Tuis » Algemeen » Koeitjies & kalfies » Nederlandse nasionalisme
| Nederlandse nasionalisme [boodskap #5950] |
Do, 14 Maart 1996 00:00 |
Johan de Villiers
Boodskappe: 67
Geregistreer: Januarie 1996
Karma: 0
|
Volle Lid |
|
|
Hier is die Derk Jan Eppink artikel oor "Nederlandse Nasionalisme"
wat ek opgediep het:
De Standaard 2 augustus 1995
De staat van het nationalisme (10)
----------------------------------
Het doodgezwegen nationalisme van de Nederlanders
-------------------------------------------------
Niet militair overwicht maar kulturele verhevenheid boven andere staten
primeert
BRUSSEL - Nederlandse politici raakten onlangs in verwarring. De
Liberale leider Frits Bolkestein zei, tijdens een toespraak in
Noordwijk, dat nationaal belang de hoeksteen van het Nederlands
buitenlandbeleid moet worden. Zelfs zijn keurige partijgenoten
luisterden, in een sjiek hotel aan de Noordzee, met samengeknepen
billen. Het NOS-journaal opende om acht uur, de toptijd voor
kijkdichtheid, groots. ,,Bolkestein wil eigenbelang voor Nederland!
Op het Binnenhof ventileerden de andere partijen morele
verontwaardiging. Was Bolkestein soms verkapt nationalist? Openlijk
voor de belangen van de eigen natie opkomen is nationalisme, en dat is
een ,,foute term. Fransen zijn chauvinistisch, en de Britten ook.
Maar Nederlanders? ,,Nee, wij kennen dat niet want wij zijn
tolerant, antwoordt de Nederlander.
Dit zelfbeeld is echter gebaseerd op zelfbedrog. De Nederlanders zijn
nationalistisch, maar ontkennen het. In de zomer van 1988 werd
Nederland Europees kampioen voetbal. Het land was te klein. Het meest
geprezen werd de overwinning met 2-1 op Duitsland. Oranjekleuren waren
overal, Amsterdam barstte uit zijn voegen: het was een tweede
bevrijding. Vorig jaar wilde Ruud Lubbers voorzitter worden van de
Europese Kommissie. Politiek Den Haag werd gemobilizeerd en de pers
werd gevraagd het Wij-gevoel rondom ,,onze Ruud te ondersteunen.
Vorige maand kwamen de Nederlandse VN-blauwhelmen terug uit
Srebrenica. Ze werden als helden binnengehaald; er werd flink gevlagd
voor ,,onze jongens''. De media lieten geen kritische afstandelijkheid
zien, maar het emotionele Wij-gevoel. De verontwaardiging
overheerste: hoe durfden de Serviërs zo bruut te doen tegen
VN-militairen die met zulke goede bedoelingen waren gekomen! Dat de
enclave was verloren gegaan, leek bijzaak. Weinig Europese landen
hebben zo'n uitgesproken nationale identiteit als Nederland. Het ene
verschil met andere landen is dat de Nederlanders het ontkennen. Het
andere verschil is de vorm: Hollands nationalisme is moralisme. Het
gaat niet om militair overwicht op buurstaten, maar om kulturele
verhevenheid boven andere staten. Nederlanders ontkennen nationalisme,
maar zodra ze in het buitenland komen is er geen beter land dan
Nederland. Het eigen land is de maat voor anderen.
,,Lichtbaken
-------------
De Nederlandse zelfverheffing heeft erg diepe wortels. Volgens de
Leidse rechtsgeleerde Van Vollenhoven moest Nederland zijn
neutraliteit, die het voor de oorlog kende, koesteren om ,,als
lichtbaken in een donkere wereld te dienen. Nederland was als
neutrale staat zo wars van machtspolitiek dat het een ,,voorbeeld zou
zijn voor de rest van de wereld. De Nederlandse minister van
Buitenlandse Zaken was voor de oorlog katoliek omdat hij op dat
departement geen kwaad kon doen. Zijn belangrijkste taak was het
afhalen van de post. Na de Belgische afscheiding in 1830 richtte
Nederland zich volledig met de rug naar het Europese kontinent. Geld
werd verdiend in de koloniale sawahs van Nederlands-Indië. Er was wel
een ,,nationaal belang, maar dat werd verstopt in morele termen. Het
kolonialisme was ,,goedbedoeld. Een Franse wetenschapper schreef
ooit over het Nederlandse Indië-beleid: ,,Ze willen van de inheemse
bevolking tevreden koeien maken. De ekonomische drijfveer werd pas
legitiem als deze werd verwoord in goede bedoelingen, en morele
waarden.
Nederland was neutraal in de Eerste Wereldoorlog en dacht het
ongetwijfeld in de Tweede ook te zijn. Toen de Duitse bommenwerpers op
10 mei 1940 over Arnhem vlogen, dachten de inwoners: ,,Nou, de Engelsen
krijgen er vandaag ook flink van langs. Nederland was immers
neutraal. De invasie was een schok, het ontwaken uit een zoete droom.
Geschiedenisboekjes weten te melden dat er aan de inval ,,geen
waarschuwing vooraf ging. Deze Duitse bezettingstijd werkt nog
altijd door in het kollektieve bewustzijn van de Nederlanders. Op de
afstraffing van de neutraliteitsgedachte volgde de koerswijziging.
Nederland werd deel van de Navo en medeoprichter van de EEG. Ook hier
werd het nationaal belang wel gediend maar niet uitgesproken.
Nederland beleed het ideaal van de ,,Europese eenwording maar keek
vooral naar de vruchten voor de exportmarkt.
Deze morele, hogerstaande verpakking dekte het niet uitgesproken
eigenbelang. De kulturele revolutie van de jaren zestig gaf de
vooroorlogse gidslandgedachte weer extra impuls. Nederland voelde zich
Gidsland; wilde de wereld verbeteren via de ontwikkelingshulp. Het
etisch imperialisme uit Nederlands-Indië kreeg een eigentijds jasje.
Bij elke ramp werd de minister ter verantwoording geroepen door de
Kamer. ,,En wat doet de Nederlandse regering, luidde steevast de
boze vraag. Het hulpbeleid werd de exportsektor van de Nederlandse
politieke agenda.
Protestants
-----------
Ook de milieu-beweging verkreeg dwangmatig moralisme.
ilieudeskundigen rekenden uit hoeveel ,,milieugebruiksruimte elke
burger had. Wie een vakantie op de Kanarische Eilanden had genoten kon
niet meer naar de VS vliegen. De gebruiksruimte was immers op. De
wereld behoeft nu eenmaal strukturering. Nederland is het model.
Het moralistisch getinte nationalisme wortelt diep in de protestante
ontstaansgeschiedenis. Dat lijkt vreemd. Nederland is ontkerstend en
door het Vaticaan omschreven als missiegebied. Toch is het niet te
begrijpen zonder kennis van teologie. Nederland voelde zich als
verschijningsvorm van de protestante ziel. Dat geldt niet alleen voor
de ,,Bible-belt die van Zeeland via de Veluwe naar Staphorst loopt,
maar ook voor anderen. Want socialisten en Bovenmoerdijkse katolieken
zijn evenzeer gecalvinizeerd. Het protestants levensgevoel gaat uit
van goed en kwaad zonder middenweg, van persoonlijke verantwoording
zonder tussenpersoon. Er is één weg, geen tussenweg; er is geen
biechtkultuur maar schuldbesef. De protestant kent een straffende
Heer, de katoliek een zalvende. Het mensbeeld is dus niet blijmoedig
maar zondig. Nederland is de voorbije decennia weliswaar erg
gesekularizeerd, maar het moralisme bleef. Zelfs vrijdenkers en
ateïsten zijn geworteld in protestants moralisme. De Randstad is het
bolwerk van geheven vingers; in de uithoeken is het al minder.
Brabanders zitten veel losser in hun vel en de Zuid-Limburgers lijken
meer op Vlamingen dan op Hollanders.
Het politieke klimaat in Nederland is zo ontvankelijk voor politieke
korrektheid. Wat mag wel, wat niet; wie is er goed, wie fout? Voor de
schuldvraag wordt de geschiedenis soms verdraaid. Nederland schildert
zich graag af als land met verzetsstrijders in de oorlog. De
schoolboekjes bevatten weinig over kollaboratie of Oostfrontstrijders.
Velen beroepen zich erop ,,goed te zijn geweest. En wie ,,fout was
moet er het hele leven voor boeten, de kinderen inkluis. Zo is er in
Nederland verzet en kollaboratie tot in de derde generatie: schuld is
erfelijk.
orele meetlat
--------------
Zuid-Afrika was ook jarenlang strijdtoneel tussen goed en kwaad.
Zwarten waren goed, en blanken fout. Aktivisten gooiden boeken van de
Afrika-biblioteek in de Amsterdamse gracht en sneden pompslangen bij
Shell door. Ze leken zo op eigentijdse beeldenstormers. De
anti-apartheidsstrijd in Nederland zei meer over Nederland dan over
Zuid-Afrika. De plaatsing van kernraketten werd ook symboolstrijd.
Vredesaktivisten waren per definitie goed, alle anderen fout.
De Nederlandse samenleving heeft behoefte aan een morele meetlat. Een
buurland dat die behoefte niet heeft, is eigenlijk al een beetje
,,fout'. Tegenwoordig is het racisme en nationalisme de meetlat.
Opnieuw werpt Nederland zich op als de norm. Het beschouwt zichzelf
als summum van de multikulturele samenleving, met inmiddels wetgeving
tegen diskriminatie en racisme. Toen in Duitsland vreemdelingenhaat
opkwam zonden boze burgers één miljoen handtekeningen naar Bonn met
de tekst: Ik ben woedend. Racisme leek een exclusief Duits
verschijnsel. Maar latere aanslagen in Nederland kregen minder
aandacht. Extreem-rechts was met name een Vlaams manko. Toen vorig
jaar bij de gemeenteraadsverkiezingen in Rotterdam extreem-rechts de
tweede stroming werd, bleef het stil. Eigen smetten blijven
onbesproken.
oederland
----------
Buitenlandse korrespondenten in Nederland kunnen zich enorm ergeren aan
het verstopte nationalisme. Duitsers zwijgen omdat ze toch al als
,,fout zijn gebrandmerkt. Ze durven soms niet eens Duits te
spreken. Maar Fransen gaan ongemeen in de aanval. ,,Nederland is het
moederland van het verkapt nationalisme, schreef Sylvain Ephimenco
van Libération onlangs in zijn boekje Hollandse Kost. ,,Het is geen
zichtbaar nationalisme maar slinks, sluipend en alledaags pattriotisme
dat de doorsnee Nederlander een soort superioriteitsgevoel verschaft
ten opzichte van de achterlijke Belgen, de bierzuipende moffen of de
alpino-met-stokbrood-Fransen''. Nederlanders en Fransen doen niet veel
voor elkaar onder in nationalistische gevoelens, en zijn toch elkaars
tegengestelde. Fransen openbaren het; Nederlanders verhullen het.
Fransen definiëren het in machtstermen, Nederlanders in moralisme.
Franse korrespondenten vinden Nederlands nationalisme stiekem,
pretentieus en hooghartig. De spiegel van Ephimenco werd amper
besproken in Amsterdamse kringen. In het gemaskerde gidsland wordt het
eigen nationalisme immers doodgezwegen; de critici inkluis.
Derk Jan EPPINK
--
Reinier de Vos Internet: de...@aqua.ccwr.ac.za
Computing Centre for Water Research Tel: Int+27 331 260-5179
c/o University of Natal, P/Bag X01 Fax: Int+27 331 61896
Scottsville, South Africa, 3200 http://www.ccwr.ac.za/
#include
------------------------------------------------------------ -----------
Ons spaar die duiwel baie moeite
- C J Langenhoven
|
|
|
|
| |
  |
Gaan na forum:
[ XML-voer ] [  ]
Tyd nou: Vr Nov 15 18:16:22 MGT 2024
|
Supertaal
Blog
Soek
Hulp
Lede
Registreer
Teken aan
Tuis
