (in 1989 en 1991) deur Noorweegse opposisiepartye vir
die Nobel Vredesprys benoem. Sodra jy hierdie vlak van internasionale
erkenning ontvang het, sal jou uitsprake miskien meer aandag verdien.
Andersins loop jy die gevaar om as 'n "politieke bitterbek" bestempel
te word :-)

> Switserland is nie Suid-Afrika nie. Die Switsers self se dit. Hulle
> self se hulle model sal nie net so op Suid-Afrika pas nie.
> Die mense daar het toevallig gedink ons oorgangsgrondwet is 'n
> uitstekende een vir ons land.

As jy weer lees wat ek geskryf het (SWAAR sug!) sal jy sien dat ek ook
gesê het ons kan baie by die Switsers leer. Dit beteken nie dat ons
hulle stelsel net so moet toepas nie. Ons moet eerder kennis neem van
grondwetlike stelsels, in Switserland en elders, en ook kyk na die
geskiedkundige ontwikkelings, en waarom dit vir Suid-Afrika belangrik
kan wees. Sommige Switsers sê ongetwyfeld dat hulle stelsel nie hier
toegepas kan word nie, maar daar is ook andere, soos hierbo vermeld,
wat belangrike ooreenstemmings sien. Nie dat die Switsers se opinies
eintlik tel nie - dis Suid-Afrikaners se opinies wat swaarder moet
weeg.

Geen land vind die grondwetlike wiel van die staanspoor af uit nie.
Die Switserse grondwet van 1848 (wat na 'n kort burgeroorlog opgestel
is) is grootliks op die lees van die Amerikaanse grondwet van 1787
geskoei, met sekere Switserse aanpassings, ten spyte daarvan dat daar
groot verskille tussen die lande was. Oor die jare het Amerika egter
aansienlike sentralisering van staatsgesag ondervind, veral sedert
Roosevelt se New Deal, ten spyte van grondwetlike klousules wat
veronderstel was om dit te verhoed. In Switserland was daar veel
minder sentralisasie van staatsgesag. Die rede hiervoor is te vinde in
die verskillende rolle wat die howe in die VSA en Switserland speel, en
dis miskien die moeite werd om dit hier kortliks onder die loep te neem.

Omdat die terme van die Amerikaanse grondwet redelik breed en vaag is,
kan die Kongres talle wette uitvaardig sonder dat die wette om
grondwetlike redes bevraagteken word. Wanneer 'n wet wel in die hof
bevraagteken word, word die uitsprake van die Hooggeregshof sterk
beïnvloed deur die regters se persoonlike waardes en houdings.

Die Hoogeregshof is egter nie beperk tot die verklaring van die
ongrondwetlikheid van 'n wet nie. In die proses van die vertolking van
die grondwet, skep die hof nuwe regte en verpligtinge, soos die reg tot
aborsie, of die verpligting om skoolkinders van verskillende rasse na
ander skole te vervoer om integrasie te bevorder. Gevolglik het die
stel wette wat die uitoefening van mag deur die staat raak, aangrypend
verander. Alhoewel die Amerikaanse volk in teorie soewerein is, is dit
dus in werklikheid die howe wat soewerein is.

In Switserland is die Switserse volk werklik soewerein, en in dié =
opsig
is hulle uniek in die ontwikkelde wêreld. Regerings op al drie vlakke
is niks meer as die agente van die volk nie, en die volk kan direk
intree, deur die referendum en die inisiatief, om hul goedkeuring of
afkeuring van belangrike parlementêre wette aan te dui. Alle
grondwetlike veranderings is onderworpe aan 'n referendum, en die volk
kan self deur 'n inisiatief veranderings aan die grondwet aanbring.

Die ironie van die saak is dat die Amerikaanse grondwet die federale
regering veel minder magte gegee het as wat die 1874 Switserse grondwet
aan hulle federale regering gegee het. Die Amerikaanse grondwet is ook
so ontwerp om moeilik wysigbaar te wees, terwyl die Switserse grondwet
uiters buigsaam is. Daar was byvoorbeeld 111 wysigings aan die
Switserse grondwet tussen 1874 en 1985, maar slegs 26 wysigings aan die
Amerikaanse grondwet in tweehonderd jaar. Nogtans is die Amerikaanse
federale regering vandag veel magtiger as die Switserse federale
regering. Die Switserse grondwet pas dus maklik aan by veranderende
omstandighede in die samelewing, terwyl die Amerikaanse grondwet nie
hierdie buigsaamheid toelaat nie, wat al verskeie probleme veroorsaak
het. Dit is alles die gevolg van die wyse waarop soewereine mag in die
twee lande toegepas word.

Wat het dit alles met Suid-Afrika te make? Ons kan hieruit leer watter
strukture tot bepaalde gevolge lei, en besluit of dit werklik is wat
ons in ons land wil sien gebeur.

Of ons oorgangsgrondwet so "uitstekend" is, kan natuurlik ook
bevraagteken word. Frances Kendall het al v=F3=F3r die 1994 verkiesing
gewaarsku dat die oorgangsgrondwet maar slegs 'n herrangskikking van
die tuislandstelsel is. Aangesien die nege provinsies geen werklike
belastingsmagte het nie, sal hulle hul begrotings oorskry, en dan
terughardloop na die sentrale regering vir nog geld, wat die geld
elders sal moet kry, soos deur die verhoging van belastings. Voorwaar,
haar voorspelling het waar geword. Die grootste sondebokke is die
Nasionale Party in die Wes-Kaap, wat getrou aan hul sosialistiese
tradisie van spandabelheid, die grootste uitgawes opgehoop het.
Die ander ouens het miskien nog net nie die slag aangeleer nie.

Jy sal miskien ook die volgende artikels wil raadpleeg:

"Can the Confederatio Helvetica be imitated?" Government and
Opposition. London: School of Economics. Vol 23, No. 1, Winter
1988.

Gillett, N. "The Swiss Constitution: Can it be exported?" Bristol:
Yes, 1989.

> (Switserland het toevallig ook 'n lekker laag sosialisme onder die
> oppervlak.)

Daar is beslis federale en kantonale regeringsprogramme vir welsyn,
onderwys, gesondheid, ens. Maar vergeleke met ander lande, is
belastings en staatsuitgawes as 'n persentasie van BNP, laag, en die
federale regering het baie beperkte magte. Die Switserse ekonomie is
so produktief as gevolg van hul vryemarkstelsel, dat die regering meer
geld het om op welsyn uit te gee as talle ander lande met hoër
belastings maar laer per kapita BNP. Verder mors die federale regering
nie belastings op dinge wat die privaatsektor beter kan doen nie, of op
die afbetaling van ontsaglike begrotingstekorte nie. Gevolglik word
ongeveer 48% van openbare uitgawes vir welsyn gebruik, en in 1980 was
Switserland in die derde hoogste posisie van 97 lande in terme van
welsynsuitgawes as 'n persentasie van totale staatsuitgawes. Veertig
persent van belastings word deur die kantons ingevorder, 30% deur die
kommunes (dorps- en plaaslike regerings), en 30% deur die federale
regering. Aangesien daar mededinging vir belastingbetalers tussen die
kantons plaasvind, leef die kanton en kommuneregerings binne hul
middele, terwyl die federale regering, soos sentrale regerings ooral
ter wêreld, se uitgawes sy inkomstes oorskry.

eeste Switserse welsynskemas is op verskeie assuransieprogramme
gegrond, wat op kantonale vlak deur private finansiële inrigtings
bestuur word. Voordat 'n verpligte pensioen of werkloosheidskema op die
been gebring word, moet dit eers in 'n nasionale of kantonale referendum
goedgekeur word, afhangende daarvan of dit 'n nasionale of kantonale
program is. In die periode voor die volkstemming, word die beoogde
skema en die belastings wat daarvoor benodig gaan word, gedebatteer,
sodat die Switsers presies weet hoeveel die voorgestelde skema hulle uit
die sak gaan jaag, en watter voordele dit vir hulle inhou. Switserse
welsynsprogramme lê groot klem daarop om mense te help om
selfonderhoudend te word. Geldlike hulp word nie deur burokratiese
voorskrifte neergelê nie, maar word aan die oordeel van die
welsynsbeampte oorgelaat. Soos die persoon selfonderhoudend word, word
die geldelike hulp verminder. Die kantonale welsynsbeampte kan ook
familie, vriende of vorige werkgewers nader om die persoon by te staan,
en daar word van kinders en kleinkinders verwag om hul ouers en
grootouers geldelik te ondersteun as hulle oor die vermoë beskik.

Om die bogenoemde stelsel as "sosialisme" te beskryf kom op 'n totale
verdraaiïng van betekenis neer.

Afgesien hiervan, is dit ook belangrik om te besef dat die Switsers ook
foute maak, juis wanneer die staat dinge doen waarvan hy liewer sy pote
moet afhou. 'n Goeie voorbeeld hiervan is die federale spoorweë. Die
1874 grondwet het 'n klousule bevat wat die federale regering die reg
gegee het om wetgewing rakende die spoorweë uit te vaardig, en in 1898
is die spoorweë ten spyte van hewige teenkanting genasionaliseer. Dit
het tot die gewone probleme wat met nasionalisasie verband hou, gelei.
Die spoorweë het geleidelik minder ondernemingsgees aan die dag =
gelê,
en het onbuigsaam geword. Hulle was met rompslomp versmoor, het klante
as 'n oorlas begin beskou, en het gou geld begin verloor. Padvervoer,
wat volkome geprivatiseer en ongereguleer was, het ernstige mededinging
gebied, en gevolglik is daar 'n swaarvoertuig belasting ingestel -
nog'n voorbeeld van hoe staatsinmenging tot meer staatsinmenging lei.

Daar is geen vrye toegang tot die openbare vervoersektor in Switserland
nie. Busdienste word monopoliekonsessies deur die federale regering
toegeken, wat ook bustariewe vasstel.

In 1984 het die hoofekonoom vir die Federale Departement van Vervoer,
Kommunikasie en Energie 'n referaat gelewer waarin hy die probleme wat
deur regeringsinmenging in die vervoersektoer veroorsaak is,
aangespreek het. Hy het 'n nuwe federale beleid voorgestel, waarin 'n
vryemark benadering gebruik sou word. Die land het nog egter 'n lang
pad om te loop voor die openbare vervoerprobleme opgelos is.
Switserland se ervaring met openbare vervoer behoort 'n voorbeeld te
wees van wat om *nie* te doen nie.

> Om onderwys te privatiseer is 'n belaglike idee.
> Watter standaarde? Wie bepaal matriek? Stel elkeen sy eie martriek in?
> Waar kom die onderwysers vandaan? Wie gaan onderwys swot as hulle nie
> verseker is van 'n struktuur rondom hulle nie?

Jy verwar die neerlê van standaarde met die verskaffing van dienste.
Daar is geen rede waarom die regering nie standaarde mag neerlê nie,
maar dat ouers en kinders self kan besluit hoe om daardie standaarde te
handhaaf. Die privaatsektor kan onderwysdienste veel goedkoper en
doeltreffender verskaf as die staat. Private onderwysers is meer
besorg oor die kinders se behoeftes, soos deur die kinders en ouers
bepaal, en is nie so geneig om die heersende regime se waardes op
kinders te probeer afdwing nie.

As regerings onderwysdienste verskaf, moet dit ten minste in ope
mededinging met die privaatsektor geskied, sodat ouers 'n wye keuse
aangebied word. Ouers wat hul kinders na privaatskole stuur, moet
belastingkortings toegestaan word. Ek het reeds melding gemaak van die
koepon- of bewysstukstelsel, waarmee die kinders, pleks van die skole
gesubsidieer word. Elke kind ontvang presies dieselfde aantal bewyse,
waarmee die ouers die subsidie by die skool van hul keuse kan gebruik.
'n Variasie van hierdie stelsel is die "Educational Choice"-stelsel wat
toenemend in die VSA gebruik word. Die "Capitation Funding"-stelsel
word in Engeland gebruik, waarvolgens ouers die skole bestuur.
Befondsing deur die staat geskied op die basis van gelyke befondsing
vir elke kind.

> Watter land in die wereld het al ooit met totale private onderwys
> iewers gekom in die MODERNE wereld.

Daar is waarskynlik geen land wat totale private onderwys het nie, maar
dis die gevorderde lande wat groot vryheid van keuse, insluitend
private onderwys, in onderwys toelaat. Die lande wat een
staatsonderwysstelsel op almal probeer afdwing, is die lande wat
agterbly.

> As jy werklik dink die desperate pogings van swartmense om hulle
> kinders in die verlede privaat te laat opvoed (en die Afrikaners in
> die armoede-jare) is 'n model, laat jy my hare regop staan.

Dit was beslis beter as dit wat die staat hulle op die gegewe tydstip
aangebied het.

> IN die middel van die Leon Louw-modelle le 'n geheimde agenda
> verskuil. Dit is een wat te doen het met eie bevoordeling.
> Is dit nie snaaks dat net rykes voorstanders van hulle radilkale
> idees is nie?
> (Is hulle nie maar die die Harry Gwala's van die kapitalisme nie?)

A, waar sou die wêreld nie sonder sulke samesweringsteorië en
beweerde komplotte gewees het nie! Nee wat, as jy 'n geheime agenda
wil opspoor, moet jy dit liewers by die sosialiste en intervensioniste
gaan soek. Dit is immers hulle wat hoog opgaan oor hulle besorgdheid
oor die "armes" en "onderdruktes", maar wat in werklikheid beleide
daarstel wat spesiale belangegroepe dien. Hierdie belangegroepe is
hoogs georganiseerde groepe soos die vakbonde, boere, nyweraars en
ander vakkundige organisasies, wat duur prokureurs huur om belangrike
voordele by die staat in te palm, teen kollektiewe koste vir die res
van die land, wat uiteindelik veral die armes en onderdruktes
benadeel. Dit is die arm mense wat hard probeer om te spaar, maar wie
se spaargeldjies deur die staat geplunder word om die belange van die
nuwe bourgeoisie soos die vakbonde en ander spesiale belangegroepe te
dien, wat die onderspit delf.

Soos Andrew Kenny dit stel in die artikel wat ek vroeër op die poslys
en nuusgroep geplaas het:

"If you want to find consistent political categories, the
first step is to disregard all claims of noble intention:
every tyrant in history claimed to be acting for the good of
the people and so does every evil ideology ever devised."

Nie dat alle sosialiste en intervensioniste geheime agendas het nie.
Sommige van hulle wil eerlikwaar die "armes" ophef. By hulle is dit net
eenvoudig 'n geval van onkunde van hoe die ekonomie werk. Hulle kan nie
die talle, onvoorsiene gevolge van hul beleide insien nie. Dit is
hierdie onvoorsiene gevolge wat gewoonlik die einste groepe wat hulle
wil ophef, benadeel. 'n Uitstekende boek hieroor is Symond Fiske se
"Damage by Debt". Dis van die Vryemarkstigting verkrygbaar, dus sal jy
maar hierdie nes van onheil moet nader om 'n kopie in die hande te kry.

In die middel van die Leon Louw-modelle lê daar in werklikheid 'n
aandrang op een stel reëls vir almal, die afskaffing van enige
bevoorregting, en 'n beperking van die staat se mag om op talle
terreine van mense se lewens in te meng. Die sosialiste en sosiale
demokrate is daarvan oortuig dat die vergrype van die verlede deur
apartheid veroorsaak is, daarom wil hulle graag dieselfde staatsmagte
behou, maar hulle glo hulle sal die mag op 'n wyse manier uitoefen.
Hulle kan nie insien dat die probleme deur die misbruik van staatsgesag
as sulks veroorsaak is nie, en dat regerings uit omkoopbare amptenare
bestaan, nie engeltjies nie. Dus sal enige beperking van die magte van
die staat vir almal bevoordeel, die armes en onderdruktes inkluis.

> By the way, ek neem aan as jy nie staatshulp met jou opvoeding gekry
> het nie, sou jy steeds gewees het waar jy is.

Ek sou waarskynlik veel verder gewees het, as ek nie so vreklui was
nie, maar dis deels die gevolg van 'n stelsel van staatsonderwys wat
die akademie eerder as harde werk beklemtoon het. Soos meeste
Suid-Afrikaners het ek "staatshulp" ontvang, alhoewel my ouers en ek
ook 'n aardige sommetjie vir my onderwys oor die jare betaal het. Ek
het my skoolloopbaan op beide private en staatsskole ontvang. Die
privaatskool se standaarde was aansienlik hoër as die staatsskole
s'n. Terselfdertyd het ons ook gebuk gegaan onder een van die wêreld
se mees progressiewe belastingstelsels, wat enige voordeel wat
staatsubsidies vir my onderwys ingehou het, grootliks uitgeskakel het.
Swede is altyd beskou as die land wat die meer rykdom as enige ander
land herverdeel het, maar Suid-Afrika onder die Nasionaliste was nie
ver agter nie. In die tagtigerjare was die maksimum persoonlike
belasting in Swede 57%; In Suid-Afrika was dit 50%. Die maksimum
maatskappybelasting in Swede was 40%; in Suid-Afrika was dit 50%. Die
enigste mense wat werklik voordeel uit hierdie ontsaglike plundering
getrek het, was die burokrate in Suid-Afrika se ontsaglike
staatsburokrasië, wat op 'n per kapita basis gereken, feitlik so
groot soos die voormalige Sowjet-Unie s'n was.

Die grootste fout is die staatsubsidies wat aan universiteite betaal
is. Soos Don Caldwell dit gestel het, was die universiteite 'n
onsaglike welsynsstelsel vir die rykes, wat vir hoogsbetaalde beroepe
opgelei word op die gemiddelde belastingbetaler se onkoste. Dis erg
genoeg dat die belastingbetalers die land se dokters, ingenieurs,
prokureurs en tandartse wat veel meer as die meeste van hulle verdien,
subsidieer. Met die groot aantal van afgestudeerdes wat die land
verlaat, het die belastingbetaler ook vir die opleiding van
*Australië* se dokters, ingenieurs, prokureurs en tandartse betaal.

--
Reinier de Vos Internet: de...@aqua.ccwr.ac.za
Computing Centre for Water Research Tel: Int+27 331 260-5179
c/o University of Natal, P/Bag X01 Fax: Int+27 331 61896
Scottsville, South Africa, 3200 http://www.ccwr.ac.za/
------------------------------------------------------------ -----------
Ons spaar die duiwel baie moeite
- C J Langenhoven